¿Mi ta jchʼuntik van li pʼijubtasel chakʼ Jeovae?

«Liʼ xabatique, jaʼ liʼ li lequil bee.» (ISA. 30:21)

1, 2. ¿Kʼusi oy tajek ta yoʼonton li Satanase, pe kʼuxi tskoltautik li Skʼop Diose?

 JNOPTIK ti oyutik ta kareterae, vaʼun ta jtatik jun senyail ti chal bu jotukal skʼan xijbate. Pe bu chata, jot-o bu skʼeloj batel li senyail taje. Maʼuk li bu chijbate. Mi la jtsʼaklitik batele, maʼuk noʼox ta jchʼay jkʼakʼaltik yuʼun, moʼoj, xuʼ van xibal sba kʼusi chkʼot ta jtojolaltik. Pe oy jun kamigotik laj yalbutik ti mu jtsaktik ta venta li senyail be taje, yuʼun oy buchʼu yolbaj la stij sventa xchʼayvan ta be. ¿Mi mu tauk jchʼuntik li kʼusi chalbutike?

² Li Satanase xkoʼolaj xchiʼuk li buchʼu tskʼan chchʼay ta be li jtsʼotkaroetike. Li kʼusi tskʼan tajek li Satanase jaʼ ti xkichʼtik loʼlaele (Apo. 12:9). Tskʼan tslokʼesutik li ta sbelel kuxlejal sbatel osile, sventa taje ep senyailtak bebetik ta alel ti sjelojanbe skʼoplale, jech kʼuchaʼal li oxtos la jchanbetik skʼoplal li ta xchanobil echʼe (Mat. 7:13, 14). Pe li Jeovae, ti jaʼ jlekil Amigotike, tspʼijubtasutik ta sventa taje. Jkʼeltik batel oxib spetsʼtak Diablo, manchuk mi oy to yan. Kʼalal ta jchantik batel li kʼusi chal Vivlia ta sventa li loʼlaeletik taje, jnoptik ti yakal tsbeiltasutik tal ta jpatik li Jeovae, ti chal bu beal skʼan jtamtik batele xchiʼuk ti xi chalbutike: «Liʼ xabatique, jaʼ liʼ li lequil bee» (Isa. 30:21). Lek mi ta jnoptik li pʼijubtasel chakʼbutike, yuʼun jaʼ noʼox jech tstsatsub koʼontontik sventa jchʼuntik-o batel.

Jvokʼ jbatik ta stojolal li «jloʼlavanej jchanubtasvanejeti[ke]»

3, 4. 1) ¿Kʼu yuʼun xuʼ xkaltik ti xkoʼolajik ta taki poso li jloʼlavanej jchanubtasvanejetike? 2) ¿Bu chlokʼik talel li jloʼlavanej jchanubtasvanejetike xchiʼuk kʼusi oy ta yoʼontonik?

³ Kaltik noxtok ti yakal ta jtsʼot batel jkarotike. Xuʼ van jaʼo xijbat ta jun be ti chakʼ tajek takitiʼile, vaʼun ta nom to chkiltik batel jun poso ti bu xuʼ jtatik voʼe. Te chijnopaj batel sventa jtatik voʼ yoʼ xpaj li taki tiʼile. Pe kʼalal chijkʼote takin tajek li posoe. ¿Mi mu jechuk ti chchibaj koʼontontike? Jaʼ jech chkʼot ta pasel ta stojolal li jloʼlavanej jchanubtasvanejetike, li krixchanoetik ti chbat skʼanik koltael ta mantal ta stojolalike, jaʼ noʼox chchibaj yoʼontonik. Jech oxal tspʼijubtasutik Jeova ta sventa taje. Jech kʼuchaʼal liʼe, ta stojolal Pablo xchiʼuk Pedro tspʼijubtasutik ta sventa li jloʼlavanejetike (kʼelo Hechos 20:29, 30 xchiʼuk 2 Pedro 2:1-3). Jchantik batel li tojobtaseletik taje xchiʼuk jkʼeltik buchʼu jaʼ skʼoplalik li jloʼlavanej jchanubtasvanejetik taje, bu ilokʼik talel xchiʼuk kʼuxi ch-abtejik.

