Xana U Ta Swi Yingisa Switsundzuxo Swa Yehovha Leswi Nga eRivaleni?
Xana U Ta Swi Yingisa Switsundzuxo Swa Yehovha Leswi Nga eRivaleni?
“Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.”—ESA. 30:21.
1, 2. Sathana u tiyimisele ku endla yini naswona Bibele yi hi pfuna njhani?
MFUNGHO wa le gondzweni lowu kombetelaka endhawini leyi hoxeke wu nga lahla vanhu wu tlhela wu va vangela khombo. A hi nge munghana wa wena u ku lemukisile leswaku munhu un’wana wa lunya u cince mfungho egondzweni hileswi a lavaka ku lahlekisa vanhu. A swi kanakanisi leswaku a wu ta xi yingisa xitsundzuxo xakwe.
2 Sathana u fana ni munhu yoloye wa lunya naswona u tiyimisele ku hi xisa. (Nhlav. 12:9) Makhombo hinkwawo lawa hi vulavuleke ha wona exihlokweni lexi hundzeke ma sungule hi yena naswona xikongomelo xa yena i ku hi endla hi nga yingisi Yehovha kutani hi hambuka egondzweni leri yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. (Mat. 7:13, 14) Kambe hi tlhele hi dyondza leswaku munghana wa hina Yehovha Xikwembu, wa hi lemukisa hi marhengu ya Sathana. Sweswi hi ta vulavula hi swilo swin’wana swinharhu leswi Sathana a swi tirhisaka leswaku a hi kanganyisa ni ndlela leyi Bibele yi hi pfunaka ha yona ku swi papalata. Loko hi hlaya Bibele, hi nga ehleketa leswaku Yehovha u famba endzhaku ka hina naswona u ri: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.” (Esa. 30:21) Loko hi ri karhi hi dyondza hi switsundzuxo leswi leswi nga erivaleni, hi ta tiyimisela swinene ku endla leswi Yehovha a swi vulaka.
U Nga Landzeli “Vadyondzisi Va Mavunwa”
3, 4. (a) Ha yini vadyondzisi va mavunwa va fana ni swihlovo leswi nga riki na mati? (b) Vadyondzisi va mavunwa va huma kwihi naswona va lava ku endla yini?
3 A hi nge u le ku fambeni emananga kutani u khomiwa hi torha. U vona xihlovo lexi nga le kule. U ehleketa leswaku u ta kuma mati eka xona, kutani u kongoma eka xona. Kambe loko u fika exihlobyeni xexo, u kuma leswaku ku hava mati. U hela matimba swinene. Hi nga vula leswaku ntiyiso wu fana ni mati naswona vadyondzisi va mavunwa va fana ni swihlovo leswi nga riki na mati. Vanhu lava ehleketaka leswaku vadyondzisi volavo va ni ntiyiso va ta hela matimba. Yehovha u tirhise muapostola Pawulo na Petro leswaku va hi lemukisa hi vadyondzisi va mavunwa. (Hlaya Mintirho 20:29, 30; 2 Petro 2:1-3.) I vamani vadyondzisi lava va mavunwa? Marito ya Pawulo na Petro ma hi byela lomu vadyondzisi va mavunwa va humaka kona ni ndlela leyi va xisaka vanhu ha yona.
4 Pawulo u byele vakulu va vandlha ra le Efesa a ku: “Exikarhi ka n’wina ku ta humelela vavanuna va vulavula swilo leswi soholotiweke.” Naswona Petro u tsale marito lawa epapileni leri a ri tsaleleke mavandlha yo hlayanyana: “Ni vadyondzisi va mavunwa va . . . ta va kona exikarhi ka n’wina.” Hikwalaho, vadyondzisi va mavunwa va nga ha va va huma evandlheni. Vadyondzisi volavo va mavunwa i vagwinehi. * I yini leswi va swi lavaka? Pawulo u vule leswaku loko va tshika nhlengeletano ya Yehovha, va lava ku “tikokela vadyondzisiwa.” Vadyondzisiwa lava Pawulo a vulavulaka ha vona i vadyondzisiwa va Yesu Kreste. Vadyondzisi lava va mavunwa a va fambi va lava vadyondzisiwa ehandle ka vandlha. Va ringeta ku va teka kumbe ku va yiva endzeni ka vandlha. Yesu u vule leswaku vagwinehi va fana ni timhisi leti dyaka tinyimpfu. Vagwinehi va lava ku dlaya ripfumelo ra swirho swa vandlha ni ku swi yenga leswaku swi tshika ntiyiso.—Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18.
