Baibol Na Wene Ohwo

DIESORỌ aye ro te ẹgbukpe 60 vwọ dobọ rẹ ẹdjọẹgọ ji? Die yen mu Orherẹn rẹ ẹga ri Shinto vwo kurheriẹ re dia onenikristi? Mavọ yen aye ra dẹre ọke rọ vwọ hẹ ọkiemọ se vwo chirakon rẹ ẹdia rẹ ọruvwohwo? Roro kpahen oborẹ ihwo nana tare.

“Me rha dia ọviẹn kẹ ẹdjọ ọfa-a.”—ABA DANSOU

UKPE RE VWIẸRẸ: 1938

ẸKUOTỌ RO NURHE: BENIN

AKPỌ RO YERIN JOVWO: ỌGẸDJỌ

AKPỌ MI YERIN JOVWO: Ehwọrhọ rẹ ọko ri So-Tchahoué rọ kẹrẹ ẹtẹrhe rẹ ame ọyen me dia ghwanre. Ihwo re dia ọko na hwe iyerin, ọtiọyen ji te igodẹ, ẹvwe, egbo, esi kugbe ephran rẹ ayen churẹ. Idjerhe vuọvo evunrẹ ekogho na-a, ọtiọyen na ekọ kọyen ihwo na vwọ yan cha yan kpo. Irhe kugbe ẹbe yen ayen vwọ bọn iwevwin, dede nẹ evo je bọn iwevwin rẹ ekpẹn. Buebun rẹ ihwo na igbere. Jẹ, ozighi ghwa herọ kirobo rọ epha vwẹ obo orere-e.

Me vwọ hẹ omotete, ọsẹ mẹ de mu vwe vẹ oniọvo mẹ ọkpako kpo uwe-orha ọvo, a da vwẹ ekuakua rẹ ẹbo vwọ họn avwanre fia. Me vwọ ghwanre re, ẹdjọ rẹ ihwo ri Yoruba re se Dudua (Oduduwa), kọyen me ga. Me nabọ bọn uwevwin kẹ ẹdjọ na, ke me vwẹ enẹ, ehọ, isekpe, inekuku, ọfigbo kugbe koka koka rẹ eranvwe vwo ze izobo kẹ. Ọ dia eha-a, izobo na joma ghwọrọ igho mẹ eje re.

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN: Me vwọ tuẹn uyono ri Baibol phiyọ, mi de rhi yono nẹ Jihova ọvo yen Ọghẹnẹ rẹ uyota. Mi ji yono nẹ Jihova rhọnvwere nẹ a vwẹ ema vwọba ga ẹga-a. (Eyanno 20:4, 5; 1 Kọrẹnt 10:14) Me da rhe karophiyọ obo ro fori nẹ mi ru. Mi de do ema na eje kufia je guọghọ erọnvwọn eje rehẹ uwevwin mẹ ri churobọ si edjọẹgọ. Mi rhe phiẹ epha, ze izobo yẹrẹ ruẹ erẹ ri churobọ si edjọẹgọ-ọ.

Kerẹ aye ro te ẹgbukpe 60 re, ọ lọhọre kẹ vwẹ mi vwo ru ewene nana eje-e. Ihwo rẹ orua mẹ, igbeyan kugbe ihwo re dia kẹrẹ ovwẹ reyọ vwọso ovwẹ je reyọ ovwẹ vwọ jehwẹ. Ẹkẹvuọvo, me da nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ kẹ vwẹ ogangan mi vwo ru obo ri yoma. Me mrẹ uchebro vwevunrẹ eta rehẹ Isẹ 18:10, rọ tare nẹ, “Odẹ rẹ Ọrovwohwo na ọye ohẹrhe rode, ọvwata da djẹ ruọ kọ rhọ.”

Emu ọfa rọ chọn vwẹ uko yen uyono rẹ Iseri ri Jihova ri me ra ọkieje. Uruemu rẹ ẹguọnọ rẹ ayen dje kẹ vwẹ davwaro kidie ayen yerẹn akpọ nene iwan ri Baibol na. Obo mi rhiẹromrẹ na kẹ vwẹ imuẹro nẹ Iseri ri Jihova yen ẹga rẹ uyota.