⁴ Xi laj yalbe moletik ta Éfeso li Pabloe: «Te noʼox ta xlocʼ ta atojolic li bochʼotic toj chopol [o muʼyuk tukʼ] cʼusi chali[ke]». Xi laj yalbe yermanotak li Pedro eke: «Ta xlic jloʼlavanej jchanubtasvanejetic ta atojolic ec li voʼoxuque». ¿Mi laj xa kakʼtik venta bu ilokʼik talel? Ep ta velta te chlokʼ ta tsobobbail. Kʼalal jech taje jvalopatinejmantal (apóstata) sbiik. a ¿Kʼusi oy ta yoʼontonik spasel taje? Maʼuk noʼox oy ta yoʼontonik yiktael li slumal Jeova ti laj toʼox xkʼuxubinik tale. Li Pabloe lek chal ti kʼusi tskʼanike: «Sventa tsloʼlaic batel li jchʼunolajeletique», xi. Kʼuchaʼal chkiltike jaʼ tskʼan tsloʼlaik batel ti buchʼu jaʼik xa yajtsʼaklom Cristoe. Mu jaʼuk to chlokʼ saʼik li buchʼutik maʼuk to jchʼunolajeletike, moʼoj, te noʼox tsaʼik ta tsobobbail. Jech kʼu chaʼal «jtiʼvanej bolom», jaʼ skʼelojik li buchʼu chibajem yoʼontonik ta mantale, vaʼun jaʼ tskʼan tslajesbeik ta jyalel li xchʼunel yoʼontonike xchiʼuk tskʼan tslokʼesik ta sbelel li melele (Mat. 7:15; 2 Tim. 2:18).

5. ¿Kʼusitik petsʼal tstunesik li jloʼlavanejetike?

⁵ ¿Kʼu yelan ch-abtejik li jloʼlavanejetike? Ta nakʼal o ta manya li kʼusi tspasike. Li Vivlia chal ti ta «mucul» ta xchanubtasvanik li kʼusitik tsnopik ti jaʼ noʼox chlajesvane. Jech kʼuchaʼal ta nakʼal tsjelubtas yikatsik li jkontrabandistaetike,  li jvalopatinejmantaletike ta nakʼal tstikʼ ochel snopbenik li ta tsobobbaile. Jech kʼuchaʼal tskʼanik ti akʼo jchʼambetik stakʼinik li buchʼutik tspasik jecheʼ takʼine, li jloʼlavanej jchanubtasvanejetik eke jaʼ xa tskʼanik ti akʼo jchʼunbetik li «scʼopique». Ta melel tsokesbeik skʼoplal li chanubtaseletike xchiʼuk «ta syanijesbeic smelol» li tekstoetik ta Vivlia sventa jech xa yaʼeluk li kʼusi tsnopike (2 Ped. 2:1, 3, 13; 3:16). Lek xvinaj ti maʼuk tsaʼik li jlekilaltike. Ati jtsʼaklitik batel li krixchanoetik taje jaʼ noʼox ta slokʼesutik li ta sbelel kuxlejal sbatel osile.

6. ¿Kʼusi chal Vivlia ta sventa li jloʼlavanejetike?

