آیا ابراهیم حقیقتاً شتر داشت؟
آیا ابراهیم حقیقتاً شتر داشت؟
شتر یکی از حیوانات اهلی‌ای بود که فرعون به ابراهیم هدیه داد. (پیدا ۱۲:۱۶) همچنین خادم ابراهیم برای سفر طولانی خود به بین‌النهرین «ده شتر، از شتران آقای خود گرفته» برفت. بنابراین، کتاب مقدّس به روشنی می‌گوید که ابراهیم حدود اوایل هزارهٔ دوّم ق.م. شتر داشت. — پیدا ۲۴:۱۰.
برخی این موضوع را رد می‌کنند. در «کتاب مقدّس بین‌المللی نوین همراه با پژوهش باستان‌شناسی» به زبان انگلیسی آمده است: «محققان در مورد صحّت تاریخی استفاده از شتر در کتاب مقدّس با هم اختلاف‌نظر دارند چون بسیاری از آن‌ها معتقدند که اهلی کردن این حیوان تا حدود ۱۲۰۰ ق.م. یعنی مدتی طولانی پس از دورهٔ ابراهیم متداول نبوده است.» در نظر ایشان هر گونه اشارهٔ کتاب مقدّس به شتر قبل از این تاریخ خلاف روند تاریخی است یا از لحاظ تاریخی نادرست است.
با این حال، محققانی نیز می‌گویند که گرچه اهلی کردن شتر در انتهای هزارهٔ دوّم ق.م. رواج یافت، بدین مفهوم نیست که قبل از آن از شتر استفاده نمی‌شد. در کتاب انگلیسی «تمدن‌های خاور نزدیک باستان» آمده است: «طبق تحقیقات اخیر، اهلی کردن شتر در جنوب شرقی عربستان در هزارهٔ سوّم ق.م. صورت گرفت. در ابتدا از شیر، پشم، پوست و گوشت شتر استفاده می‌شد و احتمالاً دیری نگذشت که پی بردند برای حمل‌ونقل وسایل خود نیز می‌توانند از شتر استفاده کنند.» این تاریخ به قبل از دوران ابراهیم برمی‌گردد و بقایای استخوان و دیگر آثار باستان‌شناسی ظاهراً این موضوع را نیز تأیید می‌کند.
در این مورد مدارک کتبی نیز موجود است. همین مرجع در ادامه می‌گوید: «در بین‌النهرین کتیبه‌های خط میخی به آن حیوان [یعنی شتر] اشاره می‌کند و چندین مُهر حاوی تصویر این حیوان پیدا شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که ورود این حیوان به بین‌النهرین حدوداً به اوایل هزارهٔ دوّم ق.م. [یعنی به زمان ابراهیم] می‌رسد.»
برخی از محققان عقیده دارند که تاجرانِ بخور برای حمل‌ونقل آن از جنوب عربستان و از راه صحرا به مناطق شمالی مانند مصر و سوریه از شتر استفاده می‌کردند و بدین شکل شتر به آن مناطق وارد شد. این تجارت احتمالاً در اوایل هزارهٔ دوّم ق.م. متداول بود. قابل توجه است که در پیدایش ۳۷:۲۵-۲۸ به تاجران اسماعیلی اشاره شده است که حدود صد سال بعد از زمان ابراهیم می‌زیستند و از شتر برای حمل‌ونقلِ بخور به مصر استفاده می‌کردند.
شاید در ابتدای دوّمین هزارهٔ ق.م. استفاده از شتر در خاورمیانه چندان رایج نبود. با این حال، شواهد باستانی نشان می‌دهند که استفاده از این حیوان کاملاً غریب هم نبود. از این رو، «دایرة‌المعارف بین‌المللی و مستند کتاب مقدّس» چنین نتیجه‌گیری می‌کند: «دیگر لزومی ندارد که ذکر شتر را در گزارشات پَطرِیارْخ‌ها [یا پدران قوم] از لحاظ تاریخی نادرست شمرد چرا که شواهد باستانی بسیاری در مورد اهلی کردن شتر قبل از پَطرِیارْخ‌ها وجود دارد.»
