Mmọ Ẹma Ẹkụt Messiah!
Mmọ Ẹma Ẹkụt Messiah!
“Nnyịn imokụt Messiah.”—JOHN 1:41.
1. Nso ikanam ẹtịn̄ ikọ emi: “Nnyịn imokụt Messiah”?
JOHN ANDINỊM OWO BAPTISM ke ada ye mbet esie iba. Nte Jesus asan̄ade ekpere, John emenede uyo ọdọhọ ete, “Sese, Eyenerọn̄ Abasi!” Andrew ye mbet eken ẹsọsọp ẹtiene Jesus ẹkedu ye enye usen oro. Nte ini akakade, Andrew okụt Simon Peter eyeneka esie onyụn̄ ada enye ediwụt Jesus ke ama eketịn̄ nduaidem nduaidem ete: “Nnyịn imokụt Messiah.”—John 1:35-41.
2. Nso ufọn ke nnyịn ndika iso ndụn̄ọde mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade Messiah edida isọk nnyịn?
2 Nte ini akade, Andrew, Peter, ye mbon en̄wen ẹyenyene ekese ifet ndidụn̄ọde N̄wed Abasi nnyụn̄ ntan̄a uko uko ke Jesus Eyen Nazareth edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde. Nte ikade iso idahaemi idụn̄ọde mme ntịn̄nnịm ikọ oro ẹban̄ade Messiah, emi ayanam inen̄ede inyene mbuọtidem ke Ikọ Abasi ye ke Enye Emi enye Eyetde Aran.
“Sese! Edidem Fo ke Edi”
3. Isan̄ edikan emi Jesus akasan̄ade odụk Jerusalem okosu mme ntịn̄nnịm ikọ ewe?
3 Messiah ekenyene ndisan̄a isan̄ edikan ndụk Jerusalem. Ntịn̄nnịm ikọ Zechariah ọkọdọhọ ete: “O eyenan̄wan Zion, dara etieti. Sio n̄kpo idara, O eyenan̄wan Jerusalem. Sese! Edidem fo ke edi ke ọtọ fo. Enye edi edinen owo emi ẹnyan̄ade; osụhọde idem, onyụn̄ awat ke ass, ke unam emi okponde ọwọrọ, kpa eyen uman ass.” (Zech. 9:9) Andiwet psalm ekewet ete: “Itoro enyene Enye emi edide ke enyịn̄ Jehovah.” (Ps. 118:26) Idịghe Jesus ọkọdọhọ otuowo ẹnam se ẹkewetde emi. Nte ededi, otuowo oro ẹma ẹsu ntịn̄nnịm ikọ ke ndisio n̄kpo akwa idara. Nte osụk okotde mbụk oro, nam nte odu do okụt onyụn̄ okop n̄kpo idara oro.—Kot Matthew 21:4-9.
4. Tịn̄ se iketịbede emi okosude Psalm 118:22, 23.
4 Kpa ye oro ediwak owo ẹkenyenede ndikụt idiọn̄ọ ke Jesus ekedi Messiah edi ẹsụk ẹsịn enye, enye eye ke enyịn Abasi. Kpasụk nte ẹketịn̄de ẹnịm, mbon oro mîkamaha ndinịm uyarade oro ‘ẹma ẹsịn Jesus, ikonyụn̄ idaha enye ke n̄kpọ.’ (Isa. 53:3; Mark 9:12) Edi Abasi ama ọnọ andiwet psalm odudu spirit ndidọhọ ete: “Itiat emi mme ọbọpufọk ẹkesịnde amakabade edi etubom inụk. Emi oto Jehovah.” (Ps. 118:22, 23) Jesus ama eti mme adaiso ido ukpono oro ẹkesuade enye itien̄wed emi, ndien Peter ọkọdọhọ ke itien̄wed oro okosu Christ ke idem. (Mark 12:10, 11; Utom 4:8-11) Jesus ama akabade “itiat inụk” esop Christian. Mbon oro mîbakke Abasi ẹma ẹsịn enye, edi “Abasi [emek onyụn̄ abat enye] ke ọsọn̄urua.”—1 Pet. 2:4-6.
Ẹda Enye Ẹnọ Ẹnyụn̄ Ẹfen̄e Ẹkpọn̄!
5, 6. Nso ke ẹketịn̄ ẹnịm ẹban̄a Messiah?
