Genda ha biroho

Baibuli Ehindura Obwomeezi

Baibuli Ehindura Obwomeezi

Baibuli Ehindura Obwomeezi

HABWAKI omukazi w’akaba aine emya nka 60 yalekere kuramya ebisisani? Kiki ekyaletiire nyakatagara w’Abashinto kuleka omulimo gwe ha ibandiro akafooka muheereza wa Ruhanga? Kiki ekyakonyiire omukazi ow’akaba nahurra nk’ow’anagirwe habw’okutakuzibwa abazaire be bonyini ? Leka buli omu atwegambirre wenka.

“Tinkyali Mwiru w’Ebisisani.”—ABA DANSOU

AKAZAARWA: 1938

IHANGA: BENIN

EBYAFAAYO: YARAMYAGA EBISISANI

OBWOMEEZI BWANGE OBWA KARA: Nkakurra omu kyaro kya So-Tchahoué, ekiikaro ekirumu amaizi kandi ekiri haihi n’enyanja. Abantu ab’omu kyaro ky’owaitu basohi, baliisa ente, embuzi, entaama, empunu hamu n’ebinyonyi. Busayo nguudo nahabweki abantu bakozesa amaato omu byendubata. Abarukukira obwingi bakira kwombeka amaju gaabo nibakozesa emiti n’obunyansi n’obukiraaba ngu abamu bombekesa amatafaali. Abantu abarukukira obwingi banaku. N’obukiraaba nukwo kiri, obucwi bw’ebiragiro tibuli bwingi nk’oku kiri omu bibuga ebikooto.

Obunkaba nkyali muto, nyowe na munyaanya nyowe isiitwe akatusindika omu kigo ky’abafumu kwega, kandi bakatwegesa kwikiririza omu by’enzaarwa. Obunakuzire, nkatandika kuramya Dudua (Oduduwa) ruhanga owa ba Yoruba. Nkamwombekera enju kandi buli kiro namuhongeraga ebinyonga, engazi, ebitindinda, enkoko, amaiba n’ebisoro ebindi. Ebihongwa binu byatwaraga sente nyingi muno, kandi bikaba biri haihi kumaraho ebintu byange.

OMULINGO BAIBULI YAHINDWIRE OBWOMEEZI BWANGE: Obunatandikire kwega Baibuli, nkega ngu Yahwe nuwe Ruhanga ow’amananu wenka. Ekindi, nkega ngu tikimusemeza obutumuramya nitukozesa ebisisani. (Okuruga 20:4, 5; 1 Abakolinso 10:14) Nketegereza ekinkaba nsemeriire kukora. Nahabweki nkanaga ebisisani byange byona kandi naiha omu nju yange ebintu byona ebiine akawate n’okuramya ebisisani. Nkalekeraho okwekaguzaaho abafumu kandi nkaba ntakyayejumbira omu migenzo yoona eyakorwaga hakyaro, otwaliremu n’ey’erukukwata ha bafu.

Kitanyaguhire kukora empidahinduka zinu habwokuba nkaba nyine emyaka 60. Banywani bange, abanyabuzaale hamu n’abataahi, boona bakampakaniza kandi bansekereza. Baitu nkasaba Yahwe ampe amaani kukora ekihikire. Nkahumuzibwa ebigambo ebiri omu Enfumo 18:10, ebirukugamba ngu: “Ibara lya [Yahwe] rukomero rwamani: anyakuhikiriire arwebingamu kandi ajunwa.”

Ekintu enkindi ekyankonyiire nukwo kugenda omu nsorrokano ez’Abakaiso ba Yahwe. Bakanyoleka okugonza okw’Ekikristaayo kandi kikansemeza muno kurora ngu abantu banu balengaho kuhondera endego za Baibuli ezirukukwata ha ngeso. Ekinarozere kinkangumya ngu Abakaiso ba Yahwe nubo bali omu diini ey’amananu.

