Bibele ya Cincanga Bupilo Bwa Batu

Ki kabakalañi musali wa lilimo ze fitelela 60 ha naa tuhezi ku lapela milimu ya maswaniso? Kiñi ze ne tahisize kuli muprisita wa bulapeli bwa sizo bwa kwa Japan (bwa Sishinto) a tuhele ku sebeza kwa tempele ni ku ba sikombwa sa Sikreste? Musali ya na añuzwi ha mano pepiwa feela naa konile cwañi ku talimana ni maikuto a ku yubekiwa? Ha lu nyakisiseñi ze ba bulela batu bao.

“Ha ni sa li mutangaa milimu ya maswaniso.”—BO ABA DANSOU

SILIMO SE NE BA PEPILWE: 1938

NAHA KO BA SIMULUHA: BENIN

LITABA ZE EZAHEZI: NE BA LAPELANGA MILIMU YA MASWANISO

BUPILO BWA KA BWA KWAMULAHO: Ne ni hulezi mwa munzi wo bizwa So-Tchahoué, ili munzi wo mwa mataba, bukaufi ni lisa. Batu ba mwa munzi wa luna ki mandui, mi hape ba uta likomu, lipuli, lingu, likulube, ni linyunywani. Batu ba itusisanga lisepe ni mikolo bakeñisa kuli ha ku na mikwakwa. Hañata ba yahanga mandu a bona ka ku itusisa likota ni bucwañi, nihaike kuli ba bañwi ba yahanga ka ku itusisa masitina. Buñata bwa batu ba ba pila mwa munzi wo ba shebile. Nihakulicwalo, mwa sibaka se ha ku si ka ata hahulu bukebenga inge mwa bukuwa.

Ha ne ni sa li mwanana, bo ndate ba ni isa ni muhulwanaa ka kwa ku yo ituta za milimu. Ha se ni hulile, na kala ku lapela mulimu ya bizwa Dudua (Oduduwa) wa mwa sizo sa Siyoruba. Na yahela mulimu yo kandu, mi kamita ne ni isanga litabelo za malaka, oli, minyopi, likuhu, linkwilimba, ni lifolofolo ze shutana-shutana. Litabelo ze, ne li tula hahulu kuli mane ne ni felezanga masheleñi a ka kaufela kwa ku leka litabelo ze.

MO NE I CINCELIZE BUPILO BWA KA BIBELE: Ha ne ni kalile ku ituta Bibele, naa lemuha kuli Jehova ki yena Mulimu a nosi wa niti. Hape ne ni itutile kuli Mulimu ha tabeli kuli batu ba itusise maswaniso mwa ku lapela. (Exoda 20:4, 5; 1 Makorinte 10:14) Na lemuha ze ne ni swanela ku eza. Kacwalo, na yumba maswaniso a ka kaufela ni lika kaufela ze ne ni itusisanga mwa ku lapela milimu ya maswaniso. Na tuhela ku itusisanga litaula, mi na ambuka lizo kaufela ze ne sa swalisani ni Bibele hamoho cwalo ni lizo za fa maswabi.

Bakeñisa kuli ne se ni na ni lilimo ze fitelela 60, ne ku li taata kuli ni eze licinceho ze kaufela. Balikani ba ka, bahabo na, ni batu ba ne ba pila mabapa ni na ba lwanisa tumelo ya ka ni ku ni seha. Kono na lapela ku Jehova kuli a ni fe maata a ku eza se si lukile. Na omba-ombiwa ki manzwi a kwa Liproverbia 18:10, a li: “Libizo la Muñaa Bupilo ki mapilelo a tiile, ya lukile u sabela ku ona, mi wa piliswa.”

Nto ye ñwi hape ye nee ni tusize, ne li ku fumanehanga kwa mikopano ya Lipaki za Jehova. Kwa mikopano yeo, batu ne ba ni bonisanga lilato la Sikreste, mi ne ni tabisizwe hahulu ki ku bona kuli ba lika ka taata ku pila ka ku lumelelana ni likuka ze pahami za mwa Bibele ka za muzamao. Ze ne ni boni ne li ni kolwisize kuli Lipaki za Jehova ba mwa bulapeli bwa niti.