ERERE RE ME MRẸRE: A vwọ vwẹ irhi ri Baibol na vwo ruiruo chọn vwẹ uko vwo vwo omamọ oyerinkugbe vẹ emọ mẹ. Me je mrẹ nẹ e mu oghwa nẹ uvwe ohọre. Vwẹ ọke jovwo, me ghwọrọ igho mẹ phiyọ irueru rẹ ẹdjọ ro fierere kẹ vwẹ-ẹ. Enẹna, me ga Jihova ro yono uvwe obo mi se vwo phi ebẹnbẹn mẹ kparobọ. (Ẹvwọphia 21:3, 4) Oma vwerhen ovwẹ nẹ me rha dia ọviẹn kẹ ẹdjọ-ọ, ukperẹ ọtiọyen mẹvwẹ kẹ odibo ri Jihova. Ọyena kẹ vwẹ omafuvwe me ghene guọnọ dẹn.

Rhanvwe ọkiemọ yen me vwọ guọnọ Ọghẹnẹ.”—SHINJI SATO

UKPE RE VWIẸRẸ: 1951

ẸKUOTỌ RO NURHE: JAPAN

AKPỌ RO YERIN JOVWO: ORHERẸN RI SHINTO

AKPỌ MI YERIN JOVWO: Orere ri Fukuoka vwẹ Prefecture yen me dia ghwanre. Ọsẹ vẹ oni mẹ vwo ẹguọnọ rẹ ẹga mamọ; ayen yono uvwe nẹ ọkiemọ rhe nẹ mi muọghọ kẹ eghẹnẹ ri Shinto. Kerẹ omotete, mi roro kpahen obo me sa vwọ chochọn rẹ ihwo rehẹ ẹdia rẹ okpetu. Me karophiyọ ọke me vwọ hẹ pramari sku, oyono mẹ da nọ emọ rẹ iklasi mẹ oborẹ ayen guọnọ dia siẹrẹ ayen da ghwanre nu. Emọ rẹ iklasi mẹ ta oborẹ ayen guọnọ dia vẹ imuẹro, evo nẹ ayen guọnọ dia egbaerianriẹn. Me vwọ tanẹ odavwẹ mẹ ọyen me vwọ ga Ọghẹnẹ, ayen ihwo eje da hwẹ vwẹ.

Mi vwo wontọ nẹ ikọleji nu, mi de kpo isikuru ri ipastọ. Vwẹ isikuru na, me da mrẹ orherẹn ri Shinto ọvo rọ ghwọrọ ọke rọyen vwo se ọbe ọvo rẹ obuko rọyen pha biebi. Ẹdẹ ọvo ọ da nọ vwẹ “Sato, wo vughe ọbe nana?” Mi vughe ọbe na, me da kpahen kẹ nẹ “Ọyen Baibol na.” Ọ da ta, “Kohwo kohwo rọ guọno dia orherẹn ri Shinto che se ọbe nana.”

Kpakpata me da ra dẹ Baibol. Me da nabọ phio phiyọ asan mi phiẹ ẹbe phiyọ vwẹ ekpeti ẹbe mẹ rere me sa vwọ sẹro rọyen. Ẹkẹvuọvo ugbonẹ rẹ isikuru mẹ juvwe mrẹ ọke vwo se-e. Mi vwo wontọ nẹ isikuru nu, me da ra ga vwẹ uwevwin ọrhan kerẹ orherẹn ri Shinto. Ọdavwẹ mi vwori vwẹ ọkiemọ de rugba.

Okriri-i, me da rhe mrẹvughe nẹ obo me ghene guọnọ vrẹ me de vwọ dia orherẹn vwẹ ọrhan ri Shinto. Evo usun rẹ irherẹn na ghwe vwo ọdavwẹ yẹrẹ ẹguọnọ rẹ ihwo efa-a. Buebun rayen tobọ vwo esegbuyota-a. Ọvo usun rẹ irherẹn ride na da vuẹ vwẹ: “Wọ da guọnọ rhọ vwẹ etinẹ na, wọ me rha ta ota kpahen egbaerianriẹn. A vwọ ta ota kpahen esegbuyota chọre.”

Eta yena nẹrhẹ ofu rẹ ẹga ri Shinto na dje vwe. Dede nẹ mi ji vwobọ vwẹ irueru rẹ ẹga na vwevunrẹ uwevwin ọrhan na, je me fuẹrẹn ẹga efa. O vwo ọvuọvo rọyen ro yoma-a. Ofudjevwe na rhoma ganphiyọ ọke me vwọ fuẹrẹn ẹga efa. Ọtiọyena, ki mi roro nẹ ẹga eje ọvuọvo.

