Ges-y sẽn be pʋgẽ wã

Ges-y sẽn be sebrã pʋgẽ

Bõe yĩng tɩ wõnd vɩɩmã pa tar võore?

Bõe yĩng tɩ wõnd vɩɩmã pa tar võore?

Bõe yĩng tɩ wõnd vɩɩmã pa tar võore?

BÕE yĩng tɩ y segd n tẽ tɩ vɩɩmã pa na n kell n yɩ woto, n yaa “zaalem n loogd wa sulunsuk” wa rĩm a Salomo sẽn da yeelã? (Koɛɛg Soaba 6:12) D tõe n kɩsa sɩd ne goam nins sẽn be Biiblã pʋgẽ wã fãa. Biiblã sẽn yaa Wẽnnaam n vẽneg tɩ b gʋlsã pʋgẽ, b wilgame tɩ beoog-daare, ninsaalbã vɩɩm na n sɩd talla võore.—2 Tɩmote 3:16, 17.

Biiblã wilgda tõnd Wẽnnaam sẽn sɩng n dat bũmb ning ne tẽngã. A wilgda bũmb ning sẽn kɩt tɩ dũniyã pid ne wẽgbo, weoog-taab la namsg buud toor-toorã me. Bõe yĩng tɩ d segd n bao n wʋm yel-kãensã võore? Yaa tɩ bʋʋm-kãseng ning sẽn kɩt tɩ nebã tagsdẽ tɩ vɩɩmã pʋd n pa tar võorã yaa b sẽn pa mi raab ning Wẽnnaam sẽn tar ne tẽngã la ne ninsaalbã, wall b sẽn pa rat n sak n deeg rẽ wã.

Wẽnnaam daabã ne tẽngã yaa bõe?

Wẽnnaam a Zeova * naana tẽngã n tʋlg t’a yɩ arzãn tɩ rap la pagb sẽn zems zãng tõog n vɩɩmd a zug ne sũ-noog wakat sẽn kõn sa yĩnga. Gom-kãngã sẽn yaa sɩdã yaa toor ne bũmb neb wʋsg sẽn tẽed tɩ yaool n pa yit Biiblã pʋgẽ ye. Wʋsg tẽedame tɩ Wẽnnaam naana tẽngã n dat tɩ ninsaal deng n zĩnd be t’a mak-a n ges a sã n zemsa ne a wa paam n kẽng saasẽ n tɩ vɩɩmd vɩɩm sẽn tar barka.—Ges-y zĩ-gũbr ning gom-zug sẽn yaa:  “D segd n kẽnga saasẽ n yaool n paam vɩɩm sẽn tar võor bɩ?” wã sẽn be sebrã neng a 6.

Wẽnnaam naana a Ãdem ne a Hawa a meng wẽnego, tɩ kɩt tɩ b ra tõe n dɩk a togs-n-taare. (Sɩngre 1:26, 27) A naan-b lame tɩ b ra zems zãnga. B ra tara bũmb nins fãa sẽn da yaa tɩlae ne-ba, sẽn na yɩl tɩ b vɩɩmã tall bark la võor wakat fãa yĩnga. B ra na n tõog n doga kamb n pids tẽngã, n soog-a la b kɩt tɩ tẽngã fãa lebg arzãn wa Edɛn zĩigã sẽn da yaa to-to wã.—Sɩngre 1:28-31; 2:8, 9.

La bõe n kɩt tɩ vɩɩmã wa lebg woto?

Yaa vẽeneg tɩ bũmb n wa n kɩt tɩ yɛlã toeem fasɩ. Bala rũndã-rũndã, ãdem-biisã pa rɩkd Wẽnnaam togs-n-taar wa a sẽn da ratã ye. Tẽngã me pa arzãn ye. Bõe n maane? D yaab a Ãdem ne a Hawa wa n yãka yam n maan sẽn pa segde. B tʋlgame n na n “lebg wa Wẽnnaam,” sẽn na yɩl n bãngd “sõma ne wẽngã” n bakd b toore. B sẽn maan woto wã, b rɩka a Sʋɩtãan naoore, n lebg kɩɩsdb wa yẽ.—Sɩngre 3:1-6.

Dẽnd pa Wẽnnaam n tʋlg hal sɩngrẽ wã tɩ wẽnemã zĩnd ye. Yaa a Sʋɩtãan sẽn kɩɩs Wẽnnaam naamã t’a Ãdem ne a Hawa me rɩk a naoorã n wa ne wẽnemã. A Ãdem ne a Hawa sẽn kɩɩs Wẽnnaamã yĩng kɩtame tɩ b bõn arzãnã la b lebg yel-wẽn-maandba, tɩ kɩt tɩ b kambã la b yagensã fãa lebg yel-wẽn-maandb la kiidb wa bãmba. (Sɩngre 3:17-19; Rom dãmba 5:12) Yaa rẽ n yɩ sabab tɩ ãdem-biisã fãa yɛl yaa woto rũndã-rũndã tɩ kɩt tɩ wõnd vɩɩmã pa tol n tar võorã.

