Allin noticiakunatam uyariyta munanchik

‘Allin noticia willakuyqa [. . .] Diospa atiyninwan salvakunapaqmi.’ (ROM. 1:16.)

1, 2. ¿Imanasqam ‘Diospa munaychakusqanmanta allin noticiata’ willakunchik, hinaspa imakunamantam yachachinchik?

“SAPA punchaw Diosmanta allin noticia willakuytaqa aminichuqaya.” Yaqapaschá kaynata nirqanchik otaq piensarqanchikpas. Diospa serviqninkunaqa yachankum ‘Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticia’ willakuyqa allinpuni kasqanta. Kay ruraymanta Jesuspa willakusqantaqa umallamantapaschá yachanchik (Mat. 24:14).

² ‘Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticiata’ willakuspaqa, Jesuspa rurasqantam qatichkanchik (leey Lucas 4:43). Yachachinchikmi runakunapa sasachakuyninta Dios ña chinkachinanmanta. ‘Llumpa-llumpay ñakariy punchawkunapim’ pantay religionkunatawan kay Pachapi mana allinkunata tukuchinqa (Mat. 24:21). Yachachinchiktaqmi Diospa gobiernon kay Pachata sumaq huertaman tikraptin hawkayaypi hinaspa kusisqallaña kawsakunamanta. ‘Diospa munaychakusqanmanta kay allin noticiaqa’ ñawpaqmantaraqmi karqa, ‘Abrahanmanpas Diosqa nirqam: Kay pachapi llapallan ayllukunam qamrayku bendecisqa kanqa’, nispa (Gal. 3:8).

3. ¿Imanasqataq nichwan Romanos libropi ‘allin noticiamanta’ astawan Pablo rimasqanta?

³ Ichaqa, manapaschá llumpaytachu qawachichkanchik kay ‘allin noticiapa’ huk kaqnin allin yachachikuyninta. Qawasun, Romapi iñiqkunaman Pablo qellqasqanpiqa 12 kutitam ‘allin noticia’ niqta qellqarqa, ichaqa huk kutillatam ‘Diospa munaychakusqan’ nisqantaqa qellqarqa (leey Romanos 14:17). Hinaptinqa, ¿‘allin noticiapa’ mayqan yachachikuyninmantam rimachkarqa, hinaspa imanasqataq llapanchikpaq ancha allin? ¿Imanasqataq sapa kuti chaymanta yachachina Diosmanta “allin noticiakunata” willakuspa? (Mar. 1:14; Rom. 15:16; 1 Tes. 2:2.)

Romapi kaqkuna ima ruranankumanta

4. Romapi chayllaraq presochasqa kaspan, ¿imakunamantam Pabloqa rimarqa?

⁴ Chaypaqqa yachananchikmi Romapi chayllaraq presochasqa kaptin imakunamanta Pablo rimasqanta. Chaypim willawanchik judiokuna watukuptinku kaykuna rurasqanmanta: Puntatam “Diospa munaychakusqanmanta paykunaman willarqa”. Chaymantañataq “Jesusmanta convencechiyta munarqa”.  ¿Imapim tukurqa? ‘Wakinqa Pablopa nisqanwanmi convencekurqaku, wakinñataqmi mana’. Pabloqa kuyakuywantaqmi “lliw watukuqninkunata chaskirqa” hinaspam puntata “Diospa munaychakusqanmanta willakuq”, chaymantañataq “Señor Jesucristomanta” yachachiq (Hech. 28:17, 23-31). Qawasqanchikman hinaqa, Pabloqa Diospa munaychakusqanmantam haykapipas rimarqa. Ichaqa ¿imamantam astawan yachachirqa? Diospa munaychakuyninpi Jesus ima rurayniyoq kasqanmantam.

5. Romapi kaqkunaman qellqaspan, ¿ima ruranankumantam Pablo qawachirqa?

⁵ Lliw runakunam Jesucristomanta yachananku hinaspa iñinanku karqa. Chay ruranankutam Romapi kaqkunaman Pabloqa qawachirqa. Qellqasqanpa qallariyllanpim nirqa: “Tukuy sonqoywanmi Diosta servini Churinmanta allin noticiakunata willakuspay”, nispa. Nirqataqmi: “Manam penqakunichu Jesucristomanta allin noticia willakuytaqa. Chay willakuywanmi Dios atiyninwan salvan llapallan iñiqkunata”, nispa. Nirqaraqmi: ‘Diospas Jesucristowanmi juzgachinqa juicio punchawpi llapa runakunapa sonqonpi pakasqa kaqta. Chaykunaqa kanqa [. . .] allin noticiaman hinam’, nispa. Tukunanpaqñataqmi nin: “Cristomanta allin noticiakunata tukuy hinastinman rispay willakurqani, willakurqaniqa Jerusalenmanta Ilirico lawkamam”, nispa (Rom. 1:9, 16; 2:16; 15:19). * ¿Imanasqamá Pabloqa Jesucristomanta achka kutita romanokunaman willarqa?

