‘Xiximani Lava Tirhaka Hi Matimba eXikarhi Ka N’wina’

“Mi xixima lava tirhaka hi matimba exikarhi ka n’wina, lava va mi ungamelaka eHosini, lava va mi tsundzuxaka.”—1 TES. 5:12.

1, 2. (a) A xi ri njhani xiyimo xa vandlha ra le Tesalonika loko Pawulo a ri tsalela papila rakwe ro sungula? (b) I yini leswi Pawulo a khutazeke Vatesalonika ku swi endla?

TIEHLEKETE u ri xirho xa vandlha ra le Tesalonika ra lembe-xidzana ro sungula, ku nga rin’wana ra mavandlha yo sungula ku simekiwa eYuropa. Muapostola Pawulo u hete nkarhi wo tala a ri karhi a tiyisa vamakwerhu kwalaho. A nga ha va a veke ni vakulukumba leswaku va rhangela hilaha a endleke hakona emavandlheni man’wana. (Mint. 14:23) Kambe endzhaku ka loko vandlha leri ri simekiwile, Vayuda va hlele ntshungu wa vapfukeri leswaku wu hlongola Pawulo na Silasi emutini wolowo. Vakreste lava saleke kwalaho va nga ha va va titwe va lahliwile hambi ku ri ku chava.

² Swa twala leswi Pawulo a karhatekeke hi vandlha rero leri a ra ha ku simekiwa endzhaku ka loko a sukile eTesalonika. U ringete ku tlhelela, kambe “Sathana u hingakanye ndlela” yakwe. Kutani u rhumele Timotiya leswaku a ya khutaza vandlha. (1 Tes. 2:18; 3:2) Loko Timotiya a n’wi tisele xiviko lexinene, Pawulo u susumeteleke ku tsalela Vatesalonika papila. Eka swin’wana swa swilo leswi a va tsaleleke swona, u va khutaze ku ‘xixima lava va va ungamelaka.’—Hlaya 1 Vatesalonika 5:12, 13.

3. Hi swihi swivangelo leswi Vakreste va le Tesalonika a va ri na swona swo xixima vakulukumba hi ndlela leyi tlurisaka swinene?

³ Vamakwerhu lava a va rhangela exikarhi ka Vakreste va le Tesalonika a va nga ri na ntokoto ku fana na Pawulo ni vanghana vakwe lava a a famba na vona; naswona ku hambana ni vakulu va le Yerusalema, vona a va ha ku va Vakreste. Phela vandlha  leri a ri nga si va na lembe ri simekiwile. Hambiswiritano, lava a va ri evandlheni rero a va ri ni swivangelo leswi twalaka swo tlangela vakulukumba va vona, lava a va ‘tirha hi matimba,’ va ‘ungamela’ vandlha ni ku ‘tsundzuxa’ vamakwavo. Hakunene a va ri ni xivangelo lexi twalaka xo “nyika [vakulu] xichavo lexi tlulaka ngopfu lexi tolovelekeke hi rirhandzu.” Xikombelo lexi xa Pawulo xi landzeriwe hi ndzayo ya leswaku va ‘va ni ku rhula un’wana eka un’wana.’ Loko a wu ri evandlheni rero ra le Tesalonika, xana a wu ta va u wu tlangele hi mbilu hinkwayo ntirho wa vakulu? U ti teka njhani “tinyiko leti nga vanhu” leti Xikwembu xi nyikeleke ha tona evandlheni ra ka n’wina hi ku tirhisa Kreste?—Efe. 4:8.

“Lava Tirhaka Hi Matimba”

4, 5. Ha yini a ku ri ntirho wo tika eka vakulukumba va le nkarhini wa Pawulo ku dyondzisa vandlha naswona ha yini swi ri tano ninamuntlha?

⁴ Endzhaku ka loko Pawulo na Silasi va rhumeriwe eBeriya, vakulukumba va le Tesalonika va ‘tirhe hi matimba’ hi ndlela yihi? A swi kanakanisi leswaku va dyondzise vandlha hi ku tirhisa Matsalwa, va tekelela Pawulo. U nga ha tivutisa: ‘Xana Vakreste va le Tesalonika a va ri tlangela Rito ra Xikwembu?’ Phela Bibele yi vula leswaku Vaberiya a va ri ni “mianakanyo yo hluteka swinene ku tlula va le Tesalonika, . . . [a] va kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku.” (Mint. 17:11) Hambiswiritano, laha a ku fanisiwa Vayuda vo tala va le Beriya lava amukeleke ntiyiso ni Vayuda vo tala va le Tesalonika lava nga wu amukelangiki ntiyiso. Vayuda va le Tesalonika lava veke Vakreste ‘va amukele rito ra Xikwembu ku nga ri kukotisa rito ra vanhu, kambe kukotisa rito ra Xikwembu.’ (1 Tes. 2:13) Vakulukumba va fanele va tirhe hi matimba ku dyondzisa vandlha.

