Bible Ushintanga Būmi

MWANDA waka mwana-mukaji umo wa myaka 60 ne kupita walekele’byo kutōta bankishi? I bika byatonwene mumpe wa kipwilo kya Shinto aleke kaji ku domene yabo ne kwikala ke mwingidi mwine Kidishitu? Le mwana-mukaji umo waikele ke wa bulelwa pa kubutulwa kwandi wanekenye namani milangwe ya kwelwa? Wiivwanine abe mwine byokebanena.

“Nkikingidilangapo bankishi.”​—NA ABA DANSOU

MUBUTULWE MU: 1938

NTANDA YABO: BENIN

PA KALA: MUTŌTYI WA BANKISHI

BYONADI: Natamīne mu So-Tchahoué, kibundi kya nshi ya memamema kidi kubwipi na dijiba. Kokwa, bantu bapoyanga pa mema ne kumuna bañombe, bambuji, mikōko, bangulube, ne byoni. Byokekudipo mashinda, o mwanda bantu bengidijanga mabotyi ne mato pa kwenda kwa kwenda. Bavudile kūbaka mobo a mityi ne biyombo, ino bakwabo nabo a bidiki. Bantu bavule i balanda. Ino nansha nankyo, bupolapola ke bungipo na bwa mu bibundi bikatampe.

Ponadi mwanuke, tata waketutwele pamo na kaka ku lupango lwa ñanga, kwine kotwafundijibwe bisela bya kishiyekulu. Pa kutama, natongele Dudua (Oduduwa) wa mu bishi bya bene Yoruba amba ke leza wami. Naubakila uno leza kobo kwine konadi nambula kyaba ne kyaba bilungu, māni a ngaji, bankala-nyonga, twana twa nzolo, bankunda, ne banyema ba miswelo palapala. Bino byamulambu byadi bei, byadi bimpwila kisengele kalupeto konso.

MUSWELO WASHINTYILE BIBLE BŪMI BWAMI: Ponashilwile kwifunda Bible, nayukile amba Yehova ye Leza umo kete wa bine. Nafunda ne amba ketabijangapo twingidije bankishi potumutōta. (Divilu 20:4, 5; 1 Bene Kodinda 10:14) Najingulwile bya kulonga. Ko kwela naela bankishi bonso ne kukundula mwinjibo monso mwanda wa kutalula’mo kintu kyonso kikwatañene na butōtyi bwa bankishi. Naleka ne kwenda kudi ba mitāmu, kadi nkyakidipo nkatanwa ku bisela bya pa lufu ne bisela bikwabo bya mu kibundi.

Kewadipo mwanda upēla kondi, ami mwana-mukaji wa myaka 60 kushinta namino. Balunda, babutule, ne balondakani bandwile ne kumfutulula. Ino nadi nomba Yehova ampe bukomo bwa kulonga byoloke. Nakomejibwe na binenwa bidi mu Nkindi 18:10, bya amba: “Dijina dya Yehova i kiteba kikomo. Moloke unyemenanga’mo wakingwa.”

Kintu kikwabo kyankweshe i kupwila na Batumoni ba Yehova. Ku kuno kupwila, nemwenine’ko buswe bwa bwine Kidishitu, kadi natulumukile mwanda bano Batumoni badi beelela’ko kulonda misoñanya ya peulu ya mu Bible mu būmi bwabo. Byobya byonamwene, byankulupije amba na bubine Batumoni ba Yehova badi mu kipwilo kya bine.

MUSWELO ONAMWENINE’MO: Kulonda misoñanya ya mu Bible kwankweshe mpwane biyampe shē na bami bana. Neivwene’nka bwa ami obatalula kiselwa kilēma pa mapuji. Nadi mpwa lupeto lwami bitupu ku bankishi ba kubulwa būmi nansha kamweno kene. Pano ntōtanga Yehova, mwine wa kupwija lonso makambakano etu onso. (Kusokwelwa 21:3, 4) Ndi na nsangaji pano ponkikingidilangapo bankishi, ino keñingidilanga Yehova! Kwadi ye kontene mutyima-ntenke wa bine ne bulami.

