Diospa llaqtan sumaq sutinta jarkʼan

KAY WILLAYQA RUSIA SUYUPI TIYAKUQKUNAPAQ: Qhipan yachaqanapi, imaynatachus Rusiapi Diospa llaqtanta qhasillamanta tumpasqankuta, 230 suyuspi may chhika runasman willakunqa, kaytaq 188 qalluspi urqhukun. Jallpʼantinpi 40 millonesmanta astawanraq kay Torremanta Qhawaq revistasta runasman saqikun, chantá achkha qallusman tikrakun. Rusiamanta wakin kamachiqkuna, imaynatachus Jehovamanta sutʼinchaqkuna kawsakuchkasqankuta, ichapis mana wak suyuspi yachakunanta munankuchu. Chaywanpis Jesús nirqajina: “Mana imapis qhatasqa kanchu mana sutʼinchakojqa, nitaj pakasqa kajpis mana yachakojqa” nispa (LUCAS 12:2).

KAY 2009 diciembremanta 2010 enerokama Rusia suyumanta, iskay aswan atiyniyuq tribunales Jehovamanta suntʼinchaqkuna mana allin yuyayniyuq religión kasqanta nirqanku. Imaynatachus soviética tiempopi, achkha Jehovamanta sutʼinchaqkunata llaqtap enemigosnin kasqankuta llullakuspa tumparqanku, kikillantataq kunan ruwayta munachkanku. Wakinkunataqa llaqtankumanta wikchʼurqanku, carcelpi wisqʼarqanku, sinchita llamkʼachirqanku ima. Chay kamachiy urmasqantawan, tribunal mana juchayuq kasqankuta nirqa, musuq kamachiytaq sutinkuta llimphucharqa. * Kunantaq watiqmanta paykunap contrankupi uqharikuchkanku.

Jehovamanta sutʼinchaqkunap contrankupi 2009 wata qallarichkaptin, kamachiqkuna uqharikuyta qallarirqanku. Febrero killallapi, phichqa pachak kutista tukuy suyuntinpi maskʼarqanku imallamantapis tumpayta munaspa. Policiataq qhipan killaspi wasisninkuman, Tantakunapaq Wasispi allinllamanta tantakuchkaptinku ima, kapuyninkuta, Bibliamanta publicacionesta ima, qhichuq yaykurqanku. Chantapis paykunata yuyaychaq wak suyusmanta abogadosta qharqurqanku, Rusia suyumantaq mana kutimunankuta kamachirqanku.

Rusia qutuchakuykunapaq Alemaniapi ruwasqa publicacionesta,  fronterapi San Petersburgo qayllata, aduanamanta kaqkuna, 2009 octubre 5 pʼunchaypi qhipachirqanku. Contrabandota qhawaq policiasqa, chay publicacionesta qhawaykacharqanku. ¿Imaraykú? Kamachiqkuna juk documentopi, “religionesta churanachinapaq yuyaychaykuna” chaypi kasqanta nisqankurayku.

Qhatiykachasqankuqa mana chayllapichu qhipakurqa, kay Tribunal Supremo de la Federación Rusa nisqa, chantá Altái (Rusiap juknin llaqtan) tribunal ima, Jehovamanta sutʼinchaqkunap wakin publicacionesninku —kay Torremanta Qhawaq revistapiwan— mana allin yuyayniyuq willaykunawan kasqanta nirqanku. Jehovamanta sutʼinchaqkunataq, imasmantachus chay Tribunales juchachachkasqankuta watiqmanta qhawanankuta mañarqanku, wak suyusmanta kaqkunapis mana allinta ruwachkasqankuta nillarqankutaq, chaywanpis qhasillapaq karqa. Kunantaq Rusia suyuman mana chay publicaciones yaykunanpaq, nitaq runasman saqikunanpaq kamachikun.

Jehovamanta sutʼinchaqkuna, paykunapaq saqrata rimasqankumanta, churanakusqankumanta ima, ¿imatá ruwarqanku? Tribunalpi nikusqan, ¿imataq Rusia suyupi tukuy religioneswan qhipaman kananta rikuchin?

Usqhayllata churanakuyman kutichinku

Kay 2010 febrero, viernes 26 pʼunchayta, 160.000 Jehovamanta sutʼinchaqkuna, 12.000.000 tratadosta ruso qallupi suyuntinpi runasman saqiyta qallarirqanku, sutikurqataq: ¿Watiqmanta kallanmantaqchu? Rusiapi tiyakuqkunapaq tapuy. Siberiamanta Usolje-Sibirskoje nisqa llaqtapi mayta chirichkaptinpis (40°C bajo cero), hermanos 5.30 paqarinta tantakurqanku 20.000 tratadosta runasman saqinankupaq. Paykunamanta wakintaq iñiyninkurayku 1951 watapi Siberiaman wikchʼusqa karqanku.

