Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Íii O Njimbu Iambote Ia Bhindamena Athu Oso

Íii O Njimbu Iambote Ia Bhindamena Athu Oso

Íii O Njimbu Iambote Ia Bhindamena Athu Oso

‘O njimbu iambote . . . iene o kutena kua Nzambi ku bhulula.’—LOM. 1:16.

1, 2. Mukonda diahi uene mu boka o “Njimbu Iambote ia Utuminu,” ni ihi i uene mu zuela dingi ia lungu ni maka enhá?

‘N GA sanguluka kiavulu mu ku tula o njimbu iambote izuua ioso.’ Nange ua zuelele ué kiá, kiki. Mukonda eie u Mbangi ia Jihova ua di bhakula, uejiia o valolo ia ku boka “o Njimbu íii Iambote ia Utuminu.” Nange u tena ku tumbula o kikanenu kiki, kia Jezú, kia lungu ni kikalakalu ki tua mu bhanga, sé ku tala mu Bibidia.—Mat. 24:14, NW.

2 Mu ku boka “o Njimbu Iambote ia Utuminu,” eie ua mu suluka mu ku bhanga o kikalakalu kia mateka Jezú. (Tanga Luka 4:43.) Sé phata, o kima ki uene mu zuela mu sidivisu ia kuboka, kia lungu ni Nzambi ku zubha o maka a athu oso. Ku “hadi ia dikota,” muéne ua-nda buika o jingeleja ja makutu, ni ku zubha o kuiibha kuoso mu ixi. (Mat. 24:21) Nange uene mu zuela ué kuila, o Utuminu ua Nzambi, uene ua-nda bheka o Palaízu, ni kutululuka, ni ku zediua mu ixi ioso. Mu kidi, “o Njimbu Iambote ia Utuminu” i bhanga mbandu ku “Njimbu Iambote” ia [bhanene] kua Mbalahamu m’ukulu, iexi: ‘Madiembu moso ma ka zediuila kokuê.’”—Nga. 3:8.

3. Mukonda diahi tu tena kuzuela kuila o poxolo Phaulu ua soneka veji javulu o njimbu iambote mu divulu dia Loma?

3 O kuila ki tuene mu bhana valolo iavulu ku ‘Njimbu Iambote,’ o kima kia beta-kota kia bhindamena o athu? Mu mukanda ua sonekena akua Loma, o poxolo Phaulu ua soneka o kizuelu “Utuminu,” veji imoxi ngó, maji o kizuelu ‘Njimbu Iambote,’ ua i soneka 12 dia ji veji. (Tanga Loma 14:17.) Maka’hi alungu ni Njimbu Iambote ia soneka Phaulu mu divulu didi? Mukonda diahi o Maka enhá, alungu ni ‘Njimbu Iambote,’ kima kia beta-kota? Mukonda diahi tua tokala ku a ejiia, kioso ki tuia mu boka ‘o Njimbu Iambote’ mu diembu dietu?—Mar. 1:14; Lom. 15:16; 1 Tes. 2:2.

Ihi ia Bhindamene Athu mu Loma?

4. Kioso kia dianga ku mu ta mu kaleia mu Loma, ihi ia boko Phaulu?

4 Kima kiambote kuijiia o maka akexile mu zuela Phaulu, kioso kia dianga ku mu ta mu kaleia mu Loma. Tuejiia kuma kua kexile Jijudé javulu endele ku mu kunda mu kaleia, iu ua a ‘bhana umbangi ua lungu ni (1) utuminu ua Nzambi ua a xikanesa ia lungu ni (2) Jezú.’ Ihi ia bhange o athu kioso kia a bhana o umbangi kua Phaulu? “Amoxi anga a xikana ima ia tange Phaulu, amoxi-phe a xibhaka.” Maji né kiki, Phaulu ua kexile mu tambulula athu oso akexile ku mu sanga, phala ku a bokela (1) o utuminu ua Nzambi, ni ku a longa o ima ia lungu ni (2) Ngana Jezú Kristu.’ (Ika. 28:17, 23-31) Sé phata, Phaulu ua bhanene valolo iavulu ku Utuminu ua Nzambi. Maji ihi ia soneka dingi Phaulu? Ua soneka o kima kia betele-kota ku Utuminu—o kikalakalu kia Jezú mu kikanenu kia Nzambi.

