Skip to content

Skip to table of contents

Sena Mulauzumizya Muuya wa Leza Kuti Umweendelezye?

Sena Mulauzumizya Muuya wa Leza Kuti Umweendelezye?

Sena Mulauzumizya Muuya wa Leza Kuti Umweendelezye?

“Muuya wako mubotu undeenzye munzila iiluleme.”—INT. 143:10.

1, 2. (a) Amwaambe ziindi zimwi muuya uusalala wa Jehova mowakali kubeleka kugwasya babelesi bakwe. (b) Sena muuya uusalala ubeleka buyo ciindi camapenzi naa nokwacitika cintu citacitiki-citiki? Amupandulule.

INO NCINZI ciboola mumizeezo nomuyeeya mboubeleka muuya uusalala? Sena mulaziyeeya zyintu zipati-pati nzyobakacita ba Gideoni a Samsoni? (Bab. 6:33, 34; 15:14, 15) Ndiza mulakonzya kuyeeya mbobakaliyumya Banakristo bakutaanguna naa kubona Stefano mbwaakakkazyika moyo naakali mu Nkuta Mpati yaba Juda. (Mil. 4:31; 6:15) Mazuba aano, ino mbuti mbobakkomana bantu kumiswaangano yacooko yamasi, kusyomeka kwabakwesu bakaangwa akaambo kakutatola lubazu mutwaambo twacisi alimwi amulimo wabukambausi mbouya bukomena? Zikozyanyo zyoonse eezyi zitondezya mboubeleka muuya uusalala.

2 Sena muuya uusalala ubeleka buyo muciindi camapenzi naa nokwacitika cintu citacitiki-citiki? Peepe. Jwi lya Leza lyaamba Banakristo kuti beelede “kweenda amuuya,” “[k]usololelwa amuuya” alimwi ‘akupona kweelana amuuya.’ (Gal. 5:16, 18, 25) Eeci citondezya kuti muuya uusalala ulakonzya kuzumanana kutugwasya mubuumi bwesu. Abuzuba tweelede kumulomba Jehova kuti atusololele mbotuyeeya, mbotwaambaula ambotucita zyintu kwiinda mumuuya wakwe. (Amubale Intembauzyo 143:10.) Mbotuzumizya muuya kuti kaubeleka mulindiswe kuyakutugwasya kuti tukabe amicelo iiyakugwasya bantu bamwi akutembaula Leza.

3. (a) Ino nkaambo nzi ncotuyandika kweendelezyegwa amuuya uusalala? (b) Ino tulalanga-langa mibuzyo nzi?

3 Ino nkaambo nzi ncociyandika kuti katweendelezyegwa amuuya uusalala? Nkaambo kakuti kuli nguzu azimwi ziyanda kutweendelezya zyalo zikazyanya amboubeleka muuya uusalala. Mumagwalo nguzu eezyi zimbi zyaambwa kuti “mubili,” eeci caamba mizeezo mibi akutalondoka nkotwakakona kuli Adamu syaanene wesu. (Amubale Bagalatiya 5:17.) Ino ncinzi cibikkilizyidwe mukuzumizya muuya wa Leza kuti utusololele? Sena kuli nzila nzyotukonzya kutobela kutegwa tutaciti zyintu zyanyama? Atulange-lange mibuzyo eeyi notuyaabulanga-langa twaambo tuli cisambomwe twacaala itwa ‘micelo yamuuya,’ mbuli “kukkazyika moyo, luzyalo, bubotu, lusyomo, kubomba moyo, kulilesya.”—Gal. 5:22, 23.