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN: Vwẹ 1988, ohwo ọvo ro kpo ẹga ri Buddhist de jiro kẹ vwẹ nẹ mi se Baibol na. Me karophiyọ nẹ orherẹn ri Shinto je vuẹ vwẹ nẹ mi se Baibol na ikpe evo re wanre. Me da tuẹn ese rọyen phiyọ. Ememerha na, ki mi rhi mu ẹwẹn phiyọ ese rọyen. Ọke evo mi se hrọke bẹsiẹ uvo rẹ urhiọke na vwo lo mu ovakpo mẹ.

Obo mi se na da nẹrhẹ me nẹrhovwo rhe Ọghẹnẹ ro vwo Baibol na. Ẹrhovwo rẹ udje re si phiyọ Matiu 6:9-13 yen me vwọ tonphiyọ. Unọke ivẹ da wan ke me vwanriẹn ẹrhovwo na, tobọ vwẹ uwevwin ọrhan ri Shinto.

Mi vwo enọ buebun kpahen obo mi se. Jẹ ọke nana me ta na, me rọvwọnre, jẹ me je riẹn nẹ Iseri ri Jihova yono ihwo Baibol kidie ayen kọn brẹ aye mẹ ikpe evo re wanre. Me vwọ guọnọ ọvo rayen mrẹ me da nọ enọ buebun. Oma vwerhen ovwẹ mamọ rọ vwọ reyọ Baibol na vwọ kpahenphiyọ enọ mẹ eje. O de ru ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ oniọvo rẹ ọshare ọvo vwo yono uvwe.

Ọmọke ọvo vwọ wan nu, me da tuẹn uyono ẹra phiyọ. Me fobọ riẹn nẹ evo usun rẹ Iseri na re me van ku jovwo hẹ usun raye-en. Dedena, ayen nabọ dede uvwe sasasa vẹ ẹguọnọ.

Vwevunrẹ emẹvwa na mi de rhi yono nẹ Ọghẹnẹ guọnọre nẹ eshare dje ẹguọnọ vẹ ọghọ phia kẹ ihwo rẹ orua rayen. Ọke ri jovwo, iruo mẹ kerẹ orherẹn yen me tẹnroviẹ, ọ da nẹrhẹ me kpairoro vrẹ aye mẹ vẹ emọ rẹ avwanre. Ke me rhe karophiyọ nẹ me kerhọ kẹ aye mẹ-ẹ.

Uyono mẹ vwọ yan phiyọ obaro na, mi de rhi yono emu buebun ri sivwe kẹrẹ Jihova. Ẹkpo ri Baibol evo te vwe ẹwẹn mamọ kerẹ Rom 10:13 rọ tare nẹ, “Kohwo kohwo ro se odẹ rẹ Ọrovwohwo kọ rhọ.” Rhanvwẹ ọkiemọ yen me vwọ guọnọ Ọghẹnẹ, jẹ asaọkiephana me mrẹrẹ re!

Ke me rhe mrẹvughe nẹ mi rhe vwo ẹdia vwẹ uwevwin ọrhan rẹ Shinto-o. Ẹsosuọ, me ro ẹwan kpahen obo rẹ ihwo che roro siẹrẹ mi de vrẹn nẹ ẹga ri Shinto. Ẹkẹvuọvo me vuẹ oma mẹ jovwo re nẹ mi che vrẹn nẹ ẹga ri Shinto na siẹrẹ me da mrẹ ẹga rẹ uyota. Ọtiọyena, vwẹ ọtonphiyọ rẹ ukpe ri 1989, mi de brorhiẹn mi vwo ru obo rẹ ẹwẹn mẹ vuẹ vwẹ. Mi vrẹn nẹ uwevwin ọrhan na mi da djẹ gbane Jihova.

Mi vwo vrẹn nẹ ẹga ri Shinto ghwa lọhọ kẹ vwẹ-ẹ. Irherẹn ride na ta eta rẹ oriẹriẹvwe rere ayen vwọ davwẹ ji. Me vwọ tobọ vuẹ ọsẹ vẹ oni mẹ kpahọn kọyen ma gan. Me vwọ yaran ra vuẹ ayen, udu mẹ kọ teyan kpekpe jẹ awọ mẹ phariẹ. Me doma ji vwẹ idjerhe abọ buebun vwọ nẹrhovwo rhe Jihova vwọ kẹ uduefiogbere.