 MO NI TUSELIZWE: Ku latelela likuka za mwa Bibele ku ni tusize ku tiisa swalisano ya ka ni bana ba ka. Hape ni ikutwa kuli ni imuluzwi. Ne ni sinyezanga maluo a ka fa milimu ya maswaniso ye sa pili ili ye si ka ni tusa ka nzila ifi kamba ifi. Cwale se ni lapela Jehova, ili ya kona ku tatululelela butata bwa luna kaufela. (Sinulo 21:3, 4) Ni tabile hahulu kuli ha ni sa li mutangaa milimu ya maswaniso, kono se ni li mutangaa Jehova! Jehova kaniti luli wa ni sileleza ni ku ni fa buiketo bwa luli.

“Ne ni kalile ku bata Mulimu ku zwa feela kwa bwanana.”—BO SHINJI SATO

SILIMO SE NE BA PEPILWE: 1951

NAHA KO BA SIMULUHA: JAPAN

LITABA ZE EZAHEZI: NE BA BANGA BAPRISITA BA BULAPELI BWA SISHINTO

BUPILO BWA KA BWA KWAMULAHO: Ne ni hulezi mwa toloponyana ya mwa Fukuoka. Bashemi ba ka ne ba li balapeli ba batuna hahulu, mi ku zwa kwa bwanana bwa ka ne ba ni lutile ku kuteka milimu ya Sishinto. Ha ne ni sa li mwanana, ne ni nahananga ka za puluso ya ka mi ne ni na ni takazo ye tuna ya ku tusa batu ba ba inzi mwa butata bo bu shutana-shutana. Na hupula nako ye ñwi ha ni kala sikolo, bo muluti ba lu buza ze ne lu bata ku eza mwa bupilo ha ne lu ka hula. Bo ne ni kena ni bona sikolo ne ba na ni milelo ye mituna, ye cwale ka ku yo ba licaziba za sayansi. Na bulela kuli na, ne ni bata ku yo sebeleza Mulimu. Batu kaufela mwa kilasi ba ni seha.

Ha ni feza sikolo, na ya kwa sikolo se si pahami ku yo ituta ku ba muluti wa bulapeli. Ka nako ye ne ni ituta, na zibana ni muprisita wa Sishinto ya na tandanga nako ya na lukuluhanga inze a bala buka ye na ni kaba ye nsu. Zazi le liñwi muprisita yo a ni buza kuli, “Sato, kana wa ziba buka ye?” Ne ni boni mubala wa buka yeo, kacwalo na alaba kuli, “Ki Bibele.” Muprisita yo a bulela kuli, “Mutu kaufela ya bata ku ba muprisita wa bulapeli bwa Sishinto u swanela ku bala buka ye.”

Honafo na ya ku yo leka Bibele. Na beya Bibele yeo fa shelufu ili fo ne ni kona ku i bona ka bunolo, mi na i babalela hahulu. Bakeñisa kuli sikolo ne si ni patehisa hahulu, na palelwa ku fumananga nako ya ku balanga Bibele yeo. Ha ni feza sikolo, na kala ku sebeleza kwa tempele sina muprisita wa Sishinto, ili ku taleleza sikonkwani sa ka sa kwa bwanana.

Hamulaho wa nakonyana na fita fa ku lemuha kuli mo ne ni ngela musebezi wa buprisita bwa Sishinto  haki mona mo u inezi. Baprisita ba bañata ne ba sa bonisangi lilato kamba ku iyakatwa ba bañwi. Mi buñata bwa bona hape ne ba si na tumelo. Mane muprisita yo muñwi ku ba bahulu ba ka a ni bulelela kuli: “Haiba u bata ku kondisa kwanu, u swanela ku ambolanga feela litaba ze ama mihupulo ya batu. Ki mulatu ku ambola ka za tumelo mwa sibaka se.”

Za naa bulezi muprisita yo za ni zwafisa, mi na latehelwa ki tumelo ya ka mwa bulapeli bwa Sishinto. Nihaike kuli ne ni zwezipili ku sebeleza kwa tempele, na kalisa ku eza lipatisiso ka za likeleke li sili. Niteñi, ha ku na bulapeli bo ne bu luta niti luli. Ka mo ne ni nyakisiseza likeleke ze ñata, ki ka mo ne ni zwafela hahulu. Na ikutwa kuli ha ku na niti mwa bulapeli bufi kamba bufi.

