Bible Okpụhọde Mme Owo

NSO ikanam n̄wan emi ama ekebe isua 60 etre ndikpono ndem? Nso n̄ko ikanam oku ido ukpono Shinto ọkpọn̄ utom oku esie akabade edi Christian? Didie ke eyenan̄wan emi ete ye eka ẹkenyamde toto ke nsek ekekeme nditre ndisikere ke ẹkedọduọk imọ? Yak mmọ ẹtịn̄ ẹnọ nnyịn.

“Ndụkke aba ufụn nnọ ndem.”—ABA DANSOU

N̄KAMANA KE 1938

NTO BENIN

N̄KESIKPONO NDEM

NTE N̄KESIDUDE UWEM: N̄kokpon ke So-Tchahoué, ke edep emi ekperede n̄kpọdiọhọ mmọn̄. Mme owo do ẹsikọ iyak, ẹbọk enan̄, ebot, erọn̄, edi, ye unen. Usụn̄ idụhe, ntre ẹsisan̄a ke ubom ẹka n̄kpọ. Ẹda eto ye mbiet ẹbọp ata ediwak ufọk do, edi ndusụk owo ẹda kọrikọri ẹbọp. Ata ediwak owo do ẹdi ubuene. Edi kpa ye oro, ubiatibet inen̄ekede idu do nte odude ke obio.

Ke ini ikedide n̄kpri, ete mi ama anam ami ye adiahaeka mi ika ufọk ndem kiet man ẹkenọ nnyịn ukpep. N̄kesikpono Dudua Oduduwa, ndem mbon Yoruba, ke mma n̄kokpon. Mma mbọp ufọk nnọ ndem emi, nsinyụn̄ nda bia, aran, ekwọn̄, unen, ibiom, ye nsio nsio unam n̄wa enye. Mma nsikpere ndibiat kpukpru okụk mi koro mme n̄kpọ uwa emi ẹma ẹsisọn̄ urua etieti.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ke mma n̄kedi ndikpep Bible, mma ndifiọk ke Jehovah ikpọn̄-ikpọn̄ edi ata Abasi. Ndien ke enye imaha ukpono ndem. (Exodus 20:4, 5; 1 Corinth 10:14) Mma ndiọn̄ọ se akpanade nnam. Mma nduọn̄ọ kpukpru n̄kpọ ndem mi, ntre ndiwa ndem mi m̀mê eke obio, nnyụn̄ ntre mme n̄kpọ ntre emi ẹsinamde ke itie n̄kpa.

Ikememke utom inọ mi—n̄wan emi ama ekebe isua 60—ndinam utọ ukpụhọde emi. Mme ufan, iman, ye mme mbọhọidụn̄ mi ẹma ẹsikọbọ ẹnyụn̄ ẹda mi ẹnam n̄kpọ usak imam. Edi mma mben̄e Jehovah nte ọnọ mi ukeme ndinam se inende. N̄kesida Mme N̄ke 18:10 ndọn̄ idemmi esịt. Itien̄wed oro ọdọhọ ete: “Enyịn̄ Jehovah edi ọkpọsọn̄ tọwa. Edinen owo efehe odụk ke esịt ndien ẹkpeme enye.”

N̄kpọ en̄wen emi akan̄wamde mi ekedi ndisidụk mme mbono esop Mme Ntiense Jehovah. Do ke n̄kokụt ata ima Christian. Mma nsinyụn̄ mma nte mmọ ẹdomode ukeme ndidu eti uwem nte Bible ekpepde. Se n̄kokụtde ama anam ndidiọn̄ọ ke Mme Ntiense Jehovah edi ido ukpono akpanikọ.

 UFỌN ORO MBỌDE: Ndinam se n̄kpepde ke Bible anam nnen̄ede ndiana ye nditọ mi. Esinyụn̄ etie mi nte ke ẹbiomode mi ata mbiomo. Mma nsibiat ofụri okụk mi nnọ ndem emi mîkenyeneke ufọn inọ mi ke usụn̄ ndomokiet. Idahaemi, n̄kpono Jehovah, kpa Abasi emi ekemede ndikọk kpukpru mfịna mi ke nsinsi nsinsi. (Ediyarade 21:3, 4) Mmenen̄ede n̄kop inemesịt nte ke ndụkke aba ufụn nnọ ndem, ke ndidi ofụn Jehovah. Enye enen̄ede ekpeme mi onyụn̄ anam nnyene ata ifụre.