“Nadi Nkimba Leza Tamba pa Bwanuke.”​—SHINJI SATO

MUBUTULWE MU: 1951

NTANDA YABO: JAMPANI

PA KALA: MUMPE WA KIPWILO KYA SHINTO

BYONADI: Natamīne mu kizungu kimo kya mu Bulōlo bwa Fukuoka. Bambutwile bami badi basenswe bininge myanda ya kipwilo; tamba ku bwanuke, bamfundije kutōta leza wa ba Shinto. Nadi nangulukila bininge pa kupanda kwami, kadi nadi ngabilanga mpata kukwasha bantu badi mu makambakano. Navuluka ku pilimele, mwadimu wetwipangwile bine byotusaka kukalonga shi tubatama. Bakwetu ku masomo badi na bitungo bipotoloke, kimfwa kwikala mwifundi wa sianse. Ino ami nanena’mba ngabilanga kwingidila Leza. Ponka’po bonso kebansepa.

Ami pa kupwa masomo, nakelembeja ku masomo a bafundiji ba bipwilo. Kwine’kwa, ye konatene mumpe umo wa kipwilo kya Shinto wadi’tu i kitatyi kyonso kyashikete bitupu utanga’nka kutanga kitabo kimo kidi na kibalu kifīta. Difuku dimo wangipangula’mba, “Sato, uyukile kino i kitabo’ka?” Byonajingulwile kibalu, namulondolola’mba, “I Bible.” Nandi amba, “Muntu yense usaka kwikala mumpe wa Shinto ufwaninwe kutanga kino kitabo.”

Enka papo, natamba panja kukapota Bible. Nadi ntūla Bible payampe mu kibīko ne kumulama biyampe. Inoko nkyadipo na kyaba kya kutanga’ye mwanda nadi mvudīlwe na bya kulonga bya ku masomo. Ami pa kupwa masomo’o, nashilula kwingila bu mumpe ku domene ya ba Shinto. Byonadi ngabilanga pa bwanuke bibafikidila.

Inoko ne kwija mpika, namona’mba bine byonadi ngabilanga ke binopo bya kwikala bu mumpe wa Shinto. Bamumpe bavule kebadipo balombola buswe nansha kuta bantu mutyima. Kadi bavule kebadipo ne na lwitabijo lwine. Mukulu wami umo wafudile’nka ne kula na kunsapwila’mba: “Shi usaka kubinga kuno, i biyampe kwisambila bininge pa filozofi. Kwisambila pa lwitabijo i kupelejibwe.”

Bino binenwa byantyobwele ku kipwilo kya Shinto. Nansha byonadi ñendeleja na kaji kami ka ku domene, ino nashilwile kukimba bityebitye bipwilo bikwabo. Nansha nankyo konso konadi ñenda kekwadipo kintu kilumbuluke nansha kimo. Ponadi ñenda mbandawila’ko bipwilo, po pene mutyima nao wenda utyumukila’ko. Nanena’mba bipwilo byonso i bya bubela.

MUSWELO WASHINTYILE BIBLE BŪMI BWAMI: Mu 1988, netana na mwine Buddha umo wankankamika kutanga Bible. Papo navuluka mumpe’wa mwine Shinto waunenene myaka kunyuma kutanga Bible. Nakwata butyibi bwa kulonda madingi andi. Ami pa kutanga Bible, bukidi bonka natobadilwa’ye bininge. Kyaba kimo nadi ntanga’ye bufuku bonso butuntulu kufika’nka ne bintemena dyuba lubanga pa dididisha.

Myanda yonadi ntanga yanengeje nkimbe kulombela kudi Leza wa mu Bible. Nashilwile na lulombelo lwa kimfwa ludi mu Mateo 6:9-13. Nadi’nka kupwa kwa mansá abidi onso napituluka luno lulombelo—enka ne ponadi ñingila mingilo ya ku domene ya Shinto.

Myanda yonadi ntanga yandetele bipangujo bivule. Papo nadi musonge, kadi nadi ngyukile amba Batumoni ba Yehova bafundijanga bantu myanda ya mu Bible, mwanda nebamwene mafuku kunyuma basapwila mukaji wami. Nakakimba Kamoni umo ne kumutūta bipangujo kapwila. Wantulumwine pa kulondolola kipangujo ne kipangujo na Bible. Byaadi mwana-mukaji, wakakimba Batumoni bana-balume befunde nami Bible.

Ne kwija mpika, nashilula kupwila na Batumoni ba Yehova. Nalongele mafuku mavule kwampikwa kuyuka’mba nanshi umbukata mwabo mwadi ne bamo bonadi mbenga bininge mafuku kunyuma. Nansha nankyo baile kuñimuna na nsangaji ne kulengeja neivwane amba nafika kwetu.

