¿Kasukusunchu Jehová Diospa willawasqanchista?
¿Kasukusunchu Jehová Diospa willawasqanchista?
“Kayninmi ñanqa, kayninta puriy.” (ISA. 30:21.)
1, 2. ¿Imatan Satanás munashan? ¿Imaynatan Biblia yanapawanchis?
CARRETERANTA viajashaqtinchismi huk ñanman pasanapaq señalta rikunchis. Chay señalta kasuspaqa chinkapusunmanmi otaq ima peligropipas rikukusunman. Aswanchá amigonchis willawarqanchis chay señalta ama kasunanchispaq, chaytaqa huk runan churarqan viajaqkunata pantachinanpaq. Chaymi amigonchista kasukuspa may rinanchis carreterallanta viajanchis.
2 ¿Pin rikch’akun chay señalta cambiaq runaman? Satanasmi, paymi runakunata maytapuni q’otuyta munan (Apo. 12:9). Wiñay kawsayman apaq ñanmanta horqoyta munaspan “carreterapi pantasqa señalkunawan” hina pantachiwanchis, ñawpaq estudiopi yachasqanchis hina (Mat. 7:13, 14). Ichaqa ancha hatun Amigonchismi chay trampakunamanta cuidakunapaq willawanchis. Chaywanpas Saqraqa huk trampakunatawanmi churawanchis, chaymi kunan kinsamanta yachallasuntaq. Chaykunamanta yachasqanchisman hina yuyaykusun Jehová Diospas qhepanchismanta “kayninmi ñanqa, kayninta puriy” nimushasqanpi (Isa. 30:21). Imachus niwasqanchispi allinta yuyaymanasun chayqa tukuy sonqowanmi kasukusun.
“Llulla yachachiqkuna”
3, 4. a) ¿Imaynapin llulla yachachiqkuna ch’aki p’uytu hina kanku? b) ¿Maymantan lloqsimunku chay llulla yachachiqkuna? ¿Imatan munanku?
3 Viajaymanta rikch’anachiyman kutisun. Ch’inneq aqo pampanta rishaspan huk p’uytuta karupi rikunchis. Ch’akiyninchista thasnuykunapaqmi chayman rinchis, chayaqtinchismi ichaqa ch’akita tarinchis. Llulla yachachiqkunapas chhaynan kanku, askha runakunan cheqaq yachayta munaspa paykunaman riqtinku ch’aki p’uytuta hina tarinku. Chaymi Jehová Diosqa willachiwanchis chhayna yachachiqkunamanta cuidakunanchispaq. Chaytan Pedrowan Pablowanpas willachiwanchis (leey Hechos 20:29, 30; 2 Pedro 2:1-3). Willasqankuta allinta t’aqwirisun, chaypin yachasun pikunan chay llulla yachachiqkuna kanku, maymanta lloqsimunku, imayna q’otusqankutapas.
4 Éfeso llaqtapi umallikunatan Pablo nirqan: “Qankuna ukhullamantataqmi waqllisqa rimaq runakunaqa hatarinqa”, nispa. Pedrotaq iñiqmasinkunata nirqan: ‘Qankuna ukhupin llulla yachachiqkuna kanqa’, nispa. ¿Maymantan lloqsinku chay llulla yachachiqkuna? Yaqa llapankun iñiq t’aqamanta lloqsinku. Chaymi paykunata sutichakun iñiymanta t’aqakuqkuna nispa. * ¿Imatan chay runakuna munanku? Pablon nin: “Iñiqkunata q’otuspa aysaqanankupaq”, nispa. Yaqapaschá paykunaqa qallariypi Diosta munakurqanku ichaqa Diospa llaqtanwanmi phiñasqa kashanku. Chay runakunaqa iñiqkunatan q’otuyta munanku manan mana iñiq runakunatachu. Paykunaqa “yarqasqa atoqkuna” hinan mana cuidakuq cristianokunata hap’iykuyta munanku, iñiyninpi chiriyachispa kawsayman apaq ñanmanta karunchanankupaq (Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18).
5. ¿Imaynatan runakunata q’otunku?