Kukkazyika Moyo Akubomba Moyo Kupa Kuti Kube Luumuno Mumbungano

4. Ino kukkazyika moyo akubomba moyo kugwasya buti kuti kube luumuno mumbungano?

4 Amubale Bakolose 3:12, 13. Mumbungano kukkazyika moyo akubomba moyo kupa kuti kube luumuno. Eeyi micelo yamuuya yobilo itupa kuti katukkala kabotu abantu, katutanyemi-nyemi akutajolela kuti naa umwi watulubizyila. Kuti naa twatamvwana a Munakristoma, kukkazyika moyo kulakonzya kutugwasya kuti tutaleki kwaambauzyanya amukwesu naa mucizyi alimwi akukabamba kaambo kutegwa tutalike kumvwana alimwi. Sena kukkazyika moyo akubomba moyo ziyandika ncobeni mumbungano? Inzya, nkaambo toonse tatulondokede.

5. Ino ncinzi cakacitika akati ka Paulo a Barnaba, alimwi ino eeci citondezya nzi?

5 Atubone cakacitika akati ka Paulo a Barnaba. Bakabeleka antoomwe kwamyaka minji kabakambauka makani mabotu. Boonse bakali kucita kabotu. Nokuba boobo, aciindi cimwi “bakazwangana kapati cakuti mane bakaandaana.” (Mil. 15:36-39) Eeci cakacitika citondezya kuti abalo babelesi ba Leza balyaabide balakonzya kuzwangana zimwi ziindi. Kuti naa Munakristo batamvwana amusyominyina ino inga wacita nzi kutegwa batasiki nkobalwana?

6, 7. (a) Ino ndulayo nzi lwa mu Magwalo ndotukonzya kutobela katutana nyemezyanya amusyomima? (b) Ino mbubotu nzi bujanika kuti ‘katufwambaana kuswiilila, kumuka kwaambaula akumuka kukalala’?

6 Mbubwenya mbokutondezyedwe mumajwi aakuti “bakazwangana kapati,” ikutamvwana kwakali akati ka Paulo a Barnaba kwakacitika cakutayeeyelwa. Kuti naa Munakristo wazyiba kuti uyaabunyema akaambo kakaambo nkobabandika amusyominyina, umwi akati kabo ulakonzya kucita cabusongo kwiinda mukutobela lulayo luli kulugwalo lwa Jakobo 1:19, 20 lwaamba kuti: “Muntu woonse weelede kufwambaana kuswiilila, kumuka kwaambaula, kumuka kukalala; nkaambo bukali bwamuntu tabuleti bululami bwa Leza.” Kweelana abukkale buliko aciindi eeco mulakonzya kuucinca mubandi, kujana ciindi cimbi cakubandika makani aaya naa kuzwa aawo mpomubandikila kamutana nyema kapati.—Tus. 12:16; 17:14; 29:11.

7 Ino mbubotu nzi bujanika kuti lwatobelwa lulayo oolu? Kuti naa Munakristo walindila kusikila moyo wakkala, waapailila makani aaya alimwi akuzyiba mbwakonzya kwiingula, inga wazumizya muuya wa Leza kuti umweendelezye. (Tus. 15:1, 28) Kwiinda mukugwasyigwa amuuya ulakonzya kubomba akukkazyika moyo. Ulakonzya kutobela lulayo luli ku Baefeso 4:26, 29 lwaamba kuti: “Amunyeme, nokuba boobo, mutabisyi pe . . . Kutazwi jwi libolede neliba lyomwe mukanwa mwanu, pele buyo ijwi lili kabotu kukuyaka bamwi kweelana abukkale aciindi eeco, kutegwa libe jwi likonzya kubagwasya aabo baswiilila.” Masimpe, kuti naa katuli babombe moyo alimwi katukkazyika moyo tulakonzya kupa kuti kube luumuno alukamantano mumbungano.

Tweelede Kubatondezya Luzyalo a Bubotu Banamukwasyi

8, 9. Ino luzyalo abubotu ninzi, alimwi zigwasya buti aŋanda?

