Czy na starożytnych pieczęciach występują imiona postaci biblijnych?

▪ W starożytności oficjalne dokumenty zwijano w rulon i przewiązywano sznurkiem, a do węzła przytwierdzano grudkę wilgotnej gliny, na której odciskano pieczęć. Za pomocą pieczęci podpisywano dokumenty lub poświadczano ich autentyczność.

Pieczęcie czasem osadzano w pierścieniach i uważano za bardzo cenne (Rodzaju 38:18; Estery 8:8; Jeremiasza 32:44). Zazwyczaj grawerowano na nich imię właściciela oraz jego ojca, a także nazwę piastowanej godności.

Zachowały się setki odcisków starożytnych pieczęci. Na niektórych widnieją imiona osób wspomnianych w Biblii. Na przykład archeolodzy odkryli odciski pieczęci należących przypuszczalnie do dwóch królów judzkich, Achaza i Ezechiasza, którzy panowali w VIII wieku p.n.e. Na jednym z odcisków znajduje się napis: „Własność Achaza, [syna] Jehotama [Jotama], króla Judy”, a na innych można przeczytać: „Własność Ezechiasza, [syna] Achaza, króla Judy” (2 Królów 16:1, 20).

Uczeni zbadali wiele innych odcisków pieczęci, które mogły należeć do postaci biblijnych, chociażby do tych wymienionych w Księdze Jeremiasza. Są wśród nich: Baruch (sekretarz Jeremiasza), Gemariasz (syn Szafana), Jerachmeel („syn królewski”), Juchal (syn Szelemiasza) i Serajasz (brat Barucha) (Jeremiasza 32:12; 36:4, 10, 26; 38:1; 51:59).

Jakie określenia czasu znajdujemy w Biblii?

▪ W Pismach Hebrajskich znajdujemy takie określenia, jak „rano”, „południe” czy „pora wieczorna” (Rodzaju 24:11; Powtórzonego Prawa 28:29; 1 Królów 18:26). Noc Hebrajczycy dzielili na trzy straże, z których każda obejmowała jakieś cztery godziny. Potem przyjęli grecki i rzymski system dzielenia nocy na cztery straże. Jezus najwidoczniej nawiązał do tej drugiej metody liczenia czasu, gdy powiedział: „Czuwajcie, bo nie wiecie, kiedy pan domu przyjdzie: czy pod koniec dnia, czy o północy, czy z pianiem kogutów, czy wcześnie rano” (Marka 13:35). Pierwszą straż („pod koniec dnia”) liczono od zachodu słońca do godziny 21. Druga trwała do północy. Trzecia kończyła się „z pianiem kogutów”, czyli około trzeciej nad ranem, a ostatnia — o wschodzie słońca. Właśnie podczas „czwartej straży nocnej” Jezus chodził po Morzu Galilejskim (Mateusza 14:23-26).

W Chrześcijańskich Pismach Greckich termin „godzina” odnosił się do jednej dwunastej dnia liczonego od wschodu do zachodu słońca (Jana 11:9). Oczywiście w Izraelu wschód i zachód słońca następuje wcześniej lub później, w zależności od pory roku. Zazwyczaj podawano jedynie przybliżony czas, na przykład mówiono, że coś się wydarzyło „około godziny szóstej” (Dzieje 10:9, Biblia poznańska).

[Ilustracja na stronie 15]

Odciski pieczęci z imionami Ezechiasza i Achaza (z przodu) oraz przypuszczalnie Barucha (z tyłu)

[Prawa własności]

Z tyłu: dzięki uprzejmości Israel Museum, Jerozolima;

z przodu: www.BibleLandPictures.com/​Alamy

[Ilustracja na stronie 15]

Zegar słoneczny z czasów imperium rzymskiego (27 p.n.e.-476 n.e.)

[Prawa własności]

© Gerard Degeorge/​The Bridgeman Art Library International