Mu me jchanbetik li krixchanoetik ti mu jamaluk snaʼ xkʼopojike

JECH kʼuchaʼal li ikʼ ti buyuk noʼox oye, buyuk noʼox xvinaj ti mu jamaluk snaʼ xkʼopojike. Tsjutik kʼop, ep kʼusi tstsakbeik stojol, ch-elkʼajik, muʼyuk tstoj yilik xchiʼuk tstoy xa sba chalik kʼalal manya kʼuyelan chloʼlavanik sventa jtosuk pʼolmajele. Li avie ep kʼusitik ta jnuptantik ti chakʼutik ta preva ti oy ta koʼontontik jamal chijkʼopoje. ¿Kʼuxi tstsal kuʼuntik ti nopajtik chij-akʼat ta prevae? Jkʼeltik oxtos ti kʼusi tsots skʼoplal tskoltautike: jxiʼtatik Jeova, jchanubtas jol koʼontontik xchiʼuk junuk noʼox koʼontontik yuʼun li kʼusi oy kuʼuntike.

Li slekil xiʼtael Jeovae

Xi laj yal li j-alkʼop Isaiase: «Jaʼ jchapanvanej cuʼuntic stuc li Mucʼul Diose [li Jeovae]; jaʼ tspas mantal stuc, jaʼ mucʼul ajvalil cuʼuntic» (Isa. 33:22). Kʼalal chkakʼtik lek venta ti mukʼ yabtel li Jeovae, ta jlekil xiʼtatik sventa chkichʼtik ta mukʼ, vaʼun jaʼ tstij koʼontontik sventa mu jchanbetik stalelal li krixchanoetik ti mu jamaluk snaʼ xkʼopojike. Xi chal Proverbios 16:6 ta Xchʼul Cʼop ti Jtotic Diose, ta skʼop Chamula: «Cʼalal xiʼta[oj] ti Diose, ta xicta comel ti cʼusi [chopol]» li jun krixchanoe. Taje maʼuk jun chopol xiʼel ta stojolal jun Dios ti toj pakel yuʼun ta ora kʼusi jsetʼ-jutebe. Ti kʼusie jaʼ ti mu jkʼantik xat yoʼonton li jTotik ta vinajele, ti oy tajek ta yoʼonton ti lekuk oyutike (1 Ped. 3:12).

Jkʼeltik kʼusi kʼotem ta pasel ti jaʼ chakʼ ta ilel ti oy kʼusi lek ta jpastik yuʼun li xiʼtael Diose. Li Ricardo xchiʼuk yajnil ti Fernanda sbie i-ay slokʼesik 700 dolar takʼin ta vanko. a Muʼyuk la xchap ta anil kʼuyepal li Fernandae, vaʼun la stikʼ ochel li ta svolsa xkuchoj batele, laje isut batel ta snaik kʼalal laj xaʼox stoj jlom yilike. Jaʼ to laj yilik kʼalal kʼot ta snaike jutuk mu jechuk-o yepal li stakʼinik ti kʼuyepal la slokʼesik ta vankoe, jaʼ yuʼun xi laj yalike: «Li ants laj yakʼ tal jtakʼintik ta vankoe ep laj yakʼ tal jnaʼ». Toj vokol laj yaʼiik ti skʼan sutesik ta skoj ti oy to yilike. ¿Kʼuxi itsal yuʼunik li akʼel ta prevae? Xi chal li Ricardoe: «Laj kalbekutik Jeova ti akʼo skoltaunkutik ta spasel li kʼusi leke. Ta jkʼan ta jmuyubtabekutik yoʼonton xchiʼuk ti jchʼunkutik li kʼusi chal Proverbios 27:11. Jech oxal i-ay jsuteskutik li takʼine».

