Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

Biblia lɛ Tsakeɔ Mɛi

MƐNI ha yoo ko ni eye aaafee afii 63 lɛ kpa wɔŋjamɔ? Mɛni tsirɛ Shinto osɔfo ko ni ekpa sɔɔmɔ yɛ gbatsu ko mli ni ebatsɔ Kristofonyo? Te yoo ko ni mɛi komɛi ŋɔ lɛ amɛfee amɛbi kɛjɛ egbekɛbiiashi tɔ̃ɔ lɛ fee tɛŋŋ eye kpoomɔ ni enuɔ he akɛ akpoo lɛ lɛ nɔ? Naa nɔ ni aŋkroaŋkroi nɛɛ yɔɔ kɛɛmɔ.

“Mijáaa Wɔji Dɔŋŋ.”—ABA DANSOU

AFI NI AFƆ LƐ: 1938

MAŊ NƆ NI EJƐ: BENIN

MƆ NI EJI TSUTSU KO: WƆŊJALƆ

MITSUTSU SHIHILƐ: Mida yɛ akrowa ko ni atsɛɔ lɛ So-Tchahoué ni yɔɔ kpaakpo ko mushi. Akrowa lɛŋ bii hɛɔ, amɛlɛɔ tsinai, tooi, kpolokoi, wuɔi kɛ amɛhenɔi. Akɛni nu eta he fɛɛ he, ni gbɛjegbɛi bɛ jɛmɛ hewɔ lɛ, lɛlɛ mli ataa kɛyaa he fɛɛ he. Akɛ tsei kɛ jwɛi titri emamɔ tsũi lɛ, eyɛ mli akɛ akɛ ŋtayai emamɔ ekomɛi. Akrowa lɛŋ bii tsiimɔ ji ohiafoi. Ni kɛlɛ, ajuuu tamɔ ajuɔ yɛ maŋtiasei lɛ amli lɛ.

Beni miji gbekɛ lɛ, tsɛ Ataa kɛ mi kɛ minyɛmi yoo tee gbatsu ko naa ni afee kusum kɛŋɔ wɔ awo wɔŋjamɔ mli. Beni mida lɛ, miŋɔ Yorubabii awɔŋ ko ni ji Dudua (Oduduwa) mifee miwɔŋ. Mima gbatsu miha wɔŋ nɛɛ, ni mikɛ yɛlɛ, mu tsuru, waa, wuɔi, okpoi, kɛ kooloi krokomɛi shãa afɔle mihaa lɛ daa. Nibii ni mikɛshãa afɔle nɛɛ ajara wa waa, ni bei pii lɛ amɛhaa mishika fɛɛ tãa.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Beni mibɔi Biblia lɛ kasemɔ lɛ, mibale akɛ Yehowa ji anɔkwa Nyɔŋmɔ koome lɛ. Mikase hu akɛ eehi amagai ni akɛtsuɔ nii yɛ jamɔ mli. (2 Mose 20:4, 5; 1 Korintobii 10:14) Mina nɔ ni esa akɛ mafee. Mishɛrɛ amagai lɛ fɛɛ mishwie ni mijie nɔ fɛɛ nɔ ni kɛ wɔŋjamɔ yɔɔ tsakpaa lɛ kɛjɛ mishĩa lɛŋ. Mifɔ̃ɔ mumɔi fɔji lɛ anibimɔ, ni mikɛ mihe wooo wɔŋjamɔ kɛ yarafeemɔ kusumii amli dɔŋŋ.

No mli lɛ miye fe afii 60 ni minaaa lɛ mlɛo kwraa akɛ mafee tsakemɔi nɛɛ. Minanemɛi, miwekumɛi, kɛ mikutsoŋbii lɛ te shi amɛwo mi ni amɛye mihe fɛo. Shi misɔle mibi Yehowa koni ewaje mi ni mafee nɔ ni ja. Wiemɔi ni yɔɔ Abɛi 18:10 lɛ shɛje mimii akɛ: “Mɔ̃ɔ ni wa ji Yehowa gbɛi lɛ; no mli jalɔ sháa foi kɛyaa, ni ehiɔ shi shweshweeshwe.”

