3. Päˈäm
“Myinët [...] ja mëk päˈäm.” (LUKɄS 21:11)
● Bonzali nyikëjxmˈajtypyë natyë tuunk mä ääy tsooy yajˈyaky mä tuˈugë paˈis África diˈibë naty të windëgooytyaˈay mëdë tsip, jyayajtsoybyatanë jäˈäy diˈibë naty të pyäädëdë ja virus diˈib xyëˈäjtypy Marburgo. * Ojts tjaˈˈamdoy mëktaˈagyë naybyudëkë mä diˈib yäjktëbë tsooy, per taxk poˈo jyejky parë yajkejxy ja naybyudëkë, të naty yˈoˈknë Bonzali mët ko nyinäjxë ja päˈäm.
¿WIˈIX YAJWIJTSPËTSEMY? Päˈäm diˈib yajxejyˈadujkp (extëmë neumonía), tuknaxyë, siida, tuberkulosis etsë paludismë, yëˈë diˈib mas niˈigyë naxwinyëdë jäˈäy yaˈˈayoojëdëp. Tyäˈädë mëgoxk pekypyë päˈäm ja jäˈäy ojts dyaˈooky naa mäjk tuˈuk miyongën mä jëmëjt 2004, duˈunxyëp extëm yˈoˈktë windëgëk segundë.
¿WIˈIXË JÄˈÄY TJËJPKUGÄJPXË? Niˈigyë jäˈäy myayëˈadëˈëtsy abëtsemy nyaxwinyëdë; pääty mas nimay pyäˈämbattë.
¿TËYˈÄJTËN EXTËM TJËJPKUGÄJPXËDË? Oyë jäˈäy niˈigyë myayëˈadëˈëtsy, nan niˈigyë myëjwindëkë naxwinyëdë jäˈäyë wyijyˈäjtën parë tnijawët ti päˈäm ja jäˈäy myëdäjtypy, wiˈix yajjëjpkuwäˈägët ets wiˈix tsyoybyatët. Pääty, kyajxyëp nëgoo jyaˈˈatyë päˈäm, per niˈigyë myëjwindëkë.
¿WIˈIX MˈOKWINMAY? ¿Myëdäjtypy tyamë naxwinyëdë jäˈäyë mëk päˈäm extëm ojts yajnaskäjpxë mä Biiblyë?
Mëk ujx, yuu etsë päˈäm, yëˈë diˈib miyonkˈamë jäˈäy yaˈˈayojëdëp. Ets nan miyonkˈam yˈayowdë mët ko yˈaxëktunëdë jiiky myëguˈuk diˈibxyëp mbäät jyakuentˈatëdë. Min nˈokˈijxëm wiˈixë tyäˈädë ojts yajjääybyety mä Biiblyë.
[Notë diˈib noky ëxˈääy]
^ parr. 3 Marburgo, yëˈë mëk jëënbäˈäm diˈib yajwindäjxypyë jäˈäy, ja myiny mä tuˈugë virus diˈib nanaduˈun extëmë ébola.
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 6]
“Atsëˈëk ajawë ko tuˈugë kää mtsuˈutsëdët o awäˈän jëyujk, nanduˈun yˈatsëˈëk yˈajawëty ko ti myajwindëgoyëdët jodoty ets xypyëkëdë kuentë ti mjäjt mgëbajtëp.”
(MICHAEL OSTERHOLM, EPIDEMIÓLOGO)
[Letrë diˈib miimp mä dibujë mä pajina 6]
© William Daniels/Panos Pictures
