Ir al contenido

Ir al índice

3. Kue̱ʼe̱

3. Kue̱ʼe̱

3. Kue̱ʼe̱

“Kooní kue̱ʼe̱ ña̱ xíkun” (LUCAS 21:11).

● Iin ta̱a ta̱ naní Bonzali, ta̱ xi̱kachíñu ti̱xin iin centro ña̱ salud chí África nu̱ú ni̱xi̱yoní guerra, ke̱ʼéra nda̱a̱ ndáaka ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa sakǎkura na̱ ta̱a na̱ xi̱kachíñu xíʼin ña̱ mina ña̱ ni̱xi̱yo ñuura tá ki̱ʼinna iin kue̱ʼe̱ ña̱ naní Marburgo. * Ta, ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin inkaka na̱ kíʼin kuenta xíʼin na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ ña̱ ná chindeétáʼanna xíʼinra, soo na̱yóʼo kǒo níndakuiin kamana chi ni̱ya̱ʼa ku̱mi̱ yo̱o̱ saáví nda̱kuiinna. Soo tá ki̱xaa̱na chindeétáʼanna xíʼin na̱ yiví na̱ kúúmií kue̱ʼe̱, xa̱a̱ ni̱xi̱ʼi̱va ta̱ Bonzali. Chi ki̱ʼinra kue̱ʼe̱ ña̱ xi̱kuumií na̱ xi̱kachíñu xíʼin mina na̱ xi̱kuni̱ra sakǎkura.

¿NDÁAÑA NÁ’A ÑA̱YÓʼO? Kue̱ʼe̱ ña̱ kíʼinna tá kǒo kívi ndakiʼin viína ta̱chína tá kúú ña̱ neumonía, á kue̱ʼe̱ ña̱ kúun-inina, ña̱ sida, ña̱ tuberculosis, ña̱ paludismo kúú kue̱ʼe̱ ña̱ sáxo̱ʼvi̱níka na̱ yiví. U̱ʼu̱n saá kue̱ʼe̱ yóʼo xa̱ʼníña ki̱ʼva 11 millón na̱ yiví tá ku̱i̱ya̱ 2004 ta ki̱ʼva 3 segundo xi̱xiʼi̱ iin iinna.

ÑA̱ NDÁKANIXI̱NÍ NA̱ YIVÍ. Ku̱a̱ʼáníkava ku̱a̱ʼa̱n ndúu na̱ yiví; xa̱ʼa̱ ña̱kán kúú ña̱ íyoníka kue̱ʼe̱.

¿Á ÑA̱ NDIXA KÚÚ ÑA̱YÓʼO? Ni ku̱a̱ʼáníka kúú na̱ yiví íyo, saátu chíka̱a̱níkana ndee̱ ña̱ kunda̱a̱-inina ndáa kue̱ʼe̱ kúú ña̱ kúúmií na̱ yiví, tasaá va̱ʼa ndani̱ʼína ta̱tán ña̱ kue̱ʼe̱ yóʼo ta sandáʼana na̱ yiví. Xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼéna ña̱yóʼo, ¿á va̱ása xíniñúʼu nuuka ña̱ kue̱ʼe̱ yóʼo? Nu̱úka ña̱ kuu ña̱yóʼo ndeékava íyoña.

¿NDÁAÑA NDÁKANIXI̱NÍÚN? ¿Á ndóʼo na̱ yiví kue̱ʼe̱ ña̱ ndeéníka, nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ña̱ Biblia?

Xa̱ʼa̱ ña̱ táan ña̱ íyo so̱ko xíʼin ña̱ íyo kue̱ʼe̱, xóʼvi̱ ku̱a̱ʼáníka na̱ yiví. Ta ku̱a̱ʼání na̱ yiví xóʼvi̱na íxaa inka na̱ yiví, soo ku̱a̱ʼáníka kúú na̱ xóʼvi̱ íxaa na̱ veʼena. Koto ndáaña káʼa̱n ña̱ Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo.

[Koto]

^ párr. 3 Kue̱ʼe̱ ña̱ Marburgo kítáʼanña xíʼin kue̱ʼe̱ ña̱ naní ébola.

[Comentario]

“Iin ña̱ i̱yoní kúúña tá ná kaxí iin tí león miíyó a inkaka kití tí kue̱ʼe̱, ta saátu iin ña̱ i̱yoní kúúña tá kíʼinyó kue̱ʼe̱ ta xítoyó ña̱ loʼo tá loʼo sáxo̱ʼvi̱ña miíyó”. (TA̱ MICHAEL OSTERHOLM, EPIDEMIÓLOGO)

[Ña̱yóʼo kúú na̱ʼná inkana]

© William Daniels/Panos Pictures