3. Kaza

‘Gberãngbi [“riri akaza,” NW] nikadu rogo agu arago.’​—RUKA 21:11.

● Bonzali, nga gu kumba naamangasunge husa aboro rogo kura ringara sa nga ga Afirika duna vura rogoho, ko anaamanga kina gupai rengbeko ka mangaha tipa ka husa agu amangisunge nakpi rogo gu gbata du ko rogoho be gu gbiro-kaza nga Marburg. * Ko akpari tipa undo fu agu aboro biroo du bakere gbata yo, ono ka i akaraganga pai fuko ya. Fuo adiwi biama, i agi gako kpee ki kedi undo fuko, ono biko ko naima kpi. Ko adi gu kaza re ti kina agu aboro ko aidi ka batasa yó.

GINI APAI NAMANGA ROGO ZEGINO? Agu akaza nga ga onga (wa gu nga pneumonia), agu akaza nga ga vuse yo, HIV/AIDS, dingo, na mararia du dagba agu akaza naimo aboro gbe. Rogo gu garã nangia 2004 nitihe, agi ariko nga ga akaza du bisue re aimi aboro wa amirioni 10 na 700 kutu kuriihe. Gure wa aboro 1,200 naakpi vuru saa sa.

GINI BIPAI DU DUNGU ABORO NANI? Bange aboro auru kpotosende nange kina kumbatayo, sidu, dungu akaza nikaa kura akura, na dungu aboro si nikaa zioyo.

YA MO RENGO DU NGA GIPAI RE? Rengo du nga bange aboro ima nge awere gbe. Ono kinawo a dungu aboro aʹasadatiyo ka inopa akaza, ka banda akaza, na ka husa akaza. Ka si nidu nga akaza nago kusayo, ka si ima go, watadu ka betehe ima zora kusende. Ono gu namanga nga si nange kina kumbatayo na kini imi aboro gbe.

GAONI BIPAI NGA GINE SA GIPAI RE? Ya mo aboro narungo areme be kere akaza a wa Ziazia Kekeapai agumbaha?

Abazigizo, ngbongi, na akaza narungosi badungu amirioni aboro areme na kini imiyo. Badungu amirioni aboro a narungo be akurayó, aguyo kini rungo be kina agu aboro ka bandayo. Oni bingo gupai Ziazia Kekeapai agumbaha tipa gipai re kumbatayo.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

[Gu sura du ti kpewaraga 6]

“Si nikerepai boro tangera angera kini bi bahu u niri ní, ono kinawo duhe a ho gbiro-kaza ari boro ni rogoniyo na ní kini bi aboro i nirungo be agbiro-kaza wakina ní.”​—MICHAEL OSTERHOLM NAMANGASUNGE NA RIRI AKAZA.

[Gu sura du ti kpewaraga 6]

© William Daniels/Panos Pictures