⁶ ¿Kʼuxi xuʼ jchabi jbatik? Jaʼ mi ta jchʼuntik li tojobtaseletik chakʼ Jeovae (kʼelo Romanos 16:17 xchiʼuk 2 Juan 9-11). Li Vivliae chal kʼusi skʼan jpastik ta stojolal li jvalopatinejmantaletike: «Vocʼo me abaic ta stojolic», xi. Yan Vivliaetike chal «mu me xachiʼinic», «mu xachanbeic yoʼntonic», «jatavanik» xi xtok. ¡Lek xa noʼox jamal ta aʼyel li kʼusi skʼan jpastike! Kʼalal chalbutik jun doktor ti mu xijnopaj batel ta stojolal junuk krixchano ta skoj ti xuʼ kʼun ta jkuchbetik xchamel ti xuʼ xmilvane, ¿kʼusi ta jpastik? Kʼalal jech chkichʼtik albele ta jchʼuntik ta anil. Li Jeova, li Mukʼta Jpoxtavanej eke, chalbutik ti akʼo mu xijnopaj ta stojolal junuk krixchano ti muʼyuk tukʼ yoʼonton ta stojolal li chanubtaseletik chakʼ Diose. Yuʼun xkoʼolaj tsakbilik ta «xchamel jolal» ti jaʼ xa tskʼan jech chij-ipaj ta skoj li chanubtaseletik yuʼunike (1 Tim. 6:3, 4, Ch). Kʼuchaʼal chkiltike, li smantal Diose lek jamal ta aʼyel ek, pe ¿mi jech van oy ta koʼontontik spasel skotol ora?

7, 8. 1) ¿Kʼuxi ta jvokʼ jbatik ta stojolal li jloʼlavanejetike? 2) ¿Kʼu yuʼun oy ta avoʼonton chavokʼ aba ta stojolal li jloʼlavanej jchanubtasvanejetike?

⁷ ¿Kʼuxi ta jvokʼ jbatik ta stojolal li jloʼlavanejetike? Jaʼo kʼalal muʼyuk ta jkʼopontik xchiʼuk mu xkakʼtik ochuk ta jnatike. Muʼyuk ta jkʼeltik li vunetik tspasike, mi jaʼuk li kʼusitik tslokʼesik ta television o ta Internete. Jech xtok muʼyuk ta jtikʼ jloʼiltik li ta kʼusitik tsjakʼik o chalik ta Internete. ¿Kʼu yuʼun ti jpʼel koʼontontik ta sventa taje? Baʼyel, jaʼ ta skoj ti jkʼanojtik li Jeovae, ti jaʼ jun Dios ti «melel [xkʼopoje]». Jech oxal mu jventatik li kʼusitik chopol chlik slokʼesik ti jaʼ noʼox tskontrain li Skʼop Dios ti jaʼ melel kʼusi chale (Sal. 31:5, Ch; Juan 17:17). Xchibal, yuʼun jkʼanojtik li s-organisasione. Yuʼun jaʼ noʼox te ep kʼusitik jchanojtik, jech kʼuchaʼal li sbi Diose xchiʼuk ti kʼusi skʼan xale, ti kʼu yuʼun la spas li Balumile, kʼu yelan oyik li buchʼutik chamemike xchiʼuk ti oy chaʼkuxesele. ¿Mi xvul ta joltik kʼuyelan laj kaʼi jbatik kʼalal laj kichʼtik chanubtasel ta sventa taje? ¿Mi sta-o van ti jtsʼet chikintatik li jvalopatinejmantaletike, ti jaʼ noʼox chchopolkʼoptaik li organisasion ti ep xchanubtasojutike? Jaʼ noʼox xuʼ xchibajes koʼontontik (Juan 6:66-69).

⁸ Kʼusuk noʼox xalik li jloʼlavanejetike. Muʼyuk ta jtsaktik ta venta. ¿Kʼu van yuʼun ta jtsaktik ta venta ti jaʼik kʼuchaʼal taki posoetik ti jaʼ noʼox chloʼlavanik xchiʼuk ti mu junuk koʼontontik chijkom yuʼunike? Skʼan oyuk ta koʼontontik tukʼ chkakʼ jbatik ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal s-organisasion ti ep xchanubtasojutik ta Skʼop Diose, ti jaʼ xkoʼolaj kʼuchaʼal voʼ ta mantale (Isa. 55:1-3; Mat. 24:45-47).

