Llapan kanqanman ëwari

Qallananchö tïtulukunaman ëwë

Alläpa wananqantsik alli willakïkuna

Alläpa wananqantsik alli willakïkuna

Alläpa wananqantsik alli willakïkuna

“Manam penqacütsu alli willaquita yachatsicur. Porqui tse willaqueqa Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq.” (ROM. 1:16.)

1, 2. ¿Imanirtaq Diospa Mandakïnimpa ‘alli willaquinincunapita’ yachatsikuntsik, y imapitataq más parlantsik?

“ALLI willakïkunapita llapan hunaqkuna parlëtaqa alläpam gustëkaman.” Itsa imëllapis tsënö parlarquntsik o pensarquntsik. Jehoväta sirveqkunapaqqa, alläpam precisan Mandakïpa o ‘Reynopa Alli Willacuyninta’ willakunantsik. Alleqchi yarpantsik kë alli willakïkunapita Jesus parlanqanta (Mat. 24:14, NTCN).

2 Mandakïnimpa ‘alli willaquinincunapita’ yachatsikushqaqa, Jesus ruranqantam qatikantsik (lei Lucas 4:43). Huk willakïta yachatsikunqantsikqa, Diosnintsik nunakunapa hipakïninkunata ushakätsinampaq kaqmi. ‘Allapa jipaqui’ hunaqchömi, mana alli religionkunata y Patsachö tukï hipakïkunata ushakätsinqa (Mat. 24:21). Hina, Diospa mandakïninchö kë Patsa shumaq paraïsoman tikrariptin yamë y kushishqa kawakunapaq kaqpitapis yachatsikuntsikchi. Awmi, Mandakïnimpa ‘alli willaquinincunapita’ yachatsikïqa, Abrahanta unëpita patsë Diosnintsik awninqanmi, kë alli willakïqa këmi: “Qamrecurmi enteru munducho nunacunapis bendisishqa cayanqa” (Gal. 3:8).

3. ¿Imanirtaq nishwan, Pabluqa romänokunaman cartakunqanchö alli willakïkunapitam más parlarqan nishpa?

3 Tsënö kaptinqa, ¿alleqtsuraq yachatsikïkantsik nunakuna wiyëta wanayanqan alli willakïkunapita? Romänokunaman Pablu cartakunqanchöqa chunka ishkë kutim ‘alli willaqui’ nir parlarqan, pero huk kutillam Mandakïnimpa ‘alli willaquinin’ nirninqa parlarqan (lei Romanos 14:17). Tsë höraqa, ¿imapaqtaq cartanchö ‘alli willakï’ nishpa parlëkarqan, y imanirtaq këqa noqantsikpaq alläpa precisan? Y, ¿imanirtaq yarpänantsik Diospa ‘alli willaquininta’ yachatsikoq ëwar? (Mar. 1:14; Rom. 15:16; 1 Tes. 2:2.)

¿Imatataq wanayarqan romänokuna?

4. Römachö preso këkar yachatsikunqanchö, ¿ima ishkë yachatsikïpaqtaq Pablu parlarqan?

4 Këta más tanteanapaqqa, alläpa allim kanqa Römachö Pablu prësorëkar parlanqampita yachakunqantsik. Bibliachö qellqarëkaqmi willamantsik judïokuna pëman watukaq ëwayaptin ima ishkë yachatsikïkunapita parlanqanta. Puntataqa yachatsikurqan ‘Diospa mandaquininpaqmi’. Y tsëpitanam, “tuquinopa Teyta Jesusman creyicatsita tïrarqan”. ¿Tsënö yachatsikunqampita nunakuna wiyakuyarqanku? ‘Waquin nunacunaqa combensidum ticrariyarqan, pero waquincunaqa manam creyiyarqantsu.’ Hina këtam leintsik: “Tse junaqmi atscaq nunacuna elluquecuyarqan Pablu posadacushqan wayiman”, tsënam puntata ruranqannölla “patsa waranqanpita asta inti jeqanqanyaq Pablu yachatsicorqan, Diospa mandaquininpaq”, y tsëpitanam “Jesucristupaq” yachatsikurqan (Hech. 28:17, 23-31). Rikanqantsiknömi Pabluqa Diospa Mandakïnimpita imëpis yachatsikoq. Pero tsënö karpis, ¿imapaqtaq más parlaq? Diospa Mandakïninchö Jesus alläpa precisaq kanqampaqmi.

