Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

Edwɛkpa Wɔ Ɛkɛ Maa Ehyiavolɛma

Edwɛkpa Wɔ Ɛkɛ Maa Ehyiavolɛma

Edwɛkpa Wɔ Ɛkɛ Maa Ehyiavolɛma

NYAMENLE EDWƐKƐ ne bɔ yɛ ɛwɔkɛ kɛ: “Nyamenle arɛle ɛnrɛvi ehyianli dahuu.” (Edwɛndolɛ 9:18) Baebolo ne eza ka yɛ Bɔvolɛ ne anwo edwɛkɛ kɛ: “Ɛbuke ɛ sa nu, ɛmaa tease abɔdeɛ biala akunlu dwo ɔ nwo.” (Edwɛndolɛ 145:16) Zɛhae anyelazo ne mɔɔ wɔ Nyamenle Edwɛkɛ ne anu la ɛnle ɛlalɛ bie ala. Nyamenle Tumivolɛ Bedevinli ne bahola amaa yɛ sa aha mɔɔ yɛhyia nwo na ehyia bo adu la. Duzu a ehyiavolɛma hyia nwo a?

Ezukoa zo ɛnleanlɛ nwo abɔlɔba bie mɔɔ wɔ Afrika la hanle kɛ, saa ɔbayɛ boɛ a ɔwɔ kɛ maanle mɔɔ bɛdi ehyia la nyia “awie mɔɔ ɔ ti akunlu le kɛnlɛma na ɔka a awie ɛnga bie la” sie bɛ. Mɔɔ ɔkile la a le kɛ saa ehyia bo badu a, ɛnee yɛhyia awie mɔɔ lɛ tumi na ɔ ti akunlu le kɛnlɛma la. Yɛbahola yɛava yɛazɔ zo kɛ, tumivolɛ mɔɔ ɔbahola yeadu ehyia bo la ɔwɔ kɛ sie ewiade ye amuala, ɔluakɛ maanle bie mɔ lɛ ninyɛne dɔɔnwo noko bie mɔ ɛnlɛ ɛhwee. Bieko, tumivolɛ mɔɔ bahola adu ehyia bo la ɔwɔ kɛ kola yɛ angomedi—subane mɔɔ maa ehyia ba la anwo debie. Nienwu a yɛbanyia tumivolɛ zɛhae a?

Nyamenle zoanle Gyisɛse kɛ ɔva edwɛkpa ɔrɛlɛ ehyiavolɛma. Mekɛ mɔɔ Gyisɛse dwazole kɛ ɔkenga gyima mɔɔ Nyamenle vale manle ye la, ɔhanle kɛ: “Awulae Sunsum ne wɔ me nwo zo, ɔboalekɛ yekpa nu yeye me kɛ menva Edwɛkpa ne membɛlɛ [ehyiavolɛma].”—Luku 4:16-18.

Edwɛkpa Ne A Le Duzu?

Nyamenle ɛkpa Gyisɛse kɛ Belemgbunli. Ɛhye le edwɛkpa amgba. Yemɔ a ɔle Tumivolɛ kpalɛ mɔɔ ɔbadu ehyia bo a ɔluakɛ (1) ɔbazie alesama amuala yɛɛ ɔlɛ tumi ɔyɛ debie biala mɔɔ ɔkulo la; (2) ɔse ehyiavolɛma anwunvɔne yɛɛ ɔkilehile ye ɛdoavolɛma kɛ bɛboa bɛ; yɛɛ (3) ɔbahola yeaye mɔɔ fa ehyia ba la, yɛ angomedi subane ne yeavi ɛkɛ. Maa yɛzuzu edwɛkpa ne afoa nsa ɛhye mɔ anwo.

1. Gyisɛse lɛ tumi wɔ maanle maanle kɔsɔɔti anwo zo Nyamenle Edwɛkɛ ne ka ye wɔ Gyisɛse anwo kɛ: “Bɛmanle ye ebialilɛ tumi . . . amaa aleɛabo maanle maanle mɔɔ ka aneɛ ngakyile la azonle ye.” (Daneɛle 7:14) Asoo ɛkola ɛnwu nvasoɛ mɔɔ wɔ zo kɛ arane kokye bazie alesama kɔsɔɔti la? Bɛnrɛho anzɛɛ bɛnrɛpemgbe azɛlɛ bo anwonyia nwo bieko. Awie biala banyia ye afoa nu ɛdeɛ. Gyisɛse mumua ne bɔle yɛ ɛwɔkɛ kɛ ɔbayɛ ewiade amuala Belemgbunli eza ɔlɛ tumi mɔɔ ɔbava yeayɛ debie biala mɔɔ ɔkulo kɛ ɔyɛ la. Ɔhanle kɛ: “Bɛva tumi muala mɔɔ wɔ anwuma nee aze la bɛmaa me.”—Mateyu 28:18.

