‘Men N̄wed Oro Di, Akpan Akpan N̄wed Ikpa’

APOSTLE PAUL eketịn̄ ikọ oro ke ini enye ọkọdọhọde Timothy, isụn̄utom emi ekesisan̄ade ye enye, ada n̄wed ọsọk imọ. Nso orụk n̄wed ye mme n̄wed ikpa ke Paul eketịn̄ aban̄a? Nso ikanam enye ọdọhọ ẹtan̄ mmọ ẹdi? Ndien nso ke ikeme ndikpep nto emi?

Ke n̄kpọ nte isua 1,950 emi ẹkebede, emi Paul ekewetde ikọ oro, ẹma ẹbahade N̄wed Abasi Usem Hebrew 39 ẹdọn̄ ke n̄wed 22 m̀mê 24, ndien ediwak mmọ ẹkedi ke nsio nsio n̄wed. Prọfesọ Alan Millard ọdọhọ ke okposụkedi emi mme n̄wed oro ẹkesọn̄de urua ini oro, ke “mbon oro ẹkenyenede n̄kpọ esisịt ẹma ẹnyene mmọ.” Ndusụk mmọ ẹma ẹnyene kiet ke nsụhọde n̄kaha. Ke uwụtn̄kpọ, eunuch owo Ethiopia ama enyene n̄wed ke chariot esie onyụn̄ “okot n̄wed prọfet Isaiah uyo ọwọrọ.” Enye ekedi ‘akamba owo emi odude ke idak Candace ọbọn̄ an̄wan Ethiopia, onyụn̄ esede aban̄a ofụri inyene esie.’ Anaedi enye ama enyene n̄kpọ ekem ndinyene ediwak ikpehe N̄wed Abasi.—Utom 8:27, 28.

Paul ekewet ntem ke se enye ọkọdọhọde Timothy anam: “Ke ini edidide men akwa ọfọn̄idem oro n̄kọkpọn̄de ke ubọk Carpus ke Troas, ye n̄wed di, akpan akpan n̄wed ikpa.” (2 Tim. 4:13) Emi owụt ke Paul ama enyene ediwak n̄wed. Nso ikpekedi akpan n̄wed ke itie ubon n̄wed esie ikan Ikọ Abasi? Eyen ukpepn̄kpọ Bible oro, A. T. Robertson, ekewet ntem aban̄a ikọ oro “n̄wed ikpa,” oro ẹtịn̄de ẹban̄a ke ufan̄ikọ oro, ete: “Enen̄ede etie nte mmọ emi ẹkedi ndusụk n̄wed oro ẹdude ke Akani Testament, kpa n̄wed ikpa emi ọsọn̄de urua akan n̄kukịp.” Toto ke uyen, Paul ‘ọkọbọ ukpep ke ukot Gamaliel,’ emi ekesikpepde Ibet Moses, ndien kpukpru owo ẹma ẹsinen̄ede ẹkpono Gamaliel. Ntem Paul ama enyene mme ikpan̄wed Ikọ Abasi ke idemesie.—Utom 5:34; 22:3.

Nte Mme Christian Ẹkedade Ikpan̄wed Ẹnam N̄kpọ

Edi ibat ibat owo ẹkenyene ikpan̄wed Edisana N̄wed Abasi. Ata ediwak mme Christian ini oro ẹkesinam didie ndien ẹkot Ikọ Abasi? Akpa leta emi Paul ekewetde ọnọ ẹsọk Timothy ọfọi nnyịn owụt n̄kpọ emi. Enye ekewet ete: “Tutu ndi, sịn idem ke edikot n̄wed nnọ owo.” (1 Tim. 4:13) Edikot n̄wed nnọ owo, kpa n̄kpọ emi ikọt Abasi ẹketọn̄ọde toto ke eyo Moses, ekedi kiet ke otu edinam ke mbono esop Christian.—Utom 13:15; 15:21; 2 Cor. 3:15.

Sia Timothy ekedide ebiowo, akana enye ‘esịn idem’ ke edikot n̄wed uyo ọwọrọ, man  mbon oro mîkenyeneke N̄wed Abasi ẹkop. Ke ini ẹkekotde Ikọ Abasi ẹnọ mme owo, kpukpru mmọ ẹma ẹsinen̄ede ẹkpan̄ utọn̄ ẹnọ kpukpru ikọ, ndien anaedi mme ete ye eka ye nditọ mmọ ẹma ẹsineme se ẹkekotde ke ufọk.

Ọwọrọetop Ikpan̄wed Inyan̄ Inụn̄ Isaiah edi n̄kpọ nte mita itiaba ye ubak. Ikpan̄wed ama esidobi sia ekenyenede ukwak ke ibuot emi ye ke ibuot oko, onyụn̄ awak ndinyene ikpaedem. Ekeme ndidi ata ediwak mme Christian ikesikemeke ndikama ediwak n̄ka ukwọrọikọ. Idem ekpededi Paul ama enyene ndusụk ikpan̄wed N̄wed Abasi ke idemesie, ekeme ndidi enye ikesikemeke ndikama kpukpru mmọ n̄ka isan̄. Etie nte enye ama ọkpọn̄ ndusụk mmọ ye Carpus ufan esie ke Troas.

Nso ke Ikeme Ndikpep nto Uwụtn̄kpọ Paul?

Esisịt ini mbemiso Paul, emi ẹkekọbide ọyọhọ utịm ikaba ke Rome, ọkọdọn̄de utom oro, enye ama ewet ete: “Mman̄wana eti en̄wan, mmefehe mbuba nsịm utịt . . . Ọtọn̄ọde ke emi ẹnịm anyanya edinen ido ẹnọ mi.” (2 Tim. 4:7, 8) Etie nte enye ekewet n̄kpọ emi ke n̄kpọ nte isua 65 E.N., ke ini ukọbọ Nero. Isan̄ emi ẹkekọbi enye ke ata idiọk itie. Ke akpanikọ, enye ama ọfiọk ke ẹmọn̄ ẹwot imọ. (2 Tim. 1:16; 4:6) An̄wan̄a ntak emi Paul ekenen̄erede oyom ẹda n̄wed imọ ẹsọk imọ. Okposụkedi emi enye ọkọfiọkde ke ima in̄wana eti en̄wan isịm utịt, ama ọdọn̄ enye ndika iso nsọn̄ọ mbuọtidem esie ke ndikpep Ikọ Abasi.

Etie nte Timothy okosụk odu ke Ephesus ke ini ọkọbọde leta Paul. (1 Tim. 1:3) Ndito ke Ephesus mbe ke Troas n̄kesịm Rome edi n̄kpọ nte kilomita 1,600. Paul ama eteme Timothy kpasụk ke leta oro ete: “Sịn ofụri ukeme fo ndisịm mi mbemiso ini etuep.” (2 Tim. 4:21) Bible itịn̄ke m̀mê Timothy ama okụt ubom odụk ekesịm Rome nte Paul okoyomde.

Nso ke ikeme ndikpep nto Paul ndidọhọ ẹmen ‘n̄wed ẹdi, akpan akpan n̄wed ikpa’? Enye okosụk enyenyene udọn̄ ke Ikọ Abasi ke ini emi enye okodude ke ata nnanenyịn mi. Ndi afo ukwe ke oro edi se ikanamde enye esidu ke edidemede onyụn̄ esịn ifịk ke n̄kpọ eke spirit, onyụn̄ esịn udọn̄ ọnọ ediwak owo?

Mfịn, enen̄ede edi edidiọn̄ edieke inyenede ofụri Bible! Ndusụk nnyịn imakam inyene ibe kiet inyụn̄ inyene nsio nsio edikabade. Ukem nte Paul, oyom inyene ọkpọsọn̄ udọn̄ ndinen̄ede mfiọk N̄wed Abasi. Ke otu leta 14 oro Paul ekewetde, udiana Timothy edi akpatre. Eben̄e esie odu ke utịt utịt udiana Timothy. Ke nditịm ntịn̄, eben̄e oro Paul ekeben̄ede Timothy ete emen ‘n̄wed edi, akpan akpan n̄wed ikpa,’ esịne ke otu akpatre n̄kpọ oro enye okoyomde ẹnam ẹnọ imọ.

Ndi enen̄ede ọdọn̄ fi ndin̄wana eti en̄wan mbuọtidem nsịm utịt nte Paul? Ndi ọdọn̄ fi ndika iso nsịn ifịk ke utom Jehovah nnyụn̄ mben̄e idem ndinọ ikọ ntiense emi ke adan̄a nte Ọbọn̄ oyomde nnyịn inam? Ke edide ntre, ntak mûnamke nte Paul ekesịnde udọn̄ ọnọ mme Christian ete ẹnam? “Kpeme idemfo kpukpru ini nyụn̄ kpeme se afo ekpepde owo,” ke ndinyene udọn̄ nnyụn̄ n̄kpep Bible kpukpru ini, emi ata ediwak owo ẹnyenede ke uduot oro ememde utom ndikama n̄kan n̄wed ikpa.—1 Tim. 4:16.

[N̄wed ndise obio/Mme Ndise ke page 18]

(Ama oyom ndikụt nte enye enen̄erede etie, se n̄wed)

Ephesus

Troas

Rome