5 ¿Imaynatan runakunata q’otunku? Bibliaq nisqan hina, ‘pakallapin’ yuyaykusqankuta ch’eqerichinku. Paykunaqa contrabandistakuna hinan mana reparachikuq hinalla yuyaykusqankuta Diospa llaqtanman haykuchinku. Qolqe falsificaqkuna qolqenku chaskinanchista munasqankuta hinataqmi chay runakunaqa “llulla yachachikuyninkuta” creenanchista munanku. Paykunaqa ‘q’otukuq’ yachachikuykunatan paqarichinku, Bibliapi wakin yachachikuykunata ‘q’ewispataq’ yuyaykusqankuwan tupachinku (2 Ped. 2:1, 3, 13; 3:16). Paykunaqa manan allinninchistachu munanku, paykunata uyarispaqa wiñay kawsay ñanmantan karunchakusunman.
6. ¿Imaniwanchismi Biblia llulla yachachiqkunamanta?
6 ¿Imaynatan paykunamanta pakakusunman? Jehová Diosta kasukuspa (leey Romanos 16:17; 2 Juan 9-11). Biblian niwanchis paykunamanta ‘karunchakunanchispaq’, otaq huk Bibliakuna nisqan hina “t’aqakunapaq”, “karupi kanapaq”, “ayqekunapaq”. Sichus huk doctor niwasunman wañuyman apaq contagioso onqoyniyoq runakunamanta karunchakunanchispaq chayri, ¿kasukunachu? Arí, kasukunan. Jehová Diospas chay doctor hinan niwanchis iñiyninku saqeqkunamanta karunchakunapaq, q’ewisqa yachachikuyninkunawan mana contagiachikunanchispaq (1 Tim. 6:3, 4). Diospa kamachiwasqanchispas sut’itaq chayqa, ¿llapa niwasqanchistachu kasukushanchis?
7, 8. a) ¿Imaynatan llulla yachachiqkunamanta karunchakusunman? b) ¿Imaraykun llulla yachachiqkuna contra sayanayki?
7 ¿Imaynatan llulla yachachiqkunamanta karunchakunchis? Manan napaykunchischu nitaqmi wasinchispi chaskinchischu. Manan hayk’aqpas leenchischu nitaq kutichinchischu Internetpi qelqamusqankuman nitaqmi uyarinchischu televisionpi propagandankutapas. ¿Imarayku chayta ruwanchis? ‘Hunt’aq [otaq mana llullakuq] Diosta’ munakusqanchisraykun. Ñoqanchisqa manan interesakunchischu Diospa cheqaq Siminta q’ewispa yachachisqankupi (Sal. 31:5; Juan 17:17). Hinaspapas Diospa llaqtantan munakunchis, chaypin yacharqanchis Diospa sutinta, chay sutin ima ninanta, kay Hallp’a imapaq kamasqa kasqanta, wañupuqkuna imaynapi tarikusqanta, kawsarimpunankumantawan. ¡Anchatachá kusikurqanchis chay cheqaq yachachikuykunata chayllaraq uyarishaspaqa! Chhaynaqa, ¿imapaqmi uyarisunman Diospa llaqtan contra rimaqkunata? Paykunata uyarisunman chayqa paykuna hinachá Diospa llaqtanpaq phiñakapusunman (Juan 6:66-69).
8 Imataña chay llulla yachachiqkuna rimanqaku chaypas, ñoqanchisqa manan uyarisunchu. Chay runakunaqa ch’aki p’uytu hinan kanku, manan paykunapi ima allinpas kanchu. Ñoqanchisqa manan Jehová Diosta saqesunchu nitaqmi llaqtanmanta karunchakusunchu, chay llaqtanpin Diosqa ñawpaqkunamantapacha Simin Qelqawan yachachiwashanchis (Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47).
Ama yanqa ‘cuentokunata’ uyarisunchu
9, 10. ¿Imanirqanmi Pablo Timoteota? ¿Imamantan Pablo rimashanman karqan yanqa ‘cuentokunamanta’ rimaspa? (Willakuytawan qhawariy.)
9 Carreteranta viajashaqtinchismi mayninqa reparanchis wakin señalkuna cambiasqa kasqanta. Mayninpin ichaqa mana reparanapaq hina cambiarqonku. Chhaynallataqmi Saqraq trampankunapas: wakintan reparanchis wakintataq mana. Mana reparanapaq hina kaqmi yanqa ‘cuentokuna’ (leey 1 Timoteo 1:3, 4). Wiñay kawsayman chayayta munaspaqa allintan yachana iman chay cuentokuna, imatataqmi ruwana chaykunaman mana urmanapaq.