Yehowa Odasefoi akpeeiyaa ji nɔ kroko ni ye ebua mi. Jɛmɛ miyana nɔ ni ji Kristofoi asuɔmɔ yɛ, ni mɔdɛŋ ni amɛbɔɔ koni amɛhi shi yɛ jeŋba he mlai ni nɔ bɛ ni yɔɔ Biblia lɛ mli lɛ anaa lɛ sa mihiɛ waa. Nibii ni mina lɛ ha miyiŋ tsɔ akɛ Yehowa Odasefoi ajamɔ lɛ ji anɔkwa jamɔ lɛ.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: Biblia mli shishitoo mlai ni mikɛtsuɔ nii lɛ eye ebua ni wekukpaa kpakpa ebakã mi kɛ mibii lɛ ateŋ. Minuɔ he hu akɛ awó jatsu tsiŋmoo yɛ minɔ. Tsutsu ko lɛ, mifiteɔ mishika fɛɛ kɛsɔmɔɔ wɔji ni wala bɛ amɛmli, ni mináaa he sɛɛ ko kwraa. Amrɔ nɛɛ miija Yehowa, mɔ ni baaha wɔnaagbai fɛɛ asɛɛ afo kwraa lɛ. (Kpojiemɔ 21:3, 4) Eŋɔɔ minaa waa akɛ mijaaa wɔji dɔŋŋ, shi moŋ miisɔmɔ Yehowa! Ebuɔ mihe diɛŋtsɛ, ni misheee gbeyei.

“Mibɔi Nyɔŋmɔ Sɛɛgbɛ Taomɔ Kɛjɛ Migbekɛbiiashi Tɔ̃ɔ.”—SHINJI SATO

AFI NI AFƆ LƐ: 1951

MAŊ NƆ NI EJƐ: JAPAN

MƆ NI EJI TSUTSU KO: SHINTO OSƆFO

MITSUTSU SHIHILƐ: Mida yɛ maŋ ko ni yɔɔ Fukuoka kpokpaa lɛ nɔ. No mli lɛ mifɔlɔi kɛ jamɔ shwɛɛɛ kwraa; amɛtsɔse mi kɛjɛ migbekɛbiiashi tɔ̃ɔ koni mikɛ woo aha Shinto nyɔŋmɔi lɛ. Beni miji gbekɛ nuu fioo lɛ, bei pii lɛ misusuɔ miyiwalaheremɔ he, ni mishweɔ waa akɛ maye mabua mɛi ni naa nɔ̃ lɛ. Mikaiɔ akɛ beni miyɔɔ praimari skul lɛ, be ko lɛ wɔtsɔɔlɔ lɛ bi koni klasbii lɛ ateŋ mɔ fɛɛ mɔ atsɔɔ nɔ ni ebaasumɔ ni efee kɛ́ eda. Miklasbii lɛ tsɔɔ nitsumɔi pɔtɛi ni amɛbaasumɔ ni amɛtsu, tamɔ adebɔɔ nibii ahe nikasemɔ. Mikɛɛ akɛ masumɔ ni masɔmɔ Nyɔŋmɔ. Mɔ fɛɛ mɔ shwie shi kɛ ŋmɔlɔ.

Beni migbe sɛkɛndre skul naa lɛ, mitee osɔfoi askul. Beni miyɔɔ skul lɛ, mina akɛ Shinto osɔfo ko yɛ jɛmɛ ni kɛ́ ená dekã fioo lɛ ekaneɔ wolo ko kɛ esɛɛ ediŋ. Gbi ko lɛ ebi mi akɛ, “Sato, ani ole wolo nɛɛ?” Akɛni mina akɛ esɛɛ ediŋ hewɔ lɛ, mito he akɛ, “Eji Biblia.” Ekɛɛ mi akɛ, “Esa akɛ mɔ fɛɛ mɔ ni miisumɔ ni ebatsɔ Shinto osɔfo lɛ akane wolo nɛɛ.”

Oya nɔŋŋ ni miyahé Biblia. Mikɛ Biblia lɛ wo miwojiatoohe lɛ he ko ni mɔ fɛɛ mɔ baanyɛ ana, ni mikwɛ nɔ jogbaŋŋ. Shi mináaa be kɛkaneee ejaakɛ skul nifeemɔi haaa maná dekã kwraa. Beni migbe skul lɛ naa lɛ, mibɔi nitsumɔ yɛ gbatsu ko naa akɛ Shinto osɔfo. Nɔ ni mishwe kɛjɛ migbekɛbiiashi lɛ eba mli.

