Baibel i Save Senisim i Stap Bilong Man

BILONG WANEM wanpela meri i gat nem long singsing i lusim dispela wok na kamap meri bilong autim tok bilong lotu fultaim? Wanem samting i helpim wanpela man nogut, em jas i tok em i no inap tru long senisim pasin bilong em, long senis na kamap gutpela man? Ritim ol dispela stori na kisim bekim bilong ol dispela askim.

“I no gat wanpela man inap stap wokboi bilong tupela bosman.”​—ANTOLINA ORDEN CASTILLO

YIA MI BON: 1962

KANTRI: SPEN

BIPO: EKTA NA SINGA

LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mama i karim mi long liklik viles Tresjuncos, long La Mancha. Famili bilong mi ol i fama. Mama bilong mi em i Katolik na papa bilong mi em i bilong Lotu Protestan. Papa i skulim mi long rispek long Baibel; mi save lukim em i ritim Baibel long olgeta taim. Tasol Mama i mekim bikpela long mi olsem Katolik na em i save kisim mi i go long Misa long olgeta Sande.

Taim mi gat 15 krismas, mi lusim ples na mi go stap long Madrid wantaim bikpela susa bilong mi. Mi misim tru papamama bilong mi, tasol isi isi mi lain long sindaun long biktaun. Taim mi gat 17 krismas, mi wok inap sampela mun wantaim lain bilong wokim musik zarzuela, em wanpela kain musik bilong Spen. Mi laikim tru dispela wok na mi tingting long kamap ekta. Mi lusim kos bilong seketeri mi bin mekim, na mi kirap wok wantaim narapela narapela kampani bilong wokim musik zarzuela. Long dispela taim, mi prenim brata bilong wanpela gelpren bilong mi. Mi amamas tru olsem mi gat gutpela wok, mani, na wanpela boipren i laikim mi.

Mi wok long raun wantaim ol narapela narapela zarzuela kampani long Spen olgeta, na long ol narapela kantri olsem Kolambia, Kosta Rika, Ekwado, na Veneswela. Na tu, mi singsing wantaim sampela grup bilong wokim musik long Madrid, ol i kolim “La movida madrileña.” Wanpela bilong ol grup we mi bin wok olsem nambawan singa bilong en, ol i kisim biknem tru.

Mi laikim dispela wok, tasol mi no laikim ol pasin na tok doti i save kamap. Na tu, mi gat strongpela laik olsem mi mas luk nais tru, na mi laik ol narapela i mas litimapim nem bilong mi olsem nambawan gutpela singa. Mi save kisim liklik kaikai tasol na mi kisim sik anoreksia na bulimia.

Tasol nambawan tingting bilong mi em long kamap ekta. Bihain ol i givim tok orait long mi ken skul long Madrid School of Dramatic Arts. Ol i skulim mipela olsem bilong kamap gutpela ekta, mipela i mas pilim tru tingting bilong man mipela i laik ektim na pilim tru tingting bilong mipela yet. Taim mi bihainim dispela tok, mi luksave olsem long bel na tingting mi no pilim moa wanpela samting. Mi kamap olsem wanpela meri i save tingim em yet tasol.

 BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Mi save olsem sapos mi laik kisim ol gutpela pasin, mi mas wok strong. Tasol mi no save bai mi mekim wanem samting pastaim. Mi tingting long go long wanpela evanjelikal sios long Madrid we wanpela taim long bipo mi bin go long en wantaim papamama bilong mi. Mi beten long God na yusim nem bilong em, Jehova.

Bihain liklik, tupela Witnes Bilong Jehova i kam long haus bilong mi. Mi stori gut wantaim ol long Baibel, tasol tu mi sutim planti tok long ol samting ol i skulim ol man long en. Esther, em Witnes husat i bin stadi long Baibel wantaim mi, em i no save les kwik. Em wantaim famili bilong em, ol i save mekim pasin laikim na gutpela pasin isi long mi. Mi kirap go long ol miting bilong ol Witnes na mi luksave olsem mi painim pinis tok i tru.