Chanubtasbil ta Vivlia li jol koʼontontike

Skʼan me jchantik Vivlia mi ta jkʼantik lek chanubtasbil li jol koʼontontike xchiʼuk xkakʼ ta jkuxlejaltik li kʼusi chale. «Li scʼop Diose cuxul, oy stsatsal», jech oxal xuʼ me x-abtej ta jnopbentik xchiʼuk ta koʼontontik. Vaʼun jaʼ me tstij koʼontontik ti «ta jcʼan[tik] lec tucʼ chbat cuʼun[tik] scotole» (Heb. 4:12; 13:18).

Kalbetik skʼoplal João. Kʼalal vaxakib toʼox jabil skʼan xchan Vivliae ibat ta yan lum, muʼyuk la stoj komel 5,000 dolar yil. Pe kʼalal ilik jelbatuk sjol yoʼonton yuʼun Vivliae, ibat saʼ li yajval takʼin sventa tsutes li yile. Pe ta skoj ti skʼan smakʼlin yajnil xchiʼuk chanvoʼ xnichʼnab akʼo mi toj yalel tspas kanale, lek laj yaʼi li yajval takʼin ti ta jujun u tstoj yile.

Oy sbalil ti jun noʼox koʼontontik yuʼun li kʼusi oy kuʼuntike

Xi tojobtasvan li Pabloe: «Jaʼ jcʼulejaltic cʼotem ti jchʼunojtique, ti jun coʼntontic yuʼun ti cʼu yepal cʼusitic oy cuʼuntique. [...] Me oy jveʼeltic xchiʼuc jcʼuʼ jpocʼtique, cuxetuc noʼox coʼntontic o» (1 Tim. 6:6-8). Muʼyuk me chijloʼlavan xchiʼuk lek me kʼusi ta jpastik ta sventa  manolajel xchiʼuk ta sventa chonolajel mi ta jchʼuntik li mantal taje, xchiʼuk muʼyuk me ta jchʼuntik mi chij-albat ti xuʼ xijpas ta jkʼulej ta anile (Pro. 28:20). Jaʼ me tskoltautik xtok ti jaʼ baʼyel jpastik li kʼusi tskʼan Ajvalilal yuʼun Diose, yuʼun jnaʼojtik ta melel ti chakʼbutik li kʼusitik mas chtun kuʼuntik li jTotik ta vinajele (Mat. 6:25-34).

Mu me jchʼay ta joltik ti ep «loʼlabilic yuʼun li scʼulejalique» (Mat. 13:22). Oyuk me ta joltik ti xibal sba kʼalal jaʼ chbat ta koʼontontik li takʼine. Jnoptik avaʼi li kʼusi kʼot ta stojolal Acane. Akʼo mi laj yil kʼalal la xtuchʼ ukʼum Jordán ta skʼelobil juʼelal li steklumal Israele, jaʼ laj yakʼ akʼo stsalat li kʼusi tskʼan tajek stuke, jech oxal itsʼuj ta preva kʼalal laj yelkʼan li sakil takʼin, kʼanal takʼin xchiʼuk laj yelkʼan jlik natil kʼuʼil ti lek kʼupil sba ti te la staik ta Jericoe. Icham-o ti vaʼ yelan la spase (Jos. 7:1, 20-26). Mu labaluk chkiltik ti xi laj yal Jesús kʼalal echʼem xaʼox jayibuk sigloe: «Bijanic me, qʼuelo me abaic ta sventa li xpichʼetel avoʼntonique» (Luc. 12:15).

Jamal xijkʼopoj ta kabteltik

Jkʼelbetik skʼoplal ti bu chakʼutik ta preva bakʼintik sventa jamal chijkʼopoj skotol orae. Ti jamal chijkʼopoj ta kabteltike skʼan onoʼox me mu xij-elkʼaj, akʼo mi muʼyuk xa bu chopol chilik li yantike (Tito 2:9, 10). Jkʼelbetik skʼoplal Jurandir ti ch-abtej ta stojolal ajvalile. Li xchiʼiltak ta abtele chalik ti ep tslajesik takʼin kʼalal chlokʼik ta abtel ta nome, akʼo mi mu jechuk un, vaʼun chmukbat smulik yuʼun li buchʼu tskʼel abtelale. Yan li Jurandire jamal chal ti kʼuyepal chlaj yuʼune. Chopol kʼoptaat yuʼun li buchʼu tskʼel abtelal ta skoj ti jamal snaʼ xkʼopoje, jaʼ yuʼun muʼyuk xa bu xtakat batel ta abtel ta nom. Pe ikʼot yorail un ti la sabeik skʼoplal butik chlaj takʼin ti bu ch-abtej li ermanoe, vaʼun te laj yakʼik venta ti muʼyuk ch-elkʼaj li Jurandire xchiʼuk laj yichʼ toybel yabtel.