OMULINGO NGASIIRWE: Kuteeka omu nkora emisingi ya Baibuli kinkonyiire kugumya enkoragana yange n’abaana bange. Ekindi, nimpurra ngu omugugu gwihirwe ha mabega gange. Namarraga ebintu byange ha bisisani ebitaine bwomeezi kandi ebitarangasiire omu mulingo gwona. Baitu hati nindamya Yahwe owarukuturaganiza kumarraho kimu ebizibu byaitu byona. (Okusuku’rwa 21:3, 4) Mali nsemeriirwe habwokuba tinkyali mwiru w’ebisisani baitu nimpeereza Yahwe! Kandi omuli Yahwe nuho ntugire obulinzi bwonyini n’okusemererwa..

“Nyikaire Ninserra Ruhanga Kuruga omu Buto Bwange.”—SHINJI SATO

AKAZAARWA: 1951

IHANGA: JAPAN

EBYAFAAYO: NYAKATAGARA W’EDIINI YA SHINTO

OBWOMEEZI BWANGE OBWA KARA: Nkakurra omu tawuni erukwetwa Fukuoka Prefecture. Abazaire bange kakaba banyadiini muno; kurugira kimu omu buto bakanyegesa kutekamu ekitiinisa baruhanga abaramibwaga omu diini ya Shinto. Obunkaba nkyali mwojo muto nakiraga kutekerezaaho okujunwa kwange kandi nahurraga ningonza kukonyera abantu. Ninyijuka obunkaba nkyatandikire kusoma, omwegesa waitu akasaba buli omu kubaza ekyarukugonza kukora obwarakura. Abeegi bataahi bange baali nibagonza kukora emirimo ey’amaani, nk’okufooka abanyasayansi. Baitu nyowe nkagamba ngu ningonza kuheereza Ruhanga. Abaana boona bakansekereza.

Hanyuma y’okumara siniya, nkagenda omu isomero elyatendekaga abegesa b’ediini. Oku nuho naroliire nyakatagara w’ediini ya Shinto, ayamaraga obwire bwingi n’asoma ekitabu ekyali kiine ekyesweko ekirukwiragura. Kiro kimu akankaguza ati, “Sato, ekitabu kinu okimanyire?” Nk’oku nkaba ndozere ekyesweko nkagamba nti, “Egi Baibuli.” Kandi akangambira ati: “Omuntu wena arukugonza kufooka nyakatagara omu diini ya Shinto asemeriire kusoma ekitabu kinu.”

Aho naaho nkagenda nagura Baibuli. Nagyahuraga nambere ndukurora kandi nagikwataga kurungi muno kukira ebitabu ebindi. Baitu tinakiraga kugisoma, habwokuba nkaba nyine eby’okukora bingi ha isomero. Obunamazire emisomo yange, nkatandika kukora nka nyakatagara ha iramizo lya ba Shinto. Ekirooto kyange eky’omu buto kikaba kuhikiriire.

Hanyuma y’akasumi kake nkakyetegereza ngu kukora nka nyakatagara wa ba Shinto kyali kitanguhire. Banyakatagara abarukukira obwingi baali baine kugonza kuke muno kandi tibaafahoga abandi. Ekindi, baingi baali bataine okwikiriza. Omu ha bakaba nibatwebembera akangambira ati: “Obworaaba n’ogonza kufooka musinguzi hanu, oine kubaza entekereza z’abantu zonka. Torukwikirizibwa kwegesaaho okwikiriza.”

Ebigambo nk’ebi bikandetera kuhurra natamwa ediini ya Shinto. N’obukiraaba ngu nkagumizaamu ninkora ha iramizo eri, nkatandika kuseruliirizaaho amadiini agandi. Baitu goona gakaba gatali marungi. Nk’oku nayeyongiire kuseruliirizaaho amadiini, nukwo nayeyongiire kuhwamu amaani. Nkehurra ngu busaho ediini ey’erukwegesa amananu.

