¿Wiyakushuntsuraq Jehová nimanqantsikta?
¿Wiyakushuntsuraq Jehová nimanqantsikta?
“Këmi alli kaq näniqa. Këpa ëwayë.” (ISA. 30:21.)
1, 2. ¿Ima rurëtataq Satanás alläpa munëkun, y imanötaq Diospa Palabran yanapamantsik?
KËMAN pensarishun, carretërapa ëwarëkarnin taririshwan llutampa dirigikoq huk señalta o huk letrërota. Tsë señal ninqampa ëwarqa manam tiempollatatsu oqrashwan, sinöqa kawënintsiktapis oqrarishwanmi. Pero kushikïpaqqa tsë señal ninqampa mana ëwanapaq huk amïgontsik willaramanqantsikmi, tsë señaltaqa cambiayashqa cärroyoqkunata llutampa pusharir mana allikunata rurayänampaqmi. Tsënö kaptinmi amïgontsik nimanqantsikta cäsokuntsik.
2 ¿Pitaq carretërachö señalkunawan pantatsikoq nunanö? Satanasmi, pëqa imëkanöpapis ishkinatam munëkun (Apo. 12:9). Y tukïtam ruran kawëman apakoq nänipita horqaramänapaq, tsëpaqqa pantatsikoq señalkunatam churan, tsëkunaqa kayan qepa yachatsikïchö mana alliman ishkitsikoq kima toqllakuna rikanqantsikmi (Mat. 7:13, 14). Pero kushikïpaqqa Amïgontsik Jehová tsëkunaman mana ishkinapaq willamanqantsikmi. Diabluqa tukïtam ruran mana allikunaman ishkinapaq. Kanan rikärishun kima toqllakuna masta. Tsëkunaman mana ishkinapaq Biblia ninqampita yachakïkar pensashun Jehová qepantsikpita kënö nikämanqantsikman: “Këmi alli kaq näniqa. Këpa ëwayë” (Isa. 30:21). Consejamanqantsikman pensëqa, alläpam yanapamäshun Jehová nimanqantsikkunata mana pantëta ruranapaq.
“Llutan camanta” yachatsikoqkunata ama wiyashuntsu
3, 4. a) Mana alli yachatsikoqkunata, ¿imanirtaq nintsik tsakishqa pukyukunam kayan? b) ¿Mëpitataq yarqayämun mana alli yachatsikoqkuna, y imatataq ashiyan?
3 Viäjepaq yapë yarpärishun. Itsa yaku mana kaqpa ëwarëkarnin karuchö huk pukyuta rikärishwan. Y yakunashqa këkar tsëman kushishqa ëwëkushwan. Pero chärirna tsakishqata tarïkushwan. Tsëqa, ¡alläpachi llakikushwan! Tsënöllam mana alli yachatsikoqkunaman ëwaqkunapis tikrariyan, pëkunamanqa Diospita yachakïta munarmi ëwayan, pero rasumpa yachatsikïtaqa manam tariyantsu. Tsëmi tsëkunaman mana ishkinapaq Jehová willapämantsik. Tsë pantatsikoqkunapaqmi Pëdruwan Pablu qellqayarqan (lei Hechos 20:29, 30 y 2 Pedru 2:1-3). Consejakuyanqampita yachakurqa, musyashunmi kë mana alli maestrokuna mëpita yarqayämunqanta y imakunata rurayanqanta.
4 Ëfesochö këkaq anciänokunatam Pablu këta nirqan: “Qamcunapitam waquinniquicuna llutan camanta yachatsicur qallaquicuyanqa”. Y Pëdrunam cristiano mayinkunata kënö nirqan: “Qamcunachopis tseno willapäcoqcunam cayanqa. Yachatsiyäshurniquim, mana alliman jitarpuyäshunqui”. ¿Tanteankiku kë mana alli yachatsikoqkuna mëpita yarqayämunqanta? Wakinkunaqa kikin congregacionpitam yarqayämun. Tsënö kaqtam Diospa contran tikrashqakuna nintsik. * ¿Imatataq ashiyan? Manam congregacionpita rakikäyanqanllawantsu kushishqa kayan. Pëkunaqa, manam Diosman mana creikoqkunatatsu qateqninkuna kayänampaq ashiyan, sinöqa cristiänona kaqkunatam. ‘Mallaqashqa atoqnömi’ congregacionchö musyaqtukoqkunapa markäkïninkunata ushakäratsiyan y alli kaq nänipita horqariyan (Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18).