5. ¿Ima precisaq rurëpaqtaq Pablu romänokunaman cartakunqanchö parlarqan?

5 Llapan nunakunam Jesucristuta reqiyänan y pëman markäkuyänan karqan. Romänokunaman Pablu cartakunqanchömi tsë rurë alläpa precisaq kanqanta rikätsikurqan. Punta kaq versïculonkunachömi parlan “Jesuspa alli willaquininta willacurmi, llapan shonquwan Diosta sirwicä” nirnin. Qateqnin kaq versïculochönam këta nirqan: “Manam penqacütsu alli willaquita yachatsicur. Porqui tse willaqueqa Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq”. Tsëpitanam hina kënö nirqan: “Tsenoqa canqa, nunacuna paquellapa jutsata rurayashqanta Teyta Jesuswan Diosnintsic jusgatsinan junaqmi”. Y kënö nirninmi usharirqan: “Jesucristupa alli willaquininta[m] willapäcorqö. Jerusalenpitam qallarqö, y jinantin marcacunayaqmi charqö, y asta chärerqömi Iliria probinsiayaqpis” (Rom. 1:9, 16; 2:16; 15:19). * ¿Imanir-raq Pabluqa romänokunata Cristupaq más parlapaq?

6, 7. ¿Imanöraq Römachö congregación patsakarqan, y pikunataq tsë congregacionchö kayarqan?

6 Manam musyantsiktsu Römachö congregación imanö patsakanqanta. Itsachi 33 wata Pentecostés fiestachö cristiano këman chäyarqan judïokuna o judïoman tikrashqakuna, pëkunachi Römaman kutirnin tsë congregacionta patsätsiyarqan (Hech. 2:10). O itsa Jesucristupita yachatsikïtaqa chätsiyarqan negociante cristiänokuna o tsë markapa puriraq cristiänokuna. Imanö kaptimpis 56 watachö Pablu cartakunqan witsampaqqa, tsë congregación unënam patsakashqa karqan (Rom. 1:8). ¿Pikunataq tsë congregacionchö kayarqan?

7 Wakinkunaqa judío kastam kayarqan. Tsëtaqa nintsik Andrönicopaq y Junïaspaq Pablu “lejitimu castä” nishpa salüdota apatsiptinmi, y tsënöqa nirqan tsë kastalla o tsë nacionllapita kayaptinchi. Hina judïollam kayarqan Römachö carpakunata rurarnin trabajaq Aquïlawan Priscïlapis (Rom. 4:1; 9:3, 4; 16:3, 7; Hech. 18:2). Itsachi Pablu saludanqan congregacionchöqa mana judío kaqkuna más atskaq kayarqan. O itsapis wakinkunaqa ‘mandacoq cesarpa sirweqnincuna’ y tropa mandakoqninkuna kayarqan (Fili. 4:22; Rom. 1:6; 11:13).

8. ¿Imanö kayanqantataq romänokuna yarpäyänan karqan?

8 Noqantsiknömi Römachö cristiänokunapis hutsayoq kayarqan. Tsëmi Pablu kënö nirqan: “Llapantsicmi jutsayoqqa quecantsic. Tsenopam Diospa shumaq queninpita melanepaq caquicantsic” (Rom. 3:23). Rikanqantsiknömi, alläpa precisarqan Pablupa cartanta chaskeqkunaqa hutsa ruraq kayanqanta yarpäyänan, y tsënö kayanqampita Dioslla librëta puëdenqanman markäkuyänan o yärakuyänan.

Hutsa ruraq kanqantsikta yarpäshun

9. Pablu rikätsikunqannö, ¿imanötaq ‘alli willaquikuna’ yanapamantsik?

9 Cartakunqan punta kaq versïculokunachömi, romänokunata Pablu rikätsirqan tsë alli willakï kawëninkunachö imanöpa yanapanampaq kaqta kënö nirnin: “Noqa manam penqacütsu alli willaquita yachatsicur. Porqui tse willaqueqa Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq, puntata israel marcamayilläcunapaq, tsepitana jinantin nasion nunacunapaq”. Apóstol Pablu rikätsikunqannömi llapankuna salvacionta tarïta puëdeyanman karqan. Pero tsëpaqqa alläpam precisarqan markäkïninkunata rikätsikuyänan. Tsëmi apóstol Pablu Habacuc 2:4 ninqampita kënö nirqan: “Alli ruraq nunacunaqa marcäquininrecurllam salbaconqa” (Rom. 1:16, 17; Gal. 3:11; Heb. 10:38). Pero ¿imachötaq salvacionta apamoq ‘alli willaquikuna’ yanapamantsik ‘jutsayoq’ nunakunata?

10, 11. ¿Imanirtaq wakinkunaqa Romanos 3:23 imapaq parlëkanqantapis musyayan, pero wakinkunaqa pasëpa musyayantsu?

10 Pipis salvakoq markäkïyoq këta munarqa, puntataqa hutsa ruraq kanqantam yarpänan. Diosman creeq nacionkunachö winashqa kaqkuna y Bibliata leeqkunaqa musyayanmi hutsa ruraq kayanqanta (lei Eclesiastés 7:20 *). Y “llapantsicmi jutsayoqqa quecantsic” nirnin Pablu qellqanqanta wakin nunakuna mana creirpis, musyayanmi imapaq parlëkanqantapis (Rom. 3:23). Pero wakin markakunachöqa manam ichikllapis musyayantsu Pablu imapaq parlëkanqantapis.

11 Wakin nacionkunachöqa, atskaq nunakunam hutsasapa yuriyanqanta creiyantsu. Pero musyayanmi imallatapis pantayanqanta y höraqa mana allikunata rurayanqanta. Hina musyayanmi wakin nunakunapis tsënölla kayanqanta. Tsënö pensaq nunakunawan winayanqanmi yanapantsu hutsayoq kayanqanta musyayänampaq. Itsa parlayanqan idiömachöqa, hutsayoq niyan leykunata mana wiyakoqkunata o alläpa mana alli ruraqkunallata. Tsënöchö winashqa karqa, rasuntachi Pablu hutsapaq parlanqantaqa tanteayantsu, y hutsayoq kayanqanta creiyantsu.

12. ¿Imanirtaq atskaq nunakuna creiyantsu llapantsik hutsa ruraq kanqantsikta?

12 Cristiänokuna kayanqan markachöpis, wakinkunaqa manam hutsayoq kayanqantaqa creiyantsu. ¿Imanir? Höra höra iglesiaman ëwarpis, Adanwan Ëvapaq Biblia parlanqantam huk cuentotanölla rikäyan. Y wakinkunapa teytankuna y mamankunanäqa manam Diospaq parlapäyashqallatsu. Tsëmi huk Kamakoq kanqantaqa creiyanllatsu, y nunakuna alli kawakuyänampaq Dios Leykunata churanqantaqa mana kaqpaqmi rikäyan, hina mandakunqanta mana wiyakï hutsa kanqantapis manam creiyantsu. Huk parlakïchöqa punta cristiänokuna kawayanqan witsampaq Pablu ninqannömi kayan, pëkunatam kënö nirqan: ‘Diosniquicuna mana captinmi, pëcho ni ima derechiquicunapis carqantsu’ (Efe. 2:12).

13, 14. a) ¿Imanirtaq Diosman y hutsa kanqanman creïpita tsapäkïta nunakuna puëdeyantsu? b) ¿Ima rurëkunamantaq chäyashqa Diosman mana creeq atskaq nunakuna?

13 Romänokunaman cartakurmi Pablu ishkë yachatsikïkunata rikätsikurqan hutsankunapita tukïnöpa mana tsapäkuyänampaq. ¿Imanir? Llapan kamashqakunam rikätsikun huk Kamakoq Dios kanqanta (lei Romanos 1:19, 20). Hina kë rasumpa kanqantaqa rikärintsik hebrëokunaman kënö nishpa cartakunqanchömi: “Tsaymi Dios Yayaga llapan imayca ricangantsicta camashga car, llapan imaycapapis ämun imayca juc waji rurag runa wajipa ämun canganölla” (Heb. 3:4, NTCN). Kë texto rikätsimanqantsiknömi, imëka rikanqantsiktaqa huk Kamakoq rurashqa.

14 Tsëmi romänokunaman Pablu qellqarqa, judío kar o mana judío karpis mana kawaq santokunata adorayanqampita ‘tsapaquita’ mana puëdeyanqanta rikätsikïkarqan. Hina tsënöllam tsapäkïta puëdeyaqtsu ollqupis y warmipis rakchakunata rurarnin lluta kawakoqkuna (Rom. 1:22-27). Tsëmi tsë yachatsikïkanqanwanqa Pablu rikätsikurqan Diospa nöpanchö judío kaqkuna y mana judío kaqkunapis ‘jutsa ruraqlla’ kayanqanta (Rom. 3:9).

Concienciantsikmi rikätsimantsik

15. ¿Llapampatsuraq concienciankuna kan, y mana alli rurëkunata imanötaq rikäyan?

15 Romanos librom rikätsimantsik hutsayoq kanqantsikta, y tsëpita librakänapaq yanapakïta wananqantsik musyanan alläpa precisanqanta. Unë israelïtakunata Dios Ley qonqampaqmi Pablu kënö nirqan: “Leycunata mana musyar jutsata ruraqcunataqa tse leycunata mana musyaptinpis, Dios castiganqam” (Rom. 2:12). Hina yachatsikurmi rikätsikurqan më markapita kar y Diospa leyninta mana reqirpis, concienciankuna musyatsinqanta allita o mana allita rurayanqantapis. Tsënöpam mana alli niyan kastankunawan punukïpaq, wanutsikïpaq y suwakïpaq. ¿Imarëkur? Pablu ninqannö llapan nunakunapa concienciankuna kaptin (lei Romanos 2:14, 15).

16. ¿Imanirtaq concienciayoq kanqantsikqa hutsaman ishkïpita tsapämantsiktsu?

16 Concienciantsik ima alli o mana alli kanqanta musyatsimashqapis, manam tsapämashwantsu hutsaman ishkïpitaqa. Unë israelïtakunallaman yarpärishun. Pëkunaqa atska kutim Jehová mandakunqankunata y concienciankunata wiyakuyarqantsu, tsënöpam suwakïman y casado këkar hukwan punukïman ishkiyarqan (Rom. 2:21-23). Tsëmi concienciankunata y Jehoväta mana wiyakuyashqa kayaptin más hutsayoq kayarqan. Y Jehová munanqannö y mandakunqannö mana kawarmi hutsasapa këkuyaq. Tsëmi Jehoväwan alli këtaqa pasëpa tariyaqtsu (Lev. 19:11; 20:10; Rom. 3:20).

17. ¿Ima kushikïpaq willakïtataq Romanos librochö tarintsik?

17 Itsa wakinkuna Diospa rikëninchö hutsasapa kayanqanta musyar, Romanos libro mana yanapakunqanta pensayanman. Pero Pablu yachatsikurqa manam tsëllapaqtsu parlarqan. Salmo 32:1, 2 textota David qellqanqampaq Pablu yarparmi këta nirqan: “¡Cushicuyätsun, jutsancunata qonqarïcur Diosnintsic perdonashqa caqcuna! ¡Cushicuyätsun pipis jutsata rurayanqanpita Dios mana culpatsaptin!” (Rom. 4:7, 8). Rikanqantsiknömi, Diosqa hutsa ruraqkunata perdonan, y tsëpaqqa huk yanapakïtam churashqa.

Jesuspaq alli willakïkuna

18, 19. a) ‘Alli willaquïpita’, ¿imakunatataq Romanos librochö Pablu willakurqan? b) ¿Imakunatataq ruranantsik Diospa Gobiernonchö bendicionkunata chaskinapaq?

18 ¡Imanö kushikïpaq alli willakïkunam këkun! Këqa romänokunaman cartakunqanchö alli willakïpaq Pablu parlanqantam yarpätsimantsik. Yachakurinqantsiknömi Pablu kënö qellqarqan: “Noqa manam penqacütsu alli willaquita yachatsicur. Porqui tse willaqueqa Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq” (Rom. 1:15, 16).

19 Kë yachatsikïchöqa, Diospa munëninta Jesus ruranqanmi ‘alli willaquikuna’ kayan. Pabluqa nirqan, “nunacuna paquellapa jutsata rurayashqanta Teyta Jesuswan Diosnintsic jusgatsinan” hunaq tsë ‘alli willaqui’ cumplikänantam (Rom. 2:16). Kënö parlarqa, manam ‘Teyta Diospa y Jesucristupa mandaduntatsu’, ni Jehoväpa Gobiernon ruramunan kaqtatsu mana kaqpaq churëkarqan (Efe. 5:5). Pero alleqqa rikätsikïkarqan Jehová Diospa Gobiernonchö këta munar y bendicionninkunata chaskita munarqa, kë ishkankunata ruranantam. Puntataqa, Diospa rikënimpaq hutsa ruraq kanqantam musyanan, y tsëpitanam hutsampita perdonta chaskinampaq Jesusman markäkunan o yärakunan. Diospa munënimpita alli yachakurir y ruramunampaq kaqkunaman markäkurqa, llapantsikmi kënö nishun: “¡Këmi alli willakïkunaqa!”.

20, 21. ¿Imanirtaq Romanos librochö ‘alli willaquipaq’ parlanqampita yachatsikunantsik, y imapaqraq nunakunata yachatsishun?

20 Awmi, wayin wayin yachatsikunqantsikchöpis kë alli willakïkunapita Pablu parlanqantaqa yachatsikunantsikmi. Isaías qellqanqampita Pablu parlarmi kënö nirqan: “Peman marcäcoq caqqa manam qepachotsu quecayanqa” (Rom. 10:11; Isa. 28:16). Jesuspita yachatsikïqa manam mushoqtsu Biblia hutsapaq parlanqanta musyaq nacionkunachöqa. Pero wakin markakunachöqa manam chaskikuyantsu kë yachatsikïta, o ima kanqantapis manam musyayantsu. Tsëmi kë nunakuna Diosman y Palabranman creir qallayaptinqa, Diospa munënin rurakänampaq Jesus alläpa precisaq kanqampita yachatsinantsik. Qateqnin kaq yachatsikïmi Romanos libropa pitsqa kaq capïtulonchö Jesus ruranqampaq yachatsimäshun. Kë yachatsikïqa wayin wayin ëwashqa yanapamäshunchi wakinkunata yachatsinapaq.

21 Rikanqantsiknömi, Romanos libroqa kë alli willakïpaq kutin kutin parlan, hina “Diospa poderninmi Jesusman llapan creyicoqcuna salbacuyänanpaq” nishpapis parlanmi (Rom. 1:16). ¡Imanömi kushikuntsik kë willakïpita yachakurir, tsënöllam kushikuntsik yachakïta munaqkunata yachatsirnimpis! Awmi, kë alli willakïkunapita yachakoqkunaqa Romanos 10:15 textochö Pablu ninqannömi niyan: “¡Imano shumaqmi salbacuyänanpaq alli willaquita willapäcur pureq nunacuna!” (Isa. 52:7).

[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]

^ par. 5 Dios qellqatsinqan wakin librokunapis tsënöllam parlan (Mar. 1:1; Hech. 5:42; 1 Cor. 9:12; Fili. 1:27).

^ par. 10 Eclesiastés 7:20: “Kë Patsachöqa manam kantsu allikunata rurëkarpis mana hutsallakoq nunaqa”.

¿Yachakunqantsikta yarpantsikku?

• ‘Alli willaquipita’, ¿imakunatataq Romanos libro yachatsikun?

• ¿Imatataq nunakunata alli musyatsinantsik?

• ¿Ima bendicionkunatataq llapantsikpaq apamunqa ‘Jesucristupa alli willaquinincuna’?

[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]

[12 kaq päginachö ninqan]

Romanos librochö ‘alli willaquipaq’ parlanqanqa, rikätsikun Diospa munënin rurakänampaq Jesus alläpa precisaq kanqantam

[13 kaq päginachö dibüju]

Llapantsikpis wanutsikoq hutsayoqllanam yurintsik