5. Vadyondzisi va mavunwa va va xisa njhani vanhu?
5 Vadyondzisi va mavunwa va va xisa njhani vanhu? Va va xisa hi ndlela ya mano. Vagwinehi va nghenisa mavonelo ya vona evandlheni hi ku “nyandlamela” ku fana ni makhamba lama ngungumerisaka swilo etikweni. Va tirhisa “marito ya vuxisi.” Leswi swi vula leswaku va vula swilo leswi endlaka leswaku mavonelo ya vona ya mavunwa ma twala onge i ntiyiso, ku fana ni makhamba lama endlaka leswaku mapapila ya mavunwa ma vonaka onge i ya ntiyiso. Va ringeta ku tikumela vanhu vo tala swinene leswaku va pfumela “etidyondzweni ta vona ta vuxisi.” Petro u tlhele a vula leswaku va rhandza ku soholota Matsalwa. Va hlamusela tindzimana ta Bibele hi ndlela leyi hoxeke leswaku van’wana va pfumela mavonelo ya vona. (2 Pet. 2:1, 3, 13; 3:16) Vagwinehi a va na mhaka na hina. Loko hi va yingisa, hi ta tshika gondzo leri yisaka evuton’wini lebyi nga heriki.
6. Hi xihi xitsundzuxo lexi nga erivaleni lexi Bibele yi hi nyikaka xona malunghana ni vadyondzisi va mavunwa?
6 Hi nga tisirhelela njhani eka vadyondzisi va mavunwa? Bibele yi hi byela hi ku kongoma leswi hi faneleke hi swi endla. (Hlaya Varhoma 16:17; 2 Yohane 9-11.) Nkongomiso wa Bibele lowu nga erivaleni hi lowu: “Mi va papalata.” Leswi swi vula leswaku hi fanele hi fambela ekule na vona. Xitsundzuxo xa le Bibeleni xi fana ni xitsundzuxo xa dokodela xa leswaku u fambela ekule ni munhu loyi a nga ni vuvabyi lebyi tlulelaka. Dokodela wa swi tiva leswaku loko wo khomiwa hi vuvabyi lebyi u ta fa. Xitsundzuxo xakwe xi le rivaleni naswona u ta endla leswi a swi vulaka. Bibele yi vula leswaku vagwinehi va vabya emiehleketweni naswona va tirhisa tidyondzo ta vona leswaku va endla van’wana va ehleketa ku fana na vona. (1 Tim. 6:3, 4) Yehovha u fana ni dokodela yoloye lonene. U hi byela hi ku kongoma leswaku hi fambela ekule ni vadyondzisi va mavunwa. Hi fanele hi tiyimisela ku yingisa xitsundzuxo xakwe minkarhi hinkwayo.
7, 8. (a) Hi fanele hi endla yini leswaku hi papalata vadyondzisi va mavunwa? (b) Ha yini u tiyimiserile ku papalata vadyondzisi va mavunwa?