5. Kibhindamu kiahi kia londekesa Phaulu mu divulu dia Loma?

5 Athu oso a bhindamene kuijiia ia lungu ni Jezú, ni ku mu xikina. Mu divulu dia Loma, Phaulu ua soneka o kibhindamu kiki. Kia dianga, muéne ua soneka, uixi: “O Nzambi ngene ku mu bheza ni muxima uami uoso, mu kutula o Njimbu Iambote ia tokala Mon’ê.” Ua soneka dingi: “[Ki ngala ni jisonhi ia] Njimbu Iambote; kuma iene o nguzu ia Nzambi i bhulukisa oso a xikana.” Mu ku bhita kithangana muéne uambe ia lungu ni ‘kizuua kia Nzambi kia ku fundisa mu kaxi ka Jezú Kristu, o ikutu ioso ia suekela athu, kála kiambe mu njimbu iambote.’ Uixi dingi: “Tunde mu Jeluzaleme ni mu jimbandu jê, katé ku Ilidiko, nga bhiti-ku ni kukola o Njimbu Iambote ia Kristu.”  * (Lom. 1:9, 16; 2:16; 15:19) Uejiia se mukonda diahi, Phaulu ua zuela ia lungu ni Jezú Kristu, ku akua Loma?

6, 7. Kiebhi kia mateka o kilunga mu Loma, ni a nanhi a tokalele-mu?

6 Etu ki tuijiia kiebhi kia mateka o kilunga mu Loma. O kuila o Jijudé kexile Jikidistá akexile mu Jeluzaleme, mu Pendekoxi ku muvu ua 33 K.K. a vutuka mu Loma kála Jikidistá? (Ika. 2:10) O kuila o Jikidistá akexile mu ta uenji, ni jingenji, ene a mbatele o kidi mu Loma? Ki kala kiene ki kia bhiti, mba kana, kioso kia soneka Phaulu o divulu ku muvu ua 56 K.K., o kilunga kia kexile-ko kiá. (Lom. 1:8) Athu a ukexilu ahi akexile mu kilunga?

7 A mukuá a a longele mu kitumu kia Jijudé. Phaulu ua menekene Andoloniko, ni Júnia, iu uambe kuila, “jindandu jami” exile Jijudé a tokalele mu ixi imoxi. O mutungi ua jitenda, Akuila ni muhatu’ê Pidisila, mu Loma, exile uá Jijudé. (Lom. 4:1; 9:3, 4; 16:3, 7; Ika. 18:2) Maji o jiphange ja tumikisa Phaulu o umenekenu, exile akua Jixi Jengi. Saí iá a tokalele “ku mbele ia Sézalu,” mba selevende ia Sézalu.—Fil. 4:22; Lom. 1:6; 11:13.

8. Maka’hi akexile nau oso akexile mu Loma?

8 O Jikidistá joso mu Loma, akexile ni maka—etu tuala ué ni maka enhá lelu. Phaulu ua soneka: “Ene oso ituxi a i te, a bhondalala, o bhu fuma ia Nzambi, i bhulula, ka tena-bhu.” (Lom. 3:23) Oso a tambula o mukanda ua soneka Phaulu, a tokalele ku xikina kuila akua ituxi, ni ku xikina Nzambi phala ku zubha o maka enhá.

O Athu a Tokala ku Xikina Kuila Akua Ituxi

9. Mabesá ahi a tange Phaulu, ejila mu ku tula o njimbu iambote?

9 Mu mukanda ua dianga ua sonekena akua Loma, Phaulu ua londekesa o mabesá ejila mu ku tula o njimbu iambote, kioso kiambe: “[Ki ngala ni jisonhi ia] Njimbu Iambote; kuma iene o nguzu ia Nzambi i bhulukisa oso a xikana; ku dianga o Judé, hé ku kaiela ió oso ki Jijudé.” Íii iene ieji bhangesa o athu ku bhuluka. Maji kua bhingile ku kala ni kixikanu, kála kilondekesa o kidi ki tu sanga mu divulu dia Habakuke 2:4, kuila: “Muthu uaiuka-phe u laiela mu kuxikana kuê.” (Lom. 1:16, 17; Nga. 3:11; Jihe. 10:38) Maji kiebhi-phe o ‘Njimbu Iambote’ ieji tena ku bhulula o athu, se “ene oso ituxi a i te?”