10 Timoteoman Pablo ñawpaq carta apachisqanpin willan chay yanqa cuentokunamanta. Chaypin Pablo Timoteota nirqan iñiqkunata cuidananpaq iñiyninkupi qaqata sayanankupaq yanapanantawan (1 Tim. 1:18, 19). Griego simipi ‘cuentokuna’ nisqa simiqa yanqa willakuykunan, ñawpaq taytakunaq willakuyninkuna, llulla willakuykunan. Diccionario exegético del Nuevo Testamento nillantaq: “Umankumanta horqosqa willakuykunan, q’otukuykunan”, nispa. Pabloqa religionkunapi admirakunapaq llulla willakuykunamanta, utirayanapaq cuentokunamantan rimashanman karqan. * ¿Imaynapin ‘churanakuykunallata [“t’aqwinapaq tapuykunata”, NM] paqarichin’? Yanqa rimaykunata hatarichispa chaykuna t’aqwiyman runakunata apaspan. Chayqa Q’otukuq Saqraq trampanmi. Saqraqa pantasqa religionpi llullakuykunawan yanqa cuentokunawan iman mana cuidakuqkunata urmachin. Chaychá Pabloqa niwarqanchis yanqa cuentokunata ama uyarinapaq.
11. ¿Imaynatan Saqra pantasqa religionwan runakunata urmachishan? ¿Iman yanapawasun chay trampaman mana urmanapaq?
11 ¿Ima cuentokunawanmi mana cuidakuqkunata urmachinman? Yanqa ‘cuentokuna’ nispaqa nishan religionpi llulla yachachikuykunata, ñawpa runakunaq willakuyninkutan. ¿Imaynatan chay llulla yachachikuykuna runakunata afectan? Biblian willan chaykunarayku ‘cheqaqkayta mana uyariy munasqankuta’ (2 Tim. 4:3, 4). Satanasmi ‘k’anchashaq angelman tukuspa’ pantasqa religionwan runakunata urmachishan (2 Cor. 11:14). Religionkunan llulla yachachikuykunamanta, ñawpa cuentokunamanta horqospa yachachinku: infiernomanta, kinsan diosqa, almaqa manan wañunchu nispa. Ñawpa pantasqa costumbrekunaman hinan yachachinku Navidad, Semana Santa nisqa fiestakunatapas. Chay cuentokunaman mana urmanapaqqa Bibliapi kay nisqantan kasukunanchis: “Paykunamanta t’aqakuychis, ama ima qhelli kaqtapas llamiychischu”, nispa (2 Cor. 6:14-17).
12, 13. a) ¿Ima kinsa yachachikuykunatan Saqra paqarichimun? ¿Imaynapin yachanchis sapankapas yanqa kasqanta? b) ¿Imatan ruwananchis trampankunapi mana urmanapaq?
12 Saqraqa huk llulla yachachikuykunatawanmi ch’eqerichishan; chaykunamanta mana cuidakusun chayqa q’oturuwasunmi. Kinsamanta yachasun. Hukninmi kay: Manan kanchu allinkaqpas mana allinkaqpas. Imayna qhawarisqaykimantan imapas kanqa. Chaytan televisionpi, radiopi, Internetpi yachachimunku, chaytaqa ruwanku Diospa kamachikusqanta qhepanchanapaqmi. Llapa runakunan necesitanchis Diospa yachachikuyninta, chaytaqa Jehová Diosllan qoyta atiwanchis (Jer. 10:23). Iskaykaq: Diosqa manan hayk’aqpas runaq sasachakuyninta allichanqachu. Chayta uyarispan runakunaqa “mikhukusun ukyakusun” nispa kawsanku. Chhaynata yuyaykusunman chayqa ‘qellakuspachá’ Diosta servisunman (2 Ped. 1:8). Diospa p’unchayninqa qayllaykamushanñan, makillataqmi chay p’unchayta suyakushananchis (Mat. 24:44). Kinsakaq: Diosqa manan ñoqapi interesakunchu. “Ñoqaqa manan Diospaq hinachu kani” nispa yuyaykunanchistan Saqraqa munan, chaywantaq pisikallpayachiyta munawanchis. Diosqa sapankatan munakuwanchis, ancha chaniyoqpaqmi qhawariwanchispas (Mat. 10:29-31).
