Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

E Au Kamera Ainei ta Aberahama?

E Au Kamera Ainei ta Aberahama?

E Au Kamera Ainei ta Aberahama?

E AU kamera ta Aberahama i roto i te au manu no ko mai ia Pharao, i akakite ei te Pipiria. (Gene. 12:16) Te aere anga te tavini o Aberahama no tetai tere mamao ki Mesopotamia, ‘kua rave aia e okotai ngauru kamela a tona pu.’ No reira te akakite meitaki maira te Pipiria e mei tetai 4,000 mataiti i topa, e au kamera ta Aberahama.​—Gene. 24:10.

Kare tetai pae e ariki ana i teia. Kua ripoti mai te New International Version Archaeological Study Bible e: “Kua taumaro te aronga kite e kare i tika te au taikuanga tuatua enua no te au kamera no te mea maata te irinaki ra e kare teia au manu i rarata ake i tetai au ngai e tae ua atu ki te mataiti 1200 T.N., muri roa ake i to Aberahama tuatau.” No reira, ko tetai ua atu taikuanga Pipiria o mua atu ana no te au kamera, e papaanga manako tarevake te reira.

Inara kua taumaro tetai aronga kite e noatu e puapinga te akararata i te au kamera mei tetai 3,000 mataiti i topa, kare te aiteanga e kare i taangaangaia ana te au kamera i mua ana. Kua akakite te puka Civilizations of the Ancient Near East e: “Kua akakite mai tetai kimikimianga ou e kua akararataia te kamera i te tua apatonga itinga o Arapia tere atu i te 4,000 mataiti i topa. Te akamataanga, kua angaiia te kamera kia rauka mai te u, te uruuru, te pakiri, e te kiko, e kare i roa ana kua taangaangaia ei manu angaanga.” Kua akapapuia mai teia i mua ake i to Aberahama tuatau, e te au potonga ivi e te au apinga tei toe mai mei te au kerianga apinga taito.

Te vai katoa ra te au tataanga papu. Kua taiku katoa mai taua tataanga e: “I Mesopotamia, e au tataanga tara are tetai te akaari maira i te manu [kamera] e tetai au akairo, te akaari anga e penei kua tae atu te manu ki Mesopotamia mei tetai 4,000 mataiti i topa,” i to Aberahama tuatau.

Kua irinaki tetai aronga kite e kua taangaanga te aronga okooko apinga kakara i Arapia Apatonga i te au kamera ei tari i ta ratou au apinga ki te tua tokerau na roto i te metepara ki Aiphiti e Suria i tae ei te au kamera ki teia au ngai. Kua matauia i te kite i teia tu okooko anga i te akamataanga o te mataiti 2000 M.T.N. Mea umere, kua taiku a Genese 37:25-28 e kua taangaanga te aronga okooko ngati Isemaela i te au kamera ei tari apinga kakara ki Aiphiti mei tetai anere mataiti i muri ake i to Aberahama tuatau.

Penei kare i maata te ngai i taangaangaia ana te au kamera i te Pae Itinga i taito mei tetai 4,000 mataiti i topa, inara e akapapuanga tetai e kua kiteaia ana ratou. Kua taopenga The International Standard Bible Encyclopedia e: “Kare e tarevake ana te au taikuanga no te taangaangaia anga te au kamera i roto i te au papaanga Pipiria, no te mea e maata te au akapapuanga o te au apinga taito tei keriia no runga i te akararata anga i te au kamera i mua ake i to [Aberahama] tuatau.”