10, 11. Mukonda diahi o izuelu i tu sanga mu divulu dia Loma 3:23, saí athu kia a bhonza ku i xikina, maji a mukua kana?

10 Ande dia muthu ku kala ni kixikanu kia ku bhulula o muenhu uê, ua tokala kuijiia kuila muéne mukua ituxi. O maka enhá, ki eji bhonza ku a xikina ku athu a xikina Nzambi, ejiia o Bibidia. (Tanga Ndongixi 7:20.) Ki kale se ene a xikinine, mba kana, ene kejiia se ihi ia mesenene kuzuela Phaulu, kioso kiambe: “Ene oso ituxi a i te.” (Lom. 3:23) Kienhiki, mu ku boka, tu tena ku sanga athu avulu kejiia kiambote o izuelu íii.

11 Saí jixi, o muthu ka banze kuila muéne a mu vuala mu ituxi, iu ua lundula o kituxi. Maji muéne uejiia kuila u lueza, uala ni ifua ia iibha, mba u bhanga ima ia iibha. Muéne u mona kuila akuâ ala uâ ni ukexilu iú. Maji né kiki, mukonda dia ukexilu uê, kejiia se mukonda diahi muéne ni athu a mukuá ala kiki. Saí jixi, se u zuela kuila muthu mukua ituxi, athu a-nda banza kuila eie ua mu zuela kuila o muthu kijibhangânga, mba muthu ka belesela o itumu. Mu kidi, o muthu u kula mu kididi kiki, ka xikina kuila muéne mukua ituxi, kála kiambe Phaulu.

12. Mukonda diahi saí athu ka xikina kuila athu oso akua ituxi?

12 Katé ué mu jixi muene Jikidistá javulu, athu ka xikina kuila akua ituxi. Mukonda diahi? Né muéne kioso kiaia mu jingeleja, ene a mona kuila o musoso ua tange mu Bibidia ua lungu ni Adá, ni Eva, ki kidi. A mukuá a kulu mu kaxi ka athu ka xikina kuila kuene Nzambi. Ene a kala ni phata ia lungu ni Nzambi, ka xikina kuila kuene muene Muteni-a-Ioso, ua bhana o itumu ku athu, ni kuila o ku kamba ku belesela o itumu íii, ku bhangesa o muthu kuta kituxi. Ene a difu ni athu ku hama ia dianga a tange Phaulu: “Sé ngó kima ki mu dielela, sé ue Nzambi.”—Efe. 2:12.

13, 14. (a) Ihi ia bhangesa athu ku kamba ku xikina Nzambi, ni kuila kituxi, ki kidi? (b) O ku kamba ku xikana, ku bhangesa athu ku bhanga ihi?

13 Mu mukanda ua sonekena akua Loma, Phaulu ua londekesa ima iiadi ilondekesa kuila, o ukexilu ua muthu ki ua tokalele ku bhangesa o muthu, ku kamba ku xikina kuila, mukua ituxi—kiene kimoxi ué lelu. Kia dianga, o ibhangelu ilondekesa kuila kuene Mubhangi. (Tanga Loma 1:19, 20.) Kiki kia difu ni ia zuela Phaulu kioso kia sonekena o Jihebeleu, kia kexile mu Loma: ‘Kuma dibhata dioso di bhinga muthu u di tunga; ua bhange-phe o ima ioso, Nzambi.’ (Jihe. 3:4) Kiki kilondekesa kuila Nzambi muene o Mubhangi ua ima ioso mu ngongo.