7 Hi fanele hi endla yini leswaku hi papalata vadyondzisi va mavunwa? A hi fanelanga hi vulavula na vona kumbe hi va rhamba emakaya ya hina. Nakambe a hi fanelanga hi hlaya tibuku ta vona, hi va hlalela eka thelevhixini, hi hlaya leswi va swi tsaleke eka Internet kumbe hi tsala mavonelo ya hina malunghana ni leswi va swi tsaleke eka Internet. Ha yini hi tiyimisele ku va papalata? Xo sungula, hileswi hi rhandzaka “Xikwembu xa ntiyiso.” Hikwalaho, a hi swi lavi ku yingisa tidyondzo ta mavunwa leti lwisanaka ni ntiyiso lowu kumekaka eRitweni ra Xikwembu. (Ps. 31:5; Yoh. 17:17) Nakambe hi rhandza nhlengeletano leyi Yehovha a yi tirhisaka ku hi dyondzisa ntiyiso lowu hlamarisaka. I nhlengeletano ya Yehovha leyi hi dyondziseke vito leri nge Yehovha ni leswi ri vulaka swona, xikongomelo xakwe hi misava, leswi endlekaka eka hina loko hi fa swin’we ni ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi. Xana wa ha yi tsundzuka ndlela leyi a wu tsake ha yona loko u dyondza swilo leswi ro sungula swin’we ni tidyondzo tin’wana ta le Bibeleni? Hikwalaho u nga pfumeleli mavunwa ya vadyondzisi va mavunwa ma ku endla u xandzukela nhlengeletano leyi ku dyondziseke tidyondzo teto.—Yoh. 6:66-69.
8 Ku nga khathariseki leswi vadyondzisi va mavunwa va swi vulaka, a hi nge va landzeli! A hi na xona xivangelo xo yingisa vanhu lava fanaka ni swihlovo leswi nga riki na mati. Vanhu lava va va yingisaka va ta hela matimba. Hi tiyimiserile ku tshama hi tshembekile eka Yehovha ni le ka nhlengeletano yakwe. Nhlengeletano leyi a yi si tshama yi hi khomisa tingana naswona minkarhi hinkwayo yi hi nyika mati yo tala lama tengeke ya ntiyiso lowu humaka eRitweni ra Xikwembu.—Esa. 55:1-3; Mat. 24:45-47.
U Nga ‘Nyikeli Nyingiso eTimhakeni Ta Mavunwa’
9, 10. Hi xihi xilemukiso lexi Pawulo a xi nyikeke Timotiya malunghana ni timhaka ta mavunwa, naswona hi tihi timhaka ta mavunwa leti Pawulo a a ehleketa ha tona? (Vona ni nhlamuselo ya le hansi.)
9 Mfungho wa le gondzweni lowu cinciweke hi munhu un’wana leswaku wu kombetela endhawini leyi hoxeke wu nga hi kanganyisa. Minkarhi yin’wana swa olova ku vona leswaku mfungho wu kombetele endhawini leyi hoxeke, kambe minkarhi yin’wana a swi olovi. Swi tano ni hi mavunwa ya Sathana. Loko hi nga ri na vuxiyaxiya, man’wana ya mavunwa yakwe ma nga hi kanganyisa hi ku olova. Muapostola Pawulo wa hi lemukisa hi mavunwa wolawo. U ma vula ‘timhaka ta mavunwa.’ (Hlaya 1 Timotiya 1:3, 4.) I yini timhaka leti ta mavunwa naswona hi nga swi papalata njhani ku ti yingisa? Hi fanele hi kuma tinhlamulo ta swivutiso leswi leswaku hi kota ku hambeta hi famba egondzweni leri yisaka evuton’wini lebyi nga heriki.
10 Xitsundzuxo lexi Pawulo a xi vuleke malunghana ni timhaka ta mavunwa xi kumeka epapileni ro sungula leri a ri tsaleleke Timotiya, nkulu loyi a nga Mukreste. Pawulo u byele Timotiya leswaku a hlayisa vandlha ri tshama ri basile ni ku pfuna vamakwavo vakwe leswaku va tshama va tshembekile eka Yehovha. (1 Tim. 1:18, 19) Rito ra Xigriki leri Pawulo a ri tirhiseke eka ‘timhaka ta mavunwa’ ri vula “mavunwa” kumbe “ntsheketo.” Buku yin’wana yi vula leswaku timhaka ta mavunwa i xitori xa vukhongeri lexi nga fambisaniki ni swilo swa xiviri. (The International Standard Bible Encyclopaedia) Kumbexana Pawulo a a ehleketa hi mavunwa ya vukhongeri lawa a ma huma eka switori swa khale leswi vanhu va tisunguleleke swona, leswi susumeteleke vanhu ku lava ku tiva leswi engetelekeke ha swona. * Pawulo u vule leswaku timhaka toleto a ti ri ni khombo hikuva a ti ‘vanga swivutiso leswi lavaka ndzavisiso.’ Leswi swi vula leswaku lava va yingisaka timhaka toleto va sungula ku tivutisa swivutiso hi swilo leswi nga riki ntiyiso kutani va tirhisa nkarhi wa vona va ringeta ku kuma tinhlamulo ta swona. Sathana u tirhisa timhaka toleto ni mavunwa ya vukhongeri leswaku a endla vanhu va rivala swilo swa nkoka swinene. Marito ya Pawulo ma le rivaleni: U nga nyikeli nyingiso etimhakeni ta mavunwa!