“N̄kọtọn̄ọ ke ekpri nyom Abasi.”—SHINJI SATO

N̄KAMANA KE 1951

NTO JAPAN

N̄KEDI OKU IDO UKPONO SHINTO

NTE N̄KESIDUDE UWEM: N̄kokpon ke akwa obio Fukuoka. Ete ye eka mi ẹma ẹnen̄ede ẹsịn idem ke ido ukpono Shinto, ntre mmọ ẹketọn̄ọ ke ekpri ẹkpep mi ndikpono mme abasi Shinto. Ke ini n̄kedide ekpri, mma nsikere mban̄a edinyan̄a, nsinyụn̄ nnen̄ede nyom ndinyan̄a mbon emi ẹnyenede mfịna. Mmeti se iketịbede usen kiet ke ini n̄kodude ke ufọkn̄wed elementri. Andikpep ama obụp nnyịn m̀mê nso ke nnyịn idima ndidi ke ini iso. Nditọ ufọkn̄wed nnyịn ẹma ẹsiak ediwak n̄kpọ, utọ nte edidi ataifiọk. Edi n̄kọdọhọ ke nyom ndikpono Abasi. Kpukpru owo ẹma ẹsak mi.

Ke mma n̄kokụre sekọndri, mma n̄ka ufọkn̄wed mme ekpepn̄kpọ ke ido ukpono Shinto. Ke ini n̄kosụk ndude ke ufọkn̄wed oro, mma n̄kụt oku Shinto kiet emi ekesidade ekpri ifet eke enye enyenyene okot n̄wed kiet emi enyenede obubịt ikpaedem. Enye ama obụp mi usen kiet ete, “Sato, ndi ọmọfiọk n̄wed emi?” Sia mma n̄kokụt edem n̄wed oro, mma ndọhọ enye ke edi Bible. Enye ama ọdọhọ mi ete, “Akpana owo ekededi emi oyomde ndidi oku Shinto okot n̄wed emi.”

Mma ndaha kpa idaha oro n̄kedep Bible nnyụn̄ mmen enye n̄kenịm ke itie ubon n̄wed mi, ke ebiet emi owo ekemede ndisọp n̄kụt. Mma nnen̄ede n̄kama enye ọfọn. Edi nsịn̄ede ufọkn̄wed ikayakke mfak ufan̄ n̄kot Bible emi. Mma ntọn̄ọ utom nte oku Shinto ke mma  n̄kokụre ufọkn̄wed. Se n̄konyụn̄ nyomde ndidi edi emi toto ke edet iba.

Edi mma ndikụt ke ndidi oku Shinto inamke mi ndu utọ uwem emi ọkọdọn̄de mi ndidu. Ediwak oku isinen̄ekede ima mbon en̄wen man ẹketịn̄ ẹban̄a ndinyene ini nnọ mmọ. Ediwak n̄ko inyeneke mbuọtidem. Kiet ke otu mmọ emi okokponde itie akan mi ọkọdọhọ mi ete: “Tịn̄ n̄kpọ ban̄a akwaifiọk edieke oyomde ndikụt unen ke utom fo. Owo iyomke owo ndomokiet etịn̄ n̄kpọ aban̄a mbuọtidem mi.”

Mme utọ ikọ ntem ama anam ido ukpono Shinto odorode mi. Ndien kpa ye n̄kosụk nnamde utom oku mi, mma ntọn̄ọ ndinam ndụn̄ọde mban̄a mme ido ukpono en̄wen. Kpukpru mmọ ẹkenyụn̄ ẹtie nte Shinto. Nte n̄kanamde ndụn̄ọde emi, ntre ke ido ukpono eketetịm odorode mi. Eketie mi nte nsu ọkọyọyọhọ kpukpru ido ukpono.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ke 1988, owo Buddha kiet ama esịn udọn̄ ọnọ mi ete nsikot Bible. Mma nti ke se oku Shinto kiet okonyụn̄ ọdọhọde nnam edi oro ke ini n̄kodude ke ufọkn̄wed. Mma mbiere ndinam se mmọ ẹkedọhọde. Bible ama enen̄ede enem mi. Mma nsitie ndusụk ini tutu eyo esiere n̄kot enye.