14 Phaulu uejidile se mukonda diahi ua sonekena akua Loma—ni Izalaiele iokulu—akexile mu di bhakula ku iteka, kuila “kala dingi ni maditatu.” Kiene kimoxi ué, ió a bhanga o undumbu, kála o ahatu, a lungulula o uhatu uâ, kiene kia bhanga ué o mala. (Lom. 1:22-27) Mukonda dia kiki Phaulu uambe kuila: “Ni Jijudé ni ió ki Jijudé ene oso ala bhoxi dia ituxi.”—Lom. 3:9.

Ki ‘Bhana Umbangi’

15. Nanhi uala ni kitongoluelu, ni ihi ia a fidisa o ku bhanga?

15 O divulu dia Loma dilondekesa dingi se mukonda diahi o athu, akua ituxi, a tokala ejiia se mukonda diahi ene akua ituxi, a bhindamena ku a bhulula ku maka enhá. Ia lungu ni kitumu kia Nzambi kia bhanene ku Izalaiele iokulu, Phaulu ua soneka: ‘Oso a te ituxi bhua kambe o kitumu, iá a texika ué sé kitumu, o kitumu kiene kia êlesa.’ (Lom. 2:12) Muéne ua suluka mu zuela kuila, o athu a ifuxi ioso kejidile o kitumu kia Nzambi, ‘ki kale mu ukexilu uâ, a bhanga o ima ia tumu o kitumu.’ Mukonda diahi o athu enhá kene mu di ta mu uhabhu, mu ujibhangânga, ni mu uii? Phaulu uambe kuila, mukonda dia kitongoluelu kiâ.—Tanga Loma 2:14, 15.

16. Mukonda diahi, o ku kala ni kitongoluelu ki kilombolola ku kamba ku ta kituxi?

16 Nange eie uejiia kiá kuma, o ku kala ni kitongoluelu, ki kilombolola kuila o muthu ua-nda kaiela o itendelesu iê. Kála kia bhiti ni akua Izalaiele m’ukulu. Sumbala akua Izalaiele akexile ni kitongoluelu kia a bhana Nzambi, ni itumu ia lungu ni ku nhana, ni ku ta phánda, saí ithangana ene akexile mu bhukumukina o kitongoluelu kiâ, ni Kitumu kia Jihova. (Lom. 2:21-23) Ene exile ni ikuma iiadi, ka kexile mu kumbidila o vondadi ia Nzambi, ni itumu iê. Kiki kia a bhangesa ku zanga o ukamba uâ ni Mubhangi uâ.—Iji. 19:11; 20:10; Lom. 3:20.

17. Kidielelu kiahi ki tua sange mu divulu dia Loma?

17 O maka u tua di longo mu divulu dia Loma, a difu ni ku kala ni ibanzelu ia iibha ia lungu ni athu bhu pholo ia Muteni-a-Ioso, kála etu ué. Kienhiki, Phaulu ka sukina bhabha mu ku soneka o maka enhá. Mu ku tanga o izuelu ia Davidi io soneke mu divulu dia Jisálamu 32:2, o poxolo ua soneka kiki: ‘A zediua athu ió oso Nzambi ua a loloka ikuma iâ, ituxi iâ io lambe, kuma a i tambula kiá o muloloke uê! Muthu ua zediua ió Ngana se ka mu bhange konda ia ituxi iê.’ (Lom. 4:7, 8) Kienhiki, Nzambi ua bhange kima phala ku loloka o ituxi, se ku bhukumukina o itumu iê.

O Njimbu Iambote ia Lungile ni Jezú

18, 19. (a) Maka’ahi a tange Phaulu alungu ni ‘Njimbu Iambote’ mu divulu dia Loma? (b) Se tua mesena ku tambula o mabesá a Utuminu, ihi i tua tokala o ku xikina?

18 Nange eie u xikina kuila íii, ‘o njimbu iambote!’ mukonda i tu lembalesa o njimbu iambote ia tange Phaulu mu divulu dia Loma. Phaulu ua soneka kiki: “[Ki ngala ni jisonhi ia] Njimbu Iambote; kuma iene o nguzu ia Nzambi i bhulukisa oso a xikana.”—Lom. 1:15, 16.