OMULINGO BAIBULI YAHINDWIRE OBWOMEEZI BWANGE: Omu 1988, nkatangatangana ow’ediini ya Bbudda ayanyekambisize kusoma Baibuli. Nkatekerezaaho nyakatagara wa ba Shinto ayangambire kukora ekintu nikyo kimu emyaka nyingi enyuma. Nkacwamu kuhondera amagezi gaabo. Obunatandikire kusoma Baibuli nkatandika kugonza ebindukusoma. Obwire obumu naraaraga ningisoma kuhikira kimu omurukyakya emamba n’etandika kusara.

Ebinasomere bikandetera kugonza kusaba Ruhanga arukubazibwaho omu Baibuli. Nkatandika ninsaba esaara ey’ekyokuroraho erukusangwa omu Matayo 6:9-13. Esaara enu nagigarukamuga buli hanyuma y’esaaha ibiri, n’obukiraaba ngu nkaba ninkyaheereza ha iramizo lya ba Shinto.

Nkaba nyine ebikaguzo bingi ebirukukwata ha binkaba ninsoma. Omu kasumi ako nkaba mazire kutaaha obuswere, kandi nkaba manyire ngu Abakaiso ba Yahwe beegesa abantu Baibuli habwokuba baali babalizeeho na mukazi wange. Nkaserra omu h’Abakaiso ba Yahwe omukazi namukaguza ebikaguzo bingi muno. Nkasemererwa muno kurora ngu buli kikaguzo akakigarukamu nakozesa Baibuli. Akakora entekaniza kuntungira omu h’Abakaiso ba Yahwe omusaija owaranyegesa Baibuli.

Hanyuma y’akasumi kake, nkatandika kugenda omu nsorrokano z’Abakaiso ba Yahwe. Kasumi ako, nkaba ntakimanyire ngu abamu h’Abakaiso ba Yahwe abakaba bali omu nsorrokano nkaba mbagarukiremu kubi omu busumi bw’enyuma. N’obukiraaba nukwo kiri, bakantangirra kurungi kandi bandetera kwehurra ntenkaine.

Omu nsorrokano ezi, nkega ngu Ruhanga nagonza abasaija bagonze kandi batwaze kurungi ab’omu maka gaabo. Obunkaba ntakeegere ekintu kinu, omutima gwange gwona nkaba ngumaliire ha mulimo gwange nka nyakatagara, ninagiiriza mukazi wange n’abaana baitu babiri. Nkatandika kukyetegereza ngu natekahoga omutima kuhuliiriza abantu abandi abaijaga ha iramizo ebibarukungambira baitu nkaba ntakahuliirizaaga mukazi wange n’omurundi na gumu.

Obunayeyongiire kwega Baibuli, nkega ebintu bingi ebirukukwata hali Yahwe ebyandetiire kumwirra haihi. Nkakwatwaho muno ebigambo ebiri omu Abarumi 10:13, aharukugamba ngu: “Omuntu wena alikunga ibara lya [Yahwe] alijunwa.” Nkaba nserwire Ruhanga kurugira kimu omu buto kandi hati ha kumalirra nkaba muzoire!

Nkatandika kwehurra ntasemeriire kwikara ha iramizo lya ba Shinto. Ha kubanza nkeralikirra abandi ekibaratekereza obundaruga omu diini egi. Baitu nkaba ncwiremu ngu obundazoora Ruhanga ow’amananu ahandi, ninyija kugirugamu. Nahabweki ha kutandika kw’omwaka 1989, nkacwamu kuhondera omuntu wange ow’omunda. Nkaruga omu diini enu kandi nateeka obwomeezi bwange omu mikono ya Yahwe.

Kitanyanguhire kuruga ha iramizo. Abaali nibanyebembera bakalengaho kumaramu amaani n’okumpambiriza ngu nyikale nabo. Baitu kukira muno kikangumira muno kugambira abazaire bange. Obunkaba ningenda ha nju yabo kubagambira, nkatiina muno natandika kusaasa ekifuba kandi amaguru gakatukumira nahuura gaasisana nk’akanyansi! Nkemerra emirundi nyingi ninsaba Yahwe ampe amaani.

