“Mulecema Umukuni wa kwa Lesa Uo Amupeela Ukwangalila”

“Mulecema umukuni wa kwa Lesa uo amupeela ukwangalila, mwilapatikishiwa fye uku-ucema, lelo muleitemenwa.”—1 PET. 5:2.

1. Finshi fyalecitikila Abena Kristu ilyo Petro alembele kalata yakwe iya kubalilapo?

UMUTUMWA Petro alembele kalata yakwe iya kubalilapo ilyo Nero talatendeka ukucusha Abena Kristu mu Roma. Ico alembeele iyi kalata kufwaya ukukoselesha bakapepa banankwe pantu Kaseebanya ‘ale-endauka’ ukufwaya ukulya Abena Kristu. Kanshi pa kwiminina ndi, balekabila ‘ukuba abalola’ no kuba ‘abaicefya mwi samba lya kuboko kwa maka ukwa kwa Lesa.’ (1 Pet. 5:6, 8) Balingile no kuba abaikatana. Nga tacaweme ‘ukusumana no kucenana’ pantu ico nga calengele ‘bayonaula.’—Gal. 5:15.

2, 3. Nani uo tufwile ukulwishanya nankwe, kabili finshi twalasambilila muli ifi fipande?

² Filya fine cali ku Bena Kristu ba kubalilapo e fyo caba na pali lelo. Kaseebanya alafwaya apa kutuliila. (Ukus. 12:12) Kabili ku ntanshi kukaba “ubucushi ubukalamba ubushatala abubako ukutula pa ntendekelo.” (Mat. 24:21) Nga filya fine Abena Kristu ba kubalilapo bashalingile ukulaumana, na ifwe bene tatufwile ukulaumana. Pa kuti twilacita ifi, limo tukabila baeluda ukutwafwa.

³ Natumone icingafwa baeluda ukucindika sana umulimo wa kucema ‘umukuni wa kwa Lesa uo bapeelwa ukwangalila.’ (1 Pet. 5:2) Pa numa twalalanda pa fyo bengabomba bwino uyu mulimo. Mu cipande cikonkelepo, tukalanda pa fyo aba mu cilonganino bafwile ukucindika ‘ababombesha muli bena kabili abatungulula’ umukuni. (1 Tes. 5:12) Ukusambilila pali ifi kukatwafwa ukwiminina ndi ku Mulwani wesu umukalamba, pantu tukeshiba ukuti e o tushomboka nankwe.—Efes. 6:12.

Mulecema Umukuni wa kwa Lesa

4, 5. Bushe abakalamba bafwile ukulamona shani umukuni? Langilileni.

⁴ Petro akoseleshe baeluda mu cilonganino ca Bena Kristu ba kubalilapo ukulamona umukuni uo bapeelwe ukuti balesakamana nga filya Lesa aleumona. (Belengeni 1 Petro 5:1, 2.) Nangu ca kuti Petro ali luceshi lwa cilonganino, talesuusha baeluda bambi. Lelo pa kubafunda aleibukisha ukuti ni baeluda banankwe. (Gal. 2:9) Nga filya Petro alecindika baeluda, na ba mwi bumba litungulula nabo balacindika baeluda mu filonganino ilyo balebakoselesha ukubombesha mu mulimo wa kucema umukuni wa kwa Lesa.

⁵ Umutumwa Petro alembele ukuti abakalamba balingile ‘ukucema umukuni wa kwa Lesa uo bapeelwa ukwangalila.’ Calicindeme sana kuli bena ukwishiba ukuti Yehova na Yesu Kristu e bene ba mukuni. Bali no kulubulwilapo pa fyo basakamana impaanga sha kwa Lesa. Tutile cibusa wenu amulomba ukuti mulemusungilako abana ilyo afumapo, ukwabula ukutwishika kuti mulebasakamana no kulabapeela ifya kulya. Nga paba uwalwala, kuti mwafwaya ukuti ondapwe. Na baeluda nabo balingile “ukucema icilonganino ca kwa Lesa, ico ashitile mu mulopa wa Mwana wakwe.” (Imil. 20:28) Balishiba ukuti impaanga imo na imo yashitwa mu mulopa wacindama uwa kwa Kristu Yesu. Baeluda balaliisha umukuni, uku-ucingilila  no ku-usakamana pantu e mulimo bapeelwa.