Jvokʼ jbatik ta stojolal «li cʼusiticuc noʼox loʼilale»

9, 10. Li Pabloe, ¿kʼusi pʼijubtasel laj yakʼbe li Timoteoe, xchiʼuk kʼusi van xuʼ yakal ta snop kʼalal laj yalbe skʼoplal «li cʼusiticuc noʼox loʼilal» xie? (Kʼelo li tsʼib ta yok vun eke)

⁹ Kʼalal yakalutik ta xanbal ta jun kareterae, oy  ta jtatik senyailtak be ti anil chkiltik ti oy buchʼu la sbakʼes xchiʼuk ti jot-o xa bu chtakvan batele. Pe bateltik xtoke mu toj aniluk chkakʼtik venta. Jaʼ jech tajek chkʼot ta pasel li ta spetsʼtak Satanase: jlome lek xvinaj, li yane vokol ta kʼelel. Jlom ti vokol ta kʼelele jaʼ «li cʼusiticuc noʼox loʼilale» (kʼelo 1 Timoteo 1:3, 4). Mi mu jkʼan jchʼaytik li sbelel kuxlejal sbatel osile, skʼan jnabetik smelolal kʼusi la skʼan laj yal Pablo kʼalal «cʼusiticuc noʼox loʼilal» xi laj yale xchiʼuk skʼan jnaʼtik lek kʼuxi xuʼ mu xkakʼ jbatik ta loʼlael.

¹⁰ Li pʼijubtasel ta sventa li kʼusitikuk noʼox loʼilale te ta jtatik li ta baʼyel karta takbat batel li Timoteoe. Li ta karta taje, li Pabloe chalbe batel Timoteo ti akʼo skʼel sventa sakikuk noʼox ta mantal li yermanotake xchiʼuk ti akʼo skoltaan sventa tukʼuk yoʼontonike (1 Tim. 1:18, 19). Kʼalal chal «cʼusiticuc noʼox [loʼilal]» xie, li ta griego kʼope jaʼ skʼoplal loʼiletik ti mu meleluk jech kʼotem ta pasele, ixtol loʼiletik o jecheʼ loʼiletik. Li Diccionario exegético del Nuevo Testamento chal ti jaʼ chichʼ tunesel sventa chichʼ albel skʼoplal «loʼiletik ti jecheʼ noʼox nopbile xchiʼuk ti mu meleluke». Kʼalal jech laj yal li jtakbol Pabloe xuʼ van jaʼ yakal ta snopbe skʼoplal li loʼiletik ti chalik ti jaʼ xa la skʼop Dios ti jech xa yaʼeluk xchiʼuk loʼiletik ti mu meleluke. b ¿Kʼu yuʼun ti muʼyuk kʼusi bal-o xi li ta Vivliae? Yuʼun jaʼ noʼox ta jchʼay jkʼakʼaltik yuʼun mi jaʼ xa chlik jchanbetik smelolale. Taje jaʼ lek chaʼi Satanás ti jech ta jpastike. Li Satanase tstunes ta jecheʼ relijion epal kʼopetik xchiʼuk jecheʼ loʼiletik sventa tsloʼla li buchʼu chʼayal yoʼonton chtaatike. Li mantal chal Pabloe lek jamal ta aʼyel: ¡mi jaʼuk xa tsakik ta venta li kʼusitikuk noʼox loʼilal taje!

11. Li Satanase, ¿kʼu yelan tstunes jecheʼ relijion sventa tsloʼla li krixchanoetike, xchiʼuk kʼusi mantal skʼan jchʼuntik sventa mu xijpʼaj li ta petsʼ taje?