MO NE I CINCELIZE BUPILO BWA KA BIBELE: Ka 1988, na zibana ni mutu yo muñwi wa mwa keleke ya Sibuddha, mi a ni susueza ku balanga Bibele. Na hupula muprisita wa Sishinto ya na kile a ni susueza ku bala Bibele lilimonyana kwamulaho. Na ikatulela ku latelela kelezo yeo. Ha ne ni kalile ku balanga Bibele, na ba ni mukwa wa ku i balanga. Ka linako ze ñwi ne ni tandanga busihu kaufela inze ni bala ku fitela lizazi ha li pazula.

Ze ne ni bala ne li ni susuelize ku ba ni takazo ya ku lapela ku Mulimu ya bulezwi mwa Bibele. Ne ni kalile ka ku lapela tapelo ye li mutala ye kwa Mateu 6:9-13. Ne ni kuta-kutelanga ku lapela tapelo yeo hamulaho wa lihora ze peli—mane nihaiba ka nako ye ne ni ezanga misebezi mwa tempele ya bulapeli bwa Sishinto.

Ne ni na ni lipuzo ze ñata ka za litaba ze ne ni bala. Ka nako ye, ne se ni nyezi, mi ne ni ziba kuli Lipaki za Jehova ba lutanga batu ka za Bibele bakeñisa kuli ne ba kile ba to potelanga musalaa ka mwa nako ya kwamulaho. Na bata-bata Lipaki, mi na fumana yo muñwi wa bona ili ye ne ni buzakile lipuzo ze ñata. Ne ni tabezi hahulu ha na alabile lipuzo za ka kaufela ka ku itusisa Bibele. Kaizeli yo a lukisa kuli Paki wa muuna a itutange Bibele ni na.

Hamulahonyana wa fo, na kalisa ku yanga kwa mikopano ya Lipaki za Jehova. Ka nako yeo ne ni si ka lemuha kuli mwahalaa Lipaki ne ku na ni ba bañwi bo ne ni kile na shwaula hahulu mwa nako ya kwamulaho. Nihakulicwalo, ne ba ni lumelisanga ka lilato ni ku ni tusa ku ikutwa ku lukuluha.

Kwa mikopano yeo, ne ni itutile kuli Mulimu u bata kuli baana ba ba nyezi ba late ni ku kuteka batu ba mwa lubasi lwa bona. Ni si ka kalisa kale ku kopana, ne ni isanga hahulu pilu kwa musebezi wa ka wa buprisita kuli mane ne ni sa babalelangi musalaa ka ni bana ba luna ba babeli. Na lemuha kuli ne ni teelezanga hahulu ze ne ba bulelanga batu ba ne ba to lapelanga kwa tempele, kono na li ku ba ni teeleze za bulela musalaa ka nihaiba hanyinyani.

Ha ne ni zwelapili ku ituta Bibele, na ituta lika ze ñata ka za Jehova ze ne ni tusize ku sutelela bukaufi ni yena. Ne ni tabisizwe hahulu ki Mañolo a cwale ka Maroma 10:13 le li bulela kuli: “Mutu ni mutu ya biza Libizo la Mulena u ka piliswa.” Ku zwa feela kwa bwanana bwa ka, ne ni batanga ku ziba Mulimu mi cwale ki kale ni mu ziba!

Na kalisa ku ikutwa kuli ha ni sa swanela ku sebeleza kwa tempele. Kwa makalelo, ne ni ikalezwi mo ne ba ka nahanela batu ba bañwi ha ne ni ka tuhela bulapeli bwa Sishinto. Kono ne ni ikatulezi kuli ne ni ka tuhela bulapeli bo ha ne ni ka fumana Mulimu wa niti ku sili. Kacwalo mwa mbumbi ya 1989, na ikatulela ku latelela ze ne li ni bulelela lizwalo la ka. Na tuhela ku sebeleza kwa tempele mi na itinga ku Jehova.

Ne ku ni bezi taata ku tuhela ku sebeleza kwa tempele. Ba bahulu ba ka mwa bulapeli ba ni yukaukela mi ba lika ku ni hapeleza kuli ni si ke na tuhela. Mane ne ku li taata hahulu ku bulelela bashemi ba ka kuli ni tuhezi ku sebeleza kwa tempele. Ha ne ni nze ni liba kwa ndu ya bashemi ba ka, ne ni imezwi ki lipilaelo kuli mane na utwa butuku mwa sifuba mi mahutu a ka na utwahala bukiti!  Ne ni zamaya inze ni yema-yema nzila kaufela ili ku lapela ku Jehova kuli a ni fe maata.