5. ¿Imanötaq mana alli yachatsikoqkuna ishkitsikuyan?
5 ¿Imanötaq mana alli yachatsikoqkuna yachatsikuyan? Shumaqllapam. Bibliaqa willakun mana alli pensëninkunata yachëllapa yachatsikuyanqantam. Impuestokunata mana pagakuyänanrëkur pakëllapa negociota ruraqkunanö. Tsënömi Diospa contran churakashqakunapis mana alli pensëninkunata nunakunapa shonqunkunaman churariyan. Y imanömi qellëta falsificaqkunapis qellëninkunata allitanö rikänata munayan, tsënöllam Diospita rakikashqa nunakunapis lluta yachatsikïninkunata allitanö rikänata munayan. Awmi, pëkuna munayanqannö kanampaqmi “Diospa palabrancho [...] escribishqacunatapis llutanpa yachatsicuyan” (2 Ped. 2:1, 3, 13; 3:16). Pëkunaqa manam alli kanataqa munayantsu. Tsëmi niyanqanta qatirqa kawëman apakoq nänipita yarqukurishun.
6. ¿Imatataq Biblia mandakun llutan yachatsikoqkunapaq?
6 ¿Imanötaq tsëkunapita tsapäkushwan? Tsëtaqa rurashun Jehová ninqankunata wiyakurmi (lei Romanos 16:17 y 2 Juan 9-11). Bibliaqa cristiänokunata mandan llutan yachatsikoqkunata mana wiyayänampaq, y pëkunapita witikuyänampaq o safakuyänampaqmi. Këpita más claro willapäkïqa manam kannatsu. Huk nuna muyakoq y wanutsikoq qeshyawan kaptin, ¿ima nishwantaq huk doctor ama tsë nunawan juntakïtsu nimashqaqa? Tsënö nïkamashqaqa, rasllachi cäsokushwan. Hina tsënöllam llapan doctorpita Más Musyaq Jehoväpis, pëpa contran churakaq nunakunawan mana juntakänapaq mandamantsik, ‘imatapis mana musyaq’ kayaptin (1 Tim. 6:3, 4). Këchö rikanqantsiknömi Jehoväqa claro willamantsik, pero ¿wiyakushuntsuraq?
7, 8. a) ¿Imanötaq llutan yachatsikoqkunapita witikuntsik? b) ¿Imanirtaq qamqa llutan yachatsikoqkunata wiyëta munankitsu?
7 ¿Imanötaq mana alli yachatsikoqkunapita witikuntsik? Manam saludantsiktsu ni wayintsikman chaskintsiktsu. Hina imachöpis qellqayanqankunata manam leintsiktsu ni televisionpa parlayämunqanta wiyantsiktsu, ni manam Internetchö qellqayanqampaq imata pensanqantsiktapis churantsiktsu. ¿Imanir? Puntataqa, “rasumpa kaq Dios” Jehoväta kuyarmi. Tsëmi Diospa Palabranta tukïman tumatsiyaptimpis ni ima qokamantsiktsu (Sal. 31:5; Juan 17:17). Hina këtaqa rurantsik Jehoväpa markanta kuyarmi, tsë markanmi yachatsimarquntsik Diospa shutinta, tsë shuti ima ninan kanqanta, Patsapaq imata ruramunampaq kaqta, wanushqakuna imanö këkäyanqanta y kawariyämunampaq kaqtapis. ¿Yarpantsikku tsëkunata mana musyëkashqa yacharatsimashqa pasëpa kushikunqantsikta? Tsënö këkaptinqa, ¿imapaqraq Diospa contran churakashqakunapa yachatsikïninkunata wiyashwan? Pëkunaqa imë hörapis Jehoväpa markampa contranllam parlakïkäyan. Tsëmi pëkunata wiyarqa, noqantsikpis Diospa markanwan piñakushun (Juan 6:66-69).