13 Allinta qhawarikuspan kawsana, mana chayqa runakunaq mana allin yuyaykusqanta kawsayninta iman allinpaq qhawarisunman. Kunanmi astawanqa Bibliapi yachasqanchisman hina kawsananchis. Chayllan mana urmasunchu “yachaywan rimasqa cuentokuna” paqarichiq Saqraq trampanpi (2 Ped. 1:16).
Ama ‘Satanaspa qhepanta risunchu’
14. ¿Imanispan Pablo anyarqan sipas viudakunata? ¿Imaraykun llapallanchis chayta hap’ikunanchis?
14 Kutisun viajaymanta rikch’anachiyman. Sichus viajasqanchispi rikusunman: “Kay ñanqa Satanasta qatikuqkunapaqmi” niq señalta chayri, ¿risunmanchu chay ñanninta? Manapunichá. Ichaqa Pablon willarqan wakin cristianakuna ‘Satanaspa qhepanta ripushasqankuta’ (leey 1 Timoteo 5:11-15). Chaypiqa ‘sipas viudakunatan’ Pabloqa anyasharqan. Chay cristianakunaqa manachá reparakurqankuchu Satanasta qatikushasqankuta. Ichaqa cuento q’epi kasqankupin chayta ruwasharqanku. Qhawarisun Pabloq nisqanta, chaymi ñoqanchistapas yanapawasun Saqrata ama qatikunapaq.
15. ¿Imatan Saqra mana munanchu? ¿Saqraq ima trampankunamantan Pablo willawanchis?
15 Saqraqa manapunin munanchu predicananchista (Apo. 12:17). Chaymi imaymanata rikhurichimun tiemponchista usuchinanchispaq t’aqanachiwananchispaqpas. Chaytan ñawpa cristiana viudakunawanpas ruwarqan. Pabloq nisqan hina, paykunaqa askha trampakunapin urmarqanku. Ñawpaqtaqa ‘wasin-wasinta purispan qella kayta yachasqaku’. Kunanpas paykuna hinan tiemponchista hukkunaq tiempontapas usuchisunman celularpi otaq Internetpi mensajekunata apachispa otaq mana kaq willakuykunata willaspa. Hinaspapas ‘simi apa karqanku’ otaq cuento q’epi. Ñoqanchispas mana reparakuspan hukkunamanta rimakusunman hinaspa tumpayman haykusunman chaytaq t’aqanachiwasunman (Pro. 26:20). Reparakunña manaña chaypas hukkunamanta llullakuspa rimaqqa Satanastan qatikushan. * Chaymantapas ‘tukuy imaymanamanmi chapukuqku’. Sapankanchismi ima ruwananchistapas decidinanchis, manataqmi chaypi pipas chapukunanchu. Chaykunapi purispaqa tiempotan usuchisunman, ch’aqwatan hatarichisunman, manañan tukuy sonqowanchu predicasunmanpas. Chayta ruwaspaqa Saqratan yanapakushasunman (Mat. 12:30).
16. ¿Ima yuyaychaykunan yanapawasun ama “Satanaspa qhepanta” rinapaq?
16 ¿Imatan ruwananchis ama “Satanaspa qhepanta” rinapaq? Bibliaq nisqantan kasukunanchis. Qhawarisun iñiqmasinkunaman Pabloq yuyaychasqanta. Nirqanmi: ‘Señorpa llank’ananpi aswan-aswanta llank’aychis’, nispa (1 Cor. 15:58). Diospaq tukuy sonqowan llank’aspaqa manañan qella kayta yachasunchu nitaq tiemponchista usuchisunchu (Mat. 6:33). Hinaspapas iñiqkuna ‘wiñanankupaq necesitasqankuman hinan’ rimananchis (Efe. 4:29). Manan pimantapas mana kaqtaqa rimashanachu nitaq uyarinapaschu. * Kallpachakunanchismi llapa iñiqmasinchiskunata respetowan qhawarinapaq paykunapi confianapaqpas. Paykunata kallpachanapaq hinan rimananchis manan pisipachinanchispaq hinachu. ‘Imachus ruwayninchiskunatan ruwananchis’ (1 Tes. 4:11.) Allinmi hukkunapi interesakuy ichaqa manan kawsayninkupi chapukunachu. Manan pitapas tanqanachu yuyaykusqanchisman hina ruwanankupaq, paykunan ima ruwanankutapas decidinanku (Gál. 6:5).
