Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

“Kumbai Luombe Lwa Leza Ludi Umbukata Mwenu”

“Kumbai Luombe Lwa Leza Ludi Umbukata Mwenu”

“Kumbai Luombe Lwa Leza Ludi Umbukata Mwenu”

“Kumbai luombe lwa Leza ludi umbukata mwenu, . . . [kwakubulwa] kuningilwa, poso ku mityima yenu tō.”—1 PET. 5:2.

1. Lelo i myanda’ka yādi itengele Bene Kidishitu kitatyi kyēbalembele mutumibwa Petelo mukanda wandi umbajinji?

MUTUMIBWA Petelo wāsonekele mukanda wandi umbajinji kitatyi kityetye kumeso kwa Nero kushilula kupangapanga Bene Kidishitu ba mu Loma. Wādi usaka kukomeja banababo mu lwitabijo. Dyabola wādi “unangakana” ukimba kubokota Bene Kidishitu. Pa kusaka kumukomena, bādi basakilwa ‘kutūkija mutyima’ ne ‘kwikōkeja ke ba bumvu pa kuboko kwa bukomo kwa Leza.’ (1 Pet. 5:6, 8) Kadi bādi basakilwa kwikala umbumo. Kekyādipo kitatyi kya ‘kwisuma meno ne kwibokota abo bene na bene,’ mwanda nabya bādi ba ‘kwionakanya abo bene na bene.’—Ngat. 5:15.

2, 3. I ani otufwaninwe kulwa nandi, ne i bika byotusa kubandaula mu bino bipindi?

2 Dyalelo nadyo, tutengele myanda ya muswelo umo. Dyabola ukimbanga mikenga ya kwitubokota. (Kus. 12:12) Kadi kumeso kotwenda’ku kudi “kyamalwa kibūke kya kubulwa, nansha kingi kikwabo kidingakene nakyo, kushilwila konka kungalwilo.” (Mat. 24:21) Monka mwādi mufwaninwe Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji kwilama ku kwipotomeja bya bitupubitupu, netu mo monka. Pa kubwanya, tusakilwa kyaba kimo bukwashi bwa bana-balume batame ku mushipiditu.

3 Pano tubandaulei muswelo ukokeja bakulumpe kwimvwanija senene mwingilo wa kukumba ‘luombe lwa Leza ludi umbukata mwabo.’ (1 Pet. 5:2) Kupwa, tusa kwisambila pa muswelo muyampe wa kuvuija mwingilo wa bukumbi. Mu kishinte kilonda’ko, tukabandaula muswelo ukokeja kipwilo ‘kulēmeka boba baputumina mu mingilo ne kulela’ luombe. (1 Tes. 5:12) Kubandaula ino myanda kuketukwasha tumone bukomo bwa kukomena Walwana netu mukatampe, koku tuyukile amba i aye otulwa nandi.—Ef. 6:12.

Kumbai Luombe lwa Leza

4, 5. Lelo bakulumpe bafwaninwe kumona luombe namani? Leta kimfwa.

4 Petelo wākankamikile bakulumpe ba mu Bene Kidishitu ba mu myaka katwa kabajinji bamone luombe lwibapelwe mwilumwena Leza. (Tanga 1 Petelo 5:1, 2.) Nansha byaādi umwenwe bu kipanda mu kipwilo, Petelo kādipo utūkija bakulumpe bulēme mu binenwa byandi. Ino, wēbadyumwine pamo bwa bengidi nandi bakulumpe. (Ngat. 2:9) Kitango Kyendeji dyalelo kikankamikanga, pamo bwa Petelo, bakulumpe mu kipwilo balonge bukomo bwa kuvuija mwingilo mukatampe wa kukumba luombe lwa Leza.

5 Mutumibwa wālembele amba bakulumpe bafwaninwe ‘kukumba luombe lwa Leza lobapelwe kulama.’ Byādi biyampe mpata bayuke amba luombe i lwa Yehova ne Yesu Kidishitu. Bakulumpe bādi banenwe kukeshintulwila pa muswelo obatala mikōko ya Leza. Langa’po bidi mulunda nobe wa pa mutyima wakunena umushadile na bandi bana kitatyi kyakadipo. Mwene ukebakwatakanya ne kwibadisha? Shi umo wabela, mwene ukalonga bukomo bwa kumundapija senene? Mo monka ne bakulumpe mu kipwilo, nabo banenwe “kukumba kipwilo kya Leza, kyēpotele ku mashi a [Mwana wandi] mwine.” (Bil. 20:28) Bavulukanga nyeke amba mukōko onso wāpotelwe na mashi malēme a Kidishitu Yesu. Byo bakeshintulwila, bakulumpe badishanga, bakinga, ne kulama luombe.