8 Kë llutan yachatsikoqkunaqa, imëkatapis nikuyätsun. ¡Noqantsikqa manam cäsoshuntsu! ¿Imapaqtaq cäsoshwan tsakishqa pukyu cuenta këkaqkunataqa? Pëkunaqa ulikuyanllam o llullakuyanllam y llakitsikuyanllam. Noqantsikqa Jehoväwan y markanwan imëpis këkänapaqmi churakarquntsik, tsë markanmi yakunëkashqa rasumpa kaq yakuta qaramantsik (Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47).
‘Unaycag cuentucunata’ ama wiyëtsu
9, 10. ¿Imanirtaq Pablu Timoteuta consejarqan, y tsëpaq consejarnin ima cuentokunamanraq yarpëkarqan? (Ichisaq letrakunatawan rikäri.)
9 Cärrowan carretërapa ëwarëkarnin, itsa huk lädoman tumarëkaq señalta rikärishwan. Pero höraqa cuentata qokushwantsu. Tsënöllam Satanaspa trampankunawampis pasakun: wakintaqa rasllam mäkurintsik, pero wakinkunataqa manam mäkuntsiktsu. Mana tanteanapaq kaqkunaqa ‘unaycag cuentucunam’ kayan (lei 1 Timoteu 1:3, 4, NTCN). Kawëman apakoq nänipita mana rakikëta munarqa, alleqmi musyanantsik Pablu parlanqan ‘unaycag cuentucuna’ ima kanqanta y mana pantatsimänapaq imata ruranatapis.
10 Unë kaq cuentokunapita cuidakunapaq willakïqa këkan Timoteupaq Pablu punta kaq cartakunqanchömi. Tsë cartachömi Pablu kë anciänota consejan cristiano mayinkunata alli kaqchö y markäkïninkunachö tsarakuyänampaq yanapëkunampaq (1 Tim. 1:18, 19). Griego idiömachö ‘unaycag cuentucuna’ nirqa, parlëkan ardë y kikinkuna yarpëkurlla willakuyanqampaqmi. Diccionario exegético del Nuevo Testamentom nin ‘kikinkunallapita parlayanqanta y mana rasumpa kaq cuentokuna kanqanta’. Itsa apóstol Pabluqa yarpëkarqan mana alli religionkuna yachatsikuyanqanman, tsë yachatsikïkunaqa mana creipaqnö willakïkuna y cuentokunam kayaq. * Tsë cuentokuna tukï tapukïkunaman chätsikuptinmi, wakinkunaqa musyëta munar alläpa estudiëkuyan. Tsëqa Satanaspa huk precisaq toqllanmi. Satanasqa mana rasumpa kaq religionkunapitam tukï cuentokunata yuritsin Jehoväpa markanchö qelanëkaqkunata qepätsinanrëkur. Tsëmi Pabluqa claro nirqan: ¡ama tsë cuentokunata ichikllapis cäsoyëtsu!
11. ¿Imanötaq mana mäkutsikushllapa Satanás mana alli religionwan nunakunata pantatsin, y ima consëjotaq yanapamäshun tsëman mana ishkinapaq?