11. Sathana u byi tirhisa njhani vukhongeri bya mavunwa leswaku a kanganyisa vanhu, naswona hi xihi xitsundzuxo lexi hi faneleke hi xi yingisa?
11 Hi swihi timhaka tin’wana ta mavunwa leti nga hi kanganyisaka loko hi nga tivoneli? Hi nga vula leswaku switori swa mavunwa i tidyondzo hinkwato ta vukhongeri leti hundzuluxelaka tindleve ta hina “ekule ni ntiyiso,” kumbe leti hi endlaka hi tshika ku yingisa ntiyiso. (2 Tim. 4:3, 4) Sathana u tlharihile. U tirhisa vukhongeri bya mavunwa leswaku a kanganyisa vanhu. Hi yona mhaka Bibele yi vulaka leswaku u tiendla “ntsumi ya ku vonakala.” (2 Kor. 11:14) Hi xikombiso, vukhongeri lebyi tivulaka bya Vukreste byi vula leswaku byi landzela Kreste, kambe byi dyondzisa mavunwa yo tanihi Vunharhu-un’we ni ndzilo wa tihele. Byi tlhela byi dyondzisa leswaku xiphemu xin’wana xa munhu xi hambeta xi hanya loko miri wakwe wu file. Vanhu vo tala va ehleketa leswaku Khisimusi ni Paseka i minkhuvo leyi tsakisaka Xikwembu, kambe swilo leswi vanhu va swi endlaka hi nkarhi wa minkhuvo yoleyo kahle-kahle swi huma eka vugandzeri bya mavunwa. Timhaka ta mavunwa a ti nge hi kanganyisi loko hi yingisa xitsundzuxo xa Xikwembu xa leswaku hi tihambanisa ni vukhongeri bya mavunwa ni ku ‘tshika ku khumba xilo lexi nga basangiki.’—2 Kor. 6:14-17.
12, 13. (a) Hi wahi mavunwa manharhu lama humaka eka Sathana naswona hi wihi ntiyiso wa mhaka malunghana na wona? (b) Hi fanele hi endla yini loko hi nga lavi leswaku Sathana a hi kanganyisa hi timhaka ta mavunwa?
12 Ku ni mavunwa man’wana ya Sathana lama nga hi kanganyisaka loko hi nga tivoneli. A hi vulavuleni hi mavunwa wolawo manharhu. Vunwa byo sungula hi lebyi: U nga endla xin’wana ni xin’wana lexi u xi lavaka; tihlawulele lexi nga xinene ni lexo biha. Marito lawa hi tala ku ma twa eka thelevhixini, tifilimi, timagazini, maphepha-hungu ni le ka Internet. Leswi hi tshamelaka ku twa mavunwa wolawo, swa olova leswaku hi sungula ku ehleketa hi ndlela yoleyo ivi hi landzela mavonelo yo biha ya misava. Kambe ntiyiso wa mhaka hileswaku hi lava leswaku Xikwembu xi hi byela leswi nga swinene ni leswi hoxeke. (Yer. 10:23) Vunwa bya vumbirhi hi lebyi: Xikwembu a xi nge pfuki xi cince nchumu emisaveni. Vonelo leri ri endla vanhu va nga ehleketi hi vumundzuku. A va na mhaka ni vumundzuku kumbe hi ku tsakisa Xikwembu. Hi nga ha sungula ku ehleketa ku fana na vona kutani hi va “lava tsaneke kumbe lava nga vekiki mihandzu” entirhweni lowu hi wu endlelaka Xikwembu. (2 Pet. 1:8) Ntiyiso wa mhaka hileswaku ku nga ri khale Yehovha u ta cinca swilo emisaveni, naswona hi fanele hi swi kombisa hi ndlela leyi hi hanyaka ha yona leswaku ha yi tshemba mhaka leyi hakunene. (Mat. 24:44) Vunwa bya vunharhu hi lebyi: Xikwembu a xi khathali hi wena. Sathana u lava hi pfumela leswaku a hi pfuni nchumu eka Xikwembu lerova xi nga hi rhandza. Loko Sathana o hi endla hi pfumela vunwa lebyi, hi nga ha tshika ku tirhela Yehovha. Ntiyiso wa mhaka hileswaku Yehovha u rhandza malandza yakwe hinkwawo, naswona hinkwawo i ya risima swinene eka yena.—Mat. 10:29-31.