Jehovamanta sutʼinchaqkuna, Moscú llaqtapi conferencia de prensa nisqata ruwarqanku, kimsa pʼunchaypaq juk campañata ruwachkasqankuta riqsichinankupaq. Kay Instituto de Derechos Humanos nisqamanta, Lev Levinson chay conferenciapi parlananpaq waqyarisqa karqa. Alemania nazi, Unión Soviética ima kamachichkaptinku, hermanosta qhasillamanta mayta qhatiykachasqankumanta parlaytawan, aswan qhipaman pesachikusqankuta sutʼinchallarqataq. Nillarqataq: “Soviética tiempopi tukuy religiones qhatiykachasqa kaqkuna, kamachiq Yeltsin kamachisqanmanjina watiqmanta sayarichisqa karqanku. Imastachus qhichusqankutapis kutichipurqanku. Chantá soviética kamachiypi  Jehovamanta sutʼinchaqkuna ni imayuq kaptinkupis sumaq sutinkuta llimphuchakurqa”.

Watiqmanta chay sumaq sutita chʼichichakuchkan. Levinson nin: “Kay suyu ruwasqanmanta pesachikurqa, kunantaq kay runasta qhasillamanta qhatiykachachkan”.

Campañata allinpaq qhawakun

Tratadosta jaywakusqan, ¿qhasipaqchu karqa? Mana. Lev Levinson nirqa: “Trenpi, kay conferenciaman jamuchkaspa, runasta juk tratadota ñawirichkaqta rikurqani, kaytataq Jehovamanta sutʼinchaqkuna Rusia suyuntinpi saqichkanku. [...] Runasqa tiyaykukuytawan sumaqta ñawiriyta qallarinku”. * ¿Imatá ñawiriqkuna nirqanku? Qhawarina.

Rusiap juknin lugarninpi, maypichus aswan runas islam religioniyuq kanku, paya warmi juk tratadota japʼikuytawan, imamantachus kasqanta yachayta munarqa. Derechos humanosmanta, Rusiapi mana qhatiykachasqa kanamanta ima parlasqanta sutʼinchaptinkutaq nirqa: “¡Ñapis tiempoña karqa imallatapis ruwakunanpaq! Rusiaqa watiqmanta soviética tiempoman kutiyta munachkan. ¡Allinta ruwachkankichik, anchata agradeceykichik!”, nispa.

Cheliabinsk llaqtapi, juk warmiman kay tratadota jaywachkaptinku nirqa: “Quwankuña, ñawiriniñapis, kikillantataq yuyani. Qamkunalla iñiyniykichikrayku kayta ruwankichik, kayjina wak religionta mana riqsinichu. Pʼachallikusqaykichik, maychus kaqta parlasqaykichik ima, mayta tʼukuchiwan. Tukuy imapi sinchita sayasqaykichik sutʼi rikukun. Dios qamkunawan kasqanta creeni”.

Juk runata San Petersburgo llaqtapi tratadota japʼichkaqta rikuytawan, gustasqantachus manachus tapusqanku. Paytaq kutichisqa: “Arí gustawan, ñawirisqaymanjina, ukhuy ras  niwarqa, waqarikurqanitaq. Jatun mamay, soviética tiempopi qhatiykachasqallataq karqa. Paywan presochasqa kaqkunamanta parlariwaq. Achkha saqra runas kasqanku, chaywanpis wakinkuna iñiyninkurayku qhasillamata tumpasqas presochasqa kachkallasqankutaq. Tukuy runas chaymanta yachananku tiyan, chayrayku maychus kaqta ruwachkasqaykichikta creeni”, nispa.

¿Imataq Rusiapi qhipaman kanqa?

Jehovamanta sutʼinchaqkuna, iskay chunka pasaq wataspi mana ancha qhatiykachasqas kasqankuta jatunpaq qhawanku, chaywanpis mana tukuy tiempochu ajinallapuni kananta yachallankutaq. Kay tiempopi saqrata paykunapaq rimasqanku, ¿watiqmanta qhatiykachasqas kanankupaqchu kanqa? Tiemponpi chaytaqa yachakunqa.

Imachus qhipaman kananta mana yachaspapis, Jehovamanta sutʼinchaqkuna, Biblia suyakuymanta, allin kawsaymanta ima parlasqanta mana iskaychakuspa willallanqankupuni. Kay tratadotaq imatachus ruwanankuta ajinamanta sutʼinchan: “Churanakuyqa mana atipawasqaykuchu. Jehová Diosmanta, Palabranmanta ima atikusqanmanjina allin yuyaywan, runasta jatunpaq qhawaspa ima parlallasqaykupuni (1 Pedro 3:15). Alemania nazipi, soviéticap tiemponpi ima mayta ñakʼarichispa qhatiykachawasqaykuqa, mana sayachiwarqaykuchu. Kunantaq nipuni sayasqaykuchu (Hechos 4:18-20)”.

[Sutʼinchaykunasnin]

[28 paginapi sutʼinchaynin]

Vladimir Litvin (81 watasniyuq) 14 watasniyuq kachkaptin Krasnoyarsk lugarman wikchʼusqa karqa. Campañapi viernes paqarinta, chay tratadota runasman saqinankupaq, willaqkunamanta juk qututa kamachirqa

[29 paginapi sutʼinchaynin]

Nikolay Yasinski (73 watasniyuq), pichus sunqu kʼajaywan campañapi yanapakuq nirqa: “¿watiqmantachu qhatiykachawasunchik, chantá Jehová Diosta yupaychayta manallataqchu saqiwasunchik?”