Shi etsɛɛɛ ni miyɔse akɛ Shinto osɔfoyeli lɛ tamɔɔɔ bɔ ni misusu lɛ. Osɔfoi lɛ ateŋ babaoo ejieee suɔmɔ kpo, ni amɛsusuuu mɛi krokomɛi ahe. Amɛteŋ tsiimɔ hu bɛ hemɔkɛyeli. Osɔfonukpai lɛ ateŋ mɔ kome po kɛɛ mi akɛ: “Kɛ́ ootao oye omanye yɛ biɛ lɛ, esa akɛ owie jeŋ nilee pɛ he. Awieee hemɔkɛyeli he yɛ biɛ.”

Wiemɔi ni tamɔ nɛkɛ lɛ ha Shinto jamɔ lɛ je mihiɛ. Eyɛ mli akɛ mitee nɔ misɔmɔ yɛ gbatsu lɛ naa moŋ, shi mibɔi jamɔi krokomɛi amli pɛimɔ. Shi kɛlɛ, eko eko haaa mitsui anyɔ mimli. Shii abɔ ni mipɛiɔ jamɔi krokomɛi amli lɛ, shii abɔ ni minijiaŋ jeɔ wui ji no. Minu he akɛ anɔkwa jamɔ ko bɛ.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Afi 1988 lɛ, mikɛ Buddhanyo ko kpe ni ewo mi hewalɛ koni mikane Biblia lɛ. Mikai Shinto osɔfo ni wo mi hewalɛ koni mifee nakai nɔŋŋ afii komɛi ni eho lɛ. Mikpɛ miyiŋ akɛ matsu ŋaawoo lɛ he nii. Mibɔi Biblia lɛ kanemɔ, ni etsɛɛɛ ni ehé mijwɛŋmɔ fɛɛ. Bei komɛi lɛ, mikaneɔ jenamɔ muu fɛɛ kɛyashiɔ leebi wɛlɛŋŋ beni hulu eje.

Nibii ni mikane lɛ tsirɛ mi koni masɔle maha Nyɔŋmɔ ni Biblia lɛ wieɔ ehe lɛ. Mikɛ wɔtsɛ ni yɔɔ ŋwɛi sɔlemɔ ni jeɔ kpo yɛ Mateo 6:9-13 lɛ je shishi. Mitĩɔ sɔlemɔ nɛɛ mli ŋmɛlɛtswai enyɔ fɛɛ enyɔ—ni mifeɔ nakai kɛ́ miisɔmɔ yɛ Shinto gbatsu lɛ mli po.

Minuuu nibii ni mikaneɔ yɛ Biblia lɛ mli lɛ pii ashishi. Be nɛɛ mli lɛ, mibote gbalashihilɛ mli momo, ni akɛni Yehowa Odasefoi lɛ eba miŋa ŋɔɔ pɛŋ hewɔ lɛ, mile akɛ amɛkɛ mɛi kaseɔ Biblia lɛ. Mitao Odasefoi lɛ ateŋ mɔ kome, ni mibibii lɛ saji babaoo. Beni Odasefonyo yoo nɛɛ jɛ Biblia lɛ mli ni eha eko fɛɛ eko hetoo lɛ, mitsui tɔ. Eto gbɛjianɔ koni Odasefonyo nuu ko kɛ mi akase Biblia lɛ.

No sɛɛ etsɛɛɛ lɛ, mibɔi Yehowa Odasefoi akpeeiyaa. No mli lɛ Odasefoi komɛi yɛ jɛmɛ ni mikɛ amɛ ewie basabasa pɛŋ, shi miyooo amɛ. Ni kɛlɛ amɛkɛ miishɛɛ ŋa mi ni amɛhere mi hiɛmɛɛ.

Mikase yɛ kpeei nɛɛ ashishi akɛ Nyɔŋmɔ kpaa gbɛ akɛ wumɛi ajie suɔmɔ kpo amɛtsɔɔ amɛweku mli bii ní amɛwo amɛ. Osɔfoi anitsumɔ ni mitsu lɛ hé mi aahu akɛ mikwɛɛɛ miŋa kɛ mibii enyɔ lɛ atsiabo. Shi agbɛnɛ lɛ mibɔi he susumɔ akɛ mináa be kɛboɔ mɛi ni bajáa yɛ gbatsu lɛ naa lɛ atoi, shi mikɛ miŋa tako shi pɛŋ ní mabo nɔ ni eyɔɔ kɛɛmɔ toi.