¹¹ ¿Kʼusitik loʼiletik xuʼ xlik xchʼunik ti buchʼutik chʼayal yoʼontonike? Li jpʼel kʼop «li cʼusiticuc noʼox loʼilal» xie, jaʼ skʼoplal xtok li jecheʼ loʼiletik o jutbil kʼop ti chalik ti jaʼ xa la Skʼop Diose. ¿Kʼusi xuʼ xkʼot ta pasel yuʼun li jecheʼ loʼiletik taje? Li Vivliae chal ti ta skoj taje ep buchʼutik «ta svaʼlupatinic comel li cʼusi melele» (2 Tim. 4:3, 4). Li Satanase, ti jaʼ xa «yajʼalmantal Dios tscuy sba[e]» ta nakʼal tstunes jecheʼ relijion sventa tsloʼla li krixchanoetike (2 Cor. 11:14). Li relijionetike chalik ti jech la ichanubtasvan komel Cristo kʼalal chakʼik ta chanel loʼiletik ti mu meleluke, jech kʼuchaʼal li Trinidade, ti oy to la kʼusi kuxul chkom kʼalal mi li jchame xchiʼuk ti oy la kʼatinbak bu chkil jvokoltike. Jech xtok chal ti skʼan pasel kʼinetik kʼuchaʼal li Svokʼel Ninyo xchiʼuk li Kʼinkuxele. Spasel li kʼinetik taje muʼyuk kʼusi chopol yileluk, pe bu cha ta likemik tal ta jecheʼ chanubtaseletik xchiʼuk jaʼ la slikesik tal buchʼutik maʼuk jchʼunolajeletik. Sventa mu xkichʼtik loʼlael li ta loʼiletik taje, skʼan jchʼuntik ta skotol ora li mantal liʼe: «Vocʼo abaic loqʼuel; mu me xapiquic li cʼusi toj chopole» (2 Cor. 6:14-17).

12, 13. 1) ¿Kʼusi oxib loʼlael spukoj li Satanase, pe mi jech ta melel? 2) ¿Kʼuxi xuʼ jkʼel jbatik sventa mu xi jtsʼuj yuʼun li jecheʼ loʼiletik chakʼ Diabloe?

¹² Li Diabloe oy tstunes yan epal kʼop ti xuʼ sloʼlautik mi muʼyuk la jkʼel jbatike. Jkʼeltik oxibuk. Baʼyel: Muʼyuk kʼusi lek xchiʼuk muʼyuk kʼusi chopol, jaʼ noʼox ti kʼuyelan chaʼi sba li avoʼontone. Li ta television, ta radio, ta Internet o ta yantik kʼusitike oy kʼusitik chakʼ jnoptik ti jaʼ xa tstij koʼontontik sventa mu jchʼunbetik smantaltak li Diose. Pe skotol krixchanoetike chtun kuʼuntik mantaletik sventa xkichʼtik beiltasel ta jtalelaltik. Taje jaʼ noʼox xuʼ xakʼbutik li Jeovae (Jer. 10:23). Xchibal: Muʼyuk tslajesbe svokol krixchanoetik li Diose. Taje tstijbe yoʼonton krixchanoetik sventa jaʼ xa noʼox tsaʼik jujun kʼakʼal li kʼusitik sventa sba balumile. Ti jechuk xa chlik jnoptike, xuʼ van xkikta jbatik ta cholmantal xchiʼuk mu xa jpastik li yan yabteltak Diose (2 Ped. 1:8). Pe melel onoʼox ti skʼakʼalil li Mukʼul Diose toj anil xa chnopaj talel, jaʼ yuʼun skʼan chapalutik kʼalal mi tale (Mat. 24:44). Yoxibal: Mu skʼanun li Diose. Li Satanase jaʼ xa lek chaʼi ti jnoptik ti mu jta-o skʼanutik li Jeovae, vaʼun jech xkikta jbatik. Pe li Diose skʼanojutik ta melel xchiʼuk tstsak ta venta li kʼusitik ta jpastik ta jujuntal li yajtunelutike (Mat. 10:29-31).