13 Hi fanele hi tivonela minkarhi hinkwayo leswaku hi nga ehleketi ku fana ni vanhu va misava ya Sathana. Minkarhi yin’wana swi vonaka onge leswi va swi vulaka ni ku swi ehleketa i ntiyiso. Kambe tsundzuka leswaku Sathana u lava ku hi kanganyisa, naswona ku hava loyi a kotaka ku kanganyisa vanhu ku n’wi tlula. Hi fanele hi yingisa switsundzuxo swa le Bibeleni loko hi nga lavi leswaku Sathana a hi kanganyisa hi timhaka takwe ta mavunwa.—2 Pet. 1:16.
U Nga ‘Landzeli Sathana’
14. Hi xihi xitsundzuxo lexi Pawulo a xi nyikeke tinoni tin’wana leti a ta ha ri titsongo, naswona ha yini hinkwerhu hi fanele hi yingisa xitsundzuxo lexi?
14 Anakanya hi mfungho lowu nga egondzweni lowu nge: “Ndlela Leyi Yi Ya Eka Sathana.” I ntiyiso leswaku a nga kona Mukreste loyi a lavaka ku landzela mfungho wo tano. Kambe hambi ku ri Vakreste va ntiyiso va nga sungula ku “landzela Sathana.” Pawulo u hi lemukisa hi ndlela leyi leswi swi nga endlekaka ha yona. (Hlaya 1 Timotiya 5:11-15.) U tsale hi tinoni tin’wana leti a ta ha ri titsongo ta le vandlheni hi nkarhi wolowo, kambe hinkwerhu hi nga dyondza swo karhi eka leswi a swi vuleke. Tinoni teto a ti nga swi xiyi leswaku a ti ri eku landzeleni ka Sathana, kambe leswi a ti swi endla ni leswi a ti vulavula ha swona swi kombisa leswaku entiyisweni a ti landzela Sathana. Hi nga swi papalata njhani ku landzela Sathana handle ko swi xiya? Sweswi hi ta vulavula hi xitsundzuxo lexi Pawulo a xi vuleke hi rihlevo leri vavisaka, ku nga ku vulavula ku biha hi vanhu van’wana.
15. I yini leswi Sathana a swi lavaka, naswona hi ku ya hi Pawulo, hi swihi swilo leswi Sathana a swi tirhisaka leswaku a hi endlisa ku rhandza kakwe?
