Mman ko pi n'en ni bay riy

Mman ko table of contents

Mang Fan ni Gowa Dariy Fan e Yafas?

Mang Fan ni Gowa Dariy Fan e Yafas?

Mang Fan ni Gowa Dariy Fan e Yafas?

MANG fan nib mich u wan’um ni yafas e gathi bod e “chi yafos rodad ney nib ngoch, ma ba m’ay fan, ni ba yafos ni be thumur ni bod fon ban’en” ni bod rogon ni yog Solomon ni Pilung? (Eklesiastes 6:12, BT) Thin rok Got ni aram e Bible e be micheg nra yib fan e yafas rodad boch nga m’on. Ma Bible e ba ke babyor nrayog ni nge pagan’uy ko thin riy.​—2 Timothy 3:16, 17.

Be yog e Bible e n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng aram ko tabolngin. Ku be weliy fan ni ke sug e fayleng ko ngongol nde mat’aw nge gafgow. Mang nib ga’ fan ni nge tamilang u wan’dad e pi n’ey? Bochan ni bin som’on i fan ni ma lemnag e girdi’ ndariy fan e yafas e bochan ndar nanged ara dubrad ni ngar nanged e n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng nge girdi’.

Mang e Ba M’agan’ Got Ngay ni Fan ko Fayleng?

I sunmiy Jehovah Got a e fayleng ni nge mang paradis ni nge par e girdi’ riy u fithik’ e felfelan’ ni dariy n’umngin nap’an. Re n’ey e ba togopuluw ko n’en ni ma yog e girdi’ ni aram e, ke sunmiy Got e fayleng ni nge par ni bangi ban’en ni nga i skengnag e girdi’ riy, ya nge guy ko bay rogorad ni ngar uned ko par ko gin ni ma par e kan riy fa danga’.​—Mu guy fare thin ni kenggin e “Gur, Gad Ra Chuw u Fayleng Ma Aram e Ra Yib Fan e Yafas Rodad?” ni bay ko page 6.

I sunmiy Got e gal ni som’on e girdi’ u Yaan, me tayrow nrayog ni nge m’ug pi Fel’ngin rorow. (Genesis 1:26, 27) I sunmiyrow ni yow ba flont. Bay gubin ban’en nib t’uf ko par rorow. Re n’em e ba muun ngay ni ngar suguyew e fayleng ko girdi’, mi yad tafanay, mi yad fal’eg e re fayleng ney ni ga’ngin nge mang paradis ni bod fa gi milay’ nu Eden.​—Genesis 1:28-31; 2:8, 9.

Mang e Ke Buch?

Ba tamilang ni bay ban’en ni ke buch, ya girdi’ e der m’ug pi fel’ngin Got rorad. Ma daki paradis e fayleng. Ere mang e ke buch? De maruwel e gal ga’ rodad ni aram Adam nge Efa nga mat’awrow nib fel’ rogon. Yow baadag ni ngar ‘bodew Got’ nrayog ni ngar “nangew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb.” Bochan e n’en ni kar rin’ew, ma aram e kar togopuluwgow ni bod rogon e n’en ni rin’ Satan ni Moonyan’.​—Genesis 3:1-6.

Kireb e gathi bang ko tin nib m’agan’ Got ngay. Ya sum e kireb u nap’an ni togopuluw Satan, nge Adam, nge Efa nga mat’awun e gagiyeg rok Got. Bochan e togopuluw nra ted ma aram me mul e Paradis u pa’ e gal ga’ rodad ma dakur flontgow, ma aram me af e denen nge yam’ ngak urngin e girdi’. (Genesis 3:17-19; Roma 5:12) Ireray e n’en ni ke rin’ ma be buch e pi magawon nge gafgow ni ir e be k’aring e girdi’ ni ngar lemnaged ndakuriy fan e yafas rorad.

Mang Fan ni Dan Chuweg e Kireb ni Ka Ngiyal’ Nem?

Boch e girdi’ e yad ma lemnag ko, ‘Mang fan nde thang Got Satan, nge Adam, nge Efa ni ka ngiyal’ nem miki sul nge rin’ e n’en ni lemnag aram ko tabolngin?’ Gur, ra rin’ ni aram rogon mab fel’? Mang e ga ra rin’ ni faan ga ra rung’ag murung’agen reb e am nnap’an nra togopuluw be’ min thang ni ka ngiyal’ nem? Gathi ra dabuy e girdi’ ba am ni aram rogon ma ra mo’maw’ ko fare am ni nge dag e kanawo’ nib fel’ u rogon ni ngan turguy e tin nib fel’ ko tin nib kireb?

I turguy Got ndabi thang e piin ni kar togopuluwgad ni ka ngiyal’ nem. Ya ke tay ba ngiyal’ ni ngan pithig fare magawon ni ke sum u Eden u murung’agen mat’awun e gagiyeg rok nib fel’ rogon.

Yira Chuweg Urngin e Kireb

N’en th’abi ga’ fan ni ngan lemnag e: Bay n’umngin nap’an ni ke turguy Got ni nge par e kireb. Ke rin’ e re n’ey ya manang nrayog ni nge chuweg urngin e kireb u nap’an nra puf fare magawon ni ke sum u nap’an ni kan togopuluw nga mat’awun ko gagiyeg.

