Mour Ehu me Mie Katepe​—Ahnsou Wet oh Pil Kohkohlahte

KE KAK diar mour me mie katepe ahnsou wet. Ia duwen? Sang ni omw pahn idawehn kaweid erpit kan me dierek nan Paipel. Kitail kak tehk ekei kaweid pwukat.

KAWEID EN PAIPEL: Nanmwarki Solomon ntingihedi: “Me keieu mwahu ong aramas emen en wia iei en mwenge oh nim oh pereperenki wahn eh doadoahk.”—EKLESIASDES 2:24.

Kitail kapikipikda pwe kitail en kin nsenamwahuki doadoahk mwahu. Mehnda ma kitail kin mi nan kahpwal, kitail kak diar nsenamwahu nan atail mour ahnsou wet sang ni atail kin pwerisek oh mehlel ong atail doadoahk.

KAWEID EN PAIPEL: “Kihwei kaperen sang ale.”—WIEWIA 20:35.

Me tohto kin diarada me ni ar kin sewese meteikan, duwehte doadoahngki arail ahnsou oh kehl pwe ren sewese meteikan ni ahnsoun apwal, e kin uhdahn mwahu oh kaperen oh kin kahrehda arail mour en mie katepe. Solomon ntingihedi: “Ahnsou koaros me ke kak, sewese irail kan me kin anahne sawas.”—Lepin Padahk 3:27.

Tehk duwen Ralph. Mwurin eh neksang doadoahk, ih oh eh pwoudo kin kihong ara ahnsou laud ong doadoahk en kalohk. Emenemen ira kin doadoahngkihla awa tohto sounpwong koaros nan kalohk pwe ira en padahkihong meteikan duwen Paipel. Ralph koasoia: “Ahnsou me se kin lel ni  imwato ni soutik, se kin pwangada, kaidehn ihte pwehki se mahla, ahpw se kin pwangada pwehki at kin doadoahngki at kehl koaros ong Samatail nanleng. Soangen pwangada wet me mwahu.” Ih oh eh pwoudo kin peren pwehki nan ara mour ira kin kalapw kihkihwei.

KAWEID EN PAIPEL: “Kompoakepah kan kin kasalehda ar limpoak ahnsou koaros. Ia katepen eh mie kompoakepahmw ma e sohte seweseiuk ni ahnsou apwal?”—LEPIN PADAHK 17:17.

E kin mengei en dadaur pahn kahpwal kan ma kitail sohte kin kelehpwiki. Emen sounnting me adaneki Francis Bacon ntingihedi me “sampah kin duwehte sapwtehn ehu” ong irail kan me sohte kompoakparail mehlel. Omw kompoakepahnki kompoakepah mehlel kan, oh pil wia kompoakepah mwahu men, kak kahrehda mour en mengei ong uhk oh e kak pil kaselel oh kansenamwahu.

KAWEID EN PAIPEL: “Irail kan me kin rong mahsen en Koht oh kapwaiada, iei irail me paisang mehlel!”—LUKE 11:28.

Sises ketin kasalehda anahn kesempwal ehu ma ke men kilang pweidahn sapwellimen Koht inou kan, iei omw pahn rong Mahsen en Koht oh kapwaiada. Sang ni eh ketin doadoahngki sapwellime Mahsen, Paipel, Siohwa Koht ketin sewesei kitail pwe kitail en wehwehkihla kahrepen mour. Met kin wahdo nsenamwahu. Nin duwen me kitail kilangehr nan iren mwowe ko, Paipel kasalehda duwen kupwuren Koht ong sampah. E padahkihong kitail kahrepen atail mihmi sampah, kahrepen mie lokolok laud, oh dahme Koht ketin kasik sang kitail. En wehwehkihla iren Paipel pwukat kin kesempwal ong atail en mourki mour ehu me kansenamwahu oh mie katepe. Irail kan me kin koasoanehdi ahnsou en onop Paipel oh doadoahngki dahme irail sukuhlki kin peren. Dahme kahrehda? Pwehki re kin kakairada nanpwungmwahu rehn atail Sounkapikada, “Koht en peren,” Siohwa.—1 Timoty 1:11, NW.

