Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

Bayibolu Yahimpaña Yihandilu Yawantu

Bayibolu Yahimpaña Yihandilu Yawantu

Bayibolu Yahimpaña Yihandilu Yawantu

CHUMANYI chaletesheli mumbanda wudi nayaaka yamuma 60 kuleka kudifukula kudi ankishi? Chumanyi chamusañumwini kapristu waShinto kuleka mudimu windi hatembeli nakwikala nkalakali mukwaKristu? Indi mumbanda aleleluwu kudi antu acheñi kufuma hampinji yavwalikiliyi washindili ñahi chikela chadiñayi nachu chakwila nindi amumba? Shinshikenu chikuhoshawu aweni.

“Hinapeshaña cheñi ankishuku.”—ABA DANSOU

CHAAKA CHAKUVWALIKA: 1938

ITUÑA KWAFUMAYI: BENIN

KUHANDA KWINDI: MUKWAKUDIFUKULA KUDI ANKISHI

CHIHANDILU CHAMI CHAKUNYIMA: Nakulilili mumukala waSo-Tchahoué iluña dituta dekala kwakwihi nejiya. Antu ashakamaña muniwu mukala akwataña anshi, ahembaña añombi, ampembi, nyikoku, añulu niatujila. Munidi iluña himwekala nyikwakwaku, dichi antu azatishaña maatu hakwenda. Amavulu atuñaña matala awu namapulanga nimatahu, ilaña antu antesha atuñaña namatafwali. Antu amavulu munidi iluña hiyatuzweñi. Hela chochu himwasweja wubanji neyi mujimbakaku.

Hinachidiñi kansi, atata atutwalili nayayami wamumbanda kudi akwakudifukula kudi ankishi kuyatudizishiluwu kukuhwelela yuma yachisemwa. Chinakulili natachikili kudifukula kudi nzambi Dudua (Oduduwa) wakuchisemwa chawaYoruba. Namutuñilili iwu nzambi muyombu nawa mafuku ejima namulambwileña yiluñi, manji anyikoma, jiñoñi, atusumbi, tutela niatunyama amakwawu. Nyilambu yeniyi kakavulu yanmanishilileña mali.

BAYIBOLU CHIYAHIMPILI CHIHANDILU CHAMI: Chinatachikili kudiza Bayibolu, nadizili nami Yehova diyi Nzambi walala hohu. Nadizili cheñi nami hakeñaña kudifukula kudi ankishuku. (Kwidika 20:4, 5; 1 Akorinda 10:14) Nelukili nami natela kuleka kudifukula kudi ankishi. Dichi nanatili yifwikija yejima nikufumisha yuma yejima yadiña mwitala yakundama kukudifukula kudi ankishi. Nalekeli kuhoña, kudiñija mutushidikilu twelileñawu antu amuchituñilu niyidika yahachipenji.

Kuhimpa muniyi njila hikwadiña kwapelaku, chineli nadiña muyaaka yamuma 60. Amabwambu jami, antaña niantuñi nami andimbulwileña nikunsupisha. Ilaña nalombeli kudi Yehova nami yanyinki ñovu yakwila yuma yaloña. Mazu ekala haYishimu 18:10 ankundejeli hama akwila nawu: ‘Ijina daYehova hikaposhi kakola, mukwakuloña hakutemukilamu, amwenenamu ninzo-o.’

Chuma chikwawu chankwashili hikuya kukupompa kwawaYinsahu jaYehova. Kuniku kupompa namweni kukeña kwawakwaKristu nawa natiyili kuwaha muloña awa antu alondelaña nshimbi jajiwahi jamuBayibolu. Yuma yinamweni yanshikili hamuchima chikupu nami aYinsahu jaYehova ekala munsakililu yalala.

CHINAHETELUMU: Kuzatisha nshimbi jamuBayibolu kwankwasha kwikala nawulunda wawuwahi nawanyanami. Natiyaña cheñi neyi kwinji ananfumishi chitelu hamafwiji. Namanishilileña maheta ami kudi ankishi akadi wumi abulileña kunkwasha mudi mwejima. Ichi nadifukulaña kudi Yehova wakamanisha kukala kwejima kutwamonaña haya nyaka. (Chimwekeshu 21:3, 4) Natiyaña kuwaha hama hakuleka kupesha ankishi, nakutachika kumuzatila Yehova. Nzambi wankiñaña chikupu.