¹³ Skʼan me lek vikʼiluk jsatik. Mu me xchʼay ta joltik ti kʼalal naka noʼox ta jkʼeltike, bateltike jech xa ta melel yileluk li kʼusitik chalik xchiʼuk li  kʼusitik tsnopik ta balumile. Li avie, mas me toj tsots skʼoplal skʼan jchʼuntik li tojobtaseletik xchiʼuk li pʼijubtaseletik chakʼ Vivliae. Yuʼun mi jech la jpastike muʼyuk chkakʼtik xi sloʼlautik li mukʼta jloʼlavaneje kʼalal chal li kʼusitik jecheʼ «loʼiluc noʼox[e]» xchiʼuk li kʼusitik «nopbiluc noʼox[e]» (2 Ped. 1:16).

Mu jtsʼaklitik li Satanase

14. Li Pabloe, ¿kʼusi mantal laj yakʼbe jlom «meʼon antsetic ti bu tsebic toe», xchiʼuk kʼu yuʼun tsots skʼoplal ti teuk ta koʼontontike?

¹⁴ Chaʼkalbetik skʼoplal ti oyutik ta kareterae. Mi la jtatik jun senyail ti bu chal: «Li Bu tstsob sbaik li buchʼutik tstsʼakliik Satanase», ¿mi te van chijbat xa naʼ? Li Pabloe tspʼijubtas yajtuneltak Dios ti xuʼ la xchʼay batel ta yan be sventa «jaʼ xa bat stsʼaclin[...] li banquilal pucuje» (kʼelo 1 Timoteo 5:11-15). Kʼalal laj yal taje, jaʼo chalbe mantal «li meʼon antsetic ti bu tsebic toe», pe li beiltaseletik taje jaʼ sventa jkotoltik. Li vaʼ yajtsʼaklomtak Cristo ta baʼyel siglo taje xuʼ van mu toʼox snaʼik mi jaʼ yakal tstsʼakliik li Diabloe, pe jamal chakʼik ta ilel ta skoj ti jech nopem xaʼiik spasele. Li yabtel li jun ants taje jaʼ naka loʼiltavanej. Jkʼeltik kʼusi tojobtasel laj yakʼ Pablo ta sventa taje, jaʼ tskoltautik sventa mu jtsʼaklitik li Satanás ti mu xkakʼtik venta.

15. ¿Kʼusi oy ta yoʼonton li Satanase, xchiʼuk kʼusi tstunes sventa jpastik li kʼusi tskʼan jech kʼuchaʼal laj yal li Pabloe?