Beni mikase nii kɛshɛ he ko lɛ, mibale nibii babaoo yɛ Yehowa he, ni no ha mitsi mibɛŋkɛ lɛ. Ŋmalɛi tamɔ Romabii 10:13 lɛ ni kɛɛ akɛ: “Mɔ fɛɛ mɔ ni aaabo atsɛ́ Nuŋtsɔ [Yehowa] gbɛi lɛ, aaahere eyiwala” lɛ ta mitsuiŋ waa. Mibɔi Nyɔŋmɔ sɛɛgbɛ taomɔ kɛjɛ migbekɛbiiashi tɔ̃ɔ, shi mina lɛ agbɛnɛ!

Minu he akɛ migbɛ bɛ gbatsu lɛ naa dɔŋŋ. Shishijee mli lɛ, bɔ ni mɛi baana mi amɛha kɛji amɛna akɛ mishi Shinto jamɔ lɛ hao mi waa. Shi mikɛɔ mihe akɛ kɛji mina anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ yɛ jamɔ kroko mli lɛ mashi Shinto jamɔ lɛ. No hewɔ lɛ, yɛ afi 1989 agbiɛnaa beaŋ lɛ, mibo nɔ ni mihenilee kɛɔ mi lɛ toi. Mishi gbatsu lɛ naa ni mikɛ mihe ha Yehowa.

Mináaa gbatsu lɛ naa shimɔ mlɛo. Osɔfonukpai lɛ wie mihiɛ waa ni amɛbɔ mɔdɛŋ akɛ amɛnyɛ minɔ koni mikashi. Ni kɛlɛ, nɔ ni wa ha mi po fe enɛ ji kɛɛmɔ ni makɛɛ mifɔlɔi. Beni minyiɛ gbɛ kɛmiiya amɛŋɔɔ lɛ, tsuifãa sɔŋŋ ha mitsui bɔi mihe waa, ni minajiaŋ fɛɛ jɔ! Miwa shii abɔ yɛ gbɛ lɛ nɔ misɔle miha Yehowa koni ewaje mi.

Beni miyashɛ amɛshĩa lɛ, shishijee mli lɛ gbeyeishemɔ haaa manyɛ matsĩ sane lɛ tã. Ŋmɛlɛtswai saŋŋ ho. Misɔle yɛ he aahu, ni yɛ naagbee mli lɛ mifɛne flɔtɔ lɛ naa ni migba Ataa nɔ fɛɛ nɔ. Mikɛɛ lɛ akɛ mina anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ ni no hewɔ lɛ miishi Shinto jamɔ lɛ koni masɔmɔ Lɛ. Ataa he jɔ̃ ehe ni etsui kumɔ. Wekumɛi krokomɛi ba shĩa lɛ ni amɛbɔ mɔdɛŋ akɛ amɛha matsake mijwɛŋmɔ. Misumɔɔɔ ni mafee nɔ ko ni baagba miwekumɛi lɛ anaa, shi yɛ nakai beaŋ nɔŋŋ lɛ mile akɛ eja gbɛ akɛ masɔmɔ Yehowa. Be ko sɛɛ lɛ, miwekumɛi lɛ kɛ bulɛ ha mi yɛ yiŋ ni mikpɛ lɛ hewɔ.

Eyɛ mli akɛ mitsɔɔɔ gbatsu lɛ naa kɛhooo dɔŋŋ moŋ, shi ehe bahia ni magbe ehe nɔ fɛɛ nɔ kɛjɛ mijwɛŋmɔŋ. Mitsutsu shihilɛ akɛ osɔfo lɛ fee tamɔ atswã yɛ mijwɛŋmɔŋ. Mibɔ mɔdɛŋ waa akɛ majie kɛjɛ mijwɛŋmɔŋ, shi he fɛɛ he ni matsɔ lɛ, minaa nibii ni haa mikaiɔ mitsutsu shihilɛ lɛ.