[29 paginapi sutʼinchaynin]

Stepan Levitsky (85 watasniyuq) warminwan khuska Yelena sutiyuq. Juk Torremanta Qhawaq revistalla kapusqanrayku, chunka watasta carcelpi wisqʼasqa karqa

[27 paginapi recuadro]

 Sutinku Llimphuchasqa kasqanmanta certificados

Jehovamanta sutʼinchaqkunata kay 1990 watapi, soviética tiempopi presochasqas kaqkunamanta puchuqkunata kacharichirqanku. May chhika hermanos sutinku llimphuchasqa kasqanmanta waqarikurqanku, chantapis certificadosta japʼirqanku maypichus qhasillamanta tumpasqas kasqankuta nin, manataq “llaqtap enemigosnin” kasqankutachu. Kaytaqa Sutinku Llimphuchasqa kasqanmanta certificados sutiwan riqsikun.

[27 paginapi recuadro, dibujo/foto]

¿Mana allin yuyayniyuq publicacioneschu rikchʼasunki?

Kay Tribunal Supremo de la Federación Rusa nisqa, Jehovamanta sutʼinchaqkunap wakin publicacionesninku mana allin yuyayniyuq kasqanta nisqankumanta, kaykuna kanku:

▪ Mi libro de historias bíblicas * (patapi kaq)

▪ Acerquémonos a Jehová

▪ La vida... ¿cómo se presentó aquí? ¿Por evolución, o por creación?

▪ El hombre en busca de Dios *

▪ Lo que los jóvenes preguntan. Respuestas prácticas (volumen 1) *

▪ ¿Qué enseña realmente la Biblia? *

Kay publicacionesqa Diosta, Palabranta ima, jatunpaq qhawanapaq yanapan. Tukuy ñawiriqkunataq kay tiempopi runap yachachiykunasninpi, yuyaychaykunasninpi ima tʼukurinankupaq urqhukun. Kay publicaciones manaña lluqsinanku, ¿allinchu kanman?

[Sutʼinchaykunasnin]

[28 paginapi recuadro, dibujo/foto]

Sumaq willay

Jehovamanta sutʼinchaqkunata qhasillamanta mana allin yuyayniyuq religiontajina tumpasqankuta, ¿Watiqmanta kallanmantaqchu? Rusiapi tiyakuqkunapaq tapuy, nisqa tratadopi sutʼinchan. Imaynatachus soviética tiempopi Jehovamanta sutʼinchaqkunata qhasillamanta qhatiykachayta qallarirqanku, ajinallatataq kay tiempopipis ruwayta munasqankuwan kikinchan. Chay tiempopi Jehovamanta sutʼinchaqkuna pisilla kaptinkupis paykunata aswan sinchimanta ñakʼarichirqanku. Chay tratadoqa ñawiriqkuna Internetpi www.jw-russia.org nisqapi maskʼarinankuta mañan, maypichus ruso qallupi Jehovamanta sutʼinchaqkunap chay suyupi ruwayninkumanta, willayninkumanta ima astawan parlan. Chantapis imatachus kamachiq Dimitri Medvédev —Internetpi grabasqa videomanta— Soviética Tiempomanta Presochasqasta, Wañusqasta ima Yuyarinapaq pʼunchaymanta parlallantaq. *

[Sutʼinchaynin]

[29 paginapi recuadro]

 Presochasqasta, wañusqasta ima yuyarinapaq

Soviética tiempomanta presochasqasta, wañusqasta ima yuyarinapaq pʼunchaypi, Rusia suyumanta kamachiq Dimitri Medvédev kayta nirqa:

“Kunan, Soviética Tiempomanta Presochasqasta, Wañusqasta ima Yuyarinapaq pʼunchay. [...] Chayjinata ñakʼarichisqankutaqa ni yuyarillaytapis munanchikchu. [...] Tukuyniqmanta tukuy laya runasta wañuchirqanku. [...] Religionniyuq kaqkuna qhatiykachasqa karqanku. [...] [Yuyarikunchik] may chhika runasta mana ni imamanta tumpaspa wañuchisqankumanta, pikunatachus wañuchisqankutapis mana yachakunchu chaykunata, llaqtankumanta wikchʼusqa kaqkunata, sinchita ñakʼarispa llamkʼaqkunata, imaraykuchus ruwayninku ‘mana allinchu’, chayri ‘wak llaqtayuq’ kasqankuta nisqankurayku. Achkha familias, ‘churanachiqkuna’ chantá ‘llaqtap enemigosninku’ sutiwan riqsisqa karqanku. Tʼukurina: may chhika runasta qhasimanta tumpasqankurayku, mayta ñakʼarichisqankurayku ima wañuchirqanku. Mana runatajina kawsaqta, nitaq pʼampanankuta saqirqankuchu. Achkha watasta paykunata qunqakurqa. [...]

“Ni imarayku qhatiykachayqa allinchu kasqanta nisunman.”