11 ¿Jehoväpa markanchö qelanëkaqkuna ima cuentokunamantaq ishkiriyanman? Mana alli religionkunapa yachatsikïninkunamanmi. ¿Imamantaq kë uli o llulla yachatsikïkuna chätsimashwan? Bibliaqa willakun tsë cuentokunata wiyayänanrëkur ‘rasonpa yachatsiquicunata wiyetapis’ mana munayanqantam (2 Tim. 4:3, 4). Alli ‘anjelmannö’ tikraq Satanasmi tukï mana alli religionkunawan nunakunata creitsishqa (2 Cor. 11:14). Unë cuentokunapita yarqamoq yachatsikïkunatam imëka rasumpatanö yachatsikuyan, tsë yachatsikïkunaqa kayan: hukllëllachö kima Dios, mana wanoq alma, y infiernochö mana alli nunakuna rupayanqa niyanqankunam. Hina Navidad y Semana Santa fiestakunatapis celebrayanmi, kë fiestakunata allitanö rikäyaptimpis griëgokunapa unë diosninkunapita y Diosta mana serviq unë religionkunapitam shamun. Kë cuentokuna pantatsimänata mana munarqa, kë consëjotam wiyakunantsik: “Tse mana alli rurenincunapita raquicacuriyë, ni llutancunata yatayëtsu” (2 Cor. 6:14-17).
12, 13. a) ¿Ima kima ulikïkunatataq Satanás puritsin, y imataq rasumpa kaqqa? b) ¿Imataraq rurashwan Diablupa cuentonkunaman mana ishkinapaq?
12 Hina Diabluqa hukkunachöpis ulikunmi, y mana cuidakurqa tsëkunaman rasllam ishkirishwan. Kima ulikïta rikärishun. Huk kaqqa: Llapampis imanö rikanqantsikpitam. Manam alli ni mana allipis kantsu niyanqanmi. Imëkachöpis rikanqantsik, wiyanqantsik y reqishqa nunakunam kënö pensatsimënintsikta tïrayan Diosnintsik mandamanqantsikta wiyakunata mana munar. Pero nunakunaqa alläpam wanantsik Dios pushamänata y yachatsimänata, y Jehovällam kë rurëtaqa puëden (Jer. 10:23). Ishkë kaq ulikï: Diosqa kë Patsachö tukï hipakïkunataqa manam imëpis ushakätsinqatsu niyanqanmi. Tsënö pensarmi nunakunaqa shamoq tiempopaq mana pensashpa kawayan. Noqantsikpis pëkunanölla pensarqa, “qela” y mana imatapis ruraqmi Diosta sirvenqantsikchö tikrarishwan (2 Ped. 1:8, QKW). Pero rasumpa kaqchöqa, Jehoväpa piñakïnin hunaqqa rasllam chëkämun, tsëmi tsë hunaqman yarpararllana kawanantsik (Mat. 24:44). Kima kaq ulikïnam: Diosqa manam noqapaq yarpantsu niyanqan. Satanasqa munan Jehová mana kuyamanqantsikta creinatam, tsëtaqa ruran Diosta servinata mana munarmi. Pero Diosqa alläpam kuyamantsik y pëpaq llapan ruranqantsikkunapitam kushikun (Mat. 10:29-31).
13 Mäkoq mäkoqllam këkänantsik. Ama këta qonqashuntsu, kë mundochö nunakunapa pensëninkuna y portakïninkunaqa allinömi alleq mana rikashqaqa. Unëpitapis masmi Biblia consejakunqankunata wiyakunantsik. Tsënöllapam Satanaspa ‘falsu cuentuncunaman’ ishkishuntsu (2 Ped. 1:16).
‘Diablu munashqannoqa’ ama kawashuntsu
14. ¿Imatataq Pablu consejarqan shipashllaraq viudakunata, y imanirtaq noqantsikpis tsë consëjota yarparashwan?
14 Carretërapaq parlëkanqantsikman yapë yarpärishun. “Satanaspa qateqninkuna ëllukäyänan o qorikäyänan sitio” neq flëchata taririrqa, manachi tsë flecha ninqampa ëwashwantsu. Pero Pabluqa cristiano këkarpis ‘diablu munashqannona cawaquiman’ chärinapaq kaqtaqa willakunmi (lei 1 Timoteu 5:11-15). ‘Shipashllaraq biudacunata’ kënö consejashqa kaptimpis, llapantsiktam tsë consëjokuna yanapamashwan. Itsachi tsë witsan cristiänakunaqa mana cuentata qokushpa rurëninkunawan Diabluta qatikäyanqanta rikätsikuyarqan. Huk kaqqa karqan wakinkunapita cuentota puritsïmi. Këpaq Pablu consejakunqanmi noqantsiktapis yanapamäshun mana cuentata qokushpa Satanasta mana qatinapaq.