Nibii enyɔ ye ebua mi koni enɛɛmɛi akaná minɔ hewalɛ. Klɛŋklɛŋ lɛ, migbɛlɛ shi kɛtao nibii fɛɛ ni yɔɔ mishĩa lɛ ní kɛ mitsutsu jamɔ lɛ yɔɔ tsakpãa. No sɛɛ lɛ mishã fɛɛ—woji, mfonirii, kɛ jamɔ lɛ he nibii komɛi ni jara wala lɛ tete po. Nɔ ni ji enyɔ lɛ, mibɔ mɔdɛŋ akɛ mikɛ Odasefoi lɛ abɔ daa. Misɛɛ ni amɛfi, kɛ amɛnaanyobɔɔ lɛ ye ebua mi waa. Fiofio lɛ, minyɛ migbe mitsutsu shihilɛ lɛ kɛjɛ mijwɛŋmɔŋ.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: Tsutsu ko lɛ mikwɛɛɛ miŋa kɛ mibii atsiabo, ni no haa amɛhe feɔ shoo waa. Shi beni mibɔi dekã namɔ kɛ amɛ hamɔ taakɛ Biblia lɛ tsɔɔ wumɛi koni amɛfee lɛ, wɔbafee ekome waa. Sɛɛ mli lɛ, miŋa bafata mihe kɛsɔmɔ Yehowa. Amrɔ nɛɛ, wɔ kɛ wɔbi nuu, wɔbi yoo, kɛ ewu efee ekome kɛmiija anɔkwa Nyɔŋmɔ lɛ.

Kɛ́ misusu shwelɛ ni miná yɛ migbekɛbiiashi akɛ masɔmɔ Nyɔŋmɔ ní maye mabua mɛi krokomɛi lɛ he lɛ, minaa akɛ nɔ ni mishwe lɛ fɛɛ eba mli—ni eteke nɔ tete. Miida Yehowa shi waa.

“Mile akɛ nɔ ko Miiŋmɛɛ Mi.”—LYNETTE HOUGHTING

AFI NI AFƆ LƐ: 1958

MAŊ NƆ NI EJƐ: SOUTH AFRICA

MƆ NI EJI TSUTSU KO: ENU HE AKƐ AKPOO LƐ

MITSUTSU SHIHILƐ: Afɔ mi yɛ Germiston, maŋ ko ni atsaa ojarawatɛ yɛ mli, ni nɔfɔŋfeemɔ faaa tsɔ yɛ jɛi. Akɛni mifɔlɔi susu akɛ amɛnyɛŋ amɛkwɛ mi hewɔ lɛ, amɛŋmɛ gbɛ koni mɔ ko aŋɔ mi afee ebi. Mifɔmɔ sɛɛ gbii 14 pɛ lɛ, gbalashihilɛ mli hefatalɔi komɛi ni yɔɔ suɔmɔ baŋɔ mi amɛyafee amɛbi, ni mibale amɛ akɛ minyɛ kɛ mitsɛ. Shi kɛlɛ, beni mida ni agba mi enɛ lɛ, eha mibɔi awerɛhoyeli akɛ akpoo mi. Mibanu he akɛ jeee mifɔlɔi ji mɛi ni yaŋɔ mi nɛɛ, ni akɛ kɛfee lɛ amɛnuuu mi shishi.

Beni miye aaafee afii 16 lɛ, mibɔi dãatseiaŋ shwɛmɔ, ni mikɛ minanemɛi yaa jɛi wɔyajoɔ ni wɔboɔ lala toi. Beni miye afii 17 lɛ, mibɔi zigareti shɛremɔ. No mli lɛ miitao mafee tiãtiã tamɔ mɛi ni minaa yɛ woji kɛ sinii ni akɛtswaa zigareti shɛremɔ he adafi lɛ amli lɛ. Mibɔi nitsumɔ yɛ Johannesburg beni miye afii 19, ni etsɛɛɛ ni mikɛ nanemɛi fɔji bɔi bɔɔ. Oona kɛ onaaa nɛɛ, mikɛ wiemɔ sha ebɔi nitsumɔ, miishɛre zigareti waa, ni miinu dãa hu waa yɛ otsii anaagbee.

Enɛɛmɛi fɛɛ asɛɛ lɛ, miyɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ bɔ ni sa. Migbɔleɔ mikpɔiaŋ ni mikɛ yei tswaa bɔɔlu. Mikɛ minitsumɔ lɛ hu shwɛɛɛ kwraa, ni ale mitɛ naa yɛ kɔmpiuta he nitsumɔ mli. Enɛ hewɔ lɛ, mibaná midɛŋ saŋŋ, ni mɛi pii na mi akɛ mina mijeŋ naa. Shi yɛ anɔkwale mli lɛ, mibɛ miishɛɛ kwraa—minu he akɛ midu gbɛ, ni shihilɛ je mitsine. Yɛ mitsui mli lɛ, mile akɛ nɔ ko miiŋmɛɛ mi.