5 Ẹma ẹtịn̄ ẹnịm ke ufan abian̄a ayada Messiah ọnọ. David ama etịn̄ enịm ete: “Owo emi odude ke emem ye ami, emi ami mbuọtde idem, emi atade uyo mi, emenede nditịn̄ikpat esie edịghi mi.” (Ps. 41:9) Ẹkeda owo emi atade uyo ye owo nte ufan esie. (Gen. 31:54) Ntem Judas Iscariot ndikada Jesus nnọ ekedi akakan abian̄a. Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ke ntịn̄nnịm ikọ David osu ke ini enye eketịn̄de aban̄a andida enye nnọ onyụn̄ ọdọhọde mmọ ete: “Ntịn̄ke mban̄a kpukpru mbufo; mmọfiọk mmọ emi n̄kemekde. Edi emi edi man N̄wed Abasi okposu, ‘Owo emi esitade uyo mi emenede nditịn̄ikpat esie edịghi mi.’”—John 13:18.
6 Andida Messiah nnọ ekenyene ndibọ mbak silver 30—ekọmurua ofụn! Matthew ama ada Zechariah 11:12, 13 owụt ke ẹkeda utọ ekpri okụk oro ẹda Jesus ẹnọ. Edi ntak emi Matthew ọkọdọhọde ke emi edi “se ẹkedade prọfet Jeremiah ẹtịn̄”? Ke eyo Matthew, etie nte ẹkenịm Jeremiah akpa ke otu mme n̄wed Bible emi ẹkesịnede Zechariah. (Men Luke 24:44 domo.) Judas ikadaha okụk iyịp owo oro inam baba n̄kpọ kiet, sia enye ama otomo okụk oro ọduọn̄ọ ke temple efehe ekeyịri idem owot.—Matt. 26:14-16; 27:3-10.
7. Didie ke Zechariah 13:7 okosu?
7 Idem mme mbet Messiah ẹkenyene ndisuana. Zechariah ekewet ete: “Wot ekpemerọn̄, nyụn̄ yak otuerọn̄ asuana.” (Zech. 13:7) Ke Nisan 14, 33 E.N., Jesus ama ọdọhọ mme mbet esie ete: “Kpukpru mbufo ẹyetuak ukot ẹduọn̄ọ ke ntak mi ke okoneyo emi, koro ẹwet ẹte, ‘Nyowot ekpemerọn̄, ndien otuerọn̄ ayasuana.’” Ndien ata nnennen se iketịbede edi oro, sia Matthew ama ewet ete ke “kpukpru mbet ẹkpọn̄ [Jesus] ẹfen̄e.”—Matt. 26:31, 56.
Ẹdori Ikọ Ẹnyụn̄ Ẹyịbi Enye
8. Isaiah 53:8 okosu didie?
8 Ẹkenyene ndikpe ikpe nnọ nnyụn̄ mbiom Messiah ikpe. (Kot Isaiah 53:8.) Ke n̄kpọusen Nisan 14, ofụri esop Sanhedrin ẹma ẹsobo ọtọkiet ẹnam ẹbọp Jesus ẹnyụn̄ ẹyak ẹnọ Pontius Pilate owo ukara Rome. Pilate ama afak Jesus mbụme onyụn̄ okụt ke enye ikeduehe n̄kpọ ndomokiet. Edi ke ini Pilate okoyomde ndisana Jesus nyak, otuowo ẹma ẹfiori ẹte: “Kọn̄ enye ke eto!” ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹsana Barabbas emi ekedide abiatibet ẹyak. Sia Pilate okoyomde ndinem otuowo esịt, enye ama asana Barabbas ayak, ọdọhọ ẹmia Jesus, onyụn̄ ayak enye ọnọ ẹda ẹkekọn̄ ke eto.—Mark 15:1-15.
9. Nso iketịbe ke eyo Jesus nte ẹkebemde iso ẹtịn̄ ẹban̄a ke Psalm 35:11?
9 Mme ntiense nsu ẹkenyene ndidori Messiah ikọ. David andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Mme ntiense afai ẹmedaha ẹda; mmọ ẹbụp mi se mmemfiọkke.” (Ps. 35:11) Nte ntịn̄nnịm ikọ oro okowụtde, “mbọn̄ oku ye ofụri Sanhedrin ke ẹyom ntiense nsu nditịn̄ ikọ ndian Jesus man ẹkpewot enye.” (Matt. 26:59) Ke nditịm ntịn̄, “ediwak owo ẹtie ntiense nsu ẹban̄a enye, edi ikọ ntiense mmọ idụhe ke n̄kemuyo.” (Mark 14:56) Mme asua Jesus emi ẹkeyom ẹwot Jesus, mmọ ikenen̄ekede ikpan̄ utọn̄ inọ ikọ ntiense nsu emi ẹkesude ẹdori Jesus.