Ku kuno kupwila, nafundile’ko amba Leza usaka balume basanswe bonso ba mu kisaka ne kwibalēmeka. Ino kufika ne pano, nadi nta mutyima’nka ku kaji ka bu mumpe ne kusūla mukaji ne betu bana babidi. Najingulwile amba nadi nteja bininge bantu bakwabo bāya kutōta ku domene, inoko mukaji wami kutupu kumuteja nansha dimo.

Ponadi ñendelela na kwifunda, nayukile bintu bivule padi Yehova mwine wankokele kwadi. Natengelwe bininge na bisonekwa pamo bwa kino kya Bene Loma 10:13, kinena’mba: “Ense wa kwita dijina dya Yehova ukapandanga.” Nadi nkimbanga Leza tamba ku bwanuke, mfulo mfulō pano namutana!

Nashilwile kwimona’mba ku domene kekukidipo kwami. Dibajinji bidi, naivwene moyo wa musa kulongela’po bantu shi naleka kipwilo kya Shinto. Ino nadi nenena ami mwine amba shi’tu nasokola Leza kuntu kukwabo, nkalekanga bino’bi. Pene’po ku muketeko wa mu 1989, natonga kulonda mutyima wami wa mundamunda. Naleka kwingila ku domene, netūla mu makasa a Yehova.

Kebyadipo bipēla kuleka ku domene. Bakulu bami bamfunine ne kuningila amba ñendelele kwingila’ko. Kadi kyonazakele bininge i pa kusapwila’mo bambutwile. Mwishinda, ponadi ñenda kukebalombola, nazumbije mutyima bininge, kyādi kekisansa ne kusansa, mu manwi namo ke kutetema i kulebela! Nadi i’nka naenda naimana mwanda wa kulombela amba Yehova ampe’ko bukomo.

Ami pa kufika kudi bambutwile, nakomenwa bidi mwa kushilwila mwanda pa mwanda wa moyo. Papityile mansá mavule. Ku mfulo, pa kupwa kulombela bininge, nasapwila tata myanda yonso. Namulombola’mba pano natana Leza wa bine ne amba kendeka kipwilo kya Shinto mwanda wa ñingidile uno Leza. Tata watengelwe bininge ne kufītwa. Babutule bakwabo baiya kwinjibo mwanda wa kuntonona nshinte milangwe yami. Nkyadipo nsaka kusanshija ba kisaka, ino kadi nayukile amba kwingidila Yehova kyo kintu kiyampe kya kulonga. Mwenda mafuku, kisaka kyandēmekele pa butyibi bwami.

Kushiya domene ku ngitu ye koku; inoko kwiishiya mu ñeni wadi mwanda mutatakane. Būmi bwa bu mumpe bwadi buntwele bininge. Nadi nonga bukomo bwa kwilwa’byo, ino kyaba ne kyaba byadi binjokela mu ñeni ne kumvulula būmi bwami bwa kala.

Kudi bintu bibidi byankweshe nkomene luno lupusa. Kibajinji, nakimbile kintu kyonso mu njibo yami kya mu kipwilo kyonadi’mo. Nasōka byonso—bitabo, mafoto, enka ne bintu bya bei bya kuvulukila’ko. Kya bubidi, nadi nonga bukomo bwa kwinangila kyaba ne kyaba na Batumoni. Kipwano ne bukwashi bwabo byankomeje bininge. Enka nenki, būmi bwami bwa kala bwaanza kujimina mu ñeni.

MUSWELO ONAMWENINE’MO: Byonadi nsūla mukaji ne bana, kino kyebalengeje bekale mu bushiyena. Ino ponashilwile kupityija nabo kitatyi pamo mungya mwikisoñenya Bible ku balume, twapwene bininge. Mwenda mafuku, mukaji washilwile kutōta nami Yehova. Dyalelo, wetu mwana mwana-mulume ne wetu mwana mwana-mukaji nandi ne mulumyandi, batwe bonso pamo, pano tudi mu mutōtelo wa bine.

Shi navuluka kwingidila Leza ne kukwasha bantu byonadi ngabilanga pa bwanuke, na bubine pano ne mwibisokole byonso—kadi ne matabishi’po. Nabulwe ne bya kunena pa kufwija’ko Yehova senene.