Mi vwo te uwevwin rẹ ọsẹ vẹ oni mẹ, oshọ mu vwe me vwọ vuẹ ayen kpahọn ẹsosuọ. Unọke evo wanre. Ukuotọ rọyen me vwọ nẹrhovwo nu, mi de rhievun ta ota kẹ ọsẹ vẹ oni mẹ. Me da vuẹ ọsẹ mẹ nẹ me mrẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota na re, ọtiọyena mi che vrẹn nẹ ẹga ri Shinto rere me sa vwọ ga. O gbe ọsẹ mẹ unu mamọ, ọ je da dẹn. Ihwo rẹ orua rẹ avwanre ji bru vwe uche rere mi vwo wene ẹwẹn mẹ. Me guọnọ so ọmiaovwẹ kẹ orua mẹ-ẹ, jẹ me je riẹn nẹ a vwọ ga Jihova yen obo ri me yovwin. Ukuotọ rọyen, orua mẹ da rhe rhọnvwephiyọ orhiẹn mẹ na.

Dede nẹ mi vrẹn nẹ uwevwin ọrhan na, o ji fo nẹ mi wene iroro mẹ. Ọbara rẹ orherẹn djẹ vwẹ oma mẹ. Me davwẹngba me vwọ kẹnoma kẹ iroro ọtiọyena. Ẹkẹvuọvo kemu kemu mi ruẹ yẹrẹ roro, nẹrhẹ me rhoma karophiyọ oka rẹ akpọ mi yerin jovwo.

Erọnvwọn ivẹ chọn vwẹ uko vwọ vrabọ rẹ iroro yena. Ẹsosuọ me torhẹ erọnvwọn eje ri churobọ si ẹga awanre mẹ na. Erọnvwọn kerẹ ẹbe, ifoto kugbe ekuakua eghanghanre evo dede. Ọrivẹ, me reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ eje vwo siẹkẹrẹ Iseri na. Ukẹcha kugbe obicha rayen chọn vwẹ uko mamọ. Ememerha na, mi rhe roro kpahen obo mi ru wanre-e.

ERERE RE ME MRẸRE: Me davwerhọn rẹ aye vẹ emọ mẹ jovwo-o, jẹ ọnana nẹrhẹ ayen dia ẹdia rẹ ọruvwohwo. Ẹkẹvuọvo mi vwo nene ayen ghwọrọ ọke kuẹgbe kirobo rẹ Baibol na tare nẹ eshare re rọvwọnre ru, avwanre de sikẹrẹ ohwohwo phiyọ. Vwọba, aye mẹ da rhe vwomaba vwẹ vwẹ ẹga ri Jihova. Mẹ vẹ aye mẹ kugbe ọmọ rẹ avwanre ọmọtẹ vẹ ọshare rọyen rhi kuomakugbe vwẹ ẹga rẹ uyota re.

Mi de roro kpahen obo me tare ọkiemọ nẹ me guọnọ ga Ọghẹnẹ je chọn ihwo uko, me rhe mrẹvughe re nẹ mi vwo emu eje me ghene guọnọ kugbe efa dede. Me kpẹvwẹ Jihova vwọ kẹ ebruphiyọ nana eje.

“Me riẹnre nẹ emu ọvo chọre.”—LYNETTE HOUGHTING

UKPE RE VWIẸRẸ: 1958

ẸKUOTỌ RO NURHE: SOUTH AFRICA

AKPỌ RO YERIN JOVWO: ẸWẸN RẸ OHWO RA DJẸ JOVWO

AKPỌ MI YERIN JOVWO: Orere ri Germiston rẹ ihwo rọyen ghwe fe-e yen e de vwiẹ vwẹ, ozighi ghwa herọ-ọ. Ọsẹ vẹ oni mẹ shẹ vwẹ kidie ayen niro nẹ ayen cha sa vwẹrote vwe-e. Ọshare vẹ aye re dẹ vwẹ ọke me vwọ hẹ ẹdẹ 14, keyen re dia ọsẹ vẹ oni kẹ vwẹ. Dede nẹ me rhe riẹn ihwo ri vwiẹ vwẹ re, ki mi rhi vwo ẹwẹn rẹ ohwo ra djẹ jovwo. Ki mi roro nẹ ọsẹ vẹ oni re dẹ vwẹ na ghwe vwo ẹruọ mẹ-ẹ kidie ọ dia ayen vwiẹ vwẹ-ẹ.

Me vwọ hẹ ẹgbukpe 16, mẹ vẹ igbeyan mẹ ki kpo asan ra da da udi ji gbe eha. Mi vwo te ẹgbukpe 17, me da tuẹn isigati ephopho phiyọ. Me guọnọ hanvwe oma kirobo rẹ ihwo ri ji phopho isigati re me mrẹ vwẹ TV epha. Mi vwo te ẹgbukpe 19, me da tuẹn iruo phiyọ vwẹ Johannesburg, okriri-i me da vwẹ ugbeyan mu erharhe rẹ ihwo. Ke me ta eta ebrabra, phopho isigati egangan je da udi vroma vwẹ oba rẹ udughwrẹn.

