Mme Ama Emem Emi Mîyakke Ẹbiat Mmimọ Enyịn̄

SE ẸWETDE ẸNỌ MBON RUSSIA: Ẹwet ibuotikọ emi man mme owo ke se ibede idụt 230 ẹkop ke owo iyakke Mme Ntiense Jehovah ke Russia ẹkpono Abasi ifụre ifụre, ndien ke ẹnam emi ke unana ntak. Iwakke n̄wed oro ẹmịn̄de ẹnyụn̄ ẹsuande nte Enyọn̄-Ukpeme emi. Ẹkabade ibuotikọ emi ke usem 188 ẹnyụn̄ ẹmịn̄ se ibede idem miliọn 40. Ekeme ndidi ndusụk mbon ukara iyomke ofụri ererimbot ẹfiọk se ẹnamde Mme Ntiense Jehovah ke Russia. Edi ikọ Jesus emi ọmọn̄ osu: “N̄kpọ idụhe eke ẹtịmde ẹdịp oro owo mîdiyarakede, ndịben̄kpọ inyụn̄ idụhe oro owo mîdifiọkke.”—LUKE 12:2.

KE December 2009 ye January 2010, iba ke otu n̄kponn̄kan esopikpe ke Russia ẹma ẹdọhọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹdi mme anam n̄kpọ mbe ubọk. Idịghe akpa ẹdoride Mme Ntiense Jehovah ikọ edi emi. Ke ini mbon Soviet ẹkekarade Russia, ẹma ẹdọhọ ke ata ediwak Mme Ntiense ẹdi mme asua idụt. Ẹma ẹbịn mmọ ẹsion̄o ke obio, ẹdọn̄ ndusụk ke ufọk-n̄kpọkọbi, ẹnyụn̄ ẹnyịk mbon eken ẹnam ọkpọsọn̄ utom. Ke ini ukara oro ọkọduọde, ẹma ẹdikụt ke Mme Ntiense ikeduehe. Obufa ukara ama ọdọhọ ke mmọ ẹdi nti owo. * Ndien idahaemi, etie nte ndusụk owo ẹyom ndifiak mbiat Mme Ntiense Jehovah enyịn̄.

Ke 2009, ukara ẹma ẹtọn̄ọ ntịme ye Mme Ntiense Jehovah inyụn̄ iyakke mmọ ẹkpono Abasi ifụre ifụre. Ke uwụtn̄kpọ, ke ọfiọn̄ February kpọt, mme ekpeibet ukara ẹma ẹnam ndụn̄ọde emi awakde ebe 500 ke ofụri idụt oro man ẹfiọk m̀mê Mme Ntiense Jehovah ẹbiat ibet nte ẹdọhọde. Ndien ke mme ọfiọn̄ oro ẹketienede, mme bodisi ẹma ẹsibụn̄ọ ẹdụk mme Ufọkmbono Obio Ubọn̄ ye mme ufọk owo emi ẹkesinịmde mbono esop Mme Ntiense Jehovah ẹtan̄ mme n̄wed ye mme n̄kpọ eken. Ukara ẹma ẹbịn kpukpru mme ekpeibet emi ẹketode idụt en̄wen ẹdi ndin̄wam Mme Ntiense Jehovah ẹnyụn̄ ẹdọhọ mmọ ẹkûfiak ẹtọ ikpat aba ke idụt mmimọ.

Ke October 5, 2009, mme ekpeme n̄kpọmbet ikayakke  ẹmen mme n̄wed nnyịn ẹbe adan̄a emi ekperede St. Petersburg. Ẹkemịn̄ mme n̄wed emi ke Germany ndien ẹkeyom ndida mmọ nsọk Mme Ntiense Jehovah ke Russia. San̄asan̄a mme ekpeme-n̄kpọmbet ke Russia ẹma ẹse mme n̄wed emi ẹfiak ẹse. Ntak-a? Koro se ukara ẹkewetde okowụt ke “se ẹwetde ke mme n̄wed emi ẹkeme ndida ido ukpono kiet n̄kọtọ ye eken.”

Mfịna ama okpon tutu N̄kponn̄kan Esopikpe ke Russia ye Altay Republic (emi osụk esịnede ke Russia) ẹbiere ke n̄wed Mme Ntiense Jehovah, emi esịnede magazine emi osụk okotde mi ẹdi ata ndiọi n̄wed. Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹsion̄o ikpe emi ẹka Akwa Esop, nsio nsio idụt ẹma ẹdọhọ ukara Russia ẹsion̄o idem ẹkpọn̄ Mme Ntiense, edi mmọ ikenyịmeke. Emi iyakke ẹkeme ndinọ mme owo mme n̄wed Bible nnyịn m̀mê ndida enye nto idụt en̄wen ndụk Russia.