Ha se ni fitile fa ndu ya bashemi ba ka, kwa makalelo ne ni saba ku ba bulelela ze ne ni zamaela. Kwa fita nako ye telele ni sa buleli ze ne ni yezi luli. Kwa mafelelezo ha se ni lapezi hahulu na taluseza bo ndate lika kaufela. Na ba taluseza kuli ni fumani Mulimu wa niti ni kuli ni tuhezi bulapeli bwa Sishinto kuli ni sebeleze Mulimu yo. Bo ndate ba mbwetuka ni ku swaba hahulu. Bahabo na ba bañwi ba taha kwa ndu ya bashemi ba ka ni ku to lika ku ni hakulula. Ne ni sa lati ku utwisa lubasi lwa ka butuku, kono hape ne ni ziba kuli ku sebeleza Jehova ki nto ye lukile. Hamulaho wa nako, ba lubasi lwa ka ba amuhela katulo ye ne ni ezize.

Nihaike kuli ne ni tuhezi ku yanga kwa tempele, ne ni tokwa ku tuhela ku nahananga za tempele yeo. Ne ku li taata ku tuhela ku pila sina muprisita. Na lika ka taata ku libala mupilelo wo, kono ze ne ni bona kaufela ne li ni hupulisa mupilelo wa ka wa kale.

Ne ni tusizwe ki lika ze peli kuli ni ambuke likukuezo zeo. Pili, na kubukanya lika kaufela mwa ndu ya ka za bulapeli bwa Sishinto. Na cisa lika zeo kaufela—libuka, maswaniso ni lika ze ñwi ze tula ze ne ni hupulisa bulapeli bwa Sishinto. Sa bubeli, na lika mo ne ni konela kaufela ku swalisana ni Lipaki. Silikani ni susuezo ya bona ne li ni tusize hahulu. Hanyinyani-hanyinyani, na libala mupilelo wa ka wa mwa bulapeli bwa Sishinto.

MO NI TUSELIZWE: Bakeñisa ku sa babalela musalaa ka ni bana ba ka, ne ba ikutwanga hahulu bulutu. Kono ha ne ni kalile ku tandanga nako ni bona, ku likana ni mo i lutela Bibele baana ba ba nyezi, lwa kala ku swalisana hahulu mwa lubasi. Hamulaho wa nako, musalaa ka a swalisana ni na mwa ku sebeleza Jehova. Ka nako ya cwale, mwanaa luna wa mushimani, mwanaa luna wa musizana ni muunaa hae, ba swalisani ni luna mwa bulapeli bwa niti.

Ha ni hupula takazo ya ka ya kwa bwanana ya ku sebeleza Mulimu ni ku tusa batu ba bañwi, ni bona kuli ni talelelize takazo yeo ni ku fita. Ni itumela hahulu ku Jehova.

“Ne ni ziba kuli ku na ni ze ne tondahala.”—BO LYNETTE HOUGHTING

SILIMO SE NE BA PEPILWE: 1958

NAHA KO BA SIMULUHA: SOUTH AFRICA

LITABA ZE EZAHEZI: NE BA IKUTWANGA KU YUBEKIWA

BUPILO BWA KA BWA KWAMULAHO: Ne ni pepezwi mwa tolopo ya Germiston, ili sibaka sa mikoti mo ne ku si na hahulu bukebenga. Bakeñisa kuli bashemi ba ka ne ba ikutwa kuli ha ba na ku kona ku ni babalela, ba atula kuli ni añulwe feela ki batu ba sili. Ha ne ni na ni lisunda ze peli feela za ku pepiwa, na añulwa ki bo muuna ni musalaa hae ba ne ba na ni lilato ili bo ne ni tilo nga kuli ki bona bo ma ni bo ndate. Nihakulicwalo, ha ni to ziba kuli  haki bona bashemi ba ka ba ba ni pepa, na ikutwa kuli ne ni yubekilwe. Na kalisa ku ikutwa kuli ha ni swaneli ku babalelwa ki bona ni kuli ne ba sa ni utwisisi luli.

Ha ne ni li wa lilimo ze batoo ba 16, na kalisa ku yanga ni balikani ba ka kwa mipanda ili ko ne lu yo binanga ni ku yo buha balizi ba lipina. Na kala ku zuba kwai inze ni na ni lilimo ze 17. Ne ni tabela ku ba yo musisani sina batu ba ba tumile ba ne ni buhanga ili ba ne ba itusiswanga kwa ku fundota kwai. Ha ni to kwanisa lilimo ze 19, na kalisa ku sebeza kwa Johannesburg, ili ko ne ni kalisize ku swalisana ni sikwata sa batu ba ba na ni mikwa ye maswe. Hamulaho wa nako nyana, na kalisa ku bulelanga ka kashwau, ku zuba hahulu, mi na kalisa ku nwa hahulu bucwala sihulu la Mukibelo ni la Sunda.

