¿Diospa espïritun pushamänata haqikantsikku?

“Espïritïkiqa alläpa allim; pampa patsapa pushamätsun.” (SAL. 143:10.)

1, 2. a) ¿Imakunachötaq Jehová santo espïritunwan serviqninkunata unë yanaparqan? b) ¿Santo espïrituqa alläpa precisaqllachötsuraq yanapakun?

¿IMAMANTAQ yarpärinki santo espíritu ruranqankunaman pensar? Itsa Gedeonwan Sansón rurayanqantachi yarpärinki (Jue. 6:33, 34; 15:14, 15). O itsa yarpärinki punta cristiänokuna mana mantsakushpa yachatsikuyanqanta o Esteban mana mantsapakïllapa cortechö parlanqanta (Hech. 4:31; 6:15). Y kanan witsampaq parlashqapis, yarpantsikmi atska nacionkunapaq asamblëachö cristiänokuna kushishqa kayanqanta, o gobiernokunata mana yanapayanqanrëkur carcelchö alli tsarakuyanqanta o Diospa willakïnin llapan Patsaman chëkanqanta. Kë llapanmi rikätsimantsik Jehová Diospa santo espïritun yanapakïkanqanta.

² Tsëqa, ¿santo espíritu höra hörallam y alläpa precisaqllachömi yanapakun nishwantsuraq? Manam. Bibliaqa willakun cristiänokuna ‘santu espiritu yachatsishqannö’ puriyanqantam, ‘munanqanno cawayanqantam’ y “Santu Espiritupa muneninllata” rurayanqantam (Gal. 5:16, 18, 25). Kë ninqankunawanmi musyantsik santo espíritu imë hörapis yanapamanqantsikta. Tsëmi Jehoväta cada hunaq mañakunantsik pensanqantsikchö, ruranqantsikchö y parlanqantsikchö santo espïritunwan yanapëkamänapaq (lei Salmo 143:10 *). Santo espíritu yanapamänata haqishqaqa, kawënintsikwanmi Diosta alabashun y nuna mayintsikpaqpis allikunatam rurashun.

3. a) ¿Imanirtaq alläpa precisan santo espíritu pushamänata haqinantsik? b) ¿Ima tapukïkunapitataq yachakushun?

³ ¿Imanirtaq alläpa precisan santo espíritu pushamänata haqinantsik? Santo espïritupa chikeqnin ‘mana alli munënintsiccuna’ kaptinmi, y tsë mana alli munëqa noqantsikchö këkan Adan hutsata ruranqampita patsëmi (lei Galatas 5:17). Pero ¿imanötaq haqintsik santo espíritu pushamänata? ¿Imatataq rurashwan mana alli munënintsikkuna mana vencimänapaq? Këtaqa rikäshun santo espïritupa hoqta kaq wayïnimpita yachakurmi. ‘Santu espirituyoqcunaqa’ “allapa pasensiacoqmi cayan. Alli shonquyoqmi cayan. Juclaya nunam cayan, änicushqantapis cumpliyanmi [“markäkoq o yärakogmi kayan”, NM], y umildim cayan, y peqancunatapis alli tsaräcoqmi cayan” (Gal. 5:22, 23).

Humilde y pacienciayoq këmi congregacionchö alli pasakunapaq yanapamantsik

4. ¿Imanötaq humilde y pacienciayoq kanqantsik congregacionchö alli pasakunapaq yanapamantsik?

⁴ (Lei Colosenses 3:12, 13.) Congregacionchö alli pasakunapaqqa, humilde y pacienciayoq kanqantsikmi yanapamantsik. Espïritupa kë ishkan wayïninkunam yanapamantsik kuyakoq kanapaq, wakinkuna imatapis ruramashqa raslla mana piñakunapaq y mana allita parlamashqa tsënölla mana kutitsinapaq. Cristiano mayintsik piñatsimashqaqa, pacienciayoq këmi yanapamäshun amïgontsiktanölla imëpis rikëkänapaq y amishtanapaq. Llapantsikmi hutsa ruraq kantsik, tsëmi humilde y pacienciayoq kanqantsik  congregacionchö shumaq pasakunapaq yanapamantsik.