⁵ Namuntlha, ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha wu nyika ntlhambi wa Xikwembu ‘swakudya hi nkarhi lowu faneleke.’ (Mat. 24:45) Ehansi ka nkongomiso wa wona, vakulu va tirha hi matimba leswaku va phamela vamakwavo swakudya swa moya. Swirho swa vandlha swi nga ha va ni tibuku to tala leti sekeriweke eBibeleni naswona swi nga va ni switirhisiwa swo fana ni Watch Tower Publications Index ni Watchtower Library eka CD-ROM leswi kumekaka hi tindzimi tin’wana. Leswaku vakulu va enerisa swilaveko swa moya swa vandlha, va heta nkarhi wo tala va ri karhi va lunghiselela tinkulumo leswaku va ti nyikela hi ndlela leyi vuyerisaka. Xana u tshame u tivutisa leswaku vakulu va heta nkarhi wo tala ku fikela kwihi va lunghiselela tinkulumo ta vona ta le minhlanganweni, ta le tinhlengeletanweni ni ta le mintsombanweni?

6, 7. (a) Hi xihi xikombiso lexi vakulukumba va le Tesalonika va xi tekeleleke eka Pawulo? (b) Ha yini ku nga ha vaka ntlhontlho eka vakulu namuntlha ku tekelela Pawulo?

⁶ Vakulukumba va le Tesalonika va tsundzuke xikombiso lexinene lexi Pawulo a va vekeleke xona xo risa ntlhambi. A a nga wu risi onge hiloko a sindzisiwa. Hilaha swi tlhuvutsiweke hakona exihlokweni lexi hundzeke, Pawulo u ‘ve loyi a olovaka hi ndlela leyi manana la wundlaka a khathalelaka vana vakwe ha yona.’ (Hlaya 1 Vatesalonika 2:7, 8.) A a tiyimisele hambi ku ri ‘ku hundzisela moya-xiviri wakwe.’ Vakulukumba a va fanele va fana na yena loko va risa ntlhambi.

⁷ Namuntlha varisi lava nga Vakreste va tekelela Pawulo hi ku khathalela ntlhambi. Swi nga ha endleka tinyimpfu tin’wana ti nga ri na musa ni xinghana hi ntumbuluko. Hambiswiritano, vakulu va ringeta ku ti twisisa ni ku “kuma leswinene” eka tona. (Swiv. 16:20) I ntiyiso leswaku leswi nkulu a nga hetisekangiki, swi nga ha n’wi tikela ku languta nyimpfu ha yin’we hi ndlela leyinene. Kambe leswi a ringetaka hi matimba ku va ni musa eka vanhu hinkwavo, xana a nga fanelanga a bumabumeriwa hikwalaho ka matshalatshala yakwe yo va murisi lonene ehansi ka Kreste?

8, 9. Hi tihi tindlela tin’wana leti vakulu va namuntlha ‘va tshamaka va rindze mimoya-xiviri ya hina’ ha tona?

⁸ Hinkwerhu hi ni xivangelo lexi twalaka xo “titsongahata” eka vakulu. Hilaha Pawulo a tsaleke hakona, ‘va tshama va rindze mimoya-xiviri ya hina.’ (Hev. 13:17) Xiga lexi xi hi tsundzuxa hi murisi wa xiviri loyi a tshikaka ku etlela hi xikongomelo xo sirhelela ntlhambi wakwe. Hilaha ku fanaka, vakulu namuntlha va nga ha tshika ku etlela leswaku va khathalela swilaveko swa lava va vabyaka kumbe lava va nga ni swiphiqo hi tlhelo ra mintlhaveko kumbe hi tlhelo ra moya. Hi xikombiso,  vamakwerhu lava tirhaka eka Tikomiti to Vulavurisana ni Swibedlhele va pfuxiwa nivusiku leswaku va ya pfuna Vakreste-kulobye loko va ri ni swiphiqo eswibedlhele. Kambe ha wu tlangela ntirho wa vona loko hi langutane ni xiyimo xo tano!