2. Gyisɛse se ehyiavolɛma anwunvɔne Gyisɛse zele ehyiavolɛma anwunvɔne wɔ ye azɛlɛ ye azo ɛzonlenlɛ gyima ne kɔsɔɔti anu. Kɛ neazo la, raalɛ bie mɔɔ zɛkyele ye ezukoa kɔsɔɔti wɔ ayileyɛlɛ nwo la zɔle Gyisɛse tɛladeɛ nu mɔɔ ɛnee ɔ nye la kɛ ɔbade kpɔkɛ a. Ɛnee mogya ɛdudu ye ɛvolɛ 12, na kpolerazulɛ biala ɛnle nwo kɛ ɛnee ye mogya zo ɛde kpalɛ. Kɛmɔ Mɛla ne se la, ɛnee ɔbamaa evinli aha awie biala mɔɔ ɔbava ɔ sa yeaha ye la. Noko Gyisɛse nee ye lile ye kɛnlɛma. Ɔhanle kɛ: “Me ra raalɛ, wɔ diedi ɛlie wɔ ngoane. Fa [anzondwolɛ] kɔ na wɔ ewule ne ɛhɔ bɔkɔɔ.”—Maake 5:25-34.

Gyisɛse ngilehilelɛ lɛ tumi kola kakyi awie mɔ subane amaa bɛaze anwunvɔne. Kɛ neazo la, suzu mualɛ mɔɔ Gyisɛse vale manle nrenya bie mɔɔ ɛnee ɔkpondɛ kɛ ɔnwu mɔɔ ɔyɛ a ɔbazɔ Nyamenle anye la anwo nea. Ɛnee nrenya ne ze kɛ Nyamenle kulo kɛ yɛkulo yɛ gɔnwo mɔ, noko ɔbizale Gyisɛse kɛ: “Me gɔnwo a le nwane?”

Mɔɔ Gyisɛse bua ye la, ɔyɛle ye ndonwo ne mɔɔ ɔfane nrenya bie mɔɔ ɛnee ɔlɛtu adenle yeavi Gyɛlusalɛm yeahɔ Gyɛleko mɔɔ bɛkpokpole ye na “asɛɛ ɔwule” mɔɔ menli dɔɔnwo ze la. Ɛsɔfo bie mɔɔ ɛnee ɛlɛtolo wɔ adenle ne azo la bule ahane hɔle. Livaenli bie noko bule foa ko hɔle. “Akee Samɛleanli bie ɔdaye ɔvale adenle ne azo na ɔradole ye. Mɔɔ ɔnwunle ye la, alɔbɔlɛ hunle ye.” Ɔnrinzinle ye nganlɛ ne mɔ anyunlu, ɔvale ye ɔhɔle nyɛvolɛ sua bie anu na ɔduale ezukoa kɛ bɛnlea nrenya ne mɔɔ bɛboda ye la. Gyisɛse bizale kɛ: “Nuhua boni a yɛle agɔnwolɛ manle nrenya ne mɔɔ dɔle nwule avinli la?” Ɔbuale ye kɛ: “Sonla ne mɔɔ hilele ahunlunyele manle ye la ɔ.” Akee Gyisɛse hanle kɛ: “Ɛdawɔ noko kɔ na kɔyɛ zɔhane ala.”—Luku 10:25-37.

Menli mɔɔ bayɛ Gyihova Alasevolɛ la sukoa Gyisɛse ngilehilelɛ ɛhye na bɛkakyi bɛ subane bɛboa bɛdabɛ mɔɔ bɛhyia moalɛ la. Kɛ neazo la, Latvianli kɛlɛvolɛ bie hɛlɛle ɔ nwo mɔɔ dole ye wɔ ɛvolɛ 1960 ne anu wɔ mekɛ mɔɔ ɛnee ɔlɛyɛ gyima wɔ Potma azokoɛleɛ ne mɔɔ ɛnee bɛtwe menli nzo wɔ ɛkɛ la anwo edwɛkɛ wɔ ye buluku Women in Soviet Prisons ne anu. Ɔhanle kɛ: “Wɔ me anwodolɛ ne kɔsɔɔti anu ɛnee [Alasevolɛ ne mɔ] le kɛ nɛɛsema mɔɔ bɔ mɔdenle la. Ɛnee me nye ɛnla kɛ mebanyia ɛnleanlɛ kpalɛ zɛhae.” Ɔvale ɔzɔle zo kɛ: “Gyihova Alasevolɛ bu ye kɛ ɔle bɛ gyima kɛ bɛbaboa awie biala, ɔnva nwo asɔne mɔɔ ahenle kɔ anzɛɛ maanle mɔɔ ɔvi nu la.”