6. Lelo i kiselwa’ka kyādi kikala na bakumbi ba pa kala?

6 Langulukila pa biselwa byādi na bakumbi benebene ba mu mafuku ālembelwe Bible. Byādi bibalomba kūminina kyanga mu dyuba ne mashika shi ke bufuku mwanda wa kukumba luombe. (Ngal. 31:40) Bādi batūla’nka ne būmi bwabo mu kyaka pa mwanda wa mikōko. Davida, nsongwalume mukumbi wānyongolwele luombe lwandi ku banyema ba ntanda, kubadila’mo ntambo ne kimbwi. Pa ntambo ne kimbwi, Davida amba: “Namukwata pa manyenze ne kumukupila namwipaya.” (1 Sam. 17:34, 35) E, buno shabo bo bukankamane! Wābwenye namani kufwena nyama ku lubanga! Kadi, kādipo utyina kupandija mikōko.

7. Lelo bakulumpe babwanya namani, mu muneneno mukwabo, kukulumuna mukōko mu lubanga lwa Satana?

7 Dyalelo, bakulumpe basakilwa kudyumuka ku butambañani bwa Dyabola budi na bwa ntambo. Kino kikokeja kulomba bilongwa bya bukankamane pamo bwa kukulumuna mukōko mu lubanga lwa Dyabola. Bakulumpe babwanya kunyongolola mikōko shi, mu muneneno mukwabo, balonga bukomo bwa kukwata nyama ku munyenze. Bakokeja kulanguluka na banabetu badi pabwipi na kupya mu makinga a Satana. (Tanga Yude 22, 23.) Shako, bakulumpe kebaloñangapo bino byonso kwampikwa bukwashi bwa Yehova. Bakwatanga na kanye mukōko musanshijibwe, kwiukuta bilonda ne kwiushinga māni atalaja a Kinenwa kya Leza.

8. Lelo bakulumpe batwalanga luombe kwepi, ne muswelo’ka?

8 Kadi mukumbi utwalanga luombe ku madyo mayampe ne kokwa kudi mema. Mo monka, ne bakulumpe nabo batwalanga luombe ku kipwilo, na kwibakankamika bekale kutanwa kitatyi kyonso ku kupwila amba badye biyampe ne kutambula bidibwa “pa kitungo kya mwaka po kitungilwe.” (Mat. 24:45) Bakulumpe bakokeja kyaba kimo kupityija kitatyi na kukwasha boba babela ku mushipiditu betabije kudishibwa mu Kinenwa kya Leza. Mukōko upalukile ukabwanya padi kujokela ku luombe. Pa kyaba kya kufunina banababo, bakulumpe bebashintulwilanga na kanye misoñanya ya mu Bisonekwa ne kwibalombola muswelo obakokeja kwiingidija mu būmi bwabo.

9, 10. I muswelo’ka ufwaninwe bakulumpe kukwatakanya boba babela ku mushipiditu?

9 Shi ubabela, le wikalanga usaka muñanga wa muswelo’ka? Le usakanga yewa upityija kitatyi kityetye’tu na ku kuteja kala kakulembela bwanga mwanda wa ende bukidi kudi mukwabo ubela? Lelo ubulwe kusaka muñanga ukuteja, wa kukushintulwila kintu kikukambija, ne kukulombola muswelo wa kundapwa?

10 Mo monka, bakulumpe bakokeja kuteja muntu ubela ku mushipiditu ne kumukwasha mwa kundapila kilonda, byaikala bwa abo bamushinga “mani ponka, mu dijina dya Mfumwetu.” (Tanga Yakoba 5:14, 15.) Pamo’nka bwa bwanga bwa mu Ngileade, Kinenwa kya Leza kibwanya kutalaja yewa ubela. (Yel. 8:22; Ezek. 34:16) Shi misoñanya ya mu Bible ibalondwa, ikokeja kukwasha muntu ulumbakana ajokeje bukomo bwandi bwa ku mushipiditu. Na bubine, bakulumpe baloñanga biyampe pobateja makambakano a mukōko ubela ne kulombela nao pamo.

Kwakubulwa Kuningilwa Ino na Mutyima tō

11. Lelo i kika kitononanga bakulumpe bakumbe luombe lwa Leza na mutyima tō?

11 Petelo wāvulwije bakulumpe pa mwingilo wa bukumbi, muswelo obafwaninwe kwiulonga ne o kebafwaninwepo kwiulonga. Bakulumpe banenwe kukumba luombe lwa Leza, ‘kwakubulwa kuningilwa, poso ku mityima tō.’ Lelo i kika kitononanga bakulumpe bengidile banababo na mutyima tō? Penepo, i kika kyātonwene Petelo kukumba ne kudisha mikōko ya Yesu? Kintu kikatampe i buswe ne kisanso kudi Mfumwetu. (Yoa. 21:15-17) Pa mwanda wa buswe, bakulumpe “kebakeikadilangapo na būmi abo bene, mhm, i padi aye webafwidile.” (2 Kod. 5:14, 15) Buno buswe, kutyanga ne bobwa bobaswele Leza ne banababo, butononanga bakulumpe bengidile luombe, na kupāna bukomo, lupeto, ne kitatyi kyabo. (Mat. 22:37-39) Bepānanga abo bene, pampikwa kuningilwa, ino na mutyima tō.