Se n̄kokotde ama anam ọdọn̄ mi ndibọn̄ akam nnọ Abasi Bible. N̄kọtọn̄ọ ye Akam Ọbọn̄ emi odude ke Matthew 6:9-13. N̄kesibọn̄ akam emi kpukpru hour iba, idem ke ini nsụk nnamde utom oku mi.

Mma nnyene ediwak n̄kpọ ndibụp mban̄a se n̄kokotde. Mma ndiọn̄ọ ke Mme Ntiense Jehovah ẹsikpep mme owo Bible, sia enyene ini emi mmọ ẹkesikpepde n̄wan mi Bible. Mma nyom owo mmọ kiet n̄kụt nnyụn̄ mbụp enye ediwak mbụme. Ama enen̄ede enem mi ndikụt mma oro adade Bible ọbọrọ kpukpru mbụme mi. Enye ama anam owo mmọ kiet edikpep mi Bible.

Ikebịghike, mma ntọn̄ọ ndisidụk mme mbono esop Mme Ntiense Jehovah. N̄kọdiọn̄ọke ke ndusụk Mme Ntiense Jehovah emi n̄kesisọn̄de ido ye mmọ ẹma ẹtiene ẹdu do. Mmọ ẹma ẹnen̄ede ẹkọm mi ẹnyụn̄ ẹdara mi.

Mma n̄kpep ke mboho oro nte ke Abasi oyom mme ebe ẹma ẹnyụn̄ ẹkpono mbonubon mmọ. Mma nsịn idem ke utom oku tutu mfre n̄wan mi ye nditọ mi iba enyịn. Ini oro ke okodụk mi ibuot nte ke mma nsinen̄ede n̄kpan̄ utọn̄ nnọ mbon emi ẹkedide itie ido ukpono ẹditịn̄ ikọ ẹnọ mi, edi ke akananam n̄kpan̄ke utọn̄ nnọ n̄wan mi.

Nte ukpepn̄kpọ mi akakade iso, mma n̄kpep ediwak n̄kpọ mban̄a Jehovah emi akanamde mi ntetịm n̄kpere enye. N̄wed Rome 10:13 ama enen̄ede otụk mi. Itien̄wed oro ọdọhọ ke “ẹyenyan̄a kpukpru owo eke ẹsemede ẹkot enyịn̄ Jehovah.” N̄kọtọn̄ọ ke ekpri nyom Abasi, mmedikụt enye ndien!

Ke ini nnamde utom ke itie ido ukpono nnyịn, ama ọtọn̄ọ nditie mi ke idem nte ke ikpanaha ndu do. Mma ntọn̄ọ ndikere se mme owo ẹditịn̄de edieke n̄kpọn̄de ido ukpono nnyịn. Edi mma nsidọhọ ke esịt mi nte ke nyọkpọn̄ ido ukpono nnyịn edieke n̄kụtde ata Abasi ke ebiet en̄wen. Ntre mma nnam se esịt mi ọkọdọhọde nnam ke 1989. Mma n̄kpọn̄ utom oku, nnyụn̄ nyak uwem mi nsịn Jehovah ke ubọk.

Ikememke utom ndikpọn̄ utom emi. Ikpọ owo eken ẹma ẹsụn̄i mi ẹnyụn̄ ẹn̄wana ndinam mi nsụk n̄ka iso ke utom emi. Ndien n̄kpọ enye emi akakam ọsọn̄de mi ndinam ekedi ndinam ete ye eka mi ẹdiọn̄ọ ke nyom ndidi kiet ke otu Mme Ntiense Jehovah. Ke ini  n̄kakade nditịn̄ n̄kpọ mi nnọ mmọ, idem ama enyek mi tutu esịt ọtọn̄ọ ndibiak mi, ukot onyụn̄ emem mi. Mma ntuak nda ke usụn̄ ediwak ini mbọn̄ akam nnọ Jehovah nte ọsọn̄ọ mi idem.