Dede nẹ mi ruẹ enana eje jẹ oma mẹ je sasa. Mi nene emetẹ efa heha kuẹgbe kerẹ ibọrọ ẹfa. Me je wian gangan vwevunrẹ ikọpini me da wian kidie me guọnọre nẹ ihwo riẹn vwẹ. Ọ da rhe nẹrhẹ mi vwo igho buebun, ihwo evo tobọ tanẹ mi feri. Ẹkẹvuọvo oma je vwerhen ovwẹ-ẹ, kọ ghwa họhọ nẹ akpọ phieghe uvwe. Me riẹnre nẹ emu ọvo ghwrẹ.

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN: Me vwọ tuẹn eyono ri Baibol na phiyọ, me da rhe riẹn nẹ Jihova Ọghẹnẹ yen ẹguọnọ. Mi ji yono nẹ o dje ẹguọnọ na phia womarẹ ọ vwọ kẹ avwanre Ota rọyen rọ dia Baibol na. Kọ ghwa họhọ nẹ o si ileta rhe avwanre ohwo ọvuọvo rere avwanre sun idjerhe rẹ avwanre. (Aizaya 48:17, 18) Me da rhe karophiyọ nẹ ofori nẹ mi ru ewene vwẹ akpeyeren mẹ siẹrẹ me da guọnọ mrẹ erere vwo nẹ odjekẹ ri Jihova.

Ewene ọvo ro fori nẹ mi ru shekpahen igbeyan mẹ. Ota rọhẹ Isẹ 13:20 te vwe ẹwẹn, ọ da ta: “Ohwo rọ yan nene ẹvwaghwanre ko vwo aghwanre, ẹkẹvuọvo ugbeyan rẹ ẹkpa kọ re oja.” Uchebro nana chọn vwẹ uko vwọ yanjẹ erharhe rẹ igbeyan na vwo je vwẹ ugbeyan mu Iseri ri Jihova.

Ọ bẹn kẹ vwẹ mi vwo siobọnẹ isigati ephopho; ọ ghene bẹn dẹn. Mi vwo phi ebẹnbẹn yena kparobọ ememerha na, ebẹnbẹn ọfa da rhe vwomaphia. Me vwọ dobọ rẹ isigati ephopho ji, me da rhe rhuoma; ọnyẹ rọ vrẹ panweti 30 (13.6 kg) da vwọba ọnyẹ rhi mi vwori! Ọnana okpemu yen phia kẹ vwẹ na, kidie ọ reyọ ovwẹ ẹgbukpe ihwe soso me ke sa rhoma hanvwe oma. Ẹkẹvuọvo me riẹnre nẹ ọyen obo ri yoma mi vwọ dobọ rẹ isigati ephopho ji. Kọke kọke yen me vwọ nẹrhovwo rhe Jihova, ọtiọyena ọ da kẹ vwẹ ogangan mi se vwo phikparobọ.

ERERE RE ME MRẸRE: Mi rhi vwo omakpokpọ enẹna re. Mi ji vwo ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ, me gbe vwọtua efe yẹrẹ otitivwe rẹ akpọ nana-a. Ukperẹ ọtiọyen, oma vwerhen ovwẹ siẹrẹ mi de yono ihwo efa Baibol na. Ukuotọ rọyen, igbeyan mẹ rẹ emetẹ erha yen vwomaba vwẹ vẹ ọshare mẹ vwẹ ẹga ri Jihova. Ọsẹ vẹ oni mẹ re de vwẹ na ki rhi ghwu, me nabọ vuẹ ayen kpahen ive rẹ evrẹnushi vwọ rhe Iparadaisi vwẹ otọrakpọ na.

Me sa vrabọ rẹ iroro rẹ ohwo ra djẹ jovwo kidie mi sikẹrẹ Jihova. Ọ nẹrhẹ me riẹn nẹ a sen vwẹ-ẹ kidie o sun vwe rhe orua rẹ idibo rọyen rehẹ akpọeje. Asaọkiephana, mi rhi vwo esẹ, ini, iniọvo rẹ eshare vẹ e rẹ eya buebun re.—Mak 10:29, 30.

[Uhoho]

Ohri rẹ Iseri ri Jihova yen mi de rhiẹromrẹ ẹguọnọ rẹ Inenikristi

[Uhoho]

Uwevwin ọrhan rẹ Shinto re me da ka ga jovwo