Nga Olemvokelanga Lulukisu lwa Yave?

“Eyayi i nzila, nudiatila mo.”—YES. 30:21.

1, 2. Nki’ekani kena diau Satana? O Nkand’a Nzambi aweyi ulenda kutusadisila?

E SINSU kisonganga nzila yakaka kilenda vidisa wantu yo kubasia mu vonza. Yindula vo nkundi aku ulukisi vo kimpumbulu kimosi wasobele sinsu kiaki y’ekani dia vidisa wantu. Nga kulemvokela lulukisu lwandi ko?

² Satana una nze kimpumbulu ona ovavanga kutuvilakesa. (Lus. 12:9) E vonza yawonso twabadikidi mun’elongi diviokele i lekwa kesadilanga mu kutufila twakolamena Yave yo bembola nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu. (Mat. 7:13, 14) Kansi, twalongokele mpe vo Yave wa Nzambi una vo nkundi eto okutulukisanga kimana twalembi bwa muna ntambu mia Satana. Owau tubadika diaka lekwa tatu kesadilanga Satana mu kutuvilakesa ye una Nkand’a Nzambi ukutusadisilanga mu venga yo. Vava tutanganga Nkand’a Nzambi, dina nze vika sia vo Yave okutulandanga ku manima yo kutuvovesa vo: “Eyayi i nzila, nudiatila mo.” (Yes. 30:21) O longoka tulukisu twatu, dikutusadisa mu siamisa etima dieto dia lemvokela Yave.

Kulandi “Alongi Aluvunu” Ko

3, 4. (a) Ekuma alongi aluvunu bafwananene ye sima kiayuma? (b) Akweyi betukanga alongi awaya aluvunu? Adieyi i kani diau?

³ Yindula vo ekolo una mu nkangalu, oviokele muna makanga. Kuna vala, omwene sima. Oyindwidi vo maza owana mo. Muna kuma kiaki, wele vana fulu kina sima. Kansi vava olwaka, omwene vo e sima kiayuma. Ka lukatikisu ko vo kendeleka dikukendeleka. Alongi aluvunu bena nze sima kiayuma. Awana bebanzanga vo alongi awaya ludi belonganga, kendalala bekendalala. Muna Paulu ye Petelo wa ntumwa, Yave okutulukisanga mu kuma ki’alongi aluvunu. (Tanga Mavangu 20:29, 30; 2 Petelo 2:1-3.) Aki nani i alongi aluvunu? E mvovo mia Paulu ye Petelo mikutusadisanga mu zaya kuna alongi aluvunu betukanga ye una bevuninanga wantu.

⁴ Paulu wavovesa akuluntu a nkutakani ya Efeso vo: “Vovo nwina yeno kibeni mpe, vetelama wantu, ana bevova mambu mabendomoka.” Petelo wasonekena Akristu vo: “Omo yeno mukal’alongi aluvunu.” Muna kuma kiaki, alongi aluvunu muna nkutakani betukanga. Alongi awaya aluvunu i avengomoki. * Adieyi bazolele? Paulu wavova vo vava bebembolanga nkubik’a Yave, avengomoki bezolanga ‘vola alongoki bend’abalandi.’ Alongoki kayika Paulu i alongoki a Yesu Kristu. Alongi awaya aluvunu muna nkutakani bevavilanga alongoki ke ku mbazi ko. Bevavanga vola yovo yiya alongoki muna nkutakani. Yesu wavova vo avengomoki bena nze mevwa mevavanga dia mameme. Ekani dia avengomoki i vava fwaswa lukwikilu lw’awana bena muna nkutakani yo kubafila mu bembola e ludi.—Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18.

5. Nkia ndekwa besadilanga alongi aluvunu?

⁵ Alongi aluvunu aweyi bevuninanga wantu? Umpuki besadilanga. Avengomoki besadilanga ‘ngangu zaluvunu’ mu kotesa malongi mau mambi muna nkutakani nze una yimpumbulu bekoteselanga kuna sweki e lekwa mu nsi zakaka. Avengomoki “mambu ma kuvùnina” bevovanga, i sia vo, sadila umpuki kimana e mvovo miau miamoneka vo mialudi, nze una yimpumbulu bevangilanga nkanda mialuvunu yo kitula mio nze mialudi. Besayanesanga malongi maluvunu yo ‘bendomona sono’ mun’owu wa ngindu za yau kibeni. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16)  Avengomoki ke bevwanga wete dieto mfunu ko. Avo tubalende, tulenda vengomoka muna nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu.