8 Amubale Baefeso 4:31, 32; 5:8, 9. Mbuli kawo kaunga kabotu ameenda aatontola mubuzuba bupya, luzyalo abubotu zilakatalusya. Luzyalo abubotu zipa kuti mukwasyi kaukkomane. Luzyalo mbube bubotu mbotutondezya kuti tulabayanda bantu, tulabacitila zyintu zibotu akubelesya majwi mabotu. Bubotu, mbubonya mbuli luzyalo mbube bukonzya kutondezyegwa kwiinda mukugwasya bantu. Bulatondezyegwa kwiinda mukuba amuuya wabwaabi. (Mil. 9:36, 39; 16:14, 15) Pele bubotu bubikkilizya zinji.

9 Bubotu caamba kulilemeka kabotu. Tacibikkilizyi buyo nzyotucita pele kapati mbotubede. Cili mbuli mucelo uulwela kapati alimwi uutabolede. Mbubwenya buyo, bubotu butondezyegwa akaambo kamuuya uusalala bulalibonya mbwalilemeka Munakristo.

10. Ino ncinzi cikonzya kucitwa kutegwa banamukwasyi babe amicelo yamuuya?

10 Muŋanda ya Banakristo ncinzi cikonzya kugwasya banamukwasyi kuti kabafwidilana luzyalo akucitilana bubotu? Luzyibo lwiini-lwiini lwa Jwi lya Leza lulabeleka kapati. (Kol. 3:9, 10) Mitwe yamikwasyi iimwi ilabikkilizya mibandi yamicelo yamuuya muciiyo cabo Cakukomba Mumukwasyi caansondo. Kwiiya micelo yamuuya tacikatazyi pe. Kubelesya zibelesyo zyakumvwuntauzyizya nzyomujisi, amusale mutwe wamakani uubandika mucelo wamuuya. Mulakonzya kulanga-langa buyo mincali misyoonto ansondo akubandika mutwe ooyo munsondo zili mbozibede. Nomuya bulanga-langa cibalo eeci, kamubala akubandika magwalo aabikkidwe. Amujane nzila yambomukonzya kuzibelesya nzyomwiiya alimwi amupaile kuli Jehova kutegwa amugwasye mukusoleka kwanu. (1 Ti. 4:15; 1 Jo. 5:14, 15) Sena ciiyo cili boobo cilakonzya kupa kuti mukwasyi ucince akutalika kulangana kabotu?

11, 12. Ino mbuti mikwasyi yobilo ya Banakristo mboyakagwasyigwa muciiyo ncobakali kulanga-langa luzyalo?

11 Banabukwetene bakakwatana ino-ino ibayanda kuti kabacita kabotu mulukwatano lwabo, bakayeeya kuti kabalanga-langa micelo yamuuya muciiyo cabo. Ino bagwasyigwa buti? Mukaintu wakaamba kuti: “Kwiiya ncolwaamba luzyalo kwatugwasya kubona mbotulemekana kuzwa buzuba mbotwakatalika kusikila sunu. Catugwasya kuti katulibombya akulekelelana. Alimwi twaiya kwaamba kuti ‘ndalumba’ naa kuti ‘undilekelele.’”

12 Abamwi Banakristo bakwetene bakali kuba amapenzi bakazyiba kuti kwakanyina luzyalo akati kabo. Bakayeeya kuti baciiye cibalo caamba luzyalo antoomwe. Ino ncinzi cakacitika? Mulumi waamba kuti: “Ciiyo caluzyalo cakatugwasya kutalika kusyomana muciindi cakulangaula mpalubizya umwi. Twakatalika kumvwana. Kuba aluzyalo kwakali kubikkilizya kulomba mukaintu wangu kuti aambe cili kumoyo kakunyina kunyema. Eeci cakandipa kuti ndileke kulitukumuna. Notwakatalika kulubelesya luzyalo mulukwatano lwesu, twakaleka kupana milandu. Eelo kaka eeci cakatugwasya!” Sena mukwasyi wanu inga wagwasyigwa kwiiya micelo yamuuya?