“Nadiña nakumukeñakeña Nzambi kufuma kuwansi wami.”—SHINJI SATO

CHAAKA CHAKUVWALIKA: 1951

ITUÑA KWAFUMAYI: JAPAN

KUHANDA KWINDI: KAPRISTU WASHINTO

CHIHANDILU CHAMI CHAKUNYIMA: Nakulilili mumbaka yaFukuoka. Anvwali jami alemesheli nsakililu hama, kufuma tuhu kuwansi andizishileña kulemesha anzambi awaShinto. Hinachidiñi kansi natoñojokeleña kapampa kakavulu hawamwinu wami nawa nafwilileña chikupu kukwasha antu akabakeneña. Inakwanuka ifuku dimu kushikola yapulayimali ntañishi watwihwili nyidimu yitwakeñeleña kuzata neyi tunakuli dehi. Akwetu akashikola akeñeleña chikupu kuzata nyidimu yidi neyi yawusayantisiti. Nahosheli nami nakeñaña kumuzatila Nzambi. Ejima anseheli.

Chinamanishili shikola yasekondali, nayili kushikola yawantañishi jansakililu. Hampinji yitwadizileña nawanini kapristu waShinto wadiña nakutaña mukanda wiyila mpinji yikwawu. Ifuku dimu wañihwili nindi, “Sato wunawiluki iwu mukanda?” Namweni chiwamwekeneña, dichi nakwili nami “Bayibolu.” Wahosheli nindi: “Muntu wejima wakeñaña kwikala kapristu waShinto watela kutaña iwu mukanda.”

Nayili nakulanda Bayibolu chakubula kukwata kumatahu. Nayitentekeli heluña dadiwahi nankashi dinashileña nyikanda yami nawa nayihembeleña chiwahi. Ilaña hinadiña nampinji yakuyitañaku, muloña nadiña nayuma yayivulu yakwila kushikola. Chinamanishili shikola natachikili kuzatila hatembeli neyi kapristu waShinto. Natachikili kuzata mudimu wunakeñeleña kufuma tuhu kuwansi wami.

Chakubula kumba mpinji nelukili nami yuma yinamweneña mumudimu wawukapristu waShinto hidiyi yuma yinakuhweleleli muniwu mudimuku. Atupristu amavulu hiyadiña akeña antu chikupuku nawa hiyadiña nakuyakamenaku. Amavulu hiyadiña nachikuhweleluku. Kapristu wamukulumpi wumu washikili nihakunleja nindi: “Neyi wunakukeña neyi wuzateña chiwahi hanu watela kuhoshaña hohu hansañu yamaana awantu. Bayi wucheseka nikuhosha hansañu yachikuhweleluku.”

Mazu wenawa anletesheli kujinoka nsakililu yawaShinto. Hela chakwila natwalekeluhu kuzatila hatembeli, natachikili kusandujola nsañu yansakililu yikwawu. Ilaña kwosi nsakililu yamwekeneña neyi yatañishaña yuma yalala. Chinaswejeli kusandujola jinsakililu dihu dinu hinaswejeli kutiya kutama. Natoñojokeli nami kwosi nsakililu yatañishileña nsañu yalala.

BAYIBOLU CHIYAHIMPILI CHIHANDILU CHAMI: Mu 1988 nawanini kaBuddhist wankolesheli kutaña Bayibolu. Ichi chañanukishili hadi kapristu waShinto wankolesheli kutañaña Bayibolu hakusambila. Nafuukwiluhu kwila mwanlenjeluwu. Chinatachikili kutaña Bayibolu nashiluku maana chikupu. Mpinji yikwawu natañileña wufuku wejima nichikukucha.

Yuma yinatañileña yansañumwini kulomba kudi Nzambi atenawu muBayibolu. Natachikili nakulomba kwachitalilu kwasonekawu haMatewu 6:9-13. Nadiña nakufuntila-funtila iku kulomba chimwahita maora ayedi, nihampinji yinazatileña nyidimu yatembeli yaShinto.

Nadiña namalwihu amavulu kutalisha hansañu yinatañileña. Haniyi mpinji nadiña nasumbula dehi, nawa nelukili nami aYinsahu jaYehova atañishaña antu Bayibolu muloña amuhempwili ñodami kunyima. Nakeñeli Chinsahu wumu nawa namwihwili malwihu amavulu. Nazañaleli hama chakwiliyi iwu mumbanda malwihu ejima kuzatisha Bayibolu. Wanleteleli aYinsahu awamayala kulonda andizisheña Bayibolu.

Chimwahitili mafuku antesha natachikili kupompa nawaYinsahu jaYehova. Hampinji yinatachikili kupompa nelukili wanyi nami hakachi kawaYinsahu apompeli hadiña niantu inasawileña kunyima. Hela chochu, atambwilili chachiwahi nikuñimusha namuzañalu.