KAWEID EN PAIPEL: “Tamanda Sounwiepomw nindokon omw wie pwulopwulte, mwohn rahn akan oh sounpar kansensuwed kan ar pahn leledo ni omw pahn nda, ‘I solahr nsenamwahuki ei mour.’”—EKLESIASDES 12:1.

Kaweid en Nanmwarki Solomon ong me pwulopwul kan me ele pwehki ar pwulopwul re sohte kin pohnese duwen kahpwal kan en mour, pil kin mwahu ong kitail koaros. Ken mwohneki Sounwiepomw nan omw mour. Iei met me pahn kihong uhk mour me uhdahn mie katepe. Soikala madamadau me duwehte “Kitail en kin kamakamadipwte, pwe lakapw kitail pahn mehla.” (1 Korint 15:32) Eklesiasdes 8:12  mahsanih me ma ke kin mwohneki Koht, “mehkoaros pahn mwahu” ong uhk.

Emen serepein ede Wendi, kin kilang me met mehlel. Ahnsou me e pwulopwul, ih oh rie serepeino sukuhlki lokaiahn Spanish pwe ira en kak kohla Dominican Republic, wasa me mie anahn laud ong sounkalohk en rongamwahu en Paipel. E koasoia: “Se wiahda tounmetei laud ong wasa me anahn mie, ahpw se uhdahn peren. Sohte mehkot se men wiliankihdi sounpwong weneu me se kin wiahki doadoahk wet. Kapai kan me se alehdi uhdahn laudsang tounmetei me se wiadahr.”

Loalopwoat ong Koht Kin Kahrehda Mour en Mie Katepe

Wiahda nanpwungmwahu rehn Siohwa kak kahrehda omw mour en mie katepe ni ahl tohrohr ehu. Ia duwen? Sehdan sohte ihte kahrehiong Adam oh Ihp ira en uhwongada sapwellimen Koht kaunda, ahpw e pil nda me sohte me pahn lelepek ong Koht pahn kasongosong. (Sohp 1:9-11; 2:4) Ke kak iang kadehdehda me Sehdan me likamw. Ia duwen? Sang ni omw pahn lelepek ong Koht, peikiong sapwellime koasoandi kan, oh sang ni omw pahn kasalehda me ke pohnese sapwellimen Siohwa pwuhng en ketin koasoanehdi ong kitail dahme mwahu oh dahme suwed.—Kaudiahl 4:11.

Ele kitail anahne dadaur pahn kahpwal kan ma kitail men mourki koasoandi pwung. Ia duwen, kahpwal pwukat pahn kihsang kitail mour me mie katepe? Medewehla ma imwintihti lemei men kin kinehda likamw duwen kompoakpahtail men de emen kisehn atail peneinei. Ma atail kin pere adamwahu en me kitail poakepoakeo pahn kahrehiong kitail kahpwal sang rehn atail imwintihtio, eri met pahn kihsang atail mour me mie katepe? Uhdahn soh! Kitail pahn perenki dadaur pahn kahpwalo pwe kitail en kolokolte eh adamwahu. Met kin duwehte atail kin lelepek ong Koht. Atail kin lelepek pahn irair suwed kan en ahnsou wet pahn uhdahn kaperenda kupwuren Koht.—Lepin Padahk 27:11.

Mour Ehu me Mie Katepe Kohkohlahte

Eri, wia uwen omw kak koaros pwe ken sukuhlki soahng koaros duwen Koht oh kupwure kan. Pein Sises Krais mahsanih: “Oh iet mour [“mour soutuk,” NW]: aramas akan en eseikomwihla, me komwihte Koht mehlel, oh pil esehla Sises Krais me komw ketin poaronedohr.” (Sohn 17:3) Ni ahnsou me Koht pahn ketin kapwaiada dahme e ketin kupwurki nin tapio ong sampah, aramas lelepek kan pahn perenki dahme E ketin kupwurki nin tapio ong irail, me iei “mour soutuk” nan paradais nin sampah. Eri, mour pahn uhdahn mie katepe oh kansenamwahu.—Melkahka 145:16.

Ia wasa ke kak diar loalokong me Sises ketin mahsanih duwe? Nan Paipel. Ma ke anahne sawas, ntinglahng irail kan me wiahda kisin pwuhk wet. Irail pahn uhdahn perenki koasoanehdi emen en seweseiuk sukuhlki dahme Paipel kin uhdahn padahngki.