⁹ Vakulu lava tirhaka eka Tikomiti to Aka ta Xifundzha ni le ka tikomiti ta mphalalo va tirha hi matimba leswaku va pfuna vamakwerhu. Swa fanela leswaku hi va seketela hi timbilu hinkwato! Ehleketa hi matshalatshala yo phalala lama endliweke endzhaku ka loko Xidzedze lexi vuriwaka Nargis xi hlasele tiko ra Myanmar hi 2008. Leswaku ntlawa wa vaphalari wu fika eVandlheni ra Bothingone leri nga endhawini leyi onhakeke ngopfu ya Nhlangasi wa Irrawaddy, wu fambe endhawini leyi a yi onhakile swinene naswona wu kume mintsumbu ya vanhu yi lo n’walala! Loko vamakwerhu va le ndhawini yoleyo va vone leswaku ntlawa wa vaphalari wo sungula ku fika eBothingone a wu famba ni khale ka mulanguteri wa vona wa xifundzha, va huwelele va ku: “Vonani! I mulanguteri wa hina wa xifundzha! Yehovha u hi ponisile!” Xana wa wu tlangela ntirho lowu vakulu va wu endlaka vusiku ni nhlikanhi? Vakulu van’wana va vekiwe ku tirha eka tindzawulo to hlawuleka leswaku va tenga milandzu yo tika ya vuavanyisi. Vakulu lava a va tikurisi hikwalaho ka ntirho lowu va wu endlaka; kambe lava va pfunekaka hi ntirho wa vona va wu tlangela swinene ntirho wa vakulu volavo.—Mat. 6:2-4.

10. Hi yihi mintirho leyi vandlha ri nga yi tiviki leyi vakulu va yi endlaka?

¹⁰ Vakulu vo tala namuntlha va endla ni ntirho wo tsala-tsala. Hi xikombiso, muhlanganisi wa huvo ya vakulu u lunghiselela xiyimiso xa minhlangano ya vhiki na vhiki. Matsalana wa vandlha u hlengeleta swiviko swa ntirho wa nsimu swa n’hweti ni n’hweti ni swa lembe hinkwaro. Mulanguteri wa xikolo u xi hlela hi vukheta xiyimiso xa xikolo. Endzhaku ka tin’hweti tin’wana ni tin’wana tinharhu tiakhawunti ta vandlha ta kamberiwa. Vakulu va hlaya mapapila lama humaka erhavini ni ku tirhisa nkongomiso lowu va pfunaka ku va ni ‘vun’we eripfumelweni.’ (Efe. 4:3, 13) Hikwalaho ka matshalatshala ya vakulu volavo lava tirhaka hi matimba, ‘swilo hinkwaswo swi endliwa hi ku tenga ni hi ku hleleka.’—1 Kor. 14:40.

“Lava Va Mi Ungamelaka”

11, 12. I vamani lava ungamelaka vandlha naswona sweswo swi katsa yini?

¹¹ Pawulo u hlamusele vakulukumba lava tirhaka hi matimba va le Tesalonika tanihi lava “ungamelaka” vandlha. Hi Xigriki lexi tolovelekeke, rito leri ri vula “ku yima emahlweni” naswona ri nga hundzuluxeriwa ri va “ku kongomisa; ku rhangela.” (1 Tes. 5:12) Pawulo u vule leswaku vakulu volavo va ‘tirha hi matimba.’ A a nga vulavuli hi “mulanguteri la ungamelaka,” kambe a a vulavula hi vakulukumba hinkwavo evandlheni. Namuntlha vakulu vo tala va yima emahlweni ka vandlha kutani va fambisa minhlangano. Ndzulamiso lowu veke kona sweswinyana wa leswaku ku tirhisiwa xiga lexi nge “muhlanganisi wa huvo ya vakulu” wu hi pfuna ku teka vakulu hinkwavo tanihi miri wun’we lowu nga ni vun’we.

¹² Ku ‘ungamela’ vandlha a swi katsi ku dyondzisa ntsena. Rito leri fanaka ri tirhisiwe ni le ka 1 Timotiya 3:4. Pawulo u vule leswaku mulanguteri u fanele “a va wanuna la ungamelaka ndyangu wakwe hi mukhuva lowunene, vana vakwe va tiveka ehansi ka yena hi ku tiyimisela.” Swi le rivaleni leswaku eka ndzimana leyi, rito leri nge ‘ungamela’ a ri katsi ku dyondzisa vana vakwe ntsena, kambe ri katsa ni ku rhangela endyangwini ni ku va “vana vakwe va tiveka ehansi ka yena.” Kutani, vakulu va rhangela vandlha ni ku pfuna swirho swa rona hinkwaswo leswaku swi tiveka ehansi ka Yehovha.—1 Tim. 3:5.