10. Tịn̄ nte Isaiah 53:7 okosude.
10 Messiah ikenyeneke ndisioro uyo ke iso mme andidori enye ikọ. Isaiah ama ebem iso etịn̄ ete: “Ẹma ẹnen̄ede ẹfịk enye, enye onyụn̄ ayak ẹtụhọde imọ; edi enye itatke inua esie. Ẹda enye ẹka nte erọn̄ eke ẹdade ẹka ndiwot; ndien kpa nte uman erọn̄ eke mîsioroke uyo ke iso mme andifat enye idet, enye n̄ko itatke inua esie.” (Isa. 53:7) “Ke adan̄aemi mbọn̄ oku ye mbiowo ẹdoride enye [Jesus] ikọ, enye ibọrọke baba ikọ kiet.” Ekem Pilate obụp enye ete: “Nte afo ukopke adan̄a ediwak n̄kpọ eke mmọ ẹtịn̄de ẹdian fi?” Edi Jesus “ibọrọke enye ndomo ikọ kiet, esịn idem akpa andikara etieti.” (Matt. 27:12-14) Enye ikosụn̄ike mme andidori enye ikọ.—Rome 12:17-21; 1 Pet. 2:23.
11. Nso iketịbe, emi okosude Isaiah 50:6 ye Micah 5:1?
11 Isaiah ama etịn̄ enịm ke ẹyemia Messiah. Isaiah ekewet ete: “Mma nyak edem mi nnọ mmọ eke ẹyịbide, nnyụn̄ nyak mfụk mi nnọ mbon oro ẹwụberede idet. N̄kedịpke iso mi mfehe esuene ye etap.” (Isa. 50:6) Micah ama etịn̄ enịm ete: “Mmọ ẹyeda eto ẹyịbi ebiereikpe Israel mfụk.” (Mic. 5:1) Mark andiwet Gospel ekewet ntem ndiwụt nte mme ntịn̄nnịm ikọ emi ẹsude, ete: “Ndusụk mmọ ẹtọn̄ọ ndifiari [Jesus] etap ẹnyụn̄ ẹfụk enye ofụri iso ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ enye ita ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: ‘Sian nnyịn ise!’ Ndien, ẹsiak enye ufia ke mban̄, mme adaidaha okụre ẹnyụn̄ ẹda enye ẹdaha.” Mark ọdọhọ ke mbonekọn̄ ẹma “ẹda nnyanyan̄a ẹyịbi enye ke ibuot ẹnyụn̄ ẹfiari enye etap, ndien mmọ ẹtọn̄ọ edọn̄ [ke ido nsahi] ẹnyụn̄ ẹnụhọ ẹnọ enye.” (Mark 14:65; 15:19) Edi Jesus ikanamke n̄kpọ ndomokiet oro akpanamde mmọ ẹnam n̄kpọ ntre ye enye.
Anam Akpanikọ Tutu Esịm N̄kpa
12. Didie ke Psalm 22:16 ye Isaiah 53:12 ẹkesu Jesus ke idem?
12 Ẹma ẹtịn̄ ẹnịm ke Messiah edikpa ke eto. David andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Otu mme anamidiọk ẹmekan mi ẹkụk. Mmọ ẹyịre mi ke ubọk ye ke ukot nte ekpe.” (Ps. 22:16) Mark andiwet Gospel etịn̄ se ediwak mme andikot Bible ẹmehede, ete: “Ekedi ọyọhọ hour ita, [n̄kpọ nte n̄kanika usụkkiet usenubọk] ndien mmọ ẹkọn̄ enye ke eto.” (Mark 15:25) Ẹma ẹtịn̄ ẹnịm ke ẹyebat Messiah ẹsịn ke otu mme idiọkowo. Isaiah ekewet ete: “Enye [akan̄wan̄a] ukpọn̄ esie ọnọ n̄kpa, ẹkenyụn̄ [ẹbat] enye ẹsịn ke otu mme abiatibet.” (Isa. 53:12) Ntem, ẹma “ẹkọn̄ mbon n̄wo iba ke eto ẹkọrọ ye enye, kiet ke nnasia, kiet ke ufien.”—Matt. 27:38.