Hakupompa kweniku nadizili nami Nzambi wakeñaña nindi amayala akeñeña añodijawu nikulemesha antaña jawu. Henohu kanda nidizi iyi nsañu nashileña maana chikupu kumudimu wami wawukapristu chakwila nadiwuli ñodami nianyanami ayedi. Nelukili nami natiyilileña nakanañachima antu enjileña nakudifukula kutembeli ilaña hinadiña nakutiyilila yuma yahosheleñayi iñodamuku.

Chinadizili nsañu yayivulu, nelukili yuma yayivulu hadi Yehova yanleñeleli kukundama kwakwihi nayena. Hakachi kamavasi aswejeli kunshika hamuchima adi neyi Aroma 10:13, yahosha nawu: ‘Muntu wukutambika ijina daYehova wakahanda.’ Nadiña nakumukeñakeña Nzambi kufuma kuwansi wami, ichi dinu namuwani.

Natachikili kutiya neyi hinatela kuya kutembeluku. Hatachi nakameneni chatela kutoñojokawu antu amakwawu neyi nileka nsakililu yaShinto. Ilaña mpinji yejima nahosheleña nami neyi niwana Nzambi walala kudi kwejima nakafuma muShinto. Dichi muchaaka cha 1989 nafukwiluhu kulondela chinleji chami chamuchima. Nafumini kutembeli nakutachika kudifukula kudi Yehova.

Kufuma kutembeli hichadiña chuma chapelaku. Akulumpi jami anzuwililili nawa ankakejeli nawu nibuli kufumaku. Hela chochu, chankalilili kuyileja anvwali jami iyi nsañu. Ifuku dinayileña nakuyileja natiyili woma chikupu chakwila muchima mwivumu weteleña nawa nakañenyi kukoka nyendu. Nemeni kapampa kakavulu munjila nakulomba kudi Yehova kulonda yanyinki ñovu.

Chinashikili kwitala dawanvwali jami natiyili woma hama hakwila nawu nitachiki kuyileja iyi nsañu. Mwahitili maora amavulu. Hanyima yakulomba chikupu nayihitilililumu atata yuma yejima. Nayilejeli nami nawani Nzambi walala nawa inakufuma munsakililu yaShinto kulonda nimukalakeleña Yena. Atata ahayamini nankashi nawa aneñeli. Antaña amakwawu enjili kwitala nakunkakeja nawu nihimpi yitoñojoka yami. Hinakeñeleña kuyitiyisha antaña jami kutamaku, nelukili nami kumukalakela Yehova dichuma chachiwahi. Chimwahitili mpinji antaña jami alemesheli yuma yinafuukwiluhu.

Hela chakwila nalekeli kuya kutembeli, nateleleli cheñi kuhimpa yitoñojoka yami. Mudimu wawukapristu wañiñilili mumashi chikupu. Nazatili hakumina ñovu jami hakwila nawu nivulamenuku, ilaña kudi kwejima kunayileña nadiña nakwanuka hohu chihandilu chami chakunyima.

Kudi yuma yiyedi yankwashili kushinda iku kukala. Chatachi nakuñulwili yuma yejima yadiñi mwitala dami yakundamini kunsakililu yakusambila. Kuhiñahu nocheli yuma yejima, nyikanda, nyevulu, niyuma yakwanukilahu yalema wuseya. Chamuchiyedi nadikundileña nankashi nawaYinsahu. Ankwashili muyuma yayivulu nankashi. Nkumininaku navulameneni chihandilu chami chakunyima.

CHINAHETELUMU: Namudiwileña iñodami nianyanami, chumichi chayitiyishileña wuudi. Ilaña chinatachikili kuhanjeka nawu mpinji yeneni neyi chatela kwilayi iyala kwesekeja nachatañishaña Bayibolu twadikundili. Mukuhita kwampinji, iñodami niyena watachikili kumukalakela Yehova. Chayinu mpinji twanuñañana mukudifukula kwalala namwanami weyala niwamumbanda hamu ninfumwindi.

Neyi nanuka chuma chinafwilileña kuwansi chakumukalakela Nzambi nikukwasha antu amakwawu, neluka nami nawani yuma yejima yinakeñeleña niyikwawu. Nakañanyaña nimazu akumusakilila nachu Yehova.