Nso ke Mme Ntiense Jehovah ẹnam ẹban̄a ofụri se ẹnamde emi ndibiat mmọ enyịn̄ nnyụn̄ n̄kpan utom mmọ? Nso ke se Esop ekebierede emi owụt aban̄a unen emi kpukpru mbon Russia ẹnyenede ndika ido ukpono emi mmọ ẹmade?

Ẹma Ẹsọsọp Ẹnam N̄kpọ Ẹban̄a Emi

Ke Friday, February 26, 2010, n̄kpọ nte Mme Ntiense Jehovah 160,000 ke ofụri Russia ẹma ẹtọn̄ọ ndisuan san̄asan̄a tract emi Could It Happen Again? A Question for the Citizens of Russia (Ndi Utọ N̄kpọ Oro Ekeme Ndifiak Ntịbe? Nditọ Russia ke Ẹbụp Mbụme Emi). Ẹkesuan idem miliọn 12. Ke Usol’ye-Sibirskoye, ata ediwak Mme Ntiense ẹma ẹsop idem ke efak ke ebe ition usenubọk. Mbon oro ẹkebịnde ke obio, ẹtan̄ ẹka Siberia ke 1951 ke ntak emi ẹdide Mme Ntiense ẹma ẹsịne ke otu emi. Obio ama ebịt akan ice. Kpa ye oro, Mme Ntiense emi ẹma ẹdeme tract emi 20,000 ẹnọ mme owo.

Mme Ntiense Jehovah ẹma ẹnịm mbono ye mme ọkọmbụk n̄kpọntịbe ke Moscow ibuot obio Russia man ẹtọt mmọ ubịnikọt usen ita emi. Kiet ke otu mme etịn̄ikọ ke mbono oro ekedi Ete Lev Levinson, emi anamde utom ke N̄ka Emi Esede Aban̄a Unen Owo. Enye ama etịn̄ ibio ibio aban̄a ofụri ndisịme ndisịme ukọbọ emi Ukara Nazi ke Germany ye Soviet Union ẹkekọbọde Mme Ntiense Jehovah, ye nte ukara ẹkedide ẹdikụt ke nditọ mbon iduehe ẹnyụn̄ ẹsana mmọ ẹyak. Enye ama ọdọhọ ete: “Adaibuot Ukara Yeltsin ọkọdọhọ ke kpukpru ido ukpono oro Ukara Soviet Union ẹkekọbọde ikenyeneke se ẹkeduede. Enye ama ọdọhọ ẹfiak ẹyak se ẹkebọde nditọ mbon ẹnọ mmọ. Mme Ntiense  Jehovah ikenyeneke n̄kpọ ndomokiet ke ini Ukara Soviet Union, ntre n̄kukụre se ẹkenyenede ndifiak nnọ mmọ ekedi eti enyịn̄ mmọ emi ẹkebiatde.”

Idahaemi, idịghe mmọ ke ẹfiak ẹyom ndibiat enyịn̄ emi? Ete Levinson ọkọdọhọ ete: “Kpa idụt emi atuade n̄kpọfiọk ke ndikọkọbọ mme owo ntem, ọkọbọ Mme Ntiense idahaemi ke unana ntak.”

Tract Emi Anam Mme Owo Ẹtọn̄ọ Ndikere N̄kpọ

Ndi tract emi ama anam se ẹkeyomde enye anam? Ete Levinson ọdọhọ ete: “Nte n̄kedide mbono emi, mma n̄kụt mme owo ẹtiede ẹkot ekpri tract emi Mme Ntiense Jehovah ẹsuande ke ofụri Russia mfịn. . . . Mme owo ẹsosụhọrede ẹtie ẹnen̄ede ẹkot enye.” * Yak itịn̄ se tract emi anamde.

Akani an̄wan kiet ke ikpehe Russia emi edide Muslim Muslim ẹyọhọ ama ọbọ tract emi onyụn̄ obụp se enye aban̄ade. Ke ini ẹkedọhọde enye ke tract emi eneme n̄kpọ aban̄a unen owo ke Russia, enye ama ọbọrọ ete: “O, ọwọrọ mme owo ẹtọn̄ọ ndikere n̄kpọ ndien. N̄kpọ emi anam Russia afiak eketie nte eketiede ke eyo Soviet Union. Mbọk ẹmenam etieti. Ata eti utom ke ẹnam emi.”