Mekɛ mɔɔ ezukoa gyinlabelɛ mɔɔ zɛkyele la maanle Gyihova Alasevolɛ mɔɔ bɛwɔ Ancón, Ecuador annyia gyima anyɛ la, bɛ mediema Alasevolɛ zile kpɔkɛ kɛ bɛbalua adenle bie azo bɛakpondɛ ezukoa bɛamaa bɛ; bɛdonle aleɛ bɛdɔnenle ye bɛmanle fɛlɛkyevoma mɔɔ kɛhɔ gyima nɔsolɛ ne kɛra la (nea nvoninli ne mɔɔ wɔ ɛ sa fema zo la). Bɛdabɛ mɔɔ bɛwɔ asafo ne anu la kɔsɔɔti boale, ngakula noko boka nwo. Nlɛne ne mɔ dwu aze aleɛbahye dɔne nna yemɔti bɛbɔ aleɛ ɛdonlɛ ne abo nɔɔzo dɔne ko amaa bɛkara la ɛnee yebe. Ezukoa mɔɔ Alasevolɛ ne mɔ nyianle la, bɛhyɛle nu bɛmanle awie biala nyianle mɔɔ ɔhyia nwo la.

Anwubielɛ zɛhae mɔ kile kɛ Gyisɛse neazo nee ngilehilelɛ amgba lɛ tumi kakyi menli subane ɔmaa bɛboa bɛdabɛ mɔɔ bɛhyia moalɛ la.

3. Gyisɛse lɛ tumi kakyi sonla subane Subane mɔɔ maa alesama yɛ angomedi la le debie mɔɔ yɛ muala yɛze na yɛdie yɛto nu a. Baebolo ne fɛlɛ ye ɛtane. Ɛzoanvolɛ Pɔɔlo bɔbɔ hɛlɛle kɛ: “Yemɔti ɛnee menwu kɛ mɛla ɛhye ɛlɛyɛ gyima wɔ me nu. Mɔɔ mekulo kɛ meyɛ kpalɛ la, ɛnee ɛtane ala a gyi me nye zo a.” Akee ɔvale ɔzɔle zo kɛ: “Nwane a kɛlie me kɛvi nwonane ɛhye asa nu, mɔɔ ɔ nee me ɛlɛkɔ ewule nu a? Melua yɛ Awulae Gyisɛse Kelaese anwo zo meyɛ Nyamenle mo.” (Wulomuma 7:21-25) Wɔ ɛke, Pɔɔlo hwenle adwenle hɔle kɛzi Nyamenle balua Gyisɛse anwo zo alie nɔhalɛ azonvolɛ avi ɛtane mɔɔ bɛvale bɛwole yɛ anu la azo, nuhua ko a le angomedi mɔɔ fa ehyia ba la. Kɛzi bɛbayɛ ɛhye ɛ?

Mekɛ mɔɔ bɛzɔnenle Gyisɛse la anzi, Dwɔn Sɔnevolɛ ne hanle Gyisɛse anwo edwɛkɛ kɛ: “Bɛnlea, Nyamenle Boaneralɛ ne mɔɔ ɔbava yeabɔ azu yeaye ewiade amra ɛtane yeahɔ la ɛne!” (Dwɔn 1:29) Ɔnrɛhyɛ menli mɔɔ bɛlie bɛ bɛvi ɛtane nee angomedi ɛyɛlɛ nu la bayi azɛlɛ ye. (Ayezaya 11:9) Ɛnee Gyisɛse ɛdu mɔɔ maa bɛdi ehyia la abo.

Nea kɛzi ɔyɛ anyelielɛ kɛ yɛbadwenle mekɛ mɔɔ awie biala asa baha mɔɔ ɔhyia nwo la anwo a! Nyamenle Edwɛkɛ ne ka kɛ: “Awie biala badɛnla ye vanye egyinli nu, yɛɛ ye feege mbaka bo [anzondwolɛ] nu; awie ɛnrɛha bɛ ɛzulolɛ.” (Maeka 4:4) Zɛhae edwɛkɛdwɛndolɛ ne fane mekɛ mɔɔ awie biala banyia gyima kpalɛ, anwobanebɔlɛ, nee ewiade mɔɔ ehyia ɛnle nu la anwo la, na ɛhye mɔ bawula Gyihova anyunlunyia.