6. Nkia lulukisu lwakiá kekutuvananga o Nkand’a Nzambi mu kuma kia alongi aluvunu?

⁶ Aweyi tulenda vengela alongi aluvunu? Nkand’a Nzambi ukutuvovesanga mu mpila yakiá dina tufwete vanga. (Tanga Roma 16:17; 2 Yoane 9-11.) Luludiku lwa Nkand’a Nzambi i lwalu: “Nubavengomokena.” Ediadi disongele vo tufwete kubavambuka. Lulukisu lwa Nkand’a Nzambi luna nze lulukisu lwa dotolo uvovese vo wavenga muntu una ye kimbevo kisambukilanga. O dotolo ozeye wo vo olenda fwa avo kimbevo kiaki kisambukidi. Wau vo lulukisu lwakiá kavene, nanga olemvokela dina kavovese. Kieleka, avengomoki ‘kimbevo kia ntu beyelanga,’ bevavanga sambukisa akaka muna malongi mau maluvunu. (1 Tim. 6:3, 4) Yave una nze dotolo. Okutulukisanga vo twavenga alongi aluvunu. Tufwete lemvokelanga lulukisu lwandi.

7, 8. (a) Adieyi tufwete vanga muna venga alongi aluvunu? (b) Ekuma ofwete sila ngolo za venga alongi aluvunu?

⁷ Adieyi tufwete vanga muna venga alongi aluvunu? Ke tufwete mokenanga yau ko ngatu kubabokela muna nzo zeto. Ke tufwete mpe tanganga nkanda miau ko, wá malongi mau muna televizau, tanga mana besonekanga muna Internete yovo kubavana e mvutu mu kuma kia mana besonekanga. Ekuma tufwete kubavengelanga? E kuma kadi “Nzambi a ziku” tuzolanga. Muna kuma kiaki, ke tuzolanga wá malongi maluvunu ko mana mebendomonanga e ludi kia Diambu dia Nzambi. (Nku. 31:5; Yoa. 17:17) Tuzolanga mpe e nkubika kesadilanga Yave muna kutulonga e ludi. Muna nkubik’a Yave i twalongokela e nkumbu a Yave ye nsas’andi, ekani diandi mu kuma kia ntoto, dina dikutubwilanga vava tufwanga ye vuvu kia lufuluku. Nga osungamenanga e kiese wamona vava walongoka mambu mama ye makaka? Ozevo, kuyambula ko vo alongi aluvunu bavengomona muna nkubika ina ikulonganga e ludi.—Yoa. 6:66-69.

⁸ Konso dina balenda vova alongi aluvunu, ke tufwete kubalanda ko. Ke tuna ye kuma ko kilenda kutufila mu tamb’o matu kw’awana bena nze sima kiayuma. Awana bekubawanga, kendalala bekendalala. Tufwete sia ngolo za sikila ye kwikizi muna Yave ye nkubik’andi. E nkubika yayi ke isinga kutukendeleka nkutu ko. Ikutuvananga ulolo wa maza mavelela metukanga muna ludi kia Diambu dia Nzambi.—Yes. 55:1-3; Mat. 24:45-47.

Kulandi ‘Yingana Yaluvunu’ Ko

9, 10. O Paulu nkia lulukisu kavana Timoteo mu kuma kia yingana yaluvunu? Nkia tusansu kayika o Paulu? (Tala mvovo vana yand’a lukaya lwa 17.)

⁹ Ezak’e ntangwa dilenda kala dia sazu mu bakula vo muntu obendomwene e sinsu mu fila wantu mu nzila yakaka. Kansi, ezak’e ntangwa dilenda kala diampasi mu bakula. Diau adimosi mpe ye malongi maluvunu metukanga kwa Satana. Avo ke tuyikebele ko tulenda landa maka malongi mama yo kutuvilakesa. Paulu  wa ntumwa watulukisa mu kuma kia malongi mama maluvunu. Wayikila mo vo ‘yingana yaluvunu.’ (Tanga 1 Timoteo 1:3, 4.) Nki i yingana yayi yaluvunu? Aweyi tulenda vengela e fu kia sia sungididi muna malongi mau? Diamfunu twazaya e mvutu za yuvu yayi kimana twakwamanana muna nzila ifilanga ku moyo a mvu ya mvu.