Bõe yĩng tɩ Wẽnnaam pa menes wẽnemã zĩig pʋgẽ?

Neb kẽer pa wʋmd Wẽnnaam sẽn pa sãam a Sʋɩtãan ne a Ãdem la a Hawa n menes wẽnemã zĩig pʋgẽ, la a lebg n naan neb a taabã võor ye. La rẽ yĩnga ra yaa a sẽn da na n maan woto n são bɩ? D rɩk makre. Yãmb sã n wʋm tɩ naab n be n kʋʋd a tẽngã ned ning fãa sẽn pa rat n sak a naamã, y tagsg na n yɩɩ wãna? Woto kõn kɩt tɩ neb wʋsg wa pa nong naabã n tagsdẽ t’a pa na-sõng sɩda?

Wẽnnaam yãka yam n pa sãam kɩɩsdbã zĩig pʋgẽ ye. A sẽn yaa yam soabã yĩnga, b sẽn kɩɩs a naamã Edɛnnã poore, a basa weer sẽn na yɩl n paam n welg no-koeemdã vugr wakat fãa yĩnga.

B na n menesa wẽngã fasɩ

Bũmb d sẽn pa segd n yĩmi, yaa tɩ Wẽnnaam pa na n bas tɩ wẽngã zĩnd wakat fãa yĩng ye. A sɩng n miime t’a sã n wa welg a naamã poorẽ no-koeemdã n sa, a tõe n lebs n manega wẽngã sẽn wa ne sãoong ninsã fãa.

Wẽnnaam a Zeova pa toeem bũmb ning a sẽn sɩng n dat ne tẽngã la ne ãdem-biisã ye. A ra kɩtame tɩ no-rɛɛs a Ezai wilg tɩ yaa yẽ n naan tẽngã, la t’a “ka naan-a t’a lebg zaalem ye. [A] naan-a lame tɩ neb zĩnd a zugu.” (Ezai 45:18) Ka la bilfu, Wẽnnaam na n sɩnga tẽngã manegre, hal t’a wa lebg sõma zãng fasɩ wa a sẽn da rat t’a yɩ to-to sɩngrẽ wã. Sã n wa lebg vẽeneg tɩ yẽ a ye naamã bal n yaa sõma, a na n tõog n tʋma ne a pãn-kãsengã n kɩt t’a raabã maane, la a menes wẽng buudã fãa zãnga, tɩ ned wall malɛk pa tõog ning-a taal ye. (Ezai 55:10, 11) Pʋʋsg ning a Zezi Kirist sẽn wilg a karen-biisã pʋgẽ, a yeelame tɩ d kos Wẽnnaam t’a maan woto. A yeelame tɩ d kot woto: ‘Bɩ yãmb daab maan dũniyã zug wa sẽn maand saasẽ.’ (Matɩe 6:9, 10) Raab-kãng la bʋgo?

Wẽnnaam daabã sẽn yaa soaba

Wẽnnaam datame tɩ ‘sũ-maasem dãmbã soog dũniyã.’ (Yɩɩl Sõamyã 37:9-11, 29; Yelbũna 2:21, 22) A Zezi Kirist na n “fãaga naong soab sẽn kos a sõngre, la nin-koam sẽn ka tar tɛɛgda.” A “na fãag-b sũ-to-rãmbã la nin-toos nusẽ.” (Yɩɩl Sõamyã 72:12-14, Sebr Sõngo) Zabr pa na n le zĩndi, kũum, yãbr wall toog pa na n le zĩnd yɛs ye. (Yɩɩl Sõamyã 46:10; Wilgri 21:1-4) Wẽnnaam sẽn nan bas tɩ wẽnemã beẽ wã, kɩtame tɩ nebã kiidẽ. La wakat kãnga, neb wʋsg na n vʋʋgame n lebs n vɩɩmd tẽngã zugu, n tõog n bao n dɩ bark kãensã fãa nafa.—Zã 5:28, 29.