15. ¿Imatataq Satanás munan, y imakunaman mana ishkinapaqtaq Pablu consejamantsik?
15 Imaraq Diablu kushikïkunman Diospita yachatsikïta haqirishqaqa (Apo. 12:17). Diospita yachatsikunata mana munarmi tukï rurëkunata churamun y kikintsik puratapis chikinakatsimantsik. Tsëtam Diablu rurarqan Pablu kawanqan witsan viudakunawan. Pablu ninqankunam rikätsikun Satanaspa atska toqllankunaman ishkiyashqa kayanqanta. Huk kaqqa karqan, pëkuna ‘wayin wayin puricuyanqan’ y ima rurakïtapis mana munayanqanmi. Kanan witsankunapis kikintsikpa y hukpa tiemponkunata perditsishwanmi mana yanapakoq y mana rasumpa kaq mensäjekunata mandarninqa. Ishkë kaq toqllaqa karqan ‘wasa rima’ kayanqanmi. Noqantsikpis wakinkunapaq mana allikunatam parlar qallëkushwan, tsënö karqa itsa tumpakoq y chikitsinakoq tikrarishwan (Pro. 26:20). Cuentata qokur o mana qokurpis, tumpakurqa Satanaspa qateqninnam tikrëkashwan. * Kima kaqnam karqan, kë viudakuna hukpa kawëninman ‘meticuyanqan’. Manam ni mëqantsikpis hukkuna imata rurayänampaqpis akrapushwantsu. Jehoväpa Gobiernompita yachatsikunapa rantin kë rurëkunaman mëqanllamampis ishkirqa, tiempotam perdïkashwan y chikinakïta muroq cuentam këkashwan. Tsënö mana rurashqaqa Satanaspa lädonmanmi qaqëkantsik, porque hukllaqllapam këta puëdentsik, Jehovällapa o Satanaspa (Mat. 12:30).
16. ¿Ima consëjokunataq yanapamäshun Satanaspa munëninkunaman mana ishkinapaq?
16 ¿Imatataq rurashwan ‘diablu munashqanno cawaquiman’ mana ishkinapaq? Biblia consejakunqantam wiyakunantsik. Rikärishun cristiano mayinkunata Pablu consejanqankunata. Jehová Diospaq ‘mas y mas uryayë’ (1 Cor. 15:58). Llapan puëdenqantsikmannö Diospita yachatsikïchö yanapakushqaqa, manam tiempota perdishuntsu ni qelaqa tikrashuntsu (Mat. 6:33). “Parlayë combieneqllata. Tsenopam yachacuyanqui alli cawaquita” (Efe. 4:29). Manam wiyashwantsu ni cuentakushwantsu mana allikunataqa cristiano mayintsikkunapaq. * Tsëpa rantinqa, pëkunawan confianakunapaq y respetanakunapaqmi sinchikunantsik. Llakitsikunapa rantinqa, parlakïnintsikwanmi kushitsikunantsik y Jehoväpa kaqchö sinchiyäyänampaqmi yanapakunantsik. “Ama jucpa asuntuncunaman meticuyëtsu” sinöqa kikikikunallapaman (1 Tes. 4:11). Wakinkuna alli kayänanta munarpis, respetanantsikmi munëninkunata y imanöpis kawakuyanqantaqa. Y kikinkuna imata rurayänampaq kaqchöpis, manam pëkunapaqqa imatapis akrapunantsiktsu (Gal. 6:5).
17. a) ¿Imanirtaq Jehová tukïta consejamarquntsik? b) ¿Imata ruranapaqtaq churapakashwan?