BƆ NI BIBLIA LƐ TSAKE MISHIHILƐ: Beni mibɔi Biblia lɛ kasemɔ lɛ, mibale akɛ Yehowa ji Nyɔŋmɔ ni yɔɔ suɔmɔ. Mikase hu akɛ nakai suɔmɔ lɛ ha ekɛ e-Wiemɔ, ni ji Biblia lɛ ha wɔ. Eji wolo ni eŋma wɔ koni ekudɔ wɔnajifaamɔi. (Yesaia 48:17, 18) Mibayɔse akɛ, kɛ́ maná suɔmɔ mli ni ejɛɔ etsɔɔ wɔ gbɛ lɛ he sɛɛ lɛ, esa akɛ mafee tsakemɔi wuji komɛi yɛ mishihilɛ mli.

Tsakemɔ kome ni ehe bahia ni mafee lɛ kɔɔ mɛi ni mikɛbɔɔ lɛ he. Mijwɛŋ wiemɔi ni yɔɔ Abɛi 13:20 lɛ anɔ jogbaŋŋ. Jɛmɛ kɛɛ akɛ: “Mɔ ni kɛ nilelɔi nyiɛɔ lɛ, eeetsɔ nilelɔ; shi mɔ ni kɛ kwashiai bɔɔ lɛ, eeena amane.” Nakai shishitoo mla lɛ ye ebua mi ni mikɛ mitsutsu nanemɛi lɛ fo tako mli ni mibaná nanemɛi heei yɛ Yehowa Odasefoi lɛ ateŋ.

Nɔ ni wa ha mi fe fɛɛ ji ni makpa zigareti shɛremɔ; eshɛremɔ lɛ eka mihe waa. Beni mibɔi kpamɔ fiofio lɛ, mikɛ naagba kroko hu kpe. Ekpamɔ lɛ ha mishwi, ni mimli tsii kilogram 13.6 kɛfata he! Enɛ fee mi hiɛgbele waa, ni ehé mi aaafee afii nyɔŋma dani minɔ gbɔ, ni mifee tamɔ tsutsu lɛ. Kɛlɛ, mile akɛ eja jogbaŋŋ akɛ mifɔ̃ɔ zigareti lɛ shɛremɔ. Misɔle miha Yehowa daa, ni ewaje mi ni mikpa.

BƆ NI MINÁ HE SƐƐ: Amrɔ nɛɛ, miyɛ gbɔmɔtsoŋ hewalɛ fe tsutsu lɛ. Mitsui hu enyɔ mimli—kulɛ misusu akɛ heloonaa nitsumɔ, gbɛihemɔ, kɛ ninámɔ baaha maná miishɛɛ, shi eyabaaa lɛ nakai, ni amrɔ nɛɛ mitiuuu enɛɛmɛi asɛɛ dɔŋŋ. Yɛ no najiaŋ lɛ, miishiɛ Biblia mli anɔkwalei lɛ miiha mɛi, ni no haa mináa miishɛɛ. Enɛ hewɔ lɛ mitsutsu nanemɛi lɛ ateŋ mɛi etɛ ebafata mi kɛ miwu he kɛmiisɔmɔ Yehowa. Migba mɛi ní ŋɔ mi amɛfee amɛbi lɛ Biblia mli shiwoo akɛ abaatee gbohii ashi kɛba paradeiso yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ lɛ he sane dani amɛteŋ mɔ fɛɛ mɔ gbo.

Akɛni mitsi mibɛŋkɛ Yehowa hewɔ lɛ, amrɔ nɛɛ minuuu he dɔŋŋ akɛ akpoo mi. Ekɛ mi ebawo jeŋ muu fɛɛ héyelilɔi aweku ko mli, ni no hewɔ lɛ minuuu he akɛ mibɛ mɔ ko. Miyɛ nyɛmɛi, tsɛmɛi, nyɛmimɛi hii, kɛ nyɛmimɛi yei babaoo yɛ amɛteŋ.—Marko 10:29, 30.—w11-E 07/1.

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 28]

Ajieɔ Kristofoi asuɔmɔ kpo atsɔɔ mi yɛ Yehowa Odasefoi lɛ ateŋ

[Mfoniri ni yɔɔ baafa 29]

Shinto gbatsu ni mijá yɛ mli tsutsu ko lɛ