15 Sathana a nga swi lavi leswaku hi vulavula hi tidyondzo leti hi pfumelaka eka tona. U lava leswaku hi tshika ku chumayela mahungu lamanene. (Nhlav. 12:17) U lava leswaku hi tirhisa nkarhi wa hina hi endla swilo swa vuphukuphuku kumbe leswi vangaka timholovo exikarhi ka vanhu va Yehovha. Pawulo u boxe swin’wana swa swilo leswi Sathana a swi tirhisaka leswaku a hi endlisa ku rhandza kakwe. Pawulo u vule leswaku tinoni ta le nkarhini wakwe a a ti “tshama hi mavoko, ti famba-famba hi tindlu.” Tinoni leti a ti tirhisa nkarhi wa tona wo tala ti endzela vanghana va tona ni ku vulavula hi swilo leswi nga pfuniki nchumu. Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga endli leswi fanaka. Hi xikombiso, hi nga ha tirhisa nkarhi wa hina wo tala swin’we ni wa van’wana hi ku hlaya ni ku rhumela ti-email leti vulavulaka hi swilo leswi nga riki swa nkoka ni leswi minkarhi yin’wana swi nga riki ntiyiso. Pawulo u tlhele a vula leswaku tinoni teto a a ti ri “vahlevi.” Vanhu lava hlevaka minkarhi yin’wana va vula swilo swo biha hi vanhu van’wana. Leswi swi ni khombo hikuva ku hleva swi nga hundzuka ku lumbeta, leswi vulaka ku vulavula mavunwa hi vanhu van’wana. Hakanyingi mavunwa wolawo ma lwisa vanhu. (Swiv. 26:20) Vanhu lava vulavulaka mavunwa hi vanhu van’wana va fana na Sathana Diyavulosi hambiloko va nga swi xiyi. * Pawulo u tlhele a vula leswaku tinoni teto a ti “nghenelela etimhakeni ta vanhu van’wana.” A ti ringeta ku byela van’wana ndlela leyi va faneleke va hanya ha yona. A nga kona munhu loyi a nga ni mfanelo yo endla tano. Makhombo lawa hinkwawo ma nga endla leswaku hi tshika ku ehleketa hi ntirho wa nkoka lowu Yehovha a hi nyikeke leswaku hi wu endla. Hi fanele hi tirhisa nkarhi wa hina leswaku hi chumayela hi Mfumo wa Xikwembu. Loko hi tshika ku chumayela, hi va hi sungula ku landzela Sathana naswona loko hi yima na Sathana hi va hi lwisana na Yehovha. Hinkwerhu hi fanele hi hlawula leswaku hi seketela mani.—Mat. 12:30.
16. I yini leswi hi faneleke hi swi endla loko hi nga lavi ku landzela Sathana?
16 Loko hi yingisa leswi Bibele yi swi vulaka, a hi nge n’wi landzeli Sathana. Pawulo u boxe swilo swin’wana leswi nga ta hi pfuna. U vule leswaku hi fanele hi va ni “swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi.” (1 Kor. 15:58) Loko hi tirha hi matimba entirhweni wa Yehovha, a hi nge vi na wona nkarhi wa swilo leswi nga riki swa nkoka leswi nga hi vangelaka khombo. (Mat. 6:33) Nchumu wun’wana lowu Pawulo a hi byelaka leswaku hi wu endla i ku vulavula swilo ‘leswinene leswi akaka.’ (Efe. 4:29) U nga hlevi naswona u nga va yingisi vanhu lava hlevaka. * Tshemba vamakwenu u tlhela u va xixima. Loko u endla tano, u ta vulavula kahle ha vona minkarhi hinkwayo. Nakambe Pawulo u hi byela leswi hi faneleke hi tiyimisela ku swi endla. U ri: ‘Karhatekelani timhaka ta n’wina.’ (1 Tes. 4:11) Komba vanhu leswaku wa khathala ha vona, kambe swi endle hi xichavo. Tsundzuka leswaku ku nga ha va ni timhaka ta munhu hi yexe leti va nga laviki ku vulavula ha tona naswona va nga laviki leswaku van’wana va ti tiva. Nakambe tsundzuka leswaku a hi fanelanga hi endlela vanhu swiboho malunghana ni swilo leswi va faneleke va tiendlela swiboho hi voxe.—Gal. 6:5.
17. (a) Ha yini Yehovha a hi nyika switsundzuxo leswi hi dyondzeke ha swona? (b) I yini leswi hi faneleke hi tiyimisela ku swi endla?