13. Ha yini swi nga ha tekaka nkarhi leswaku ku fikeleriwa xiboho eka nhlangano wa vakulu?

¹³ Leswaku vakulu va kota ku wu ungamela kahle ntlhambi, va hlangana va ri voxe va vulavula hi swilaveko swa vandlha ni ndlela leyi va nga ri pfunaka kahle ha yona. A swi ta koteka ku va nkulu un’we a endla swiboho hinkwaswo. Kambe leswi tihuvo ta vakulu ta manguva lawa ti landzelaka xikombiso xa huvo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula, ti tlhuvutsa timhaka hi ku ntshunxeka ni ku lava nkongomiso eMatsalweni. Xikongomelo xa tona i ku tirhisa milawu ya Matsalwa eka swilaveko swa vandlha leri ti hlanganyelaka  eka rona. Sweswo swi pfuna ngopfu loko nkulu ha un’we a lunghiselela minhlangano ya vakulu, a kambisisa Matsalwa ni swiletelo leswi humaka eka ntlawa wa hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha. I ntiyiso leswaku leswi swi lava nkarhi wo tala. Loko ku va ni timhaka leti vakulu va nga pfumelelaniki eka tona, hilaha swi endlekeke hakona loko huvo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula yi tlhuvutse mhaka ya ku yimba, ku nga ha laveka nkarhi ni ndzavisiso lowu engetelekeke leswaku va fikelela xiboho lexi sekeriweke eMatsalweni lexi hinkwavo va pfumelelanaka na xona.—Mint. 15:2, 6, 7, 12-14, 28.

14. Ha yini u tlangela huvo ya vakulu leyi tirhaka hi vun’we?

¹⁴ I yini leswi nga ha humelelaka loko nkulu un’wana a ringeta kumbe a sindzisa leswaku ku tirhisiwa mavonelo yakwe? Kumbe ku vuriwa yini loko un’wana wo fana na Diyotrefo wa lembe-xidzana ro sungula a ringeta ku byala mbewu ya ku avana? (3 Yoh. 9, 10) A swi kanakanisi leswaku vandlha hinkwaro ri ta xaniseka. Loko Sathana a ringete ku hambanisa vandlha ra lembe-xidzana ro sungula, hi nga tiyiseka leswaku ninamuntlha u lava ku kavanyeta ku rhula evandlheni. A nga ha kucetela vanhu ku va ni mboyamelo wa vutianakanyi wo fana ni ku navela ku va ni ndhuma. Xisweswo, vakulu va fanele va hlakulela ku titsongahata ni ku tirhisana tanihi miri lowu nga ni vun’we. Hakunene ha va tlangela vakulu lava titsongahataka lava tirhaka tanihi miri!

“Lava Va Mi Tsundzuxaka”

15. I yini lexi endlaka leswaku vakulu va tsundzuxa vamakwavo?

¹⁵ Pawulo u tlhele a kandziyisa ntirho wo tika kambe lowu nga wa nkoka swinene wa vakulu: ku tsundzuxa ntlhambi. Eka Matsalwa ya Vukreste ya Xigriki, i Pawulo ntsena loyi a tirhiseke rito ra Xigriki  leri hundzuluxeriweke ri va ku “tsundzuxa.” Ri nga vula ndzayo yo vava kambe a ri kombisi leswaku loyi a nyikelaka ndzayo yoleyo u venga loyi a n’wi tshinyaka. (Mint. 20:31; 2 Tes. 3:15) Hi xikombiso, Pawulo u tsalele Vakorinto a ku: “Swilo leswi a ndzi swi tsaleli ku mi khomisa tingana, kambe ndzi swi tsalela ku mi tsundzuxa tanihi vana va mina lava rhandzekaka.” (1 Kor. 4:14) Lexi endleke leswaku a va tsundzuxa hileswi a a va rhandza.

16. I yini leswi vakulu va faneleke va swi tsundzuka loko va tshinya van’wana?

¹⁶ Vakulu va swi tsundzuka leswaku ndlela leyi va tshinyaka van’wana ha yona i ya nkoka. Va tikarhatela ku tekelela Pawulo hi ku va ni musa, rirhandzu ni ku lava ku pfuna. (Hlaya 1 Vatesalonika 2:11, 12.) I ntiyiso leswaku vakulu ‘va khomelela swinene eritweni ro tshembeka leswaku va kota ku khongotela hi dyondzo leyi hanyisaka.’—Tito 1:5-9.