5. ¿Imataq pasarqan Pablutawan Bernabëta, y këpita imatataq yachakuntsik?

⁵ Pablutawan Bernabëta pasanqanta yarpärishun. Ishkampis poqu y alli cristiänom kayarqan, hina atska watapam yachatsikurnin puriyarqan. Pero huk kutiqa feopa “liryacurcur[mi] raquicacuriyarqan” (Hech. 15:36-39). Kë pasakunqanmi rikätsimantsik poqu y alli cristiano këkarpis, höraqa imallapitapis piñatsinakurinqantsikta. Tsënö pasamashqaqa, ¿imataq yanapamäshun piñashqa këkar mana plëtunapaq y mana rakikäkurinapaq?

6, 7. a) ¿Biblia ima ninqantaq yanapamäshun cristiano mayintsikwan mana plëtunapaq? b) ¿Imachötaq yanapamäshun alliraq wiyanqantsik, raslla mana parlanqantsik y raslla mana piñakunqantsik?

⁶ Bibliachö “liryacurcur” ninqanqa, rikätsimantsik Pabluwan Bernabe illaqpita y alläpa feopa plëtuyanqantam. ¿Imatataq këpita yachakuntsik? Huk cristiano mayintsikwan imapitapis parlëkarnin piñatsinakoqnö karqa, Santiagu 1:19, 20 ninqantam ruranantsik: “Alliraq wiyacuyë; ama manaraq alli cäyir, imatapis apurepa parlayëtsu ni piñacuyëtsu. Tseno piñacoq nunaqa manam Dios Yayapa muneninta rurantsu”. Tsëmi piñatsinakoqnö karqa, imanöpapis hukkunata parlëta tïrashwan o shumaqlla witikurishwan (Pro. 12:16; 17:14; 29:11).

⁷ ¿Imachötaq yanapamäshun kë consëjokunata wiyakunqantsik? Raslla mana piñakur, Jehoväta mañakur y yachëpa contestanapaq alliraq pensarqa, santo espíritu pushamänatam haqikantsik (Pro. 15:1, 28). Këkunata ruranqantsikmi yanapamäshun humilde y alli pacienciayoq kanqantsikta rikätsikunapaq. Tsënöpam Efesios 4:26, 29 ninqanta wiyakunapaq listo këkäshun: “Piñacurpis, ama jutsa ruremanqa ishquiyëtsu [...]. Ama mana alli palabracunataqa parlayëtsu; antis parlayë combieneqllata. Tsenopam yachacuyanqui alli cawaquita; y wiyayäshoqniquicunatapis bien[nincunapaqmi] yanapecuyanqui”. Awmi, humilde y alli pacienciayoq këta tïrarqa, congregacionchö alli pasakunapaqmi yanapakïkantsik.

Familiatam yanapan alli shonquyoq y hukläya këqa

8, 9. ¿Ima ninantaq alli shonquyoq kë y hukläya nuna kë, y imachötaq familiata yanapan?

⁸ (Lei Efesios 4:31, 32; 5:8, 9.) ¡Imanömi kushiratsimantsik alläpa achachë hörachö alalaq yakuta upurinqantsik o alalaq vientota shoqurinqantsik! Tsënöllam yanapakun ‘alli shonquyoq’ y hukläya kanqantsikpis. Tsënö kanqantsikqa familiachö shumaq kawakunapaqmi yanapamantsik. Pero ¿ima ninantaq alli shonquyoq y hukläya këqa? ‘Alli shonquyoq’ nunaqa, imachöpis yanapakunmi y nuna  mayinta kuyarmi shumaq yachëpa parlapan. Hukläya nuna kanqantapis rikätsikun nuna mayinta kuyëwan yanaparmi (Hech. 9:36, 39; 16:14, 15). Pero hukläya nunaqa maskunatapis ruranmi.