Nayukile amba kudi kyombudilwe.”​—LYNETTE HOUGHTING

MUBUTULWE MU: 1958

NTANDA YABO: AFRIKA WA KUNSHI

PA KALA: WADI ULWA NA MILANGWE YA KWELWA

BYONADI: Nabutwidilwe mu Germiston, kibundi kyampikwa’mo bukalabale buvule, mudi bantu ke balandapo bininge kadi ke bampetapo bininge. Bambutwile byobamwene amba kebabwanyapo kundela, bakampēne ku ba bulelwa. Ponabwenye’tu mafuku 14, nakalelelwe na ba mulume ne mukaji ba buswe bene bonamwene’nka bwa batata ne mama. Nansha nankyo, ponayukile bine bintene, milangwe ya kwelwa yashilwile kunkambakanya. Nashilwile kwimona’mba ke ne mashipo a bano bambutwile ba bulelwa ne amba kebadipo bangivwana.

Ponafikije myaka 16, twashilwile kwenda pamo na balunda ku bāla kwadi kujilwanga maja ne kutala bomba minjiki. Na myaka 17, nashilula kutoma mfwanka. Nadi nsaka kwikala katyi kala pamo bwa bibantu bya pa mafoto byadi bilamike koku ne koku bitoma mfwanka. Ami pa kubwanya myaka 19, naanza kwingila mu Johannesburg, mwine monkyaijijepo kala napwana na kibumbo kya banonga-bibi. Na pano kala, naikala na muneneno mubole, kutoma mfwanka bininge, ne kukolwa ku mfulo ne ku mfulo kwa yenga.

Nansha nankyo, nadi nekidi’ko mukomo mu ngitu. Nadi netamuna bidyoma kyaba ne kyaba ne kuta futu ya bana-bakaji. Nadi ñingila bininge ku kaji, ne kuyukana mu kaji ka maolodinatele. Ku mfulo, naikele na lupeto, kadi bavule badi bamona amba ne munekenye būmi. Ino nansha nabya, nkyadipo na nsangaji—nadi mujimine ne mutyumunwe mutyima na būmi bwami. Munda mwami, namwene amba kudi kintu kyombudilwe.

MUSWELO WASHINTYILE BIBLE BŪMI BWAMI: Ponashilwile kwifunda Bible, nayukile amba Yehova i Leza wa buswe. Kadi amba i mulombole buswe bwandi na kwitupa Bible, Kinenwa kyandi. Bidi’nka bwa muntu mwitulembele mukanda wa kwituludika mu dishinda. (Isaya 48:17, 18) Najingulwile amba shi nsaka Yehova andudike na buswe, mfwaninwe kushinta bininge būmi bwami.

Kintu kimo bidi kyonadi mfwaninwe kushinta i balunda. Nalamine mu mutyima byobya binena Nkindi 13:20, amba: “Yewa unanga na ba tunangu ukekala wa tunangu, ino yewa upwene na bivila ukamona malwa.” Uno musoñanya wantonwene nshiye bano balunda ne kukimba’ko bakwabo umbukata mwa Batumoni ba Yehova.

Pene padi mwanda i pa kuleka mfwanka; namuninwe nayo bininge. Ponadi ndwa na kunekenya uno mwanda, kadi kwaiya mukwabo. Mwanda kuleka mfwanka wanengeje mbaye bininge ne kubweja’mo makilo 13.6! Buya bwami bwajimine, byanombele myaka dikumi pa kujokeja ngitu yami. Inoko, nadi ngyukile amba kuleka mfwanka kudi na mvubu. O mwanda nadi nomba kyaba ne kyaba Yehova, ne bine wampele bukomo ne kuleka naleka mfwanka.

MUSWELO ONAMWENINE’MO: Pano ndi na būmi buyampe. Ne musangale—mwanda nkikilondangapo nsangaji ya bubela itandilañana kaji ka ntanda, kitenta, ne bupeta. Ino pano, ndi na nsangaji ya kusapwila bantu bubine bwa mu Bible. Mfulo mfulō, balunda nami ba kala basatu pano nabo bengidilanga Yehova pamo nami ne na mulume wami. Kumeso kwa bambutwile bami ba bulelwa kufwa, naikele na dyese dya kwibasapwila mulao ulaile Bible wa lusangukilo lwa mu paladisa pano pa ntanda.

Kufwena Yehova bininge i kunkwashe nekenye milangwe ya kwelwa. Yehova i mumpe pano milangwe ya amba ndi mukwatakanibwe na kuletwa kondetelwe mu kisaka kya ntanda yonso kya banabetu mu lwitabijo. Mwine’mu, ye montene bamama bavule, batata, batutu, ne bakaka bene.​—Mako 10:29, 30.

[Kifwatulo]

Nemwenine buswe bwa bwine Kidishitu muno mu Batumoni ba Yehova

[Kifwatulo]

Domene ya Shinto konadi ntōtanga pa kala