Taim mi pinisim skul bilong kamap ekta, planti rot i op long mi kisim wok mani. Mi kisim wok bilong insait long ektim wanpela pilai em ol bai soim long nambawan tieta long Madrid. Tasol mi luksave olsem bilong winim mak olsem gutpela ekta tru, mi mas lusim olgeta taim na strong bilong mi long tieta. Bihain mi tingting long kisim wanpela kain wok mani em bai helpim mi long putim tingting i go long wok bilong God. Mi pilim tru tok bilong Jisas olsem: “I no gat wanpela man inap stap wokboi bilong tupela bosman. Em bai laikim wanpela na i no laikim narapela, o em bai pas long wanpela na les long narapela. Yupela i no inap stap wokboi bilong God na mani wantaim.” (Matyu 6:24) Boipren bilong mi, em mipela i bin poroman inap 8-pela yia, em i no kirap lotu wantaim mi, olsem na mi lusim em. Olgeta dispela senis i no isi long mekim.

GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Nau mi mekim wok haptaim bilong helpim ol lapun long i stap amamas. Dispela i givim rot long mi long lusim bikpela haptaim long skulim ol manmeri i save mekim tokples Arap long ol tok bilong Baibel. I hatwok long mi lainim dispela nupela tokples, tasol mi amamas tru olsem mi inap skulim ol man i gat gutpela bel long ol gutpela tok bilong Baibel mi kisim save long en.

Taim mi skul bilong kamap ekta, mi bin pilim olsem laip i no gat as bilong en, tasol nau i stap bilong mi i gat as bilong en. Mi pilim olsem Jehova i helpim mi long kamap gutpela meri moa na mi stap amamas.

“Mi Soim Olsem Tok Bilong Jas i No Stret.”​—PAUL KEVIN RUBERY

YIA MI BON: 1954

KANTRI: INGLAN

BIPO: RASKOL NOGUT

LAIP BILONG MI LONG BIPO: Mi bon long Dudley, wanpela biktaun i gat ol faktori, long West Midlands. Taim mi liklik, Papa i kirapim mi long laikim tru pasin bilong ritim ol buk. Em i kirapim mi long tingim ol gutpela samting i stap long graun na long ples antap, maski em i tok ol dispela samting i kamap long rot bilong evolusen. Em i skulim mi olsem i no gat God. Maski i olsem, papamama i salim mi i go long wanpela Sande skul bilong ol Metodis long hap bilong mipela.

Taim mi gat 8-pela krismas, mi lukim sampela mangi i kukim wanpela bot i anka long pasis. Polis i kam, tasol pret i mekim na mi no toktok long ol. Ol mangi i tok ol bai mekim nogut long mi, sapos mi tokaut. Ol  polis i sutim tok nating long mi long dispela hevi na mi belhat nogut tru. Bilong bekim rong, mi kamapim sampela bagarap long ol skul, ol haus lotu, na ol faktori, em ol bagarap we ol i mas tromoi planti tausen dola bilong stretim bek. Taim mi gat 10-pela krismas, mi kirap brukim ol haus na stua bilong stilim ol samting. Mi laikim tru paia na mi kukim planti haus samting. Long skul, ol tisa i save tok olsem i no gat wanpela man inap kontrolim mi.

Taim mi gat 12-pela krismas, mi kisim wanpela buk i stori long wok bilong ol spirit nogut na mi wokim wanpela Wija bod bilong mi yet. Papamama bilong mi i no save bilip long God, olsem na ol i ting wok bilong ol spirit nogut mi insait long en em samting bilong amamas tasol, na em i rot bilong mi long abrusim ol pasin nogut. Tasol i go inap long taim mi pinis long skul, planti taim mi sanap long kot bilong ol yangpela. Mi joinim wanpela lain nogut tru em ol i kolim ol skinhet. Mi save karim resa na sen bilong baisikol bilong pait long ol narapela. Mi kisim wok mani, tasol bihain liklik ol i rausim mi long wok, long wanem, mi mas kalabus inap sotpela taim. Taim mi pinis long kalabus, mi kirap bagarapim gen ol haus samting na ol i arestim mi na putim mi long kalabus inap 2-pela yia. Jas i tok olsem mi no inap tru long senis na mi man nogut tru.