⁹ Hukläya nunaqa tukï allikunatam ruran. Y más precisaqqa shonqupita patsë alli kanqanmi. Tsëqa huk mama frütata atskaman roqurir familianta rakeqnömi. Tsë frütaqa mishkim y poqum kanan, y rurimpapis hanampapis manam ismushqatsu kanan. Tsënöllam hukläya nunapis, rurimpa y hanampapis alli kanan, llapan kawëninchömi tsënö kanqanta rikätsikunan.

10. ¿Imataq familiakunata yanapanqa espíritu munanqannö kawakuyänampaq?

¹⁰ ¿Imataq yanapanqa familiakunata alli shonquwan rikänakuyänampaq y hukläya nuna kayänampaq? Diospa Palabrampita yachakuyanqanmi (Col. 3:9, 10). Wakin teytakunaqa, Familiachö Diosta Adorana Höram espïritupa wayïnimpita yachakuyan. ¿Qampis tsëta rurankimantsuraq? Manam alläpa sasatsu o ajatsu. Espïritupa wayïnimpaq parlaq idiömëkichö publicacionkunata ashï. Cada semänachö ichik ichikllata yachakuyë, y atska semänachö ushëta tïrayë. Llapëki familia yachakurqa, textokunata leiyë y tsëchö ninqampita parlariyë. Tsëpitana pensayë yachakuyanqëkimannö rurayänëkipaq, y Jehoväta yanapayäshunëkipaq mañakuyë (1 Tim. 4:15; 1 Juan 5:14, 15). Kë yachakïkäyanqëki, ¿rasumpatsuraq familiachö shumaq kawakuyänëkipaq yanapayäshunki?

11, 12. ¿Imanötaq yanaparqan ishkaq matrimoniokunata alli shonquyoq y hukläya nuna këpaq yachakuyanqan?

¹¹ Kushishqa kawakïta munaq huk matrimoniom espïritupa wayïnimpita yachakur qallëkuyarqan, tsëpaqqa akrayarqan hukläya nuna këpaq parlaq tëmatam. Warmi kaqmi kënö nishpa willakun: “Alläpa kuyakïpaq yachakuyanqämi más allipa tratanakuyänäpaq yanapayämarqan. Yachakuyarqömi respetanakïta, perdonanakïta, gracias nikïta y perdon mañakïtapis”.

¹² Huk matrimonionam tukï problëmankuna kaptin alli shonquyoq këpaq parlaq tëmata yachakur qallëkuyarqan. Ollqu kaqmi yachakuyanqampita këta willakun: “Majäkunalla mana alli kanqanman pensayänäpa rantinmi, puntataqa alli kayanqäman pensëta yachakuyarqö. Hinamampis ishkäkunam musyarëkäyaq kayä imakunata wanayanqätapis. Y kë yachakunqämi noqata yanapamarqan warmïta ninäpaq imata pensanqankunatapis mana mantsakushpa nimänampaq, y mana allitanö nimaptinqa mana piñakunäpaq.  Hina yachaqtukoq kënïtapis haqinämi karqan. Ichikllapa ichikllapam alliyäyarqö matrimoniökunachö, y kananqa manam unënönatsu plëtukur kawakuyä. Tsënö kawakïqa alläpa shumaqmi”. Y qamqa, ¿imanötaq familiëkiwan kawakunki? ¿Espïritupa wayïnimpita yachakuyanqëki yanapayäshunkimantsuraq?

Diosman markäkunqantsikta rikätsishun hapallantsik o nunakuna këkarpis

13. ¿Imakunaman mana ishkinapaqtaq mäkoq mäkoqlla këkänantsik?