12. Lelo mutumibwa Polo wādi wipāna kufika ne pa ludingo’ka?

12 Lelo bakulumpe bafwaninwe kwipāna kufika ne pa ludingo’ka? Pa kulama mikōko, beulanga mutumibwa Polo, wāiwile Yesu. (1 Kod. 11:1) Polo ne bapwani nandi byobādi na kisanso kya binebine ku banababo ba mu Tesalonika, bāloelelwe kwibapa ‘ke myanda miyampe ya Leza yonka, mhm, i ne mityima yabo mine kumo.’ Abo pa kulonga namino, bāikele nabo biyampe “pamo bwa inamuntu udi na bāna ba ku kyadi.” (1 Tes. 2:7, 8) Polo wādi uyukile mumwenanga inamuntu wamisha bana bandi. Wibalongelanga byonso, pakwabo ubūka’tu ne pa bukata bwa bufuku mwanda wa kwibadisha.

13. Lelo bakulumpe bafwaninwe kwikala na bujalale’ka?

13 Bakulumpe basakilwa kutadija mwanda wa kulama bujalale pa bukata bwa mingilo ya bukumbi ne biselwa byabo mu kisaka. (1 Tem. 5:8) Kitatyi kipityija bakulumpe mu kipwilo kidi na mvubu mpata mwanda badi bakokeja kwikipityija pamo na bisaka byabo. Muswelo umo wa kujadika ino mingilo ibidi i kwita kyaba kimokimo banababo ku Butōtyi bwa Kisaka bwa kyolwa. Masanao, mukulumpe umo wa mu Jampani, wadi wita myaka mivule bankunga ne boba bakubulwa bashabo mu bulongolodi, bāya kutanwa ku kyabo kifundwa kya kisaka. Mwenda mafuku, bamobamo mu baadi wita, baikele ke bakulumpe nabo baiula kimfwa kiyampe kya Masanao.

Pelai Bupeta bwa mu bya Bumvubumvu—Kumbai Luombe ne Mutyima Mutele Monka

14, 15. Mwanda waka bakulumpe bafwaninwe kwilama ku “bupeta bwa mu byabumvubumvu,” ne bakeula namani Polo mu uno mwanda?

14 Petelo wākankamikile kadi bakulumpe bakumbe luombe, ke na kuswa “bupeta bwa mu byabumvubumvu, poso ne mutyima [batele] monka, tō.” Mwingilo wa bakulumpe wibalombanga kitatyi kikatampe, inoko kebatengelangapo kufutwa. Petelo wāmwene amba i biyampe adyumune bengidi nandi bakulumpe ku kyaka kya kukumba luombe “pa mwanda wa bupeta bwa mu byabumvubumvu.” Kino kyaka i kimweke mu būmi bwa makoma budi na bendeji ba bipwilo bya “Babiloni mukatakata” koku bavule balwa na bufudile. (Kus. 18:2, 3) Dyalelo bakulumpe badi na bubinga bwa kwilama ku mutyima utwala ku kuswa bupeta bwa bumvubumvu.

15 Polo i mushile bakulumpe Bene Kidishitu kimfwa kiyampe. Byaādi mutumibwa, wādi ubwanya ‘kutwika kiselwa’ Bene Kidishitu ba mu Tesalonika, ino kāsakilepo “kudishibwa bituputupu na muntu nansha umo.” Kadi ‘wādi ukamba ne mingilo, wingila mwinya ne bufuku.’ (2 Tes. 3:8, Myanda Miyampe ku Bonso) Bakulumpe bavule ba mu ano mafuku, kubadila’mo ne boba bendakana, baletanga kimfwa kiyampe mu uno mwanda. Nansha byobetabijanga kizaji kya banababo mu lwitabijo, ‘kebatwikangapo kiselwa’ pa muntu nansha umo.—1 Tes. 2:9, MB.

16. Lelo kukumba luombe “ne mutyima mutele monka” ko kunena namani?

16 Bakulumpe bakumbanga luombe ne ‘mutyima batele monka.’ Kuta kobata’ko mutyima i kumweke mu mutyima wa kwipāna pa kukwasha luombe. Inoko, ke kunenapo amba baningilanga luombe kwingidila Yehova; kadi bakulumpe ba buswe kebakankamikangapo bakwabo bengidile Leza na mutyima wa kwitaka. (Ngat. 5:26) Bakulumpe bapotolwele amba mukōko ne mukōko i mwishile. Batanga mutyima ku kukwasha banababo bengidile Yehova na nsangaji.