Tana une jkʼelbetik skʼoplal jun jchonolajel ti André sbie. Kʼalal i-albat yuʼun yajval ta abtel ti akʼo chib to velta stsakbe stojol li kʼusi tsman krixchanoetike, laj yalbe Jeova ti akʼo xkoltaat sventa xchʼun li beiltaseletik ta Vivliae (Sal. 145:18-20). Jech xtok laj yalbe yajval ta abtel ti kʼu yuʼun mu skʼan jech spase. Ilokʼ li ta yabtel ta skoj ti muʼyuk xchʼunbat li kʼusi laj yale, akʼo mi lek tspas kanal. Kʼalal jun xaʼox jabil yechʼele, ikʼoponat yuʼun li yajval toʼox ta abtele, albat ti akʼo xbat abtejuk yan veltae xchiʼuk jamal i-albat ti mu xa la chibuk velta tstsakbeik stojol li kʼusi tsman krixchanoetike. Vaʼun la xchʼam yan velta li abtelale xchiʼuk och ta jkʼel-abtel.

Jtoj li kiltike

Xi laj yalbe mantal yajtsʼaklomtak Cristo li Pabloe: «Mu me oyuc bochʼo quechel avilic ta stojol» (Rom. 13:8). Mu me lekuk mi ta jnoptik  ti muʼyuk xa ta jsutes li jchʼomtik ta skoj ti oy stakʼin kalojtik li yajval takʼine xchiʼuk ti mu xa bu chtun yuʼun kalojtike. Yuʼun xi chalbutik li Vivliae: «Li bochʼo chopolique oy cʼusi chchʼaman, pero mu scʼan sutesic» (Sal. 37:21).

Pe ¿kʼusi skʼan jpastik mi ikʼot ta jtojolaltik li «kʼusitik muʼyuk malabil chkʼot ta [pasel]» ti tsmakutik sventa mu xtoj li kiltike? (Ecl. 9:11, NM.) Jaʼ jech kʼot ta stojolal Francisco taje. La xchʼamunbe 7,000 dolar Alfredo sventa tstoj yil. Pe oy kʼusi muʼyuk lek ikʼot ta pasel li ta spʼolmajebe, jech oxal muʼyuk xtoj yuʼun yil ti kʼusi ora yaloj chakʼe. Kʼalal ibat yalbe Alfredo li kʼusi la snuptane xchiʼuk ti laj yalbe ti bikʼitik tstojbe li yile, lek laj yaʼi li Alfredoe.

Mu me jecheʼuk noʼox jmaktik satil

Oy jun nupultsʼakal ta baʼyel siglo ti mu stakʼ chanbel stalelalike: jaʼ li Ananías xchiʼuk Safirae. Kʼalal la xchon jsep yosilike, ibat yakʼbeik jtakboletik li jlom stojole, pe laj yalik ti jaʼ noʼox jech yepal ilokʼ stojol ta stekele. ¿Kʼu yuʼun jech la spasik? Yuʼun tskʼanik ti labaluk xil yantik ti jech chakʼ ta ilel slekil yoʼontonike. Pe ivinaj li smulike, yuʼun i-akʼbat snaʼ yuʼun chʼul espiritu li jtakbol Pedro ti jecheʼ chloʼlavanike. Vaʼun i-akʼbat stojik yuʼun Jeova, jaʼ yuʼun icham xchaʼvoʼalik (Hech. 5:1-11).