¹³ Cristiänokunaqa nunakuna mana rikëkämashqapis espíritu munanqannömi kawakunantsik. Kanan witsan kushikuyänampaq kë mundo ruranqanqa mana allillanam, më tsëchöpis rakchakunallanam yarqamun, y këqa Jehoväta alli servikunqantsiktam qepäratsimashwan. ¿Imatataq rurashwan Satanaspa toqllankunaman mana ishkinapaq? Biblia kënö ninqankunatam wiyakunantsik: “Llapan raccha mana alli rureniquicunata y llapan bisyiquicunata jaqiricuyë. [...] Qollmi shonqu nunana ticraricur, Diospa shumaq willaquininta wiyacurnin cäsucuyë. Tsenopam salbaduna cayanqui” (Sant. 1:21). Diosman markäkunqantsikmi yanapamäshun pëpa rikënimpaq limpio këkänapaq. Kanan yachakurishun markäkï imanö yanapamanqantsiktapis.

14. ¿Imanötaq Diosman mana markäkunqantsik hutsaman ishkiratsimashwan?

¹⁴ Markäkï o yärakuyga Jehová rasumpa kawanqanta creïmi. Kawaq Diostanö mana rikarqa, rasllam hutsaman ishkirishwan. Ezequiel kawanqan witsampaq parlarishun. Diosmi revelëkurqan wakin sirveqninkuna pakallapa mana allikunata rurëkäyanqanta: “Nunapa tsurin, ¿Israelchö poqu nunakuna ampichö [tsakagchö] ruri adornashqa cuartokunachö rurëkäyanqanta rikarqunkiku? Kënömi nikäyan: ‘Jehoväqa manam rikarëkämantsiktsu. Jehoväqa patsata haqirishqanam’” (Eze. 8:12). ¿Imanir tsëta rurayanqankunata tantiarintsikku? Pëkunaqa manam creiyaqtsu Diosnintsik llapan mana alli rurëninkunata rikëkanqanta. Manam rasumpa kawaqtanötsu rikäyaq.

15. ¿Imanötaq markäkï mana alli rurëkunapita tsapämashwan?

¹⁵ Pero Josëqa hukläya nunam karqan. Familiampita karuchö këkarpis, pëqa manam patronnin Potifarpa warminwan punukïkurqantsu. Y imanir mana pununqantapis kënö nirmi willakurqan: “¿Imanöraq kë mana allita rurarnin Diosta llakitsir hutsallakïköman?” (Gén. 39:7-9). Awmi, Josëqa Jehová rasumpa kawanqantam creirqan. Noqantsikpis Diosnintsik rasumpa kawanqanman creirqa, manam pakëllapaqa rakchakunata rikaräkushuntsu. Salmista ninqannömi noqantsikpis nishun: “Limpio shonqüwanmi wayï rurinchö purishaq. Imapaqpis mana väleq cösaskunataqa manam nawita rikätsishaqtsu” (Sal. 101:2, 3).

 Peqantsikta alli tsaranqantsikmi shonquntsikta tsapan

16, 17. a) Proverbios ninqannö, ¿imanöpataq hutsaman ishkirin “huk juicionnaq joven”? b) 31 päginachö rikanqantsiknö, ¿ima rurëkunamantaq ishkirishwan ima edadyoq karpis?

¹⁶ Hina espïritupa wayïninllam peqantsikta alli tsaranqantsikpis. Këta rurarqa, Dios chikinqantam chikishun y shonquntsiktapis allim tsaräshun (Pro. 4:23). Proverbios 7:6-23 textochö willakunqanta rikärishun. ‘Huk juicionnaq jövenmi’, cuerponta rantikoq warmipa wayin kaq cällepa purirnin shumaq parlapaptin, hutsaman ishkirirqan. ¿Imanirtaq tsë cällepaqa ëwarqan? Itsa imanö kanqantapis musyëta munarnin. Tsëmi mana mäkushpa hutsaman ishkirirqan o almampa o kawënimpa contran mana allita rurarirqan.