¹⁰ Lulukisu lwa Paulu mu kuma kia yingana yaluvunu yasonama muna nkanda antete kasonekena Timoteo ona wakala vo nkuluntu. Paulu wavovesa Timoteo vo kavanga wawonso kimana nkutakani yakala yavelela yo sadisa mpangi zandi z’akala ye z’akento mu simbinina e kwikizi kiau muna Yave. (1 Tim. 1:18, 19) E mvovo wa Kingerekia kasadila Paulu wasekolwa vo “yingana y’Ayuda” una ye nsasa vo “yingana yaluvunu” yovo “savu.” Nkanda mosi uyikanga vo e mvovo wau lusansu lwa mabundu uyikanga luna vo ke lwakieleka ko. (Enciclopédia Bíblica Padrão Internacional) Paulu nanga malongi maluvunu kayika matuka muna tusansu twankulu twasokwa kwa wantu mu sivikisa akaka. * Paulu wavova vo tusansu twatu twavonza kikilu kadi tufilanga wantu mu ‘filaziana mpaka.’ Ediadi disongele vo awana betambang’o matu muna tusansu twatu beyantikanga yuvula mu kuma kia mambu mena vo ke maludi ko yo sadila e ntang’au mu vava e mvutu. Satana osadilanga tusansu twatu ye malongi maluvunu mu fila wantu balembi sia sungididi muna mambu masundidi o mfunu. Elongi dia Paulu i diadi: Kutambi matu ko muna tusansu twaluvunu.

11. Satana aweyi kesadilanga nsambil’aluvunu mu bendomona wantu? Nkia lulukisu tufwete lemvokela?

¹¹ Nkia tusansu twaluvunu tulenda kutuvilakesa avo ke tuyikebele ko? E mvovo ‘yingana yaluvunu’ milenda yika malongi mawonso maluvunu yo tusansu tulenda ‘kutuvengomona muna ludi.’ (2 Tim. 4:3, 4) Satana ona kuyisonganga nze “mbasi a ntemo,” osadilanga nsambil’aluvunu mu bendomona wantu. (2 Kor. 11:14) Kasikil’owu, mabundu ma Kikristu kia Kimpangila bevovanga vo Kristu belandanga, kansi belonganga malongi maluvunu nze bilungi bia tiya ye moyo ulembi fwa. Ndonga bebanzanga vo e nkinzi a luwutuku lwa Kristu ye nkinzi a Nduta Nzambi miyangidikanga, kansi mana wantu bevanganga muna nkinzi miami mesonganga vo mu nsambil’aluvunu miatuka. Avo tulemvokela lulukisu kekutuvananga Nzambi lwa kuyivambula ye nsambil’aluvunu yo lembi ‘viakana eki kiafunzuka,’ ke tubendomonwa ko kwa yingana yaluvunu.—2 Kor. 6:14-17.

12, 13. (a) Nkia mvovo ntatu mialuvunu mitukanga kwa Satana? Akieyi i ludi muna mvovo miami? (b) Adieyi tufwete vanga mu lembi bendomonwa kwa Satana?

¹² Vena mpe ye mvovo miakaka mialuvunu mitukanga kwa Satana milenda kutubendomona avo ke tuyikebele ko. Yambula twabadika mvovo tatu. Wantete: Olenda vanga konso dina ozolele, ngeye kibeni ofwete bak’e nzengo mun’edi diambote ye edi diambi. Tutoma wanga e ngindu zazi muna televizau, filme, zulunalu ye muna Internete. Wau vo ntangwa zawonso tuwanga luvunu lwalu, ke diampasi ko mu yantika yima ngindu zazi yo tanginina fu yafunzuka ya wantu a nza. Kansi, e ludi i kiaki: Nzambi tuvwidi o mfunu mu kutuzayisa edi diambote y’edi diambi. (Yer. 10:23) Wazole: Nzambi kesingika mambu ko ova ntoto. E ngindu zazi zifilanga wantu mu yindula kaka mu kuma kia lumbu kia unu. Ke betokananga ko mu kuma kia kusentu ngatu vava yangidika Nzambi. Tulenda yantika yindula nze yau yo lembi yima mbongo muna salu kia Nzambi. (2 Pet. 1:8) Kansi, e ludi i kiaki: Yave osinga singika mambu ova ntoto. Muna kuma kiaki, tufwete songanga muna mpila tuzingilanga vo tukwikilanga muna diambu diadi. (Mat. 24:44) Ngindu zetatu zaluvunu i zazi: O Nzambi ke kuvwanga mfunu ko. O kwikila muna luvunu lwalu lwa Satana dilenda kutuyoyesa yo banza vo ke twafwana zolwa kwa  Nzambi ko. Kansi e ludi i kiaki: O Yave otoma zolanga asambidi andi awonso. Konso selo mfunu kina vana meso mandi.—Mat. 10:29-31.