Dawori thil e n’en nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng nge girdi’. Ke micheg ngodad u daken Isaiah ni profet ni ir e sunumeg e fayleng, ma “de ngongliy nge tay ni bangi ted ndariy ban’en riy ma der tugul ban’en riy.” (Isaiah 45:18) Dab ki n’uw nap’an ma ra sulweg e fayleng nga rogon me yan i par ni ke bod rogon ni lemnag ko som’on. Tomuren nra gagiyel e mich riy ni ir e bay mat’awun ni nge gagiyeg, ma ra fanay gelngin ni nge rin’ e tin nib m’agan’ ngay me chuweg urngin e kireb. (Isaiah 55:10, 11) U lan fare kenggin e meybil ni fil Jesus Kristus ngak pi gachalpen e bay riy murung’agen e re n’ey. I yog Jesus ni ngad meybilgad ni nge lungudad: “Min rin’ e tin nib m’agan’um ngay u roy u but’ ni bod rogon ni yibe rin’ u tharmiy.” (Matthew 6:9, 10) Mang e ba muun ko re n’ey?

N’en nib M’agan’ Got Ngay ni Fan ko Fayleng

Reb e ban’en nib m’agan’ Got ngay e aram e nge par e piin ni yad ba munguy “u daken e nam u fithik’ e gapas.” (Psalm 37:9-11, 29; Proverbs 2:21, 22) Ra ayuweg Jesus e ‘piin ni gafgow ni yad be wenig ngak ni nge ayuwegrad ko gafgow ni ke yib ngorad.’ Ku ra ayuwegrad u fithik’ “urngin mit e gafgow nib gel ni yibe tay ngorad.” (Psalm 72:12-14) Ra m’ay e mahl; ma dab ku unim’, ma dab ku un yor, ma dab ku un amith, ma dab ku un gafgow. (Psalm 46:9; Revelation 21:1-4) Bokum milyon e girdi’ ni kar m’ad u nap’an ni ka bay e kireb u fayleng ni yira fasegrad e ngiyal’ nem, min pi’ ngorad e pi tow’ath ney nge urngin e tow’ath ni ke micheg Got nra pi’ ko girdi’ e ngiyal’ nem.​—John 5:28, 29.

Bin riyul’ riy e ra chuweg Got wenegan e kireb ni ke yib nga fayleng ni bochan e togopuluw ni ke tay Satan. Ma riyul’ nra chuweg urngin e kireb ni bochan e “tin kakrom e oloboch [gubin ban’en ni ma k’aring e kireban’ nge amith e ngiyal’ ney] e ra chuw min pagtalin.” (Isaiah 65:16-19, BT) Rib mudugil e n’en nra buch boch nga m’on. Got e der ma ban. Gubin ban’en ni ke micheg e goo ra riyul’. Dab ki par e yafas nib “m’ay fan” ara bod ni yibe “lol’og e nifeng.” (Eklesiastes 2:17, BT) Ya rra yib fan e yafas.

Ma uw rogon e chiney? Rayog ni nge yib fan e yafas rom e chiney ni faan ga ra nang e tin ni be fil e Bible ma ga nang fan e tin nib m’agan’ Got ngay, fa ? Bin tomur ko pi article ney e ra pi’ e fulweg ko re deer ney.

[Footnote]

a Jehovah e aram fithingan Got ni bay u Bible.

[Box on page 6]

Gur, Gad Ra Chuw u Fayleng Ma Aram e Ra Yib Fan e Yafas Rodad?

Kab kakrom i yib ma piin ndar nanged e tin nib m’agan’ Got ngay ni fan ko fayleng e yad ma fil ngak e girdi’ ni thingar da chuwgad u fayleng ma fini yib fan e yafas rodad.

Boch e girdi’ e yad ma yog nu m’on ni ngan gargeleg be’ ma “immoy e yaal rok u bang.” (New Dictionary of Theology) Maku boch e girdi’ e yad ma yog ni yaal ko girdi’ e “kan kalbusnag u fithik’ i dow e girdi’ ya ngan gechignag ko denen ni i rin’ u tharmiy.”​—Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature.

Piin llowan’ u Greece ni bod Socrates nge Plato e ur weliyew e re machib ni baaray: Fin nap’an nra chuw fare yaal u fithik’ i dow e girdi’ e fin aram e rayog ni nge “chuw u fithik’ gubin mit e magafan’, nge marus, nge ar’ar, nge magawon ni ma yib ko girdi’” me yan “i par ko gin ni bay boch e got riy ndariy n’umngin nap’an.”​—Plato’s Phaedo, 81, A.

Boch nga tomuren me fek e pi tayugang’ ko teliw ni yad ma yog ni yad e Kristiano e machib ko piin llowan’ u Greece u “murung’agen e yaal” ngar athukuyed ko machib rorad.​—Christianity​—A Global History.

Mu taareb rogonnag e pi machib nem nga dalip e machib ni yira pirieg u Bible:

1. N’en nib m’agan’ Got ngay e aram e nge par e fayleng ndabi kireb me tafanay e girdi’, ma gathi aram bangi ban’en ni yima yan ngay ni ngan guy e en ni bay rogon ni nge un ngak Got ko par u tharmiy. Faan gomanga fol Adam nge Efa ko pi motochiyel rok Got, ma ka yow bay ni yow ba fas, ma fayleng e kab paradis.​—Genesis 1:27, 28; Psalm 115:16.

2. Pi yurba’ i teliw e yad ma fil ni girdi’ e bay ban’en u fithik’ i dowrad nder ma yim’, machane ba thil e n’en ni be yog e Bible. Der yog e Bible ni bay ban’en u fithik’ i dow e girdi’ nder ma yim’. (Psalm 146:4; Eklesiastes 9:5, 10) Bin som’on e girdi’ ni aram Adam e yim’ me sul ko but’ ni aram e n’en nni sunmiy riy.​—Genesis 2:17; 3:19.

3. Yafas ko girdi’ boch nga m’on e gathi be tor nga daken reb e yafas ni bay ko giyow ko kan, ya be tor nga daken e n’en ni ke micheg Got, ni aram e nge faseg e piin ni kar m’ad mi yad par u paradis u fayleng.​—Daniel 12:13; 11:24-26; Acts 24:15.