6, 7. ¿Imaynatam Romapi congregacion qallarirqa, hinaspa pikunam chaypi karqaku?

⁶ Manam yachanchikchu Romapi congregacion imayna qallarisqantaqa. Yaqapaschá 33 watapa Pentecostes punchawpi cristianoman tikrakuq wakin judiokuna otaq huk nacionniyoq cristianokuna Romaman kutispanku qallarichirqaku (Hech. 2:10). Yaqapaschá negociantekuna otaq illaq cristianokuna qallarichirqaku. Imayna kaptinpas 56 watapi Pablo qellqaptinqa, Romapi congregacionqa unayñam karqa (Rom. 1:8). ¿Pikunam chay cristianokuna karqaku?

⁷ Wakinkuqa judiokunam karqaku. Chaymi Pabloqa Andronicoman hinaspa Juniasman kuyakuyninta apachispan nirqa “judiomasiykuna” nispa. Aquilawan Priscilapas judiokunam karqaku, paykunaqa Romapim karpakunata ruraqku (Rom. 4:1; 9:3, 4; 16:3, 7; Hech. 18:2). Ichaqa, Pablopa kuyakuyninta chaskiq wakinkunaqa huk nacionmantam karqaku. Wakinñataqmi karqaku ‘rey Cesarpa wasinpi serviqkuna’ chaynataq soldadokunata kamachiqkunapas (Fili. 4:22; Rom. 1:6; 11:13).

8. ¿Imatam reqsikunanku karqa Romapi kaqkuna?

⁸ Ñoqanchik hinam Romapi lliw cristianokunapas hatun sasachakuywan tarikurqaku. Pablom nin: “Llapallanchik huchallikuruspam Diospa suma-sumaq qayllanmanta karunchakurunchik”, nispa (Rom. 3:23). Chay qellqasqanta chaskiqkunaqa reqsikunankum karqa huchasapa kasqankuta, iñinankutaqmi karqa Diospa qosqan yanapakuypipas.

Reqsikusun huchasapa kasqanchikta

9. Pablopa nisqanman hinaqa, ¿ima allinpaqmi kanman allin noticiaqa?

⁹ Pabloqa Romapi cristianokunaman qellqasqanpa qallariyllanpim, achka kutita nirqa allin noticia willakusqanqa paykunata yanapananmanta, chaymi nipayarqa: “Manam penqakunichu Jesucristomanta allin noticia willakuytaqa. Chay willakuywanmi Dios atiyninwan salvan llapallan iñiqkunata, puntataqa salvan judiokunatam, salvantaqmi mana  judio kaqkunatapas”, nispa. Nisqanman hinaqa, lliwmi atinmanku karqa salvasqa kayta. Chaypaqmi ichaqa iñisqankuta qawachinanku karqa. Chaymi Habacuc 2:4 nisqanman hina, Pablo nirqa: “Allin ruraq runaqa iñisqanraykum kawsanqa”, nispa (Rom. 1:16, 17; Gal. 3:11; Heb. 10:38). Ichaqa, ¿imapitaq tupan salvakunapaq kay ‘allin noticiaqa’ ‘llapallanchik huchallikuq’ kasqanchikwan?

10, 11. ¿Imanasqam wakin runapaqqa sasa kanman Romanos 3:23 nisqanta entiendeyqa, wakinkunapaqñataq mana?

¹⁰ Pipas iñiyniyoq kaspan salvakunanpaqqa, puntatam reqsikunan huchallikuq kasqanta. Chaytaqa yachankum Diospi iñistin wiñaqkuna hinaspa Bibliamanta tumpallata yachaqkunapas (leey Eclesiastes 7:20). “Llapallanchikmi huchallikurunchik” nispa Pablopa rimasqanta mana kasukuqkunapas, yachankum tumpallatapas Pablopa ima niy munasqanta (Rom. 3:23). Ichaqa predicaspam iñiqmasinchikkuna tarinku huchallikuq kasqanchikta mana entiendeq runakunata.

¹¹ Wakin nacionpi runakunaqa manam yachankuchu huchayoqña nacesqanchikta hinaspa tayta-mamanchikmanta huchata chaskisqanchiktapas. Yachankumá pantaq kasqankuta hinaspa mana allin rurasqankutapas. Qawankutaqmi lliw runakuna chayna kasqankutapas. Ichaqa maypi hinaspa imayna uywasqa kasqankuraykum mana entiendenkuchu imanasqa chayna kasqankuta. Yaqapaschá nacionninkupi entiendenku mana allin ruraqkunalla otaq leykunata mana kasukuqkunalla huchallikuq kasqankuta. Chayraykum Pablopa nisqanman hinaqa mana reqsikunkuchu huchayoq kasqankutaqa.

12. ¿Imanasqam achka runakuna ninku mana huchallikuq kasqanchikta?

¹² Achka cristiano tukuqkunapas manam reqsikunkuchu huchallikuq kasqanchiktaqa. ¿Imanasqa? Iglesiankuman rispankupas Adanmantawan Evamanta Bibliapa willakusqanta yanqapaq hina hapisqankurayku. Wakinñataqmi uywasqa karqaku Diospi mana iñiq tayta-mamankuwan. Iskayrayankum Dios kasqanmanta, chaymi allin kawsanapaq Diospa kamachikuyninta mana reqsikunkuchu, ninkum mana kasukuypas mana hucha kasqanta. Paykunaqa Pablopa nisqanman hina ñawpaq tiempopi mana suyakuyniyoq hinaspa Diosmanta karunchasqa runakuna hinam kanku (Efe. 2:12).

13, 14. a) ¿Imanasqataq mana pipas ninmanchu ‘Diosmantaqa manam imatapas yacharqanichu’ nispanqa? b) ¿Imatam achka runakuna rurarqaku Diospi mana iñisqankurayku?

¹³ Chayna uywasqa kaspapas manamá nichwanchu Dios mana kasqanta nitaq mana huchallikuq kasqanchiktapas, chaytam Pabloqa Romanos qellqapi qawachirqa. Nirqam tukuy unanchasqa kaqkuna Dios kasqanta qawachisqanmanta (leey Romanos 1:19, 20). Kaymi tupan Hebreo casta cristianokunaman kayna nisqanwan: “Wasiqa runapa rurasqallanmi, Diosmi ichaqa tukuy imata rurarqa” (Heb. 3:4). Kay nisqanmi qawachin tukuy imapapas Unanchaqnin kasqanta.

¹⁴ Chaynaqa, Romapi iñiqkunaman Pablopa qellqasqanman hinaqa, manam taytacha-mamacha yupaychaqkunapas ninmankuchu ‘Diosmantaqa manam imatapas yacharqanichu’, nispaqa. Manataqmi chaynataqa ninmankuchu mana allin ruraqkunapas (Rom. 1:22-27). Chayraykum Pabloqa nirqa  ‘judiokunapas hinaspa mana judio kaqkunapas huchapa intusqan kasqankuta’ (Rom. 3:9).

Conciencianchikqa willawanchikmi

15. ¿Pikunataq concienciayoq kanku hinaspa imaynatam yanapan?

¹⁵ Romapi cristianokunaman Pablo qellqasqanpiqa qawachintaqmi imanasqa huchallikuq kasqanchikta reqsikunamanta hinaspa chaymanta librawaqninchikta necesitasqanchiktapas. Israelitakunaman Diospa qosqan kamachikuykunamanta rimaspanmi Pabloqa nirqa: “Moisespa kamachikusqan leyman hinam castigasqa kanqaku chay leyta yachachkaspanku huchallikuqkunaqa”, nispa (Rom. 2:12). Nirqataqmi achka runakuna ‘Diospa kamachikuyninkunata mana yachachkaspankupas’ allinkunata rurasqankumanta. Chaymi mana allinta qawanku ayllupura casarakuyta, wañuchinakuytawan suwakuytapas. ¿Imanasqa? Pablopa nisqanman hina, lliw runakuna concienciayoq kasqanchikrayku (leey Romanos 2:14, 15).

16. ¿Imanasqam concienciayoq kaspapas huchallikuruchwan?

¹⁶ Ichaqa, conciencianchik allin kaqta otaq mana allin kaqta willawaptinchikpas, manam wakinpiqa kasukunchikchu. Piensasun ñawpaq israelitakunapi. Achka kutipim mana kasukurqakuchu concienciankuta nitaq suwakuymantawan pierdekuymanta Diospa kamachisqantapas (Rom. 2:21-23). Chaymi aswan huchayoq karqaku. Chayraykum mana atirqakuchu Diospa kamachisqanman hinaspa munasqanman hina kawsaytaqa. Hinaptinmi Dioswan amistadninkupas mana allinchu karqa (Lev. 19:11; 20:10; Rom. 3:20).

17. ¿Romanos qellqapa ima nisqanmi kallpanchawanchik?

¹⁷ Yachamusqanchikman hinaqa, wakinkuqa ninmankupaschá, Romanos qellqam qawachiwanchik Diospa qayllanpi mana allin kasqanchikta. Ichaqa chayllatachuqaya Pabloqa qawachin. Salmo 32:1, 2 nisqanman hinam kaynata qellqarqa: “¡Mayna kusisqam mana kasukusqanmanta Diospa pampachaykusqan runaqa! ¡Mayna kusisqam huchallankunapas Diospa pakaykullasqan runaqa! ¡Mayna kusisqam mana huchallikuqpaqña Señorpa hapisqan runaqa!”, nispa (Rom. 4:7, 8). Hinaptinqa Diosqa hucha pampachakuqmi, chaypaqmi huk yanapakuyta qowarqanchik.

Jesusmanta allin noticiakuna

18, 19. a) ¿Imatawanmi Romanos qellqapi Pabloqa nirqa allin noticianmanta rimaspan? b) ¿Imakunatam rurana Diospa Gobiernonpi kusisqallaña kawsanapaq?

¹⁸ ¡Mayna ancha allin willakuymi chayqa! Kayqa yuyarichiwanchikmi Romanos qellqapi Pablopa allin noticiakuna rimasqanta. Paymi qellqarqa: “Manam penqakunichu Jesucristomanta allin noticia willakuytaqa. Chay willakuywanmi Dios atiyninwan salvan llapallan iñiqkunata”, nispa (Rom. 1:15, 16).

¹⁹ Hinaptinqa, allin noticiaqa takyasqam kachkan Diospa munaynin rurakunanpaq Jesuspa rurayninpi. Pabloqa nirqataqmi chay ‘allin noticiaman’ hina Jesucristontakama Dios runakunapa sonqonpi pakasqa kaqta juzgananpaq huk punchaw chayamunanmanta (Rom. 2:16). Chaynata nispanqa manam iskayrayachichkarqachu Jehová Diospa gobiernontaqa nitaq chaynintakama Dios tukuy ima ruranantapas (Efe. 5:5). Aswanmi nichkarqa Diospa gobiernonpi kusisqallaña kawsay munaqkuna kayta ruranankumanta. Puntatam reqsikunanku huchallikuq kasqankuta. Chaymantapas huchan pampachasqa  kananpaqqa, Jesucristopi iñisqantam qawachinanku. Kaykunamanta allinta entiendespa chaynataq sumaq suyakuyninchikpi piensaspaqa, mana iskayrayaspam nichwan: “¡Mayna allin noticiam kayqa!”, nispa.

20, 21. ¿Imanasqam Romanos qellqapi qawachisqan ‘allin noticiamanta’ willakunanchik, hinaspa imapim chayqa tukunman?

²⁰ Chaynaqa, predicaspaqa willakunanchiktaqmi chay allin noticiamantapas. Isaiaspa nisqanman hinam Pablo nirqa: “Manam hukmanyanqachu pipas paypi [otaq Cristopi] confiakuqqa”, nispa (Rom. 10:11; Isa. 28:16). Huk nacionkunapi huchamanta Bibliapa yachachisqanta uyariqkunaqa, manam iskayrayankuchu Jesusmantaqa. Ichaqa manam chaynachu huk law nacionkunapiqa. Chaymi paykunata Diosmantawan Bibliamanta yachachispaqa, yachachinanchiktaqmi Jesus ima rurayniyoq kasqanmanta. Qatiqnin yachachikuypim kay allin noticiamanta astawan qawasun Romanos 5 capitulopi. Kaymanta yachayqa anchatachá yanapawasun predicayninchikpi.

²¹ Qawasqanchikman hinaqa, Romanos qellqaqa achka kutitam riman allin noticiamanta, nintaqmi ‘chay willakuyqa Diospa atiyninwan salvakunapaq’ kasqanta (Rom. 1:16). ¡Kusisqamá tarikunchik kay willakuy chaskisqanchikmantawan hukkunata yanapasqanchikmantapas! Kusikunchikmi cheqap yachachikuyta chaskikuqkuna Romanos 10:15 nisqanman hina kayna nisqankumanta: “¡Ima sumaqmi allin noticia willakuqkunapa chayamusqanqa!”, nispa (Isa. 52:7).

[Willakuy]

¿Yuyachkanchikchu kaykunata?

• ¿Ima allin noticiamantam Romanos qellqaqa astawan willan?

• ¿Imata entiendenankupaqmi runakunata yanapana?

• ¿Ima suyakuytam qowanchik ‘Cristomanta allin noticiakunaqa’?

[Kay yachachikuypa tapukuyninkuna]

[8 kaq paginapi suti rikuylla kaq willakuy]

Romanos qellqapi ‘allin noticiamanta’ willakuyqa, tupanmi Diospa munaynin rurakunanpaq Jesus ima rurayniyoq kasqanwan

[9 kaq paginapi dibujo]

Llapanchikmi huchayoq nacenchik