¹³ Tufwete kuyikeba mu lembi yima ngindu za wantu a nza ya Satana. Ezak’e ntangwa tulenda mona vo mana bevovanga yo yindula maludi. Kansi, sungamena vo Satana nkwa luvunu. Otomene zaya e ndekwa za vuna wantu lutila konso muntu. Avo katuzolele bendomonwa ko kwa Satana, tufwete lemvokela lulukisu tuvewanga muna Nkand’a Nzambi.—2 Pet. 1:16.

‘Kulandi Satana’ Ko

14. Paulu nkia lulukisu kavana ndumba zampumpa? Ekuma yeto awonso tufwete lemvokela lulukisu lwalu?

¹⁴ Yindula vo ekolo okangalanga omwene sinsu kiasonama vo: “Eyayi i Nzila ifilanga kwa Satana.” Nani mu yeto olanda nzila yayi? Kansi, kana nkutu Akristu akieleka balenda yantika ‘landa Satana.’ Paulu watusonga e mpila zayingi dilenda vangamena. (Tanga 1 Timoteo 5:11-15.) Kana una vo Paulu kwa “ndumba zampumpa” kasoneka mvovo miami, yeto awonso tulenda longoka diambu muna mvovo miandi. Akento awaya a tandu kiantete nanga ke bayindulanga wo ko Satana balandanga, kansi mavangu mau masonganga vo diau bavanganga. Aweyi tulenda vengela e vonza kia landa Satana lembi wo zaya? Yambula twabadika lulukisu kavana o Paulu mu kuma kia fu kia kumba.

15. Adieyi Satana kezolanga? Nkia ndekwa kesadilanga o Satana kayika Paulu?

¹⁵ Satana ke zolanga ko vo twavovela mana tukwikilanga. Ozelele vo twayambula samuna nsangu zambote. (Lus. 12:17) Muna kuma kiaki, ovavanga vo twasadila ntangw’eto mu mambu ma uzowa yovo malenda sia mpambula vana vena nkangu a Yave. Paulu wayika e ndekwa kesadilanga o Satana mu kutufila mu vanga dina kazolele. ‘Kala molo yo kwenda vumvula.’ Akento awana ampumpa basadilanga ntangw’au mu kwenda kingula akundi yo mokena mambu makondwa o mfunu. Tufwete kuyikeba mu lembi vanga diau adimosi. Kasikil’owu, tulenda fwasa ntangw’eto ye ya wantu akaka mu tanga yovo twika email mu kuma kia mambu makondwa mfunu yovo ke mekalanga makieleka ko ezak’e ntangwa. “Akwa makumbu.” Ezak’e ntangwa akwa makumbu bevovelanga akaka e mbi. Ediadi dia vonza kadi makumbu malenda fila muntu mu vunina akaka e mambu. Luvunu lwalu nzonzi yovo ntantani lutwasanga. (Nga. 26:20) Zaya yovo lembi wo zaya, akwa makumbu Nkadi Ampemba wa Satana betangininanga. * ‘Ayakami a mambu mangani.’ Ka tuna ye nswa ko wa vovesa akaka una bafwete zingila. E fu yayi yawonso ilenda kutufila mu yambula sala salu kisundidi o mfunu katuvana o Yave kia samun’e nsangu za Kintinu kia Nzambi. Avo tuyambwidi samun’e nsangu zambote, tukituka s’alandi a Satana. Avo tuyisidi kun’esambu dia Satana, tukituka atantu a Yave. Yeto awonso tufwete sola esambu tuzolele kala.—Mat. 12:30.

