Ti Biag Dagiti Nakapangpanglaw

AGPEGPEGGAD ti biag dagidiay nakaro ti kinapanglawda gapu ta awananda iti umdas a taraon, danum, ken pagsungrod, kasta met ti nasayaat a pagnaedan, salun-at, ken edukasion. Maysa a bilion a tattao ti marigrigat iti intero a lubong, a gistay katupag ti populasion ti Africa. Ngem ti kaaduan nga agnanaed iti Makinlaud a Europa ken Amianan nga America awan pay ti am-ammoda a tattao a kasta ti karigat ti biagda. Ammuentayo ngarud ti sumagmamano kadakuada.

Ni Mbarushimana, ni baketna, ken ti lima nga annakda agnanaedda idiay Rwanda, Africa. Natay iti malaria ti maikanem nga anakda. Kinunana: “Biningay ni Tatang ti dagana kadakami nga innem nga annakna. Nakabasbassit ti bingayko isu nga inyakarko ti pamiliak iti sabali nga ili. Agbunag iti sinako a bato ken darat ti panggedanmi ken baketko. Awan tawa ti balaymi. Agsaksakdokami iti bubon nga asideg ti estasion ti pulis. Gagangay a maminsankami laeng a mangan iti agmalem, ngem no awan ti trabaho, saankamin a mangan. No kasta ti kasasaadmi, pumanawak ta diak maitured a denggen ti sangit dagiti annakko nga agdawdawat iti taraon.”

Da Victor ken Carmen agnanaedda iti nasulinek nga ili ti Bolivia agraman ti lima nga annakda. Sapateroda ken ab-abanganda ti maysa a kuarto iti marmarban a ladrilio a pasdek nga agtedtedteden ti atepna ken awan ti korientena. Nakapuspusek ti eskuelaan isu a masapul nga iyaramidan ni Victor ti balasitangna iti bukodna a pagtugawan. Magna iti 10 kilometro dagitoy nga agassawa tapno agpukanda iti kayo a paglutoda ken pagpaburekda iti inumenda a danum. Kuna ni Carmen: “Awan kasiliasmi isu a sumalogkami iti karayan, a sadiay metten ti pagdigusan ken pagibellenganmi iti basura. Agkarasakit dagiti annakmi.”

Da Francisco ken Ilídia agnanaedda iti away ti Mozambique. Adda lima nga annakda ngem natay ti maysa gapu iti malaria ta saan nga inawat ti ospital. Ti apitda a pagay ken kamote iti bassit a talonda ket umanay la a kanenda iti tallo a bulan. Kuna ni Francisco: “Saan nga agtudo no dadduma ken matakaw dagiti mulami, isu nga agpukanak iti ilakok a kawayan tapno makabirokak iti sangkabassit a kuarta. Dua nga oras a pagnaenmi ken baketko ti  pagkaywanmi. Saggaysa a reppet ti kayo ti iyawidmi, makalawas a paglutomi ti maysa a reppet ket ilakomi ti maysa.”

Adu ti agkuna a di nainkalintegan nga agrigrigat ti 1 iti tunggal 7 a tao ditoy lubong, kas kada Mbarushimana, Victor, ken Francisco, idinto ta nasaliwanwan ti biag ti binilion a tattao. Mausig iti sumaruno nga artikulo ti panagregget ken namnamaen ti sumagmamano a nangikagumaan a mangrisut iti daytoy a problema.

 [Ladawan iti panid 2, 3]

Ni Carmen kaduana ti dua nga annakna bayat nga agsaksakdo iti karayan