19 O njimbu iambote ia lungile ni kikalakalu kia Jezú mu ku kumbidila o vondadi ia Nzambi. Phaulu ua kexile mu kingila o ‘kizuua kia Nzambi ku fundisa mu kaxi ka Jezú Kristu, o ikutu ioso ia suekela athu, kála kiambe mu njimbu iambote.’ (Lom. 2:16) Kienhiki, muéne ka kexile mu bhanga poko ia ‘Utuminu ua Kristu ni ua Nzambi,’ mba ia-nda bhanga Nzambi mu kaxi ka Utuminu. (Efe. 5:5) Maji muéne ua londekesa kuila , phala tu tambule o mabesá, ni ku kala ku Utuminu ua Nzambi, tua tokala ku xikina kuila (1) tu akua ituxi bhu pholo ia Nzambi (2) ni ku xikina Jezú Kristu, phala ku tu loloka o ituxi ietu. Kioso o muthu kia xikina kuila mukua ituxi, ni ku xikana o maukexilu enhá a kikanenu kia Nzambi, ni ku dielela ni kidi kioso ku ima ia-nda bhita ku hádia, u tena kuzuela kuila “mu kidi, íii iene o njimbu iambote!”

20, 21. Mukonda diahi tua tokala ku xinganeka mu njimbu iambote ia tange mu divulu dia Loma, mu ukunji uetu, ni mabesá ahi u tua-nda tambula?

20 Tua tokala kuijiia kiambote o ukexilu iú ua njimbu iambote, kioso ki tuia mu ukunji. Ia lungu ni Jezú, Phaulu ua tumbula o izuelu ia tange Izaia, uixi: “Uoso u mu xikana muène, kà ka kuata jisonhi.” (Lom. 10:11; Iza. 28:16) O njimbu ia lungu ni Jezú, nange ki i sasumukisa o athu ala kiá ni kuijiia kua Bibidia kua lungu ni kituxi. Maji phala athu a mukuá, o njimbu íii, njimbu ia ubhe, nange ka i xikina ku ixi iâ. Kioso o athu enhá kia di longa ia lungu ni Nzambi, a dielela mu Mikanda Ikola, tua tokala ku a jimbulula o kikalakalu kia Jezú. O mbandu ia kaiela ia-nda tu jimbulula kiebhi o divulu dia Loma, mu kibatulu 5, kia-nda jimbulula dingi o ukexilu iú ua njimbu iambote. ua-nda mona kuila, o ku di longa o milongi íii, ia-nda ku kuatekesa kiavulu mu ukunji uê.

21 Kisangusangu kia dikota ku kuatekesa athu a lenduka o mixima kuijiia o njimbu iambote, ia tange mu divulu dia Loma, kuma o njimbu iambote “o nguzu ia Nzambi i bhulukisa oso a xikana.” (Lom. 1:16) Ki tua-nda tambula ngó mabesá, tua-nda di longa ué a mukuá a xikina mu izuelu ia tange Phaulu mu divulu dia Loma 10:15, kuma: ‘U iukilu uahi, ua inama ua ió a bhana jingolokela ja Njimbu Iambote!’—Iza. 52:7.

[Tanga mu luji]

^ kax. 5 O izuelu kála íii i moneka mu madivulu a mukuá a Bibidia.—Mar. 1:1; Ika. 5:42; 1 Kol. 9:12; Fil. 1:27.

Ua lembalala?

• Ukexilu uahi ua njimbu iambote ua tange mu divulu dia Loma?

• Maka ahi u tua tokala ku kuatekesa athu ku a tendela?

• Kiebhi o “Njimbu Iambote ia Kristu,” i bheka mabesá phala etu ni akuetu?

[Ibhuidisu ia ku dilonga]

[Kilombuelelu ku bandu 16]

O njimbu iambote ia tange mu divulu dia Loma, ia lungu ni kikalakalu kia Jezú mu kikanenu kia Nzambi

[Kilombuelelu ku bandu 17]

Etu oso a tu vuala ni kidimbu—o kituxi!