Kamusyomeka Nomuli Molikke

13. Ino mapenzi nzi aakumuuya ngotweelede kucenjelela?

13 Banakristo beelede kuzumizya muuya wa Leza kuti ubasololele nobali mubuleya anobali balikke. Mazuba aano munyika ya Saatani, muli zifwanikiso zitali kabotu azyakulikondelezya zitali kabotu. Eeci cilakonzya kutupa kuti tuleke kumvwana a Jehova. Ino ncinzi ncakonzya kucita Munakristo? Ijwi lya Leza litwaambila kuti: “Amugusye busofwaazi buli boonse abubi oobo butalivwulili, alimwi cakulibombya amuzumine kusyangwa kwajwi mulindinywe eelyo ilikonzya kufwutula buumi bwanu.” (Jak. 1:21) Atulange-lange mucelo wamuuya wakusyomeka, mboukonzya kutugwasya kuzumanana kucita kabotu kuli Jehova.

14. Ino kubula lusyomo inga kwapa buti kuti muntu acite cibi?

14 Kuti katujisi lusyomo lwini-lwini, tunakuyeeya kuti Jehova Leza nkwali ncobeni. Kuti katutasyomi kuti Leza nkwali ncobeni, tatukonzyi kuyoowa kucita zyintu zibi. Amulange cakacitika akati kabantu ba Leza kaindi. Jehova wakaambila musinsimi Ezekiele kuti zyintu zisesemya zyakali kucitwa cakusisikizya naakaamba kuti: “O mwana amuntu, sa wabona bapati baluzubo lwa-Israyeli mbubacita mumudima, umwi aumwi muŋanda yakwe yazifwanikisyo? Balaamba kuti, Jehova tatuboni pe, Jehova walekelezya nyika.” (Ezk. 8:12) Sena mwacibona cakapa kuti kube mapenzi? Tiibakali kusyoma kuti Jehova wakalizizyi nzyobakali kucita. Jehova tanaakali aambabo pe.

15. Ino tukwabililwa buti akaambo kakuba alusyomo luyumu muli Jehova?

15 Mukwiimpana, atubone cikozyanyo ca Josefa. Nokuba kuti Josefa wakali kulafwu amukwasyi wakwe, wakakaka kucita bumambi amukaintu wa Potifara. Nkaambo nzi? Wakati: “Nkacite buti bubi bupati buli boobu akubisizya Leza?” (Matl. 39:7-9) Masimpe Jehova wakali kumubona kuti nkwali ncobeni. Kuti Leza katumubona kuti nkwali ncobeni, tatunakulangilili zyakulikondelezya zitali kabotu naa kucita zyintu cakusisikizya nzyotuzyi kuti tazimukkomanisyi Leza. Ncotusala ciyakuba mbuli casintembauzyo wakaimba kuti: “Njooendeenda muŋanda yangu camoyo uululeme. Cintu cabuyo nsikooyoocibika kumeso aangu.”—Int. 101:2, 3.

Amulijate Kwiinda Mukulilesya

16, 17. (a) Kweelana abupanduluzi buli ku Tusimpi, ino “mukubusi umwi watakajisi maanu” wakayungwa buti kucita cibi? (b) Kweelana ambokutondezyedwe apeeji 26, ino mbuti camusyobo ooyu mbocikonzya kucitika mazuba aano kubana abapati?

16 Ikulilesya ncibeela camamanino akati kamicelo yamuuya icitugwasya kuti tutaciti zyintu zyakasya Leza. Cilakonzya kutugwasya kuujata moyo. (Tus. 4:23) Atubone cibalo cili ku Tusimpi 7:6-23, cipandulula mbuli “mukubusi umwi watakajisi maanu” [BT] mbwakoongelezyegwa amukaintu muvuule. Wakayungwa naakainda “mumugwagwa kucooko cakwe.” Ndiza kuli ncaakali kuyandaula mubusena oobo mwaakali kukkala mukaintu ooyo. Wakamuka kuzyiba kuti wakali koongelezyegwa buya, mukaintu ooyu wakali ‘kuyanda buumi bwakwe.’