Mu xkoʼolaj stalelal i-echʼ li jtsʼibajometik ta Vivliae, yuʼun jamal kʼusi laj yalik xchiʼuk muʼyuk kʼusi la smukik. Jamal laj yal Moisés ti oy kʼusi muʼyuk lek xbat ta pasel yuʼune, jech oxal jaʼ la yuʼun muʼyuk x-och li ta Albil Balumile (Núm. 20:7-13). Jaʼ jech li Jonás eke, muʼyuk la smuk li kʼusi muʼyuk lek la spas kʼalal skʼan toʼox xchol mantal ta Ninivee xchiʼuk kʼalal xcholoj xaʼox mantale. Moʼoj, yuʼun la stsʼiba komel li spaltailtake (Jon. 1:1-3; 4:1-3).

Melel onoʼox chaʼa, skʼan me stsatsal koʼontontik sventa jamal xijkʼopoj, mas to me mi ta jta jutuk jvokoltik yuʼune. Jaʼ jech ikʼot ta stojolal Nathalia ti chanlajuneb sjabilale. Kʼalal la skʼel li s-eksamen ti pasbil xaʼox kalifikar yuʼun smaestroe, te laj yakʼ venta ti lek pasbil kalifikar ti bu mu lekuke. Bat yalbe ta jamal li smaestroe, akʼo mi snaʼoj ti chyalesbat skalifikasione. Xi laj yale: «Xchanubtasojun jtot jmeʼ ti skʼan jamal xikʼopoj mi ta jkʼan ta jkʼupil kʼopta Jeovae. Chopol chaʼi jol koʼonton ti muʼyukuk xkale». Lek tajek laj yil smaestro ti jech jamal snaʼ xkʼopoj li Nathaliae.

Tskʼupil kʼopta Jeova ti jamal jnaʼ xijkʼopoje

Kʼalal la sta jun yavtakʼin bu chchanunaj li Giselle ti vuklajuneb sjabilale, ti te tikʼil vunetik xchiʼuk te van 35 dolar stakʼinale, bat yakʼ ta direksion. Jun u ta mas jelavele, li subdirektore la skʼelbe jun karta li jchanunetik sventa tskʼupil kʼopta Giselle ta skoj ti muʼyuk x-elkʼaje, ti lek chanubtasbil kʼalal chʼi tale xchiʼuk ti lek chanubtasbil ta relijion yuʼun yutsʼ yalale. Kʼuchaʼal chkiltike, jaʼ chichʼ kʼupil kʼoptael Jeova kʼalal «toj lec [kabteltike]» (Mat. 5:14-16).

Ta melel, mu kʼunuk ti jamal jnaʼ xijkʼopoj ta skoj ti «jaʼ noʼox tspasic cʼusi tscʼan stuquic [li krixchanoetike]. Ta xbat yoʼntonic yuʼun taqʼuin. Tstoy sbaic. Stuc noʼox xaʼay sbaic [xchiʼuk ti] muʼyuc ta yoʼntonic yichʼel ta mucʼ [Diose]» (2 Tim. 3:2). Pe mi ta jlekil xiʼtatik Jeova, ta jchanubtas jol koʼontontik kʼuchaʼal chal beiltaseletik ta Vivlia xchiʼuk ti junuk noʼox koʼontontik yuʼun li kʼusi oy kuʼuntike, xuʼ me tukʼ koʼontontik akʼo mi mu jamaluk snaʼ xkʼopoj li krixchanoetike. Ta me xijnopaj mas ta stojolal Dios mi jech ta jpastike, yuʼun «tucʼ yoʼnton [xchiʼuk] lec scʼanoj ec li bochʼotic tucʼ yoʼntonique» (Sal. 11:7).

[Tsʼib ta yok vun]

[Lokʼol ta pajina 7]

Li slekil xiʼtael Jeovae jaʼ chakʼ kipaltik sventa jamal xijkʼopoj

[Lokʼol ta pajina 8]

Tskʼupil kʼopta Jeova ti jamal jnaʼ xijkʼopoje