16. Adieyi tufwete vanga mu lembi landa Satana?

¹⁶ O lemvokela luludiku lwa Nkand’a Nzambi dilenda kutusadisa mu lembi landa Satana. Badika mambu kayika Paulu malenda kutusadisa. ‘Wokesa e salu kia Mfumu.’ (1 Kor. 15:58) O kuyivana muna salu kia Yave dilenda kututanina muna vonza kia fwasa ntangw’eto mu mambu makondwa mfunu. (Mat. 6:33) Vova ‘dina diambote muna vangamesa.’ (Ef. 4:29) Tuvenga e fu kia wá yovo sayanesa makumbu. * Tubundang’e vuvu muna mpangi zeto z’akala ye z’akento. Avo tuvanga wo, tukala ye fu kia vova oma mambote mu kuma kiau. ‘Nusikila muna mambu  meno.’ (1 Tes. 4:11) Songa kw’akaka vo okubavwanga o mfunu, kansi vangila wo kuna luzitu. Tufwete sungamena vo balenda kala ye mambu mana ke bazolele ko vo akaka bazaya mo. Tusungamenanga mpe vo ke tufwete vavanga baka nzengo ko vana fulu kiau mu mambu mana yau kibeni bafwana bakila nzengo.—Ngal. 6:5.

17. (a) Ekuma Yave kekutulukisilanga mu kuma kia mambu mana ke tufwete landa ko? (b) Adieyi tufwete kwamanana vanga?

¹⁷ Tuvutulanga matondo kwa Yave wau kekutusonganga lekwa ina ke tufwete landa ko. Tufwete sungamena vo Yave okutulukisanga mu mambu tubadikidi mun’elongi diadi ye dina diaviokele wau vo zola kikilu kekutuzolanga. Kazolele ko vo Satana katuvuna yo kutumwesa mpasi. E nzila ina Yave kazolele vo twalanda ilenda kala yampasi, kansi yau kaka ifilanga ku moyo a mvu ya mvu. (Mat. 7:14) Yambula twalemvokelanga Yave vava kekutuvovesanga vo: “Eyayi i nzila, nudiatila mo.”—Yes. 30:21.

[Mvovo Vana Yand’a lukaya]

Nkia Mvutu Ovana?

Aweyi olenda sadila lulukisu luna mu sono ya Nkand’a Nzambi ilende?

• 2 Petelo 2:1-3

• 1 Timoteo 1:3, 4

• 1 Timoteo 5:11-15

[Yuvu ya Longoka]

[Babu/​Mafoto zina muna lukaya lwa 19]

Mwanganesa e Nsala Muna Vento

Vena ye savu kiankulu ki’Ayuda kisonganga e vonza kia sayanesa makumbu.

Muntu mosi wasayanesa luvunu kwa wantu ayingi mu kuma kia muntu ona wasund’e ngangu muna mbanza. Kuna kwalanda, nkwa makumbu ndioyo wayenda kwa nkwa ngangu kimana kanloloka. Wayuvula nkwa ngangu vo: “Adieyi mfwete vanga mu songa vo ntambulwidi e mbi ame mu mana yavova mu kuma kiaku?” O nkwa ngangu wamvovesa vo: “Diambu dimosi ilombele wavanga: Bonga e mfika yazala ye nsala. Ziula yo mwanga zo muna vento.” Kana una vo kazaya ko e kuma kia ndomba yayi, o nkumbi wavanga dina kavoveswa kwa nkwa ngangu. I bosi wavutuka kwa nkwa ngangu.

Wanyuvula vo: “Nga undolokele?

Nkwa ngangu wamvutula vo: “Entete, wenda kutika e nsala zawonso.”

O nkumbi vo: “Ke dilendakana ko. E nsala zawonso zimwanganeso kwa vento.”

Nkwa ngangu wamvovesa vo: “Nze una e nsala zimwanganene mu fulu yayingi, luvunu lwaku kwa wantu ayingi lulweke. Nze una kulendi diaka kutika e nsala ko, ke vena diaka dina olenda vanga ko kimana wantu bavilakana luvunu wavova.”

Elongi tulenda longoka i diadi: Ka tulendi diaka soba ko dina tuvovele kala. Dilenda kala diampasi mu fokola e mfwilu mitwasanga e mvovo mieto. Muna kuma kiaki, vitila twakumba akaka yovo kubavovela e mbi, diambote twasungamena vo e mvovo mieto mina nze nsala zimwanganeso kwa vento.

[Foto ina muna lukaya lwa 16]

Aweyi akaka balenda bokelela avengomoki muna nzo zau?