17 Ino mukubusi ooyu naakacita buti kutegwa atasunkwi? Kwiinda mukutobela kucenjezya kwakuti: “Utapambukili kumeendelo aakwe.” (Tus. 7:25) Ncotwiiya aawa ncakuti: Kuti katuyanda kusololelwa amuuya wa Leza, tatweelede kulinjizya mubukkale bukonzya kutusunka. Nzila imwi muntu njakonzya kulinjizya mukakole ‘kamukubusi umwi watakajisi maanu,’ nkwiinda mukutasala zyintu zyakulangilila acipeku-peku naa a Intaneti. Ulakonzya kujana zifwanikiso ziletela muzeezo wakoona kayandide kucita oobo naa pe. Mukuya kwaciindi ulakonzya kuba acilengwa cakulangilila zyintu ziletela muzeezo wakoonana zyalo zikonzya kunyonganya manjezeezya naa cilongwe cakwe a Leza. Eeci cilakonzya kupa kuti afwe.—Amubale Baloma 8:5-8.

18. Ino nzintu nzi nzyakonzya kucita Munakristo kutegwa acikonzye kulijata, alimwi mbuti zyintu eezyi mbozibikkilizya kulilesya?

18 Masimpe ngakuti tweelede kulilesya kwiinda mukufwambaana kubweza ntaamu kuti naa twabona cifwanikiso cinyonganya mizeezo. Inga cainda kubota kuti twazwa aawo ali cintu cikonzya kutupa kucita cibi. (Tus. 22:3) Ikuzyiba mpotweelede kugolela mukucita zyintu akucita zyintu nzyotwasala kuyandika kulilesya. Mucikozyanyo, kubikka kkompyuta abusena mpobakonzya kubona boonse kulakonzya kutukwabilila. Bamwi bacibona kuti cilagwasya kubelesya kkumpyuta naa kulangilila cipeku-peku lilikke kuti kakuli bamwi afwaafwi. Ibamwi tabayandili limwi buya kubelesya Intaneti. (Amubale Matayo 5:27-30.) Atubelesye nzila zili zyoonse zyotukonzya ikukwabilila mikwasyi yesu kutegwa tumukombe Jehova ‘amoyo uusalala amanjezyeezya mabotu alimwi alusyomo lwini-lwini lutali lwakuupaupa ameso.’—1 Ti. 1:5.

19. Ino mbubotu nzi mbotujana kuti twazumizya muuya uusalala kuti utusololele?

19 Imicelo iboola akaambo kamuuya uusalala ileta zilongezyo zinji. Kubomba moyo akukkazyika moyo kupa kuti kube luumuno mumbungano. Luzyalo abubotu zipa kuti kakuli kukkomana mumukwasyi. Lusyomo akubomba moyo zitugwasya kuti tuzumanane kuba kuli Jehova alimwi katucita kabotu. Alimwi Bagalatiya 6:8 batwaambila kuti: “Ooyo uusyanga kweelana amuuya uyootebula buumi butamani kuzwa kumuuya.” Masimpe kwiinda mucinunuzyo ca Kristo, Jehova uyakubelesya muuya uusalala kucinca baabo bazumina kusololelwa amuuya kuti bakabe abuumi butamani.

Ino Inga Mwaingula Buti?

• Ino kubomba moyo akulilesya inga zyapa buti kuti kube luumuno mumbungano?

• Ino ncinzi cikonzya kubagwasya Banakristo kuti babe aluzyalo abubotu kuŋanda?

• Ino lusyomo akulilesya inga kwabagwasya buti Banakristo kuti kabalijata?

[Mibuzyo yaciiyo]

[Cifwanikiso icili apeeji 24]

Ino ncinzi ncomukonzya kucita kutegwa mutalwani akaambo kamubandi uutali kabotu?

[Cifwanikiso icili apeeji 25]

Ikwiiya micelo yamuuya kulakonzya kugwasya mukwasyi wanu

[Cifwanikiso icili apeeji 26]

Ino mapenzi nzi ngotukonzya kuleya kuti katuli alusyomo alimwi katulilesya?