Ne Kusomanya Luombe Bumfumwabo Mpika, Ino I Kwikala bwa Byelekejo

17, 18. (a) Mwanda waka batumibwa bākolelwe kyaba kimo kwimvwanija bufundiji bwa Yesu butala pa kwityepeja? (b) I ngikadila’ka ya muswelo umo yotubwanya kutanwa nayo?

17 Enka na motwesambilanga kala, i biyampe bakulumpe bavuluke amba luombe lobakumba i lwa Leza, ke lwabopo. Batyinanga “kwibasomanya bumfumwabo boba [bebapelwe] buledi” na Leza. (Tanga 1 Petelo 5:3.) Kyaba kimo, batumibwa ba Yesu bādi ke basake mingilo na milangwe mibi. Bādi ke basake bitenta pamo bwa boba bādi balelele Bajentaila.—Tanga Mako 10:42-45.

18 Dyalelo, batutu basaka “bukulumpe bwa kilelo” bafwaninwe kwibandaula i kika kine kyobasakila’bo. (1 Tem. 3:1) Boba bengila kala bu bakulumpe babwanya kwiipangula pampikwa budimbidimbi shi basakanga lupusa ne kitenta na mwādi musakila batumibwa bamobamo pa kala. Shi batumibwa bākolelwe mu uno mwanda, nanshi bakulumpe bakajingulula amba basakilwa kulonga bukomo bwa kwepuka mutyima onso wa ntanda wa kusaka kwikala peulu pa bakwabo.

19. Le i bika bifwaninwe kuvuluka bakulumpe kitatyi kyobasaka kukinga luombe?

19 Shako, kudi kitatyi kimo kisakilwa bakulumpe kusumininwa, kimfwa pa kusaka kukinga luombe ku “bampumpi bamalwa.” (Bil. 20:28-30) Polo wālombwele Tetusa endelele “kwibēsashila, ne kundingila madingi ne bukomo bonso ponka.” (Tet. 2:15) Eyo, nansha shi bilomba kulonga namino, bakulumpe beelelanga’ko kulēmeka boba batalwa na myanda. Bayukile amba pa kyaba kya kwibatopeka bibibibi, kwibanekenya na butūkanye kuteñanga divule mityima ne kukankamika muntu eendeje mu dishinda diyampe.

20. Le bakulumpe bakokeja kwiula namani kimfwa kiyampe kyāshile Yesu?

20 Kimfwa kiyampe kya Kidishitu kikankamikanga bakulumpe baswe luombe. (Yoa. 13:12-15) Tusangalanga ku mityima potutanga muswelo waādi ufundija bandi bana ba bwanga mwingilo wa kusapula ne kulonga bana ba bwanga. Kimfwa kyandi kya kwityepeja kyātengele mityima ya bana bandi ba bwanga, ne kwibakankamika bekale na būmi bumwekeja “mutyima wa bumvubumvu [wa] kulemeka bakwabo pakatampe pene, ne abo bene patyetye.” (Fid. 2:3) Dyalelo nadyo bakulumpe bakankamikwanga kulonda kimfwa kya Yesu, basakanga nabo kwikala “byelekejo bya luombe.”

21. Le bakulumpe bakokeja kutengela mpalo’ka?

21 Petelo wāfudije kidyumu kyandi ku bakulumpe na kutela mulao wa mu mafuku a kumeso. (Tanga 1 Petelo 5:4.) Batadi bashingwe māni bakatambulanga “kilukwa kya ntumbo kyampikwa kujimankana” na Kidishitu momwa mūlu. Bakumbi batyebatye ba mu “mikōko mikwabo” bakamonanga madyese a kukumba luombe lwa Leza pano pa ntanda mu bwendeji bwa “Mukumbi mwine mukatakata.” (Yoa. 10:16) Kishinte kilonda’ko kikesambila pa miswelo ikokeja bonso mu kipwilo kukwatakanya boba batongelwe kutangidila.

Tupitulukei’mo

• Mwanda waka kyādi kyendele’mo Petelo adyumune bengidi nandi bakulumpe bekale kukumba luombe lwa Leza ludi umbukata mwabo?

• Lelo bakulumpe bakakumba namani boba babela ku mushipiditu?

• Lelo i kika kitononanga bakulumpe kukumba luombe lwa Leza lobalama?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 25]

Pamo bwa bakumbi ba pa kala, bakulumpe dyalelo bafwaninwe kukinga “mikōko” yobapelwe kulama