Mma kiet emi ẹkenọde tract emi ke Chelyabinsk ọkọdọhọ ete: “Mmọbọbọ tract emi kiet n̄kot. Nda ye mbufo. Akanam n̄kwe ido ukpono ndomokiet emi ẹn̄wanade ntem ata ediye ediye ẹnọ se mmọ ẹnịmde ke akpanikọ. Mmesima nte mbufo ẹsịnede n̄kpọ, ndien mbufo ẹsinyụn̄ ẹnam n̄kpọ ye mbufiọk. Mmokụt ke ẹmenen̄ede ẹnyene mbuọtidem ke se ẹnịmde ke akpanikọ. Etie mi nte Abasi ada ye mbufo.”

Ke ini ẹkebụpde ete kiet emi ọkọbọde tract emi ke St. Petersburg m̀mê enye ama se ẹwetde ke tract oro, enye ọkọbọrọ ete: “Ih, mmama. Ke ini n̄kosụk n̄kotde tract emi, ekụriku  ama ọtọrọde mi ofụri idem, mbọm ama onyụn̄ anam mi tutu ntọn̄ọ nditua. Eka eka mi ọkọdọhọ mi ke ukem ufen emi ke imọ ye mbon n̄kpọkọbi eken ikọbọ ke eyo Ukara [Soviet Union]. Enye ọkọdọhọ ke ima ikụt ata ediwak mme abiatibet ke ufọk-n̄kpọkọbi oro, inyụn̄ ikụt mbon oro mîkenyeneke se ẹduede, edi emi ẹkekọbide ke ntak Abasi. Mmekere ke akpana kpukpru owo ẹfiọk se iketịbede, mmọdo, ẹkama ke ubọk oro.”

Nso Iditịbe ke Russia ke Ini Iso?

Mme Ntiense Jehovah ẹma ifụre oro mmọ ẹkenyenede ke Russia ke n̄kpọ nte isua edịp emi ẹkebede. Edi se itịbede inọ mmọ owụt ke ifụre emi ekeme ndibe mfep ini ekededi. Adan̄a adan̄a iyokụt m̀mê Ukara Russia oyom ndifiak n̄ketie nte eketiede ke eyo Ukara Soviet emi ẹkefịkde mme owo etieti.

Edi Mme Ntiense Jehovah ẹnen̄ede ẹbiere ndika iso n̄kwọrọ emem ye idotenyịn emi Bible ekpepde, inamke n̄kpọ m̀mê nso itịbe. Se ẹwetde ke tract oro mmọ ẹsuande ke Russia owụt se mmọ ẹbierede ndinam ete: “Ẹfịk nnyịn nte ẹfefịk, nnyịn iditreke ndida mbufiọk ye ukpono ntịn̄ mban̄a Jehovah Abasi ye Ikọ esie, kpa Bible. (1 Peter 3:15) Nnyịn iketreke ke ini Ukara Nazi ke Germany ẹketụhọrede nnyịn ata ibak ibak, nnyịn ikonyụn̄ itreke ke ini idụt nnyịn emi ẹketụhọrede nnyịn ke eyo Ukara Soviet, nnyịn idinyụn̄ itreke idahaemi.—Utom 4:18-20.”

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 20]

Vladimir Litvin (isua 81) emi ekedide isua 14 ke ini ẹkebịnde enye ẹsio ke obio ẹmen ẹka Krasnoyarskiy Kray akada Mme Ntiense eken usụn̄ ke usenubọk Friday emi ẹketọn̄ọde ndisuan tract emi

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 21]

Nikolai Yasinski (isua 73) ama etiene esịn idem asuan tract emi. Enye okobụp ete, “Ndi edi akpanikọ nte ke ẹmọn̄ ẹfiak ẹkọbọ nnyịn ẹnyụn̄ ẹkpan nnyịn ndituak ibuot nnọ Jehovah?”

[Se ẹwetde ke ikpọ abisi ke page 21]

Stepan Levitsky (isua 85) ye Yelena an̄wan esie. Ẹkekọbi enye ofụri isua duop ke ndikenyene idem Enyọn̄-Ukpeme kiet kpọt

[Ekebe ke page 19]

 N̄wed Oro Owụtde ke Owo Edi Eti Owo

Ẹkesion̄o akpatre Mme Ntiense Jehovah oro ẹkedọn̄de ke ufọk-n̄kpọkọbi ke eyo Ukara Soviet Union ke 1990. Esịt ama adat ata ediwak Mme Ntiense Jehovah ndibọ n̄wed ukara emi owụtde ke mmọ idịghe “mme asua idụt” nte ẹketịn̄de, edi ke ẹkemia mmọ ufen ke ikpîkpu. Ẹkot n̄wed emi ukara ọkọnọde mmọ mi, N̄wed Oro Owụtde ke Owo Edi Eti Owo.

[Ekebe/Ndise ke page 19]

Ndi Ndiọi N̄wed Edi Emi?