N̄kekemeke nditịn̄ n̄kpọ emi nnọ mmọ ke nsonso oro n̄kesịmde ufọk mmọ. Ediwak hour ẹma ẹbe. Ke akpatre, ke mma n̄kọbọn̄ akam mfiak mbọn̄, mma ntịn̄ kpukpru n̄kpọ nnọ ete mi. N̄kọdọhọ ete mi nte ke mmokụt ata Abasi, ndien ke mmọn̄ n̄kpọn̄ ido ukpono Shinto man n̄kpono Abasi emi. Ete mi ama edịghe onyụn̄ ofụhọ. Mme iman mi ẹma ẹdi ufọk mi ẹdin̄wana ndinam mi n̄kpụhọde ekikere. N̄koyomke ndinam mmọ ẹfụhọ, edi mma ndiọn̄ọ ke ndituak ibuot nnọ Jehovah edi ata nnennen n̄kpọ oro n̄kpanamde. Mmọ ẹma ẹdima ubiere mi emi nte ini akakade.

Ke mma n̄ketre ndika ido ukpono nnyịn, ama oyom mfre mme n̄kpọ emi ẹsinamde do. Uwem oku ama enen̄ede emehe mi. Mma ndomo ukeme ndisio n̄kpọ emi mfep ke esịt mi, edi mma nsikụt mme n̄kpọ emi ẹnamde mi nti utom emi ke ebiet eke ndodụk.

N̄kpọ iba ẹkenen̄erede ẹn̄wam mi mfre n̄kpọ emi. Akpa, mma ntan̄ kpukpru n̄kpọ ido ukpono Shinto mfọp. Mma mfọp mme n̄wed, mme ndise, ye idem ata ọsọn̄urua n̄kpọ editi. Udiana n̄kpọ emi n̄kanamde ekedi ndisiyom ifet ndu ye Mme Ntiense Jehovah adan̄a nte n̄kekeme. Ima ye ibetedem mmọ ama enen̄ede an̄wam mi. Sụn̄sụn̄, mma mfre mme n̄kpọ emi.

UFỌN ORO MBỌDE: N̄kesinyeneke ini nnọ n̄wan mi ye nditọ mi, ndien emi ama esinam mmọ ẹkop ndobo. Nnyịn ima idinen̄ede idiana kiet ke ini n̄kọtọn̄ọde ndisisụhọde ntie mbiat ini mi ye mmọ nte Bible etemede mme ebe ẹte ẹnam. Nte ini akakade, n̄wan mi ama editiene mi okpono Jehovah. Ndien idahaemi, ami ye n̄wan mi, ye nditọ mi iba, ye ebe eyen mi ke idiana kiet ituak ibuot inọ Jehovah.

Ke ini ntide ke n̄koyom ndituak ibuot nnọ Abasi nnyụn̄ n̄n̄wam mme owo, mmokụt ke mmenyene kpukpru se n̄koyomde ndori udori. Mfiọkke nte n̄kpenịmde inua n̄kọm Jehovah.

“Mma mfiọk ke enyene se inanade ke uwem mi.”—LYNETTE HOUGHTING

N̄KAMANA KE 1958

NTO SOUTH AFRICA

EKESITIE MI NTE ẸKEDỌDUỌK MI

NTE N̄KESIDUDE UWEM: N̄kamana ke Germiston, obio emi ubiatibet mînen̄ekede ikpon. Ete ye eka mi ẹma ẹmen mi ẹnyam ẹnọ owo en̄wen sia mmọ ẹkekerede ke mmimọ idikemeke ndikama mi. Mbon oro ndade nte ete ye eka mi idahaemi ẹkedep mi ke ini n̄kedide urua iba kpọt. Tọn̄ọde ke usen emi n̄kọdiọn̄ọde ke ẹkededep mi, ama ọtọn̄ọ nditie mi ke idem nte ke ẹkedọduọk  mi. Mma ntọn̄ọ ndikere nte ke idịghe mmọ ẹnyene mi ye nte ke mmọ inen̄ekede idiọn̄ọ mi.