Bihain long mi pinis long kalabus, mi bungim gen Anita, em gelpren bilong mi long bipo. Mipela i marit na inap sotpela haptaim mi no stil o kamapim hevi. Tasol bihain long sampela yia, mi insait gen long ol pasin nogut bilong mi. Mi brukim ol stua samting na stilim mani i stap insait long ol seif bilong ol. Mi kisim drak, dring planti alkohol, na karim wanpela gan. Ol i arestim mi gen na putim mi long kalabus.

Pasin bilong mi i mekim na Anita i pilim bikpela presa tru. Dokta bilong em i givim em ol marasin bilong mekim isi bel bilong em, na em i tokim em olsem wanpela rot tasol bilong stretim dispela hevi, em i mas divos. Mi amamas olsem em i no bin bihainim tok bilong dokta.

BAIBEL I SENISIM I STAP BILONG MI: Taim mipela i marit nupela yet, Anita i stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova inap sotpela haptaim. Orait, long laspela haptaim bilong mi long i stap long kalabus, em i kirap gen long stadi wantaim ol Witnes. Long dispela wankain de stret, mi bin beten long God na tok: “Sapos yu stap tru, orait kamapim yu yet long mi.”

Sampela mun bihain mi pinis long kalabus, na mi go bungim pris na askim em long stadi long Baibel wantaim mi na Anita. Em i tok em bai skulim mipela long sampela bilip bilong lotu na wanpela beten.

Orait bihain mi kirap ritim Baibel. Mi kirap nogut long save olsem Baibel i tambuim wok bilong ol spirit nogut. (Lo 18:10-12) Bihain mi painim wanpela Wastaua em ol Witnes i bin lusim wantaim Anita long dispela de stret we mi bin beten long God long helpim mi. Samting mi ritim i kirapim mi long painim ol Witnes.

Ol famili bilong mipela, ol pren, na ol poroman nogut bilong mi long wok raskol, olgeta i no amamas taim ol i save olsem mipela i stadi long Baibel wantaim ol Witnes Bilong Jehova. Sampela i tok olsem ol Witnes i paulim tingting bilong mi. Tasol tru tru, mi yet i gat wok long senisim tingting bilong mi. Mi save mekim planti pasin nogut, maus bilong bel bilong mi i bagarap, na tu, mi save smokim 60 sigaret long olgeta de. Ol Witnes husat i bin helpim mipela long kisim save long Baibel na ol Witnes mipela i bin bung wantaim long kongrigesen, olgeta i mekim gutpela pasin na ol i no les kwik long mipela. Bihain, mi lusim olgeta pasin nogut bilong mi.—2 Korin 7:1.

GUTPELA SAMTING I PAINIM MI: Nau mitupela Anita i marit inap 35 yia. Wanpela bilong ol pikinini na tupela tumbuna pikinini bilong mipela, ol i mekim wok bilong Jehova wantaim mipela. Inap sampela yia nau, mitupela Anita i bin lusim bikpela haptaim bilong mipela long helpim ol narapela long kisim save long Baibel.

Pasin bilong mekim wok bilong God Jehova, dispela i mekim na i stap bilong mipela i gat as tru bilong en. Long 1970, wanpela jas i tokim kot olsem mi no inap tru long senisim ol pasin bilong mi. Tasol long rot bilong helpim mi kisim long God na ol tok bilong Baibel bilong stiaim mi, mi soim olsem tok bilong jas i no stret.