17. a) ¿Imaraykun Jehová Dios willawanchis Saqraq trampankunamanta? b) ¿Imata ruwanapaqmi decidisqa kashananchis?
17 ¡Maytan Jehová Diosta agradecekunchis cuidakunapaq tukuy willawasqanchismanta! Ñawpaq estudiopi kay estudiopiwanmi yacharunchis ima trampakunamanta cuidakunanchis kasqanta. Ichaqa ama qonqasunchu anchata munakuspa chaykuna willawasqanchista, Diosqa manan munanchu “carreterapi pantasqa señalkunawan” hina Satanaswan q’otuchikuspa ñak’arinanchista. Sasaña Diospa ñanninpi puriy chaypas wiñay kawsaymanmi apawashanchis (Mat. 7:14). Chayrayku ama iskayaspa kasukusun: “Kayninmi ñanqa, kayninta puriy”, nispa Diospa niwasqanchista (Isa. 30:21).
[Uranpi willakuykuna]
^ párr. 4 Iñiymanta t’aqakuqkunaqa Diospa llaqtanwan phiñasqa kaspan kikillankumanta t’aqakunku.
^ párr. 10 Chaymanta huknin libron Tobías nisqa, chaytaqa 300 watapi hinan manaraq Jesús hamushaqtin qelqarqanku, Pabloq tiemponpipas reqsisqan karqan. Chay libropi layqakuymanta willaq cuentokunatan cheqaqta hina qhawarinku (qhaway Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, 154, 155 paginakunata).
^ párr. 15 “Saqra” nisqa sutiqa griego rimaypi diábolos simimantan hamun, chaytaq “tumpaq” ninanta nin. Chay sutiwanmi Satanasta sutichakurqan llulla kasqanrayku (Juan 8:44; Apo. 12:9, 10).
^ párr. 16 Qhaway “Wayraq apasqan phurukuna” nisqa recuadrota.
¿Imaniwaqmi?
¿Imaynatan kay textokunapi yuyaychaykunata kasukusunman?
[Tapuykuna]
[19 paginapi fotokuna recuadropiwan]
“Wayraq apasqan phurukuna”
Ñawpa judío llaqtapin huk cuento karqan cuento q’epi kay mana allin kasqanmanta. Khaynata hinan willanku:
Huk cuento q’epin yachayniyoq runamanta llapa runakunaman rimakuq. Mana allin ruwasqanta reparakuspan yachayniyoq runaman rirqan pampachayninta mañakuq. Hinan payqa nirqan: “Pampachanayta munaspaqa phaway huk sawnata cuchillowan qhasurqamuy, chay ukhupi kaq phurutataq wayraman kacharimuy”, nispa. Cuento q’epiqa manan yacharqanchu imarayku chay nisqanta, ichaqa rispan chayta ruwamurqan. Kutispataq yachayniyoq runata tapurqan:
“¿Pampachasqañachu kashani?” nispa.
Yachayniyoqtaq nirqan: “Ñawpaqtaqa chay phurukunatan pallamunayki”, nispa.
Cuento q’epitaq nirqan: “¡Manan chaytaqa atiymanchu! Maymanraqchá phurukunataqa wayra aparqon”, nispa.
Yachayniyoqtaq nirqan: “Ñoqamanta rimakusqaykipas manañan allichakuyta atikunmanchu”, nispa.
¿Imatan chay cuentomanta yachanchis? Ima rimasqanchispas ratollan ch’eqerin, chaywantaq hukkunata dañota ruwanchis. Chaymi manaraq pimantapas rimakushaspa yuyarinanchis rimasqanchisqa wayraman kacharisqa phurukuna hina kasqanta.
[16 paginapi foto]
¿Imaynapin iñiymanta t’aqakuqkuna wasinchisman haykumunkuman?