¹⁷ ¿Imatataq ruranman karqan hutsaman mana ishkinampaq? Proverbios kënö ninqantam wiyakunan karqan: “Ni [...] purikunampapis ëwëtsu” (Pro. 7:25). ¿Imatataq këpita yachakuntsik? Santo espíritu pushamänata munarqa, manam ardëpaqa mana allikunaman witipashwantsu. Pï mëpis kë ‘juicionnaq jövennö’ rurarinmanmi. Itsa këta rurarinman televisionta rikëkar atska canalkunata ashinqanchö o Internetchö llutalla imatapis ashinqanchö. Ardëpa mana allikunata mana ashirpis, höraqa warmipis ollqupis rakchakunata rurëkaqkunata rikëkushwanmi, tsëqa hasta tsëkunata rikaräkïta mäñarishwanmi. Tsënö ruranqantsikqa alläpa mana allim kanman concienciantsikpaq, Diosnintsikta sirvenqantsikpaq, y tsërëkurqa kawënintsiktapis oqrarishwanmi (lei Romanos 8:5-8).

18. ¿Imakunatataq rurashwan shonquntsikta tsapänapaq, y imanötaq yanapamantsik peqantsikta alli tsaranqantsik?

¹⁸ Pero imachöpis mana allikunata tarïkurqa, manam rikaräkunantsiktsu. Peqantsikta alli tsaranqantsiktaqa rikätsikuntsik mana allikunata mana rikaräkunapaq imatapis rurarmi. Pero más alliqa kanman ni ichikllapis mana allikunata mana rikanqantsikmi (Pro. 22:3). Peqantsiktaqa alli tsarantsik puntallapitana imata ruranapaq kaqtapis pensarmi, y pensanqantsiknö rurarmi. Wakinkunaqa computadöratam llapankuna rikäyänan sitioman churayan. Wakinkunanam Internetta kichayan o televisionta rikäyan yanaqiyoq këkar-raq. Y wakinkunanäqa manam Internetman yëkuyannatsu (lei Mateo 5:27-30). Llapantsikmi imanöpapis familiantsikta y kikintsikta tsapäkunantsik, tsënöpa Jehová Diosnintsikta “alli shonquntsicwan” “alli consensiantsicwan” y ‘rasonpa marcäquinintsicwan’ adoranapaq (1 Tim. 1:5).

19. Santo espíritu pushamänata haqinqantsik, ¿imakunachötaq yanapamäshun?

¹⁹ Rasunmi, santo espïritupa wayïninwan kawakïqa alläpa alli. Humilde y pacienciayoq kanqantsikqa, congregacionchö shumaq pasakunapaqmi yanapamantsik. Alli shonquyoq y hukläya kanqantsikpis wayichö shumaq kawakunapaqmi yanapamantsik. Markäkïwan peqantsikta alli tsaranqantsikqa, Jehoväta imëpis servinapaq y rikënimpaq limpio kanapaqmi yanapamantsik. Y Galatas 6:8 textonam shumaq kawakïta tarinapaq awnimantsik: “Santu Espiritupa muneninmanno cawacorqa wiñe cawaquitam tarishun”. Awmi, Jesus wanunqanrëkurmi Jehová santo espïritunwan mana wanushpa kawakïta qomäshun. Pero këtaqa chaskiyanqa santo espíritu pushananta haqeqkunallam.

[Päginapa ura kuchunchö willakï]

Yarpärishun

• Cristiano mayintsikkunawan alli pasakunapaq, ¿imanötaq yanapamantsik humilde y pacienciayoq kanqantsik?

• ¿Imataq huk cristiänota yanapanqa alli shonquyoq y hukläya kanqanta wayinchö rikätsikunampaq?

• ¿Imanötaq shonquntsikta tsapan Diosman markäkunqantsik y peqantsikta alli tsaranqantsik?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[29 kaq päginachö dibüju]

¿Imakunatataq rurashwan alläpa plëtukïman mana chänapaq?

[30 kaq päginachö dibüju]]

Espïritupa wayïnimpita yachakoq familiakunaqa kushishqam kawakuyan

[31 kaq päginachö dibüju]

¿Imakunamantaq ishkintsiktsu Diosman markäkur y peqantsikta alli tsararqa?