¹⁵ Li kʼusi oy ta yoʼonton li Diabloe jaʼ ti mu xa «xcholbeic scʼopilal» achʼ aʼyej li yajtsʼaklomtak Cristoe (Apo. 12:17, Jaʼ ti Achʼ Testamentoe, ta skʼop Huixtán). Oy ta yoʼonton ti mu xkaltik batel li kʼusi jchʼunojtike, xchiʼuk tskʼel sventa kʼusi chut yoʼ jecheʼ jchʼay jkʼakʼaltik o xuʼ xlik jchʼak jbatik ta stojolal li kermanotike. Jaʼ jech la spas ta stojolal li meʼon antsetik ta baʼyel sigloe. Li kʼusi laj yal Pabloe chakʼ ta ilel ti ep ta velta pʼajik li ta spetsʼtak Satanase. Baʼyele, «puru vuʼlal ta naetic» tspasik xchiʼuk ilik «pasicuc ta chʼaj» li meʼon antsetike. Li avi eke, ta skoj ti oy xa ep kʼusitik achʼ lokʼemike, xuʼ me jech xijpʼaj ta petsʼ kʼalal mi jecheʼ noʼox ta jchʼay jkʼakʼaltik xchiʼuk mi naka noʼox ta jchʼaybetik skʼakʼal li yantike, xuʼ van jaʼo kʼalal ta jtakilanbetik batel mensajeetik ta sventa kʼusitik muʼyuk tsotsik skʼoplal o xuʼ van mu meleluk li kʼusi chkaltik batele. Ta xchibale, li vaʼ ermanaetike jaʼ li jloʼiltavanejetike. Li voʼotik eke xuʼ me jpuktik batel loʼiletik ti muʼyuk lek ta stojolal li yantike, mi jech ta jpastik taje mas xa me kʼun ti xjoypʼij ta xchopol kʼoptael yantike, vaʼun xuʼ xchʼak-o sbaik li ermanoetike (Pro. 26:20). Akʼo mi xakʼik venta o mi moʼoj, li buchʼu chchopolkʼoptavanike jaʼ chchanbeik stalelal li Satanase. c Ta slajebe, li vaʼ meʼon antsetike «buyuc noʼox ta sticʼ sbaic». Muʼyuk buchʼu xuʼ stikʼ sba sventa chalbe yantik li kʼusi skʼan spasik ta xkuxlejalike. Mi jech la jpastik jtosuk taje, naka noʼox me ta jchʼay jkʼakʼaltik. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun chkiktatik xtok ta spasbel ta sjunul koʼontontik li yabtel Jeova yakʼojbutike: li cholmantale. Mi chkiktatik li cholmantale jaʼ xa ta jtsʼaklitik li Satanase, jkotoltik skʼan jtʼujtik bu jotukal chkakʼ jbatik (Mat. 12:30).

16. ¿Kʼusi skʼan jpastik mi mu jkʼan «[jtsʼaklintik] li banquilal pucuje»?

¹⁶ ¿Kʼuxi xuʼ xkutik sventa mu «[jtsʼaklintik] li banquilal pucuje»? Jaʼ ti jchʼuntik li tojobtaseletik ta Vivliae. Jkʼeltik jlomuk pʼijil mantaletik ti laj yakʼbe yermanotak li Pabloe. «Scotoluc ora abtejanic o yuʼun li Cajvaltique.» (1 Cor. 15:58.) Kʼalal tsots chij-abtej ta stojolal Jeovae, muʼyuk xa xokol jkʼakʼaltik sventa jpastik li kʼusitik muʼyuk tsotsik skʼoplale (Mat. 6:33). Jaʼ skʼan xkaltik li «cʼusitic lec ti jaʼ sventa chijtsatsubutic yuʼune» (Efe. 4:29). Skʼan mu jtsʼet chikintatik li kʼusitik mu jnaʼtik mi melel o mi mu meleluke xchiʼuk skʼan mu jloʼiltatik batel noxtok. d Jaʼ lek skʼan xkakʼbetik yipal sventa jpat koʼontontik ta stojolal li kermanotaktike xchiʼuk ti xkichʼtik ta mukʼe. Tsots skʼoplal skʼan xijtsatsubtasvan  xchiʼuk jkoltatik ta mantal, maʼuk ti jlubtsantike. «Jaʼ noʼox acʼbeic yipal spasel li cʼusi tscʼan pasel avuʼunique.» (1 Tes. 4:11.) Akʼo mi skʼan oyuk ta koʼontontik li yantike, mu me jtikʼ jbatik ta xkuxlejalik xchiʼuk jtsaktik ta venta ti kʼuyelan chaʼi sbaike. Jech xtok, vuleso me ta ajol ti maʼuk voʼotik ti xuʼ chkaltik li kʼusi skʼan spas ta xkuxlejalike (Gál. 6:5).

17. 1) ¿Kʼu yuʼun tspʼijubtasutik li Jeovae? 2) ¿Kʼusi skʼan oyuk-o ta koʼontontik spasel?