Sɩd-sɩda, a Zeova na n manega a Sʋɩtãan kɩɩsgã sẽn wa ne sãoong ningã fãa. A na n manega bũmbã fãa sõma hal tɩ kɩt tɩ d “yĩm tood nins sẽn da be pĩndã, [rat n yeel tɩ bũmb nins sẽn wat ne toog la sũ-sãams rũndã-rũndã wã] yelle.” (Ezai 65:16-19) Y tõe n kɩsa sɩd tɩ na n yɩɩ woto. Bala, Wẽnnaam pa yagd ziri ye. A pidsda a pʋleng fãa. Wakat kãnga, vɩɩmã pa na n le wõnd “zaalem,” la “wa ned sẽn digd sobg” ye. (Koɛɛg Soaba 2:17) A na n talla barka.

La rũndã-rũndã yẽ? Rẽ yĩnga y sã n bãng Biiblã sẽn yet bũmb ningã la y bãng raab ning Wẽnnaam sẽn tar ne tẽngã la ne ninsaalbã, tõe n kɩtame tɩ y vɩɩmã tall võor bɩ? Sõsg ning sẽn pʋgdã leokda sok-kãngã.

[Tẽngr note]

^ sull 5 Zeova wã yaa Wẽnnaam yʋ-peellã sẽn be Biiblã pʋgẽ wã.

[Zĩ-gũbri, seb-​neng a 6]

 D segd n kẽnga saasẽ n yaool n paam vɩɩm sẽn tar võor bɩ?

Hal pĩnd n tãag rũndã, neb sẽn pa mi raab ning Wẽnnaam sẽn tar ne tẽngã zãmsda nebã n yetẽ tɩ d pa tõe n vɩɩmd vɩɩm sẽn tar bark tẽngã zug ye.

Kẽer tagsda wa b sẽn yeel bũmb ning sebr a yembr (New Dictionary of Theology) pʋgẽ wã. Be, b yeelame tɩ ninsaal tara sɩɩga, la tɩ “nand tɩ sɩɩgã kẽ yĩngã pʋgẽ, a ra vɩɩ vɩɩm sõmblem sẽn ka to.” Kẽer yeelame tɩ b ninga sɩɩgã “yĩngã pʋgẽ sẽn na yɩl n sɩbg-a, yel-wẽn a sẽn maan a sẽn da wa n nan ket saasẽ wã yĩnga.”—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Gɛrɛs filozof rãmb kẽer wala a Sokrat la a Platõ ra yeta nebã tɩ yaa sɩɩgã sã n wa paam n yi yĩngã pʋgẽ la a “paamd a meng zãng-zãng ne yeebgo, rabeem, tudgr la yalemd buud fãa sẽn namsd ninsaalbã,” la tɩ rẽ poore, “a babsda wẽnnaam dãmbã, n tɩ vɩ ne-b wakat fãa.”—Phédon, 81, a.

Kaoosg zugẽ, kiris-neb ne yʋʋrã taoor dãmb saka Gɛrɛs filozof rãmbã sẽn yet tɩ “ninsaal tara sɩɩg sẽn pa tõe n ki” wã, n zãmsd b nin-buiidã rẽ.—Histoire universelle du christianisme (ãngil.).

Mak-y rẽ ne yɛl a tãab Biiblã sẽn yet tɩ sɩd yaa sɩda.

1. Wẽnnaam da sɩng n datame tɩ tẽngã yɩ zĩig ninsaalbã sẽn na n vɩɩmd wakat fãa, pa zĩig b sẽn segd n deng n zĩnd t’a mak-b n ges b sã n zemsa ne saasẽ vɩɩmdg ye. A Ãdem ne a Hawa sã n da pa kɩɩs Wẽnnaam, tẽngã ra na n yaa arzãn rũndã-rũndã, tɩ b vɩ a zugu.—Sɩngre 1:27, 28; Yɩɩl Sõamyã 115:16.

2. Baa tũudum wʋsg neb sẽn yet tɩ ninsaal tara sɩɩg sẽn pa kiidã, Biiblã pa yet woto ye. Biiblã zɩ n yeel tɩ ninsaal pa kiid ye. (Yɩɩl Sõamyã 146:4; Koɛɛg Soaba 9:5, 10) D yaab a Ãdem wa n kiime, n lebg tẽng tom wa a sẽn da yaa to-to b sẽn da wa n nan pa naan-a wã. Rẽnd a pa le be ye.Sɩngre 2:17; 3:19.

3. Ninsaal na paam n vɩɩmd beoog daarã pa be ne a sẽn na n tar sɩɩg sẽn pa kiidi, sẽn tõe n tɩ vɩɩmd saasẽ a kũum poor ye. Bee ne Wẽnnaam sẽn pʋlem t’a na n vʋʋga sẽn ki-bã tɩ b tõog n vɩɩmd tẽng sẽn na n lebg arzãnã zugã.—Daniɛll 12:13; Zã 11:24-26; Tʋʋma 24:15.