“Nelukili nami nabuleni chuma chimu.”—LYNETTE HOUGHTING

CHAAKA CHAKUVWALIKA: 1958

ITUÑA KWAFUMAYI: SOUTH AFRICA

KUHANDA KWINDI: WADIÑA NACHIKELA CHAKUMUMBA

CHIHANDILU CHAMI CHAKUNYIMA: Navwalikilili mumbaka yaGermiston mwekala asamaheta himwekala wubanji nankashuku. Anvwali jami ahanini kudi antu acheñi nawu anhembeña muloña atoñojokeli nawu akutwesha kunhemba wanyi. Chinashikijili mafuku 14, atachikili kunhemba kudi antu adisumbula akweti kukeña inelukili nami diwu atata namama. Hela chochu, chinelukili chihandilu chami nayandili chikupu nachikela chakwila nami añumba. Natachikili kutiya neyi hinidi mwanawuku nawa hiyelukili chinatoñojokeleñaku.

Chinashikijili yaaka 16, natachikili kuya kumatala akunwina walwa nawamabwambu jami nakuhañana nikutala antu adiña nakwimba. Chinashikijili yaaka 17, natachikili kunwa makanya. Nakeñeleña kukeha mujimba neyi antu anwineña makanya amwekesheleñawu haTV nimumagazini. Chinashikijili yaaka 19, natachikili kuzatila kuJohannesburg, kunatachikili kudikunda nezanvu dakoñeleña yuma yatama. Haleheli wanyi natachikili kuzatisha nhoshelu yatama, nikusweja kunwa makanya, nikusweja kunwa walwa kunsa yanyilungu.

Hela chochu, nadiña wakola kumujimba. Nadiña nakuhema ngunja yakunyendu niyisela yikwawu. Nazatileña nañovu hamudimu wami nawa nayili mpuhu hakampani yajikompyuta. Chumichi chanleñeleli kwikala namaheta nawa antu amavulu añilukili nawu nahanda chiwahi. Ilaña hinadiña namuzañalu muchihandilu chamuku. Mumuchima wami nelukili nami nabuleni chuma chimu.

BAYIBOLU CHIYAHIMPILI CHIHANDILU CHAMI: Chinatachikili kudiza Bayibolu, nadizili nami Yehova hiNzambi wakukeña. Nadizili cheñi nami wamwekesha nindi watukeña kuhitila mukutwinka Izu dindi Bayibolu. Chidi neyi watusonekela mukanda kulonda wutulomboleña munjila. (Isaya 48:17, 18) Nelukili nami neyi inakukeña kuhetela munshimbi jaYehova jajiwahi, natela kuhimpa chihandilu chami chikupu.

Chuma chatachi chinateleli kuhimpa hiyantu inadikundileña nawu. Natoñojokeli chikupu hamazu ekala haYishimu 13:20, akwila nawu: “Endaku nawakwamaana nineyi wakekala mukwamaana; ilaña wadikunda nawayisupi wakamwenamu jakala.” Ilu lushimbi lwanleñeleli kushiya amabwambu inadikundileña nawu nakukwata amabwambu amaha nawaYinsahu jaYehova.

Kuleka kunwa makanya dichuma chankalilili hama muloña nateñukili nankashi. Chinashindileña iku kukala chovu-chovu namweni cheñi kukala kwekwawu. Kuleka kunwa makanya kwanleñeleli kuwejelaku 13.6 kg. Natiyili kutama nankashi, nawa mwahitili yaaka ikumi hakwila nawu nikehuku. Ilaña nelukili nami kuleka kunwa makanya dichuma chachiwahi chinatela kwila. Nalombeleña kudi Yehova mpinji yejima nawa wanyinkeli ñovu yakuleka kunwa makanya.

CHINAHETELUMU: Ichi nekala wakola kumujimba chikupu. Nidi namuzañalu, hinafwilaña kwikala namuzañalu wakala kuwana wafumaña mukuzata mudimu, kwikala nachifulu nimahetaku. Ilaña, nazañalalaña hama hakulejaku amakwawu nsañu yalala yamuBayibolu. Chinafumumu akwetu mutwazatilaña anakumukalakela Yehova kushilahu ninfumwami. Henohu anvwali jami anleleli kanda afwi nayilejeli hachikaninu chamuBayibolu chakusañukila heseki muparadisa.

Kukundama kwakwihi naYehova kunankwashi hama kushinda chikela chakwila nami añumbili. Hamuloña wakwila Yehova wankwasha natiyaña neyi nikweti antaña hakwikala muchisaka chamukaayi kejima chawakwetu akwakwitiya. Nikweti amama jami, atata, ana kwami niahelami.—Maku 10:29, 30.

[Mwevulu wudi hefu 28]

Namoni kukeña kwawakwaKristu hakachi kawaYinsahu jaYehova

[Mwevulu wudi hefu 29]

Tembeli yawaShinto hinadifukwileña