17 Ha n’wi tlangela Yehovha leswi a hi byeleke hi ndlela leyi twisisekaka swilo leswi hi nga fanelangiki hi swi landzela! Minkarhi hinkwayo hi fanele hi tsundzuka leswaku Yehovha u hi nyika switsundzuxo leswi hi dyondzeke ha swona hileswi a hi rhandzaka ngopfu. A nga lavi leswaku Sathana a hi xisa ni ku hi xanisa. Gondzo leri Yehovha a lavaka leswaku hi ri hlawula ra tika, kambe hi rona ntsena leri yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. (Mat. 7:14) Minkarhi hinkwayo hi fanele hi tiyimisela ku yingisa Yehovha loko a hi byela a ku: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.”—Esa. 30:21.
[Tinhlamuselo ta le hansi]
^ par. 4 Ku gwineha i ku xandzukela vugandzeri bya ntiyiso u tlhela u byi fularhela.
^ par. 10 Buku ya Tobit kumbe Tobias, leyi vanhu van’wana va ehleketaka leswaku i xiphemu xa Bibele, i xikombiso xa switori swa mavunwa leswi a swi ri kona enkarhini wa Pawulo. Yi tsariwe kwalomu ka lembe-xidzana ra vunharhu B.C.E. Buku leyi yi tele hi tidyondzo ta mavunwa ni switori swa masalamusi. Yi vulavula hi mintsheketo kambe yi vula leswaku mintsheketo yoleyo i ntiyiso.—Hlaya buku leyi nge Insight on the Scriptures, Vholumo 1, tluka 122.
^ par. 15 Rito ra Xigriki leri nge “diyavulosi” ri vula “munhu loyi a vulavulaka mavunwa hi vanhu van’wana leswaku a va twisa ku vava.” Rito leri ri tirhisiwa tanihi xithopo xin’wana xa Sathana, loyi a nga muhembi wo sungula.—Yoh. 8:44; Nhlav. 12:9, 10.
^ par. 16 Hlaya bokisi leri nge “Tinsiva Ti Hungiwe Hi Moya.”
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
U nga swi kombisa njhani leswaku wa swi yingisa switsundzuxo leswi nga eka Matsalwa lawa?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 19]
Tinsiva Ti Hungiwe Hi Moya
Ku ni xitori xa khale xa Xiyuda lexi kombisa vuyelo bya ku hangalasa rihlevo leri vavisaka.
Wanuna un’wana u hleve wanuna wo tlhariha swinene eka vanhu vo tala eximutanini xa ka vona. Endzhaku ka nkarhi, muhlevi yoloye u vone xihoxo xakwe hiloko a ya kombela ku rivaleriwa eka wanuna lowo tlhariha, a vula leswaku a nga endla xin’wana ni xin’wana leswaku a lulamisa xiyimo. Wanuna wo tlhariha u n’wi kombele nchumu wun’we: Muhlevi u byeriwe leswaku a ya teka xikhigelo lexi endliweke hi tinsiva kutani a xi pfula, a hangalasa tinsiva teto emoyeni. Hambileswi a hlamarisiweke hi xikombelo xexo, muhlevi yoloye u endle hilaha a lerisiweke hakona kutani a tlhelela eka wanuna wo tlhariha.
Muhlevi u vutisile: “Xana se u ndzi rivalerile?”
Wanuna lowo tlhariha u te: “Rhanga u ya rhwalela tinsiva letiya hinkwato.”
Muhlevi u te: “ A ndzi nge swi koti. Phela se ti hungiwe hi moya.”
Wanuna lowo tlhariha u te: “Leswi tinsiva ti hangalakeke ndhawu hinkwayo, ni mavunwa ya wena ma fikelele vanhu vo tala. Naswona leswi u nga taka u nga swi koti ku kuma tinsiva teto, a wu nge swi koti ku endla leswaku vanhu va rivala leswi u swi vuleke.”
Dyondzo ya kona yi le rivaleni. A hi nge swi koti ku cinca marito lawa se hi ma vuleke. Naswona minkarhi yin’wana a hi nge swi koti ku cinca vuyelo byo biha lebyi vangiweke hi leswi hi swi vuleke. Kutani loko hi nga si hleva vanhu van’wana, i swinene ku tsundzuka leswaku hi ta va hi ri kusuhi ni ku hangalasa tinsiva emoyeni.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]
Vanhu van’wana va nga ha va rhamba njhani vagwinehi emakaya ya vona?