Ndusụk n̄wed Mme Ntiense Jehovah emi N̄kponn̄kan Esopikpe Russia ọdọhọde ke ẹdi ndiọi n̄wed ẹdi emi

▪ N̄wed Mi eke Mme Mbụk Bible * (ke enyọn̄ emi)

▪ San̄a Kpere Jehovah

▪ Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation?

▪ Mankind’s Search for God *

▪ Mme Mbụme N̄kparawa Owo Ẹbụpde—Mme Ibọrọ Ẹnyenede Ufọn, Akpa eboho *

▪ Nso ke Bible Enen̄ede Ekpep? *

Mme n̄wed emi ẹn̄wam mme owo ẹkpono Abasi ye Ikọ esie, kpa Bible. Mmọ ẹsinam mme owo ẹtịm ẹkere n̄kpọ ẹnyụn̄ ẹdụn̄ọde se ẹkpepde ke mme ufọkabasi ye mme ukpepn̄kpọ akwaifiọk. Ndi utọ n̄wed emi ke ẹkpekpan mme owo ndikama?

[Mme Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe/Ndise ke page 20]

Okopodudu Etop

Tract emi, Could It Happen Again? A Question for the Citizens of Russia (Ndi Utọ N̄kpọ Oro Ekeme Ndifiak Ntịbe? Nditọ Russia ke Ẹbụp Mbụme Emi) enen̄ede owụt mme owo ke Mme Ntiense Jehovah idịghe mme anam n̄kpọ mbe ubọk. Tract emi owụt ke ofụri ukeme oro ẹsịnde idahaemi ndibiat Mme Ntiense Jehovah enyịn̄ onyụn̄ etie nte se iketịbede, emi akanamde Ukara Soviet Union ọtọn̄ọ ndikọbọ Mme Ntiense Jehovah idiọk idiọk ke unana ntak. Tract emi esịn udọn̄ ọnọ mme owo ete ẹka san̄asan̄a ikpehe Intanet emi ke usem Russia, www.jw-russia.org, man ẹkekụt nte Mme Ntiense Jehovah ẹketọn̄ọde ke Russia ye se mmọ ẹnamde ke Russia. Tract emi ọdọn̄ọ n̄ko se Adaibuot Ukara Russia, Dmitri Medvedev, eketịn̄de ndida n̄kpono mbon emi Ukara ẹketụhọrede ẹnyụn̄ ẹfịkde. Enye eketịn̄ ikọ emi ke usen emi ukara osiode enịm ndida nti se iketịbede emi. * Okposụkedi emi Mme Ntiense Jehovah mîkawakke ini oro ke Soviet Union, mmọ ẹma ẹsịne ke otu mbon oro ukara ẹketụhọrede etieti.

[Ikọ Idakisọn̄]

[Ekebe ke page 21]

 Nditi Mbon Oro Ẹkefịkde

Adaibuot Ukara Russia, Dmitri Medvedev eketịn̄ se itienede emi ke ndondo emi, ke usen emi Ukara Russia osiode enịm ndisiti mbon emi Ukara Soviet Union ẹkefịkde:

“Mfịn edi usen nditi mbon oro ukara ẹkefịkde. . . . Inua ikemeke nditịn̄ adan̄a nte ẹketụhọrede mme owo ke ofụri idụt emi. . . . Ẹma ẹwot mme owo ke ikpehe ke ikpehe ke idụt emi. . . . Ẹkọbọ mme owo ke kpukpru ido ukpono. [Iyom nditi] ata ediwak mbon emi ẹkewotde ntịme ntịme, owo ikpehe ikpe inọ inyụn̄ iwetke n̄kpọ ndomokiet iban̄a mmọ; ye akpakịp mbon oro ẹkebịnde ẹsion̄o ke obio ẹtan̄ ẹkedọn̄ ke ndiọi ufọk-n̄kpọkọbi, ẹbọ unen nditọisọn̄ ke ntak ubọkutom m̀mê ke ntak ekpụk emi mmọ ẹtode. Ẹma ẹsikot mmọ ye mme ubon mmọ mme asua idụt. Ẹkere emi ise: Ata ediwak owo ẹma ẹkpan̄a ke idụt emi ke ntak ndutụhọ ye edori ikọ. Ẹma ẹbọ mmọ kpukpru unen oro nditọisọn̄ ẹsinyenede, owo ikonyụn̄ iyakke ẹbụk mmọ nte ẹkpebụkde owo. Ndien ẹfre ẹban̄a mmọ ofụri ofụri nte n̄kpọ eke mmọ mîkodụhe-du.

“Ntak ndomokiet idụhe ndikotụhọrede mme owo ntem.”