Ke ini n̄kedide n̄kpọ nte isua 16, mma ntọn̄ọ ndisisan̄a ye mme ufan mi n̄ka mme itie udia uwem n̄kenek unek nnyụn̄ nse ikwọ. Mma nnyụn̄ ntọn̄ọ ndin̄wọn̄ sika ke ini n̄kedide isua 17. N̄koyom nditie esan̄ esan̄ nte iban emi ẹsisuande etop sika ke ekebe ndise. Mma n̄kanam utom ke Johannesburg ke ini n̄kedide isua 19, ndien mma ndụk idiọk ndụk do. Ibịghike, mma ntọn̄ọ ndisitịn̄ ikọ ntịme ntịme, nditetịm n̄n̄wọn̄ sika, nnyụn̄ n̄n̄wọn̄ mmịn etieti ke utịturua.

Edi kpa ye ofụri emi, n̄kedịghe ifu. Mma nsisịn̄ede idem etieti nnyụn̄ mbre mbre ikpa emi iban ẹsibrede. Mma nnen̄ede nsịn idem ke utom kọmputa emi n̄kanamde tutu nnen̄ede n̄wọrọ etop. Mma nnen̄ede nnyene okụk, ntre mme owo ẹkeda mi nte owo emi okụtde unen ke uwem. Kpa ye kpukpru emi, esịt ikesinemke mi—uwem ama odorode mi. Mma mfiọk ke enyene se inanade ke uwem mi.

NTE BIBLE OKOKPỤHỌREDE UWEM MI: Ke ini n̄kọtọn̄ọde ndikpep Bible, mma n̄kụt ke Jehovah edi Abasi ima. Mma n̄kụt n̄ko ke Abasi ndinọ nnyịn Bible owụt adan̄a nte enye amade nnyịn. Onyụn̄ etie nte enye ewet nnyịn leta eteme nnyịn nte idisan̄ade. (Isaiah 48:17, 18) Mma ndikụt ke ana nnam ikpọ ukpụhọde ke uwem mi edieke nyomde ndidia ufọn ima ima ndausụn̄ Jehovah.

Akpa n̄kpọ emi akanade nnam ekedi nditre idiọk ndụk. Mma n̄kere se idude ke Mme N̄ke 13:20 emi ọdọhọde ete: “Owo eke asan̄ade ye mbon ọniọn̄ eyenyene ọniọn̄, edi ọyọdiọk ye owo eke odụkde nsan̄a ye mme ndisịme.” Itien̄wed emi ama an̄wam mi ndidian̄ade nsan̄a ye n̄kani ufan mi, nnyụn̄ nnam ufan ye Mme Ntiense Jehovah.

Edi ama enen̄ede ọsọn̄ mi nditre sika, sia sika ama enen̄ede emehe mi. Nte n̄kosụk ndomode nditre sika, mfịna en̄wen ama ọtọn̄ọ. Nditre sika ama anam nnen̄ede n̄kpon ubom. N̄kamaha nte n̄kokponde, ndien ama ekpere ndida mi isua duop mbemiso n̄kekemede ndifiak ntie nte n̄ketiede. Edi mma ndiọn̄ọ nte ke ọfọn nditre sika. Mma mbọn̄ akam nnọ Jehovah ediwak ini, ndien enye ama an̄wam mi ntre sika.

UFỌN ORO MBỌDE: Idem enen̄ede ọsọn̄ mi idahaemi. Mmoyụhọ ye se nnyenede—nsịnke aba idem nyom abian̄a abian̄a inemesịt emi utom, uwọrọetop, ye inyene ẹsinọde. Ndikpep mme owo akpanikọ Bible anam n̄kop inemesịt. N̄kani mbon itie utom mi ita, ye ebe mi ẹdiana ye ami ẹtuak ibuot ẹnọ Jehovah. Mbemiso mbon emi ẹkedepde mi ẹkekpade, mma ntịn̄ nnọ mmọ nte ke Bible ọn̄wọn̄ọ ke mme owo ẹyeset ẹdidu uwem ke Paradise ke isọn̄ emi.

Ndisan̄a n̄kpere Jehovah anam ntre ndikere ke ẹkedọduọk mi. Jehovah emen mi esịn ke ubon esie emi odude ke ofụri ererimbot. Ndien idahaemi mmenyene owo. Mmọ ẹdi mme eka, mme ete, ye nditọeka mi.—Mark 10:29, 30.

[Ndise ke page 12]

Mmokụt ata ima ke otu Mme Ntiense Jehovah

[Ndise ke page 13]

Itie ido ukpono Shinto emi n̄kesikade