Nkanda Watuka ku Madagascar

Diakala nze Yeto Twawanga Nkunga Miambote

OMONO yo nkaz’ame twakangala mu kwenda kuna sanga kia Madagascar mu salu kieto kia kimisionario. Twakanana ye yitu y’akundi eto, twakunguna mansanga mu meso yo sunda wonga wa sala e salu kieto, twabunda vuvu vo Yave okutusadisa mu sala e salu kiandi konso kuna ke kutufila.

Ka tulendi vilakana nkutu ko lukutakanu lwantete twayenda muna zunga kiaki kiampa. Mpangi wafilanga Eyingidilu dia Longoka wakala nze yandi watwadisanga buka kia ayimbidi ambote. Wau vo ke twazaya nding’au ko, mana bavovanga mawakananga nze nkunga miambote. Kolo kiayingi kiavioka muna bakula mana ampangi bavovanga.

E nkumbu antete yabakula kiuvu kavang’o mpangi mu mvovo mia yandi kibeni, kuna kinsalukisa yavana e mvutu. Awana bafonga vana ndambu ame ba wá e mvutu zame, yaseva yo fuka o nu’ame. Yafwa nsoni, kansi yayangalala wau vo ya wá dina diavovwa.

Vana fulu kia sadisa ampangi muna salu kia umbangi, yayimwenanga vo kiavananga lusadisu ko. Mpangi za makala ye zamakento kuna zola kwawonso bandonga moko kiankufi ndenda sadila mu salu kia umbangi, ye kunsonga una ndenda vova ye sono mfwete tanga.

Isungamenanga lumbu kimosi yakala mu salu kia umbangi, mwana mosi akete wambokela, “Vazaha! Vazaha!” I mpila esi Madagascar beyikilanga “nzenza.” Twakangala mu nswalu kimana yindede yakaka balembi kwiza yo yikama kindende kiaki mu kungikila e mpila yayi. I bosi, kindende kimosi wavovesa ndiona wangikilanga Vazaha vo: “O ndioyo ke nzenza ko, ozeye vova e nding’eto.” O mpangi yasalanga yandi entwadi wansasila mana yindende yayi bavovanga kadi mu nswalu bavovelanga, kialenda kubabakula ko. Kana una vo i wau, yayangalalanga lunungunuku yavanganga kadi yayantika bakula nding’a Madagascar.

Nkumbu miayingi, vava yamonanga kinsona, yakasakeswanga mu zaya vo yingyana-ngyana  banzolanga kana una vo kiatoma zaya nding’au ko. Yingyana-ngyana muna nkutakani, wan’ambote kikilu, bena se nsambu za Yave oku kwa mono. Dumbelele kimosi oyikilwanga vo Hasina, wakituka se nsekodi ame. Vava ke vekalanga diaka muntu ko olenda kumbakula, oyandi okumbakulanga. Okwiza kunsadisanga vava ntezang’o mokena y’akundi ame muna nkutakani yo kubasasila dina nzolele vova.

Vakala ye ntangwa ina nkutakani eto yakayaneswa mu nkutakani zole. Ediadi diavavanga vo alongoki akaka a Nkand’a Nzambi basala kwa mpangi zakaka kadi mu zunga kia nkutakani ampa bazingilanga. Mpangi mosi akento wandomba vo yalongokang’o Nkand’a Nzambi ye mosi muna alongoki andi. Yamona wonga, yamvovesa vo kilenda ko, kansi yandi wampovesa vo se yalenda kwame. Wansikidisa vo muna lusadisu lwa Yave ndenda kwame fila elongi diadi. Wampovesa mu mvovo mialeboka ye kuna ngemba zawonso vo ke kolo ko se yayantika longa akaka mu mpila ina nzolele. E mvovo miandi, miankasakesa kikilu.

Tuka ntangwa yayina, o nlongoki ndioyo una nungunuka. Lumbu kimosi, vava yakala kuna mbazi, yawa vava kambokela. Yandi yo nkaz’andi bayenda sonekesa longo lwau muna mabuku ma tuyalu. Yakala diandi mpe wayantika longoka, yau awole bena y’ekani dia nungunuka mu mwanda yo vubwa. E nzengo zau zangyangidika kibeni, kadi yazaya wo vo ke yeto ko tutuntang’o wantu, kansi, Yave kaka.

Mayingi tulongokanga mu sadila mu zunga kiaki kiampa. Kana una vo tulakukilanga akundi ye yitu yeto o moyo, tumonanga nze yeto tuna yau kumosi omu nsi yayi. Ntangwa zawonso tumokenanga y’ampangi mu kuma kiau, oyau mpe bekutuyuvulanga mu kuma kiau yo zaya kana aweyi bena. Tuvingilanga y’etima diawonso e ntangwa ina “yitu” yeto yawonso ya kinitu ye ya mwanda tukala vamosi.

Yamu wau, yakinu wa wantu nze yau beyimbilanga ekolo bavovanga. Kansi ibakulanga mana bevovanga. Ivingilanga ntangwa ina itoma vova e ndinga yayi nze una akaka betoma yo vovanga. Yesu wavova vo: “Ke nutelamenw’owu wa mbazi mene e mioyo ko: o mbazi mene okutelamenw’o moyo. E mbi ifwene muna lumbu yandi.” (Matai 6:34) Mfwete kwamanan’o longoka e mvovo mu malembe malembe. Mfwete sia ngolo mu tomesa mpila ya wila yo yindula kimana yalenda vova e ndinga yayi nze ampangi zame za zola mwamu nsi ya Madagascar.

[Foto ina muna lukaya lwa 25]

Mu salu kia umbangi yo Hasina