Nihaike kuli ne ni ezanga lika zeo kaufela, mubili wa ka ne u sa ikanguzi. Ne ni lahanga mbola ya mahutu ya basali kamita ni ku eza lipapali ze ñwi ze tiisa mubili. Hape na zibahala hahulu bakeñisa buikoneli bwa ka mwa musebezi wa likompyuta. Kacwalo na ba ni masheleñi a mañata, mi batu ba bañata ne ba ni nga kuli ni kondisize mwa bupilo. Niteñi, ne ni si na tabo mwa bupilo. Mwa pilu ne ni ziba kuli ku na ni ze ne tondahala.

MO NE I CINCELIZE BUPILO BWA KA BIBELE: Ha ne ni kalile ku ituta Bibele, na lemuha kuli Jehova ki Mulimu ya lilato. Hape na lemuha kuli naa bonisize lilato leo ka ku lu fa Linzwi la hae, yona Bibele. Ku swana feela inge kuli u lu ñolezi liñolo le li kona ku lu etelela mwa bupilo. (Isaya 48:17, 18) Na lemuha kuli haiba ni bata ku tusiwa ki kelezo ye lilato ya Jehova, ni tokwa ku eza licinceho ze tuna mwa bupilo bwa ka.

Cinceho ye ñwi ye ne ni tokwa ku eza ki ku tokolomoha liango ze maswe. Na yeya ka butungi manzwi a kwa liñolo la Liproverbia 13:20 a Ii: “Ya kopana ni ba ba butali, ni yena u ka talifa; kono ya twaelana ni matanya u ka utwa butuku.” Sikuka seo ne si ni susuelize ku ambuka liango ze maswe ni ku fumana balikani ba banca mwahalaa Lipaki za Jehova.

Butata bo butuna ne li bwa ku tuhela ku zuba, ne ni ngongwezi luli. Ha ne ni nze ni tula butata bo, na kopana ni butata bo buñwi hape. Ku tuhela ku zuba ne ku tahisize kuli buima bwa mubili wa ka bu ekeze ka likilo ze eza 13.6! Ne ni zwafisizwe hahulu ki kezahalo yeo, mi ne ku ni ngezi lilimo ze batoo ba ze lishumi kuli ni fukuze kwa buima bwa mubili wa ka. Niteñi, ne ni ziba kuli ku tuhela ku zuba ki nto ye lukile. Na zwelapili ku lapela ku Jehova, mi a ni fa maata a ku tula butata bo.

MO NI TUSELIZWE: Cwale se ni na buikangulo bo bunde ni ku fita. Hape ni kozwi ka ze ni na ni zona, ha ni sa ndaamanisa moya ka ku bata tabo ye ngiwa kuli i fumanwa ka ku ndongwama mibeleko ya silifasi, ka ku ipangela libizo, ni ka ku ba ni bufumu. Kono ni fumana tabo ka ku ikambota niti ya mwa Bibele ni ba bañwi. Kabakaleo, balikani ba ka ba balaalu se ba swalisana ni na ni bo muunaa ka mwa ku sebeleza Jehova. Bashemi ba ka ba ne ba ni añuzi ba si ka timela kale, ne ni konile ku ambola ni yo muñwi ni yo muñwi wa bona ka za sepiso ya Bibele ya kuli bafu ba ka zuha ni ku to pila mwa paradaisi fa lifasi.

Ku sutelela ku Jehova ku ni tusize ku tiyela maikuto a kuli ne ni yubekilwe. Jehova u ni tisize mwa lubasi lwa mwa lifasi kamukana lwa balumeli sina na, mi ku eza cwalo ku ni tusize ku ikutwa kuli ha ni si ka yubekiwa. Mwa lubasi lo, ni fumani bo me, bo ndate, bahulwani ni banyani ba ka ba bañata.—Mareka 10:29, 30.

[Siswaniso se si fa likepe 28]

Ni bonisizwe lilato la Sikreste ki Lipaki za Jehova

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Tempele ya Sishinto ko ne ni lapelanga