¹⁷ ¡Koliyal chkalbetik Jeova ti jamal chalbutik kʼusitik skʼan jkʼel-o jbatike! Li xchanobil liʼe xchiʼuk li kʼusi la jchantik li echʼ xemanae laj xa jkʼeltik jayibuk pʼijubtaseletik. Mu me jchʼay ta joltik ti kʼu yuʼun yakʼojbutike: yuʼun skʼanojutik tajek xchiʼuk tskʼan mu xkil jvokoltik. Yuʼun mi jaʼ la jtsʼaklitik batel li senyailtak oy ta bebetik ta alel ti jaʼ sjelojbe skʼoplal li Satanase, jaʼ noʼox me chakʼ jvokoltik. Li be bu tskʼan ta jtamtik batel li Jeovae toj tsots, pe jaʼ noʼox stuk li be bu ch-ikʼvan batel ta kuxlejal sbatel osile (Mat. 7:14). Jaʼ yuʼun, jtsʼet jchikintatik li kʼusi chalbutik Jeova liʼe: «Liʼ xabatique, jaʼ liʼ li lequil bee» (Isa. 30:21).

[Tsʼibetik ta yok vun]

¿Kʼusi chanop?

• ¿Kʼuxi xuʼ xkakʼ ta jkuxlejaltik li beiltaseletik ta...

... 2 Pedro 2:1-3?

... 1 Timoteo 1:3, 4?

... 1 Timoteo 5:11-15?

[Sjakʼobiltak sventa xchanobil]

[Lokʼol ta pajina 19]

Kʼukʼum ti chkuch batel ikʼe

Oy jun voʼne ixtol loʼil yuʼun judioetik ti chakʼ ta ilel ti toj kʼux xchiʼuk tsots li kʼusitik chkʼot ta pasel kʼalal oy buchʼu chichʼ loʼiltaele. Manchuk mi jelajtik ti kʼuyelan xa tsloʼiltaike, koʼol li kʼusi tskʼan chakʼ ta aʼyele:

Oy toʼox la jun vinik ti lik sloʼilta kʼusitik mu meleluk ta stojolal li jun pʼijil vinik ta jteklume. Ta tsʼakale, li buchʼu chloʼiltavane laj yakʼ venta ti chopol li kʼusi tspase. Bat skʼanbe perton li pʼijil vinik taje xchiʼuk laj yalbe kʼusi skʼan spas sventa stukʼibtas li kʼusi chopol bat ta pasel yuʼun ta skoj li kʼusitik laj yale. Jtos noʼox kʼusi la skʼan li pʼijil vinike: laj yalbe ti akʼo la stsak jun xonjol ti puro kʼukʼumetik ta yute, ti akʼo la sjom ta kuchilue, vaʼun akʼo la skolta batel ta ikʼ li kʼukʼumetike. Li j-epalkʼop vinike labal laj yaʼi, pe la spas li kʼusi albate. Ta tsʼakale, bat skʼel yan velta li pʼijil vinik taje xchiʼuk xi la sjakʼbee:

—¿Mi laj achʼaybun xa li jmule?

—Baʼyele skʼan xbat atsob talel skotol li kʼukʼumetike —xi li pʼijil vinike.

—¡Pe taje mu xa stakʼ! La xa spuk batel li ikʼe —xi li j-epalkʼope.

—Jaʼ jech mi jaʼuk xa xtukʼib li kʼusitik chopol ikʼot ta pasel ta skoj li kʼusitik jecheʼ laj avale —xi li pʼijil vinike.

Kʼun ta aʼyel li kʼusi chakʼ jchantike: mi oy kʼusi ilokʼ ta ketike, mu xa stakʼ jtsobtik, xchiʼuk mu xa xtukʼib li kʼusitik chopol chkʼot ta pasel yuʼune. Jech oxal, kʼalal muʼyuk to kʼusi kalojbetik junuk krixchanoe, skʼan jvules ta joltik ti yakal ta jkoltatik lokʼel kʼukʼumetik ti chkuch batel li ikʼe.

[Lokʼol ta pajina 16]

¿Kʼuxi xuʼ x-och ta jnatik li buchʼutik tsvalopatinik mantaletike?