Obunahikireyo, nkabanza natiina kubagambira. Hakarabaho obwire bwingi. Baitu hanyuma y’okusaba muno, nkagambira ise nyowe buli kimu. Nkamugambira ngu nzoire Ruhanga ow’amananu kandi ngu nkaba nigenda kuruga omu diini ya ba Shinto nsobole kumuheereza. Ise nyowe akahunirra kandi yasaasa muno. Abanyabuzaale abandi bakaija balengaho kuhindura entekereza yange. Nkaba ntarukugonza kusaaliza ab’omu ka baitu nkaba nkimanyire ngu kuheereza Yahwe nikyo kintu ekihikire ekinsemeriire kukora. Hanyuma y’akasumi bakatandika kuntekamu ekitiinisa habw’encwamu einakozere.

N’obukiraaba ngu nkaba ndugire ha iramizo ba Shinto, ebitekerezo byange bikasigarayo. Kuheereza nk’anyakatagara kikaba kintaahiire kimu munda. Nkalegaho muno kubyebwa baitu kikansisanira ngu hoona nambere naroraga nasangayoga ekintu ekirukunyijukya obwomeezi bwange obwa kara.

Ebintu bibiri nibyo byankonyiire kweyihamu entekereza enu. Eky’okubanza, nkaserra ebintu byona ebiine akakwate n’ediini einkaba ndugiremu, nk’ebitabu, ebisisani, n’ebintu ebindi ebya sente nyingi byona nabyokya. Ekyakabiri, nakoraga kyona ekirukusoboka kumara obwire n’Abakaiso ba Yahwe. Okugonza okubanyolekere n’obusagiki obubampaire bikankonyera muno. Mporampora ebitekerezo ebya kara bikandugamu.

OMULINGO NGASIIRWE: Nakiraga kunagiiriza mukazi wange n’abaana bange, kandi kinu kyandeteraga kwehurra ndi nyenka. Baitu obunatandikire kubaha obwire oburukumara, nk’oku Baibuli egambira abasaija kukora, tukeyongera kwirrangana haihi. Hanyuma y’akasumi, mukazi wange nauwe akanyeteranizaaho omu kuheereza Ruhanga. Kandi mutabani waitu, muhara waitu hamu na iba nabo bali naitwe omu kuramya okw’amananu.

Obunkaba nkyali muto nkaba ningonza kuheereza Ruhanga n’okukonyera abantu, kandi hati nkyetegeriize ngu ntungire byona ebinkaba ninserra n’okukiraho. Ebigambo tibisobora kusoborra okusiima kwange hali Yahwe.

“Nkaba Nkimanyire ngu Haroho Ekirukumburaho.”—LYNETTE HOUGHTING

AKAZAARWA: 1958

IHANGA: SOUTH AFRICA

EBYAFAAYO: YAYEHURRAGA NK’OWANAGIRWEHO

OBWOMEEZI BWANGE OBWA KARA: Nkazalirwa omu tawuni erukwetwa Germiston, nambere bahaiga eby’obuguuda eby’omu itaka, kandi obucwi bw’ebiragiro bukaba butakanyire. Abazaire bange bakehurra ngu tibarukwija kusobora kundolerra, nahabweki bakacwamu kungabira abantu abandi nubo bankuze. Omusaija na mukazi we abaine okugonza bakantwara batandika kundolerra nk’omwana wabo, kurugira kimu ha biro 14 hanyuma y’okuzaarwa kwange, kandi nkabatwara nka nyina nyowe na ise nyowe. Baitu obunakuzire namanya ebyabaireho, nkatandika kwehurra ndi nk’omuntu oubanagireho. Nkatandika kwehurra ngu nkaba ntali kicweka ky’abazaire bange abankulize kandi ngu bakaba batarukunyetegereza kurungi.

Obunahikize emyaka nka 16, nkatandika kugenda omu bbaara nambere nasangaga banywani bange nituzina endongo. Ha myaka 17, nkatandika kunywa etaaba. Nkaba ningonza kuba mutaito nk’abakazi abanaroga omu burango bw’etaaba. Obunahikize emyaka 19, nkatunga omulimo omu Johannesburg, kandi omu kacu kake nkaba ntungire abanywani ababi. Nkatandika kukozesa ebigambo ebibi, nayeyongera kunywa muno etaaba n’amaarwa maingi ha wiikendi.