17, 18. I yini leswi u faneleke u swi tsundzuka loko nkulu a ku nyika ndzayo?

¹⁷ I ntiyiso leswaku vakulu a va hetisekanga naswona va nga ha vula swilo leswi va nga tisolaka ha swona endzhaku ka nkarhi. (1 Tih. 8:46; Yak. 3:8) Nakambe vakulu va swi tiva leswaku hi ntolovelo ku tshinyiwa a swi va ‘tsakisi vamakwavo kambe swi va tisela gome.’ (Hev. 12:11) Kutani loko nkulu a ya nyika munhu ndzayo, a swi kanakanisi leswaku u rhange hi ku anakanyisisa swinene ni ku khongela hi mhaka ya kona. Xana loko nkulu un’wana a ku nyika ndzayo, wa n’wi tlangela hileswi a khathalaka ha wena?

¹⁸ A hi nge wa vabya kambe a swi tiviwi leswaku u khomiwe hi vuvabyi byihi. Hiloko dokodela un’wana a kuma vuvabyi lebyi ku khomeke, kambe a wu tshembi nikatsongo leswaku u khomiwe hi vuvabyi byebyo. Xana u nga n’wi hlundzukela dokodela yoloye? Doo! Hambiloko o ringanyeta leswaku u endliwa vuhandzuri, a swi kanakanisi leswaku a wu ta pfumela hikuva wa tshemba leswaku swi ta ku vuyerisa. Swi nga ha endleka ndlela leyi a ku byeleke ha yona hi ta vuvabyi bya wena yi nga ku khomanga kahle, kambe xana u ta pfumelela leswaku sweswo swi khumba xiboho lexi u nga ta xi teka? Nikatsongo. Hilaha ku fanaka, u nga pfumeleli ndlela leyi u tshinyiwaka ha yona yi ku sivela ku yingisa lava Yehovha na Yesu va nga ha va tirhisaka leswaku va ku byela ndlela leyi u nga sirhelelaka vuxaka bya wena na Yehovha ha yona.

Tlangela Lunghiselelo Ra Yehovha Ro Veka Vakulu

19, 20. U nga swi kombisa njhani leswaku wa ti tlangela “tinyiko leti nga vanhu”?

¹⁹ U nga endla yini loko wo kuma nyiko leyi endleriweke wena hi ku kongoma? Xana a wu ta kombisa leswaku wa yi tlangela hi ku va u yi tirhisa? Yehovha u ku nyike “tinyiko leti nga vanhu” hi ku tirhisa Yesu Kreste. Ndlela yin’wana leyi u nga kombisaka ha yona leswaku u tlangela tinyiko leti i ku rhiya ndleve loko vakulu va nyikela tinkulumo u tlhela u ringeta hi matimba ku tirhisa tinhla leti va ti vulaka. U nga tlhela u kombisa ku tlangela ka wena hi ku nyikela tinhlamulo leti akaka eminhlanganweni. Loko u tshame u pfuniwa hi ndzayo leyi u yi kumeke eka nkulu wo karhi, ha yini u nga n’wi byeli? Ku tlula kwalaho, ha yini u nga swi tlangeli swirho swa mindyangu ya vakulu? Tsundzuka leswaku ku va nkulu a kota ku tirha hi matimba evandlheni, ndyangu wakwe wu titsona nkarhi lowu a wu ta wu heta na yena.

²⁰ Hakunene hi ni swivangelo leswi twalaka swo tlangela vakulu lava tirhaka hi matimba exikarhi ka hina, va hi ungamela ni ku hi tsundzuxa. Hakunene “tinyiko leti nga vanhu” i lunghiselelo ra rirhandzu leri humaka eka Yehovha!

Wa Tsundzuka Xana?

• Hi swihi swivangelo leswi Vakreste va le Tesalonika a va ri na swona swo tlangela lava a va rhangela exikarhi ka vona?

• Vakulu va le vandlheni ra ka n’wina va ku tirhela hi matimba hi ndlela yihi?

• U vuyeriwa njhani leswi vakulu va ku ungamelaka?

• Loko nkulu a ku nyika ndzayo, i yini leswi u faneleke u swi tsundzuka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Xana wa ti tlangela tindlela to tala leti vakulu va risaka vandlha ha tona?