Onlad karga

Onlad saray karga

Talaga Kasin Walaray Kamelyo nen Abraham?

Talaga Kasin Walaray Kamelyo nen Abraham?

Talaga Kasin Walaray Kamelyo nen Abraham?

SARAY kamelyo et sakey ed saray ayayep ya inter nen Faraon ed si Abraham, so kuan na Biblia. (Gen. 12:16) Sanen nambiahe na arawi so aripen nen Abraham paonlad Mesopotamia, sikatoy “angala na samplora a kamelyo ed saray kamelyo nen katawan to.” Kanian malinew ya ibabaga na Biblia a walaray kamelyo nen Abraham ed bandad gapo na komaduan milenyo B.C.E.​—Gen. 24:10.

Ag-iya panisiaan na arum. Onia so inkuan na New International Version Archaeological Study Bible: “Ibabaga na saray iskolar a sarayan reperensya nipaakar ed saray kamelyo et agmitunosan ed history lapud papanisiaan na karaklan a sarayan ayayep et agni kokomponien anggad sanen manga 1200 B.C., dakel nin taon so linmabas kayari na impanbilay nen Abraham.” Sirin, antokaman ya reperensya nensaman a based Biblia et nibagan aliwan duga, odino anggapo ed history.

Ikakatunongan balet na arum ya iskolar ya anggaman nagmaliw ya importante so panagkomponi na kamelyo diad pansampot na komaduan milenyo, agkabaliksan na saya ya agni inusar iray kamelyo antis na satan. Oniay ibabaga na libron Civilizations of the Ancient Near East: “Ipapanengneng na agano nin impan-research a say panagkomponi na kamelyo et ginmapod southeastern Arabia nen manga komatlon milenyo [B.C.E.]. Diad gapo et mankokomponi ira lapud gatas, buek, katat, tan karne to, balet ta dakel nin taon so linmabas antis dan amoria a sarag dan usarey kamelyo a pangiluganan na bagahe.” Sayan atukoy a panaon antis na impanbilay nen Abraham et mapatnag a susuportaan na saray akotkot ya pukel tan arum niran ebidensya.

Wala met iray akasulat ya ebidensya. Inkuan ni na saman a reperensya: “Diad Mesopotamia, asalambit ed cuneiform so pinalsan [kamelyo] tan akalitrato itan ed pigaran selyo, kanian satan ya ayep et mapatnag ya akasabid Mesopotamia diad kagapo na komaduan milenyo,” salanti, diad panaon nen Abraham.

Papanisiaan na pigaran iskolar ya angusar na kamelyo iray negosyanted South Arabia a manlalakoy insenso pian nibiahe dad desierto iray lako da paonlad amianen, diad saray lugar a singa say Ehipto tan Sirya, kanian akasabi ditan iray kamelyo. Nayarin diad kagapoy 2000 B.C.E. et kabkabat la itan a negosyo. Makapainteres, sinalambit na Genesis 37:25-28 iray negosyanten Ismaelita ya angusar na saray kamelyo pian nibiahed Ehipto iray insenso, manga sanlasus a taon kayari impanbilay nen Abraham.

Nayarin diad kagapoy komaduan milenyo B.C.E. et agni kaslakan ya uusaren iray kamelyo diad kadaanan a Middle East, balet papaneknekan na saray ebidensya ya wala met la iratan. Kanian onia so konklusyon na The International Standard Bible Encyclopedia: “Agsirin nibaga ya andian na basiyan so impanalambit ed kamelyo diad saray akadkaunan salaysay ed Biblia lapud magenap iray ebidensyan akotkot ya wala laray mankokomponi na kamelyo antis ni panaon na saray patriarka.”