17 ¡Alläpam kushikuntsik mana ruranapaq kaqkunata Jehová consejamanqantsikpita! Qepa kaq yachatsikïchö y kë yachatsikïchöqa atska consëjokunatam yachakurquntsik. Pero ama imëpis qonqashuntsu Jehová alläpa kuyamarnintsik y Satanaspa ulikïninkunaman ishkir mana hipanata munar consejamanqantsikta. Itsa Jehoväpa näninchö kawëqa sasaraq o ajaraq kanman, pero tsënö kaptimpis mana wanushpa kawëmanmi apamantsik (Mat. 7:14). Tsëmi, Jehová kënö ninqanta wiyakunantsik: “Këmi alli kaq näniqa. Këpa ëwayë” (Isa. 30:21).
[Päginapa ura kuchunchö willakïkuna]
^ par. 4 Diospa contran tikrashqakunaqa alli religionpita rakikaqkunam kayan, munëninkunata rurëta munarmi Diospa markanta mana allitanöna rikäyan.
^ par. 10 Këta más tantearinapaq Dios mana qellqatsinqan Tobías (o Tobit) libroman yarpärishun, kë libroqa qellqakarqan kima pachak watakuna Jesus shamunampaq pishikaptinmi, y Pablu kawanqan witsampaqqa, tsë librochö qellqashqa cuentokunata y brujerïapaq parlaq yachatsikïkunataqa rasumpatanönam rikäyaq (rikäri Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, 154 y 155 päginakunata).
^ par. 15 “Diablu” palabraqa, griego idiömachö diábolos ninqampitam shamun, y tsëqa “tumpakoq” ninanmi. Kë shutinwampis Satanastaqa reqintsikmi pëlla ulikïta o llullakuyta alläpa yachëkuptin (Juan 8:44; Apo. 12:9, 10).
^ par. 16 Rikärï “Viento apashqa plümakuna” ninqan recuadrota.
¿Imataq nishwan?
¿Imanöraq kë textokunachö tarinqantsik consëjokuna yanapamashwan?
[Yachakunapaq kaqpa tapukïninkuna]
[21 kaq päginachö dibüjukuna y recuadru]
Viento apashqa plümakuna
Judïokunapa unë cuentonmi rikätsikun wasa rima kë pasëpa mana alli kanqanta. Tsë cuentota tukïnöpa cuentakuyaptimpis yachatsikïninqa hukllëllam.
Huk nunash mana rasumpa kaqta huk yachaq nunapaq parlar purinaq. Y tiempowanqa cuentata qokurinaq mana allita rurëkanqanta. Tsëshi tsë yachaq nunaman perdon mañakoq ëwanaq, y parlanqan altsakänampaq imata ruranampaqpis tapurinaq. Tsë yachaq nunaqa mañarinaq huk rurëllata ruranampaqshi, plümayoq almohada roqurirnin llapan plümankunata vientoman tapsirinampaq. Kë wasa rimaqa manash alleqllaqa tanteanaqtsu këta imanir mañanqanta, pero ninqantash rurarinaq. Tsëpitanash kë yachaq nunaman kutirnin kënö tapurinaq:
—“¿Perdonallämarqunkinaku?”
—Tsëshi kë yachaq nunaqa ninaq: “Perdonanäpaqqa, tapsinqëki plümakunataran llapanta ëllumunëki o gorimunayki”.
—Tsënash wasa rimaq nunaqa kënö ninaq: “¡Pero tsëtaqa imanöraq ruramushaq! Vientoqa më tsëpanaraq apakushqa”.
—Tsënash yachaq nunaqa këta ninaq: “Tsënö sasallam llapan mana allikunata parlanqëkita altsanampis”.
Kë cuentopa yachatsikïninqa alli clärom këkan: shimintsikpita ima parlëpis yarquptinqa, manam kutitsita puëdentsiknatsu, y mana alli parlanqantsikta manam altsëta puëdentsiknatsu. Tsëmi pipaqpis imatapis manaraq parlarnin, yarpänantsik vientoman plümata tapsirinapaqnö këkanqantsikta.
[18 kaq päginachö dibüju]
¿Imanötaq Diospa contran churakashqakuna wayintsikman yëkarayämunman?