13. Didie ke Psalm 22:7, 8 okosu Jesus ke idem?
13 David ama etịn̄ enịm ke ẹyesụn̄i Messiah. (Kot Psalm 22:7, 8.) Ẹma ẹsụn̄i Jesus ke ini enye ọkọkọn̄ọde ke eto ndutụhọ, koro Matthew ewet ete: “Mbon emi ẹsan̄ade ẹbe ẹsụn̄i enye, ẹfụn̄ ibuot ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: ‘O afo emi okpowụride temple, onyụn̄ ọbọpde enye ke usen ita, nyan̄a idemfo! Edieke afo edide eyen Abasi sụhọde ke eto ndutụhọ emi ise!’” Kpasụk ntre n̄ko, mbọn̄ oku ye mme scribe ye mbiowo ẹsak enye nsahi ẹnyụn̄ ẹdọhọ ẹte: “Enye akanyan̄a mmọ en̄wen; edi ikemeke ndinyan̄a idemesie! Enye edi Edidem Israel; yak enye osụhọde ke eto ndutụhọ idahaemi ndien nnyịn iyenịm enye ke akpanikọ. Enye ọbuọt idem ye Abasi; yak Enye anyan̄a enye idahaemi edieke Enye oyomde enye, koro enye ọkọdọhọde ete, ‘Ami ndi Eyen Abasi.’” (Matt. 27:39-43) Edi Jesus ama ọyọ kpukpru emi uku uku. Nso eti uwụtn̄kpọ ke enye ekenịm ntem ọnọ nnyịn!
14, 15. Tịn̄ nte mme akpan ntịn̄nnịm ikọ ẹkesude ẹban̄a ọfọn̄ Messiah ye ndinọ enye vinegar.
14 Ẹkenyene ndisịn afia mban̄a ọfọn̄ Messiah. Andiwet psalm ekewet ete: “Mmọ ẹdeme ọfọn̄idem mi ẹda ke otu idemmọ, ẹnyụn̄ ẹsịn afia ẹban̄a edisịnen̄kpọ mi.” (Ps. 22:18) Se iketịbede onyụn̄ edi oro, koro “ke [mbonekọn̄ Rome] ẹma ẹkekọn̄ [Jesus] ke eto, mmọ [ẹma] ẹsịn afia ẹdeme ewụra esie.”—Matt. 27:35; kot John 19:23, 24.
15 Ẹkenyene ndinọ Messiah vinegar ye etidot. Andiwet psalm ọkọdọhọ ete: “Mmọ ẹnọ mi ikọn̄ ibọkn̄kpa ke udia, ẹnyụn̄ ẹdomo ndinam n̄n̄wọn̄ vinegar ke nsatitọn̄ mi.” (Ps. 69:21) Matthew asian nnyịn ete: “Mmọ ẹnọ [Jesus] wine emi ẹbuakde etidot ọn̄wọn̄; edi, ke ama akatabi okop, enye esịn ndin̄wọn̄.” Nte ini akakade, “owo kiet ke otu mmọ efehe akada ndọbọ edebi ke n̄kpakpai wine, owụk ke nnyanyan̄a anyan ọnọ enye ete ọn̄wọn̄.”—Matt. 27:34, 48.
16. Tịn̄ nte se idude ke Psalm 22:1 ẹkesude.
16 Ekenyene nditie nte Abasi ọkpọn̄ Messiah. (Kot Psalm 22:1.) Nte ntịn̄nnịm ikọ oro ọdọhọde, “ke ọyọhọ hour usụkkiet [n̄kpọ nte n̄kanika ita uwemeyo] Jesus ofiori ke ọkpọsọn̄ uyo ete: ‘Eli, Eli, lama sabachthani?’ emi ọwọrọde: ‘Abasi mi, Abasi mi, ntak emi afo ọkpọn̄de mi?’” (Mark 15:34) Emi iwọrọke ke Jesus ikenyeneke aba mbuọtidem ke Ete esie eke heaven. Abasi ama ọkpọn̄ Jesus ọnọ mme asua esie ke nditre ndikpeme enye man mmọ ẹnen̄ede ẹdