¿Diospa espiritun yanapanawanchikta saqinchikchu?

“Qampa sumaj Espirituyki cheqan ñanta pusawachun.” (SAL. 143:10.)

1, 2. a) Ima kutispichus Jehová kamachisninta espiritunwan yanapasqanmanta parlariy. b) Espíritu santo, ¿wakin kutisllapichu yanapawanchik? Sutʼinchay.

ESPÍRITU SANTO Diospa kamachisninta yanapasqanmanta parlaqta uyarispa, ¿imamantá yuyarikunchik? Ichapis Gedeonpa, Sansonpa ima ruwasqasninkumanta yuyarikunchik (Jue. 6:33, 34; 15:14, 15). Chayri ñawpa cristianos mana manchachikuspa willasqankumanta, Estebanpis Jatun juntapi mana manchachikuspa kasqanmanta ima yuyarikunchik (Hech. 4:31; 6:15). Kay tiempopipis achkha suyusmanta jatun tantakuykunapi hermanosta may kusisqasta rikusqanchikmanta, Diosta chiqa sunquwan yupaychasqankurayku carcelpi wisqʼachikuq hermanosmanta, chayri Jallpʼantinpi Diosmanta astawan willakuchkasqanmanta yuyarikullanchiktaq. Arí, tukuy kaykunaqa, Jehová espiritunwan yanapachkasqanta sutʼita rikuchin.

² Espíritu santoqa, mana wakin kutisllapichu chayri sinchi llakiy kaptillanchu yanapawanchik. Cristianosqa “espirituman jina kawsa[chkanku]”, “espíritu santo[wan] pusaykacha[chikuchkanku]” chantapis paykunamanqa “espíritu santomin kawsayta” quchkan, chaytataq Bibliapi sutʼinchakun (Gál. 5:16, 18, 25). Kay rimaykunaqa, espíritu santo mayta yanapayta atiwasqanchikta rikuchinku. Chayrayku allinta yuyananchikpaq, parlananchikpaq, ruwananchikpaq ima, espiritunniqta yanapanawanchikpaq sapa pʼunchay Jehovamanta mañakuna (Salmo 143:10, ñawiriy). Kawsayninchikpi chay espiritunwan yanapachikusun chayqa, kʼacha kaykunata rikuchisun chaykunawantaq Diosta jatunchasun, runamasinchikwanpis allinta kawsakusun.

3. a) ¿Imaraykutaq espíritu santowan yanapachikunanchikpuni tiyan? b) ¿Ima tapuykunatataq ukhuncharisun?

³ ¿Imaraykutaq espíritu santowan yanapachikunanchikpuni tiyan? Imaraykuchus Diospa espirituman churanakuq kallpawanjina maqanakuchkanchik, mayqinchus atipayta munawanchik. Bibliaqa, chay kallpa “aycha[...]” kasqanta nin, chaytaq ñawpa tatasninchik juchata saqiwasqanchik kachkan (Gálatas 5:17, ñawiriy). ¿Imaynatá espíritu santowan yanapachikusunman? ¿Imatá aychap munayninmanjina mana ruwanapaq ruwasunman? Kay tapuykunata, espiritup puquyninmanta suqta kʼacha kaykunata ima ukhuncharina, nisunman pacienciayuq kayta, khuyakuyniyuq kayta, kʼacha kayta, iñiyniyuq kayta, llampʼu sunqu kayta, saqra munayninwan mana atipachikuq kayta ima (Gál. 5:22, 23).

Llampʼu sunquyuq kay, pacienciayuq kay imaqa qutuchakuypi jukchawanchik

4. ¿Imaynatá llampʼu sunquyuq kay, pacienciayuq kay ima, qutuchakuypi allinta kawsakunapaq yanapawanchik?

⁴ (Colosenses 3:12, ñawiriy.) Pacienciayuq kay, llampʼu sunquyuq kay imaqa, hermanosninchikwan allinta kawsakunapaq yanapawanchik. Espiritup puquyninmanta kay iskay kʼacha kaykunaqa, pillapis sunqunchikta nanachinanpaqjina parlawaptinchik, kʼachamanta, mana usqhayta phiñakuspa, nitaq saqrallawantaq kutichinapaq ima yanapawasun.  Pacienciayuq kayqa, juk hermanowan phiñanakuspa mana phiñasqallapuni kanapaq, usqhayllatataq allinyakunapaq mayta yanapawanchik. Arí, tukuy pantaq runas kasqanchikrayku, llampʼu sunquyuq kay, pacienciayuq kay imaqa, qutuchakuypi mayta yanapawanchik.

5. Pablowan Bernabewan, ¿imapitaq rikukurqanku, imatá chay rikuchin?

⁵ Pablomanta, Bernabemantawan yuyarikuna. Paykunaqa sumaq kʼacha kaykunasniyuq karqanku, watastataq Diospa Reinonmanta willamuspa khuska purirqanku. Juk kutipitaqrí, mayta phiñanakuspa “paykunapura churanakuspataj, tʼaqa[na]korqanku” (Hech. 15:36-39). Chaytaq chiqa sunqu cristianospipis wakin kuti phiñanakuy kasqanta rikuchin. Jinapi rikukusunman chay, ¿imatá mana jatun phiñanakuy rikhurinanpaq, nitaq tʼaqanakunapaq ruwasunman?

6, 7. a) ¿Bibliap ima yuyaychasqantaq juk hermanowan parlachkaptinchik mana jinallamanta phiñanakunapaq yanapawasun? b) ¿Imaspitaq uyariyta yachay, mana anchata parlay, mana usqhayllata phiñakuy ima yanapawanchik?

⁶ Wakin Bibliasqa, Pablowan Bernabewan jinallamanta, sinchitataq phiñanakusqankuta sutʼinchanku. ¿Imatá chay yachachiwanchik? Juk cristiano juk hermanowan parlarichkaptin, chay hermano phiñakuchkasqanta reparaspaqa, allin kanman kay Santiago 1:19, 20 yuyaychasqanta yuyarikunan, chaypi nin: “Uyariyta yachaychej, amataj anchata parlaychejchu, amallataj usqhayllata phiñakuychejchu, imaraykuchus runaj phiñakuynenqa mana Diospa cheqan kaynintachu ruwan”. Atikusqanmanjina wak imamantañataq parlanman, chayri niraq phiñanakuy kachkaptin kʼachallamanta ripunman (Pro. 12:16; 17:14; 29:11).

⁷ Kay yuyaychayta kasukuspaqa, mana usqhayta phiñakuspalla, Jehovamanta mañakuspa, imatachus kutichinapaq sumaqtaraq yuyaychakuspa ima, espiritunwan yanapanawanchikta saqinchik (Pro. 15:1, 28). Chaytaq llampʼu sunquyuq, pacienciayuq ima kananchikpaq yanapawasun. Ajinamanta Efesios 4:26, 29 nisqanta kasukunapaq wakichisqas kasqanchikta rikuchisun, chaypi nin: “Phiñakuspaqa, ama juchallikuychejchu [...]. Simiykichejmantapis ama ima sajra parlaykuna llojsichunchu, manachayqa maychus kajta parlaychej, uyarisojkuna chaywan yanapasqa kaspa, Diospi wiñanankupaj”. Arí, llampʼu sunqu kaywan, pacienciayuq kaywan pʼachawanjina pʼachallikuspaqa, qutuchakuypi jukchasqas, allinta kawsakunapaqtaq yanapawanchik.

Khuyakuyniyuq kay, kʼacha kay imaqa familiata kallpachan

8, 9. ¿Imatá khuyakuyniyuq kay, kʼacha kay ima niyta munanku, chantá imaynatá familiapi yanapawanchik?

⁸ (Efesios 4:31, 32; 5:8, 9, ñawiriy.) Ancha kʼajarichkaq pʼunchaypi juk chiri wayrita, qhasa yakitu imaqa, thasnuriwanchik, kikillantataq khuyakuyniyuq kay, kʼacha kay imaqa,  mayta kallpachawanchik. Familiapiqa, kʼachata kawsakunapaq yanapawanchik. ¿Imatataq espiritup puquyninmanta kay iskay kʼacha kaykunasnin niyta munanku? Khuyakuyniyuq kayqa, wakkunata munakusqanchikrayku yanapariy, kʼachamanta tukuy sunqutaq parlapariy niyta munan. Kʼacha kaypis khuyakuyniyuq kay jinallataq, wakkunata ruwasqanchikwan munakusqanchikta rikuchiy (Hech. 9:36, 39; 16:14, 15). Mana chayllachu.

⁹ Chantapis kʼacha kayqa, mana ima saqrayuq, nitaq chʼichi ruwayniyuq kay niyta munan. Chaytaq ruwasqanchikpi, imayna runachus kasqanchikpi ima rikukun. Sutʼincharinapaq, juk mamaqa, wawasninman juk frutata jaywananpaq, patanta, ukhunta ima allinta qhawarin, miskʼi kasqantapis llamirin. Kikillantataq kʼacha kaytaqa, sunqu ukhumantapacha tukuy cristiano kawsayninchikpi rikuchinanchik tiyan.

10. ¿Imataq familiasta espiritup puquyninta rikuchinankupaq yanapanqa?

¹⁰ ¿Imataq familiasta khuyakuywan, kʼachamanta, kawsakunankupaq yanapanqa? Diospa Palabranta allinta riqsiy (Col. 3:9, 10). Wakin tatasqa, Familiapi Diosta Yupaychanapaq Chʼisipi espiritup puquyninmanta astawan ukhuncharinku. ¿Qampis jinata ruwayta atiwaqchu? Chayqa atinapaqjinalla. Qalluykipi ima publicacioneschus kasqanmanjina espiritup puquyninmanta, sapa juk kʼacha kayta ukhunchariy. Sapa tantakuypiqa, wakin parrafosllata ukhunchariychik, sapa juk kʼacha kaytataq mana juk semanallapichu ukhunchariwaqchik. Chay publicacionesta ukhuncharichkaspaqa, Bibliamanta rikhuriq pʼitista ñawiriychik, chaymantataq parlariychik. Chantá yachakusqaykichikmanjina ruwanaykichikpi tʼukuriychik, Jehovamantataq kallpachakuchkasqaykichikta bendecinanpaq mañakuychik (1 Tim. 4:15; 1 Juan 5:14, 15). Chaywanpis, ¿ajinata ukhunchariy familiata yanapanmanpunichu?

11, 12. ¿Imaynatataq iskay qhariwarmikunata kʼacha kaymanta, khuyakuymanta ima ukhuncharisqanku yanaparqa?

¹¹ Juk qhariwarmiqa, familiankupi allinta kawsakuyta munaspa, espiritup puquyninmanta ukhunchariyta munarqanku, astawanqa kʼacha kaymanta. Imaspichus yanapasqanmanta warmi nin: “Kʼacha kayta rikuchispaqa, mana wasanchaq, chiqa sunqutaq kana kasqanta yachayku, chaytaq allinta apanakunaykupaq mayta yanapawayku. Chantapis mana munaynillaykuta ruwanaykupaq, graciasta quyta, pantaptiykupis perdonta mañaykuyta ima yachakuyku”, nispa.

¹² Wak qhariwarmitaq khuyakuyniyuq kaymanta astawan ukhunchayta munarqanku. Mana chaymanjina ruwachkasqankuta reparakusqankurayku. Qusa sutʼinchan: “Imamantapis mana allinta yuyanaykumantaqa, allin  imaspi yuyaq kayku. Chantapis sapa juk yanaparinakuyta yachakurqayku. Ñuqaqa, warmiy parlarinanta saqispa khuyakuyta rikuchiq kani, imatachus nisqan mana allin rikchʼawaptinqa, mana phiñakuqchu kani, chaypaqqa llampʼu sunqu kanay karqa. Ajinamanta pisimanta pisi manaña phiñanakuqchu kayku. Chayqa, maytapuni yanapawayku”, nispa. ¿Qamta, familiaykita ima, espiritup puquyninta ukhunchariy yanapasunkichikmanchu?

Sapallanchikpi kachkaspapis iñiyninchikta rikuchina

13. ¿Imamantataq jarkʼakunanchik tiyan?

¹³ Cristianosqa, tukuy kawsayninchikpi espíritu santowan yanapachikuna, runa mana rikuchkawaptinchikpis. Kay saqra pachaqa, sunquta kusirichinapaq tukuy millay imasta rikhurichin, chaytaq Diosmanta karunchachiwasunman. ¿Imaynatá Satanaspa kay tuqllanmanta jarkʼakusunman? Bibliaqa yuyaychan: “Tukuy millay kajta, sajra kajtapis saqepuychej. Diospa nisqan sonqoykichejpi tarpusqaña kajta llampʼu sonqowan japʼikuychej, mayqenchus almaykichejta salvayta atin, chayta”, nispa, chaytataq kasukuna (Sant. 1:21). Iñiyniyuq kayqa, Jehovap ñawpaqinpi llimphu qhawasqa kanapaq yanapawanchik. Chaytataq qhawarina.

14. ¿Imaynatá mana iñiyniyuq kay juchaman urmachiwasunman?

¹⁴ Iñiyniyuq kayqa, Jehová kasqantapuni yuyay niyta munan. Mana jinata yuyaspaqa, juchaman urmayta atillasunman. Ezequielpa tiemponpi imachus kasqanpi tʼukurina. Diosqa, profetaman llaqtanmanta runas, pakayllapi millay ruwaykunata ruwachkasqankumanta jinata nirqa: “Runaj Churin, rikunkichu imatachus israelitaspa kurajkunanku pakayllapi ruwashanku, chayta? Sapa ujninku kashanku pintasqa lantinkoj capillampi. Paykunaqa ninku: Tata Diosqa mana rikushawanchejchu; payqa kay nacionta saqerpayan”, nispa (Eze. 8:12). ¿Imaraykuchus chayta ruwasqankuta reparanchikchu? Paykunaqa, millay ruwaykunasninkuta Dios mana qhawachkasqanta yuyarqanku. Dios manapis kanmanchujina yuyarqanku.

15. ¿Imaynatá Jehovata rikuchkasunmanpisjina qhaway jarkʼawanchik?

¹⁵ Joseqa, mana paykunajinachu karqa. Familianmanta karupi kachkaspapis Potifarpa warminwan khuchichakuyta qhisacharqa. Imaraykuchus qhisachasqantataq sutʼita nirqa: “Imaynatataj noqa ruwasaj kasqa chay millaytari, juchallikusajtaj Diospa contrampiri?”, nispa (Gén. 39:7-9). Joseqa, Jehovata ñawpaqinpipis rikuchkanmanjina qhawarqa. Ñuqanchikpis ajinata Jehovata qhawaspaqa, sapallanchik kachkaspapis paypa millachikusqan imasta qhisachasun. Salmistajinataq nisun, pay nirqa: “Llimphu kawsaypi purisaj, wasiypi kaspapis. Ni jaykʼajpis sajra kajta ñawpaqeyman churasajchu”, nispa (Sal. 101:2, 3).

 Saqra munayninchikwan mana atipachikuspaqa sunqunchikta jarkʼanchik

16, 17. a) Proverbios nisqanmanjina, ¿imaynatá juk wampu wayna juchaman urmarqa? b) Kay 26 paginapi rikusqanchikmanjina, ¿ima tuqllapitaq tukuypis urmasunman?

¹⁶ Espiritup puquyninmanta qhipa kaq kʼacha kayqa, saqra munaywan mana atipachikuq kay. Chaytaq Dios chiqnisqanta qhisachanapaq, sunqunchikta jarkʼanapaq ima yanapawanchik (Pro. 4:23). Proverbios 7:6-23 nisqanpi tʼukurina. Juk phisu warmiqa, juk wampu “wayna[ta]” nisqasninwan umanta muyurparichirqa, chay waynaqa, “esquinaman chayaspataj, calleta chimparqa chay warmej wasinnejman” chaypitaq chʼawkiyachikurqa. ¿Imaraykutaq chay wayna chayniqtapuni rirqa? Ichá imachus chaypi kasqanta yachayta munaspa. Chay waynaqa, mana reparakuspalla millay ruwayta ruwarqa, “mana yachaspa chaypi wañunan kasqanta”.

¹⁷ ¿Imatá chayjina llakiypi mana rikukunanpaq ruwanan karqa? Payqa, “ama [...] qhepanta ri[ychu]” nisqa yuyaychayta kasukunan karqa (Pro. 7:25). ¿Imatá kaymanta yachakunchik? Espíritu santo yanapanawanchikta munanchik chayqa, juchaman urmanapaqjina kaq imasmanta karunchakunanchik tiyan. Mana allinta reparakuspaqa, chay wampu waynajina ruwasunman. Ichapis juk cristiano teleta qhawachkaspa tukuy canalesta qhawarichkanman, chayri Internetpi maskʼachkanman mana yachaspalla imatachus maskʼachkasqanta. Mana reparakuspalla jinata ruwaspaqa, ichapis millay imasta qhawayta qallarinman, ajinamantataq qʼala runasta qhawayman yachaykakapunman. Chayqa, sunqu yuyayninta chʼichichanman, Diospa ñawpaqinpitaq manaña allinpaqchu qhawasqa kanman, chaytaq wañuyman ima chayachinman (Romanos 8:5-8, ñawiriy).

18. ¿Imatá sunqunchikta allinta jarkʼanapaq ruwasunman, imaynatá saqra munaywan mana atipachikuy yanapawanchik?

¹⁸ Arí, telepi chayri Internetpi millay imas rikhuriptinqa, mana qhawanallanchikpunichu tiyan. Saqra munaywan mana atipachikuspa, rikhuriptinkama usqhayllata qhisachananchik tiyan. (Pro. 22:3). Saqra munayninchikwan mana atipachikusqanchiktaqa, allinta yuyaycharikuspa imatachus ruwananchikta ruwaspa rikuchinchik. Wakin hermanosqa, computadorata sutʼiman churanku. Wakintaq sapallanku kachkaspa, teleta chayri Internetta mana qhawankuchu. Wakinkunataq mana Internetta churachikunkuchu (Mateo 5:27-30, ñawiriy). Imatachus ruwananchiktaqa, sapa juk akllananchik tiyan, ñuqanchikta, familianchikta ima jarkʼananpaq, ajinamanta Jehovata “chʼuwa sonqo[wan], mana juchachaj sonqo yuyay[wan], tukuy sonqo creey[wan]taj” yupaychasunchik (1 Tim. 1:5).

19. ¿Imastá espirituwan yanapachikuspa japʼinchik?

¹⁹ Espiritup puquyninmanta kʼacha kaykunata rikuchiyqa, mayta yanapawanchik. Llampʼu sunquyuq kay, pacienciayuq kay imaqa, qutuchakuypi hermanoswan sunqu tiyasqa kawsakunapaq yanapawanchik. Khuyakuyniyuq kay, kʼacha kay imaqa, familiapi kusisqa kawsakunapaq yanapawanchik. Iñiyniyuq kay, saqra munaywan mana atipachikuq kay imataq, Jehovap qayllallanpipuni, llimphupaq qhawasqa ima kananchikpaq yanapawanchik. Chantá Gálatas 6:8 nin: “Espíritoj munayninta ruwaspa tarpojrí, Espiritumanta wiñay kawsayta japʼenqa”, nispa. Arí, Jehovaqa, Jesús wañusqanrayku, espíritu santonniqta wiñay kawsayta quwasun. Chaytataq espirituwan yanapachikuqkunalla japʼinqanku.

Yuyarikuna

• ¿Imaynatá llampʼu sunquyuq kay, pacienciayuq kay ima, qutuchakuypi allinta kawsakunapaq yanapawanchik?

• ¿Imataq cristianosta familiapi khuyakuyniyuq kayta, kʼacha kayta ima, rikuchinapaq yanapawanchik?

• ¿Imaynatá iñiyniyuq kay, saqra munaywan mana atipachikuq kay ima, sunqunchikta jarkʼanapaq yanapawanchik?

[Tapuykuna]

[24 paginapi dibujo/foto]

¿Imatá phiñanakuyman mana chayanapaq ruwasunman?

[25 paginapi dibujo/foto]

Espiritup puquyninta ukhunchaspa familiasqa mayta yachakunku

[26 paginapi dibujo/foto]

¿Ima tuqllasmantataq iñiyniyuq kay saqra munaywan mana atipachikuq kay ima jarkʼawanchik?