N’obukiraaba ngu nukwo kiri, nakoraga ebisasaizi bingi. Nagonyorraga ebicweka by’omubiri, ninzana omupira gw’abakazi, n’emizaano endi. Ekindi nayekambaga muno ha mulimo gwange, abantu baingi bakaamanya nk’omukugu omu bya kompyuta. Nahabweki nkatunga sente nyingi kandi abantu baingi bandoraga nk’omusinguzi. Baitu amananu gali ngu nkaba ntaine okusemererwa kwona, nkehurra ndi nyenka kandi ntamirwe obwomeezi. Omu mutima gwange nkaba nkimanyire haroho ekirukumburaho omu bwomeezi.

OMULINGO BAIBULI YAHINDWIRE OBWOMEEZI BWANGE: Obunatandikire kwega Baibuli, nkega ngu Yahwe ali Ruhanga ow’okugonza. Ekindi nkega ngu ayolekere okugonza oku kuraba omu kutuha Ekigambo kye Baibuli. Nikisisana ngu ahandiikiire buli omu hali itwe ebbaruha ey’erumu obuhabuzi. (Isaya 48:17, 18) Nkakyetegereza ngu obundaaba ningonza kugasirwa omu buragirizi bwa Yahwe,nkaba nsemeriire kukora empindahinduka z’amaani.

Emu halizo ekaba y’okwecwaho abanywani ababi. Nkatekerezaaho muno ebigambo ebiri omu Enfumo 13:20, aharukugamba ngu: “Gendaga nabantu abamagezi, kandi olifoka owamagezi: Baitu mutahi owabadomadoma alisasa.” Omusingi gunu gukanyekambisa kuleka abanywani bange aba kara, natandika kutunga abanywani abahyaka abanyakuli Bakaiso ba Yahwe.

Kuleka kunywa etaaba nikyo kyakizireyo kungumira; omuze gunu gukaba gundemireemu muno. Obunkaba ndiyo ningireka mporampora, nkatunga okutalibanizibwa okundi. Obunalekere etaaba kikandetera kwongeraho kilo 13.6 ha bulemeezi bw’omubiri gwange! Kinu kikandetera kwehurra kubi, kandi kikantwarra emyaka nka 10 kukehya kilo zinu. Baitu nkaba nkimanyire ngu kuleka kunywa etaaba nyikyo ekintu ekihikire ekinsemeriire kukora. Nkaikara ninsaba Yahwe, kandi akampa amaani agankonyiire kusingura.

OMULINGO NGASIIRWE: Hati nyeyongiire kuba n’obwomeezi oburungi. Nyine okumarwa kandi tinkyahambya ebintu ebireeta okusemererwa okw’akacu kake nk’omulimo gw’amaani, ebitiinisa n’obuguuda. Oihireho nintunga okusemererwa kuruga omu kugambiraho abandi amananu agali omu Baibuli. Ekirugiremu, Nyowe, iba nyowe hamu na basatu h’abanywani bange aba kara nituheereza hamu Yahwe. Bazaire bange abankulize obubaali batakafiire, nkansobora kubagambiraho nk’oku Baibuli eraganiza ngu halibaho kuhumbuuka abantu baikale omu nsi ey’efoirwe orugonjo orurungi.

Kwirra haihi na Yahwe kikankonyera kuleka kwehurra nk’omuntu anyakunagirweho. Yahwe andetiire kwehurra nyine nambere ndi habw’okundeta omu ruganda orw’ensi yoona orw’abaheereza be. Omulibo, nyinemu banyina nyowe, baise nyowe, bagenzi bange na banyaanya nyowe baingi.—Marako 10:29, 30.

[Ekisisani]

Abakaiso ba Yahwe banyolekere okugonza okw’Ekikristaayo

[Ekisisani]

Iramizo lya ba Shinto nambere naramizaaga