6. Mulimo nshi bakacema ba ku kale balekwata?

⁶ Tontonkanyeni pa milimo abacemi balekwata ku kale. Pa kucema umukuni akasuba, kwalekaba sana e lyo ubushiku, kwaletalala sana, lelo baleshipikisha. (Ukute. 31:40) Balebika no bumi bwabo mu kapoosa mweo pa kuti basakamane umukuni. Ilyo Davidi ali umulumendo alipuswishe impaanga shakwe ku finama fya mpanga, pamo nga inkalamo na bere. Davidi atile “naciikete pa mukoshi no kucuma pa nshi no kucipaya.” (1 Sam. 17:34, 35) Ala alishipile! Ilyo alepususha impaanga, afwile alepusuka fye kwempe ku finama fya mpanga. Na lyo line, ale-esha na maka pa kuti fye apusushe impaanga shakwe.

7. Cinshi baeluda bengacita pa kuti basompole impaanga ukufuma ku kanwa ka kwa Satana?

⁷ Muno nshiku, baeluda bakabila ukuba abalola pa kuti balecingilila impaanga ku kusansa kwa kwa Kaseebanya, uusansa nge nkalamo. Pa kucita ifi balingile ukuba abashipa pa kuti fye basompole impaanga ukufuma ku kanwa ka kwa Kaseebanya. Baeluda nga balecita filya Davidi alecita ilyo alelolenkana ne finama fya mpanga, kuti bapususha impaanga. Kuti bapelulushanya no ubelelekwe ku fya lunkumbwa fya kwa Satana. (Belengeni Yuda 22, 23.) Icilenga baeluda ukubomba bwino uyu mulimo ni co Yehova alabafwa. Ilyo impaanga yaicena, baeluda balaba aba mutembo, ukuikakila icilonda e lyo no kuyundapa ukubomfya amafuta ayatontolola ayaba mu Cebo ca kwa Lesa.

8. Ni kwi baeluda batungulula umukuni, kabili bacita shani?

⁸ Umucemi wa cine cine aletungulula no mukuni wakwe ku mulemfwe uuteku na ku menshi. Baeluda nabo balatungulula impaanga ku cilonganino, no kushikoselesha ukulalongana pa kuti shilelya “ifya kulya [fya shiko] pa nshita yalinga.” (Mat. 24:45) Baeluda nalimo bafwile ukupoosa inshita ikalamba ukwafwa abalwala lwa ku mupashi pa kuti batemwe Icebo ca kwa Lesa icingabafwa ukuba abakosa. Impaanga iyanaka kuti ilefwaya ukubwelela ku mukuni. Mu nshita ya kuitiinya, baeluda kuti  bailondolwela bwino ifishinte fya mu Malembo no kuilanga ifyo ingafibomfya.

9, 10. Baeluda kuti bacita shani pa kusakamana abalwele lwa ku mupashi?

⁹ Bushe ni dokota nshi mwingatemwa ukumona nga mwalwala? Bushe kuti mwatemwa ukumona dokota uwingamumona fye pa nshita iinono no kumweba umuti mufwile ukunwa pa kuti amoneko abalwele bambi? Nelyo bushe kuti mwatemwa ukumona dokota uwingakutikisha ilyo mulelanda, no kumweba ifyo nalimo mulwele, e lyo amweba no muti mwinganwa pa kuti mupole?

¹⁰ Na baeluda nabo kuti bakutika ilyo uulwele lwa ku mupashi alelondolola kabili kuti bamundapa, ne co kuti caba kwati ‘kumusubila amafuta mwi shina lya kwa Yehova.’ (Belengeni Yakobo 5:14, 15.) Icebo ca kwa Lesa kuti catontolola umulwele nga filya amafuta ya balsamu ya ku Gileadi yalecita. (Yer. 8:22; Esek. 34:16) Nga ca kuti uulwele lwa ku mupashi akonka ifishinte fya mu Baibolo, kuti fyamwafwa ukubwesha bucibusa bwakwe na Yehova. Kanshi baeluda kuti bayafwa sana impaanga iilwele nga bakutikisha ilyo ilelondolola ifi-isakamike no kupepela pamo nayo.

Mwilapatikishiwa, Lelo Muleitemenwa

11. Cinshi cilenga baeluda ukuitemenwa ukucema umukuni wa kwa Lesa?

¹¹ Petro alandile na pa fyo abakalamba bafwile ukucita pa kubomba umulimo wa bucemi e lyo na pa fyo bashifwile ukucita. Baeluda tabafwile ukupatikishiwa fye ukucema umukuni wa kwa Lesa, lelo bafwile ukuitemenwa. Cinshi cilenga baeluda ukuitemenwa ukulabombela bamunyinabo? Cinshi calengele Petro ukucema no kuliisha impaanga sha kwa Yesu? Icikalamba icalengele ca kuti alitemenwe Shikulu. (Yoh. 21:15-17) Apo baeluda nabo balikwata ukutemwa “[tabaikalila] abene beka kano ukulaikalila uwabafwilile.” (2 Kor. 5:14, 15) Ukutemwa Shikulu, e lyo no kutemwa Lesa pamo na bamunyinabo, e kulenga baeluda ukubomfya amaka yabo, ifikwatwa, ne nshita ku kubombela umukuni. (Mat. 22:37-39) Tabapatikishiwa ukubombela bamunyinabo lelo baitemenwa fye.

12. Bushe umutumwa Paulo aipeeleshe shani pa kusakamana impaanga?

¹² Bushe baeluda bafwile ukuipeelesha ukufika pi ilyo balesakamana impaanga? Ilyo baeluda balesakamana impaanga, bapashanya Paulo, ifyo na o alepashanya Yesu. (1 Kor. 11:1) Apo Paulo na banankwe balitemenwe sana bamunyinabo aba ku Tesalonika, tabalefwaisha fye ukubapeela ‘imbila nsuma ya kwa Lesa epela, lelo balefwaya ukubapeela ne myeo yabo.’ Pa kucita ifi, bali abanakilila “nga filya nyina uonsha asakamana bwino abana bakwe.” (1 Tes. 2:7, 8) Paulo alishibe ifyo nyina uonsha omfwa pa bana bakwe. Kuti abacitila icili conse, kuti aima na pa kati ka bushiku pa kuti abapeele ifya kulya.

13. Baeluda bafwile ukwakanya shani inshita?

¹³ Baeluda bafwile ukwakanya bwino inshita pa kuti ilyo balecema umukuni tabalekeleshe ulupwa lwabo. (1 Tim. 5:8) Inshita iyo baeluda bapoosa ku kusakamana ifya cilonganino ni nshita iyo aba mu lupwa nabo bakabila ukuba nabo. Cimo ico bengacita pa kuti tabalekeleshe ulupwa nelyo cilonganino, kwitako aba mu cilonganino bamo ku Mapepo ya Lupwa. Pa myaka iingi, ba Masanao, baeluda ba ku Japan, baleitako aba bwananyina abashimbe na ba mu ndupwa isho bashibo tabalongana. Mu kupita kwa nshita, abo ba Masanao ba-afwile baishileba baeluda kabili nabo batampile ukwitako bambi nga filya ba Masanao balecita.

Mulefwaisha Ukucema, Te Kumwenamo Ubunonshi bwa Nsoni

14, 15. Mulandu nshi baeluda bashifwile ukutemenwa “ubunonshi bwa nsoni,” kabili kuti bapashanya shani Paulo?

¹⁴ Petro na kabili akoseleshe baeluda ukulafwaisha ukucema umukuni, te kumwenamo ubunonshi bwa nsoni. Baeluda balapoosa inshita iikalamba ukubomba umulimo wa kucema umukuni, lelo tabenekela ukupangilapo  ulupiya. Petro alimwene ukuti alingile ukusoka abakalamba banankwe pa bubi bwaba mu kucema umukuni ku ‘kumwenamo ubunonshi bwa nsoni.’ Ubu bubi bumonekela mu fyo bashimapepo ababa mu “Babiloni Mukalamba” baba abakankaala no kulenga abantu babo abengi ukuba abapiina. (Ukus. 18:2, 3) Kanshi baeluda bafwile ukucenjela sana pa kuti tabele muli iyo inshila.

¹⁵ Paulo aba ca kumwenako icisuma kuli baeluda. Nangu ca kuti ali umutumwa kabili atemwa nga ale-eba Abena Kristu ba ku Tesalonika ‘ukufwaya indalama sha kumusungilamo,’ ‘talelya ifya kulya apa fye.’ Lelo, ‘alebombesha ubushiku na kasuba.’ (2 Tes. 3:8) Ilelo, baeluda abengi kumo na bakangalila abenda balapashanya sana Paulo. Balatemwa bamunyinabo nga baba ne cileela kuli bena, lelo tabafwaya ukusakamika sana bamunyinabo mu fya ndalama.—1 Tes. 2:9.

16. Calola mwi ukucema umukuni ‘mu kuitemenwa’?

¹⁶ Baeluda balacema umukuni ‘mu kuitemenwa.’ Ukuitemenwa kwabo kumonekela mu fyo baipeelesha ukwafwa umukuni. Lelo, ici tacipilibula ukuti balapatikisha umukuni ukubombela Yehova kabili baeluda abatemwa umukuni tabakoselesha bambi ukucimfyanya ilyo balebombela Yehova. (Gal. 5:26) Baeluda balishiba ukuti impaanga shalipusana. Balafwaisha ukwafwa bamunyinabo ukubombela Yehova ne nsansa.

Mwilatitikisha Umukuni, Lelo Muleba Abo Umukuni Wingapashanya

17, 18. (a) Mulandu nshi abatumwa limo calebakosela ukumfwikisha ifyo Yesu alesambilisha pa kuicefya? (b) Bwafya nshi na ifwe nalimo twingakwata?

¹⁷ Nga fintu tusambilile, baeluda bafwile ukulaibukisha ukuti umukuni bacema te wabo iyo, wa kwa Lesa. Tabafwaya ‘ukutitikisha abantu ba kwa Lesa.’ (Belengeni 1 Petro 5:3.) Inshita imo, abatumwa ba kwa Yesu balefwaya ififulo fya pa muulu nga filya fine bakateka ba bena fyalo balefwaya.—Belengeni Marko 10:42-45.

¹⁸ Ilelo, bamunyinefwe ‘abalefwaya ukuba bakangalila’ bafwile ukutontonkanya pa mulandu balefwaila ukubela bakangalila. (1 Tim. 3:1) Baeluda nabo bafwile ukuyipusha mu bufumacumi no kumona nga ca kuti bafwaisha ukukwata amaka pali bambi nelyo ukulumbuka nga filya cali ku batumwa bamo. Apo abatumwa balikwetepo ubu ubwafya, ninshi baeluda bafwile ukubombesha sana pa kuti bakaane amano ya ku calo aya kufwaya ukukwata amaka pali bambi.

19. Cinshi baeluda balingile ukwibukisha ilyo balecingilila umukuni?

¹⁹ Limo limo, baeluda balingile ukufunda mu kukosa. Inshita imo ilyo bengacita ifi, ni lintu balecingilila umukuni ku “mimbulu iikali.” (Imil. 20:28-30) Paulo aebele Tito ‘ukulabomfya amaka yakwe yonse ayo apeelwa ku kucincisha no kukalipila.’ (Tito 2:15) Na lyo line, ilyo baeluda balecita ifi, balacindika abo balefunda. Balishiba ukuti nga baba ifya kumwenako ifisuma, kuti bafika bambi pa mitima no kulenga abo bantu ukubwela mu nshila isuma. Kanshi, ukunashanasha kulabomba bwino ukucila ukubakalipila mu bunkalwe.

20. Bushe baeluda kuti bapashanya shani Yesu mu kuba abantu abo bambi bengapashanya?

²⁰ Filya Kristu alecita filenga baeluda ukutemwa umukuni. (Yoh. 13:12-15) Tulomfwa bwino ilyo tulebelenga ifyo alesambilisha abasambi bakwe umulimo wa kushimikila no  kulenga abantu ukuba abasambi. Ukuicefya kwakwe kwalengele abasambi nabo ‘ukuicefya no kulamona bambi ukuti balibacila.’ (Fil. 2:3) Na pali lelo baeluda balafwaya ukupashanya Yesu, e lyo nabo balafwaya ukuba “abantu abo umukuni wingapashanya.”

21. Cilambu nshi baeluda bengenekela ukukwata ku ntanshi?

²¹ Pa kusondwelela ukufunda kwakwe, Petro aebele abakalamba pa bulayo bwa ku ntanshi. (Belengeni 1 Petro 5:4.) Bakangalila abasubwa ‘bakapokelela icilambu ca bukata icishingonaika’ pamo na Kristu mu muulu. Bakacema banono aba mwi bumba lya “mpaanga shimbi,” bakakwata ishuko lya kucema umukuni wa kwa Lesa pano isonde ilyo “umucemi mukalamba” akalateka. (Yoh. 10:16) Icipande cikonkelepo cikalanda pa fyo aba mu cilonganino bengatungilila abasontwa ilyo baletungulula icilonganino.

Ukupitulukamo

• Mulandu nshi calingile ukuti Petro afunde baeluda banankwe ukucema umukuni wa kwa Lesa uo babapeela ukwangalila?

• Bushe baeluda bafwile ukucema shani abalwala lwa ku mupashi?

• Cinshi cilenga baeluda ukulacema umukuni wa kwa Lesa uo babapeela ukwangalila?

[Ifipusho]

[Icikope pe bula 21]

Baeluda pali lelo balingile ukucingilila “impaanga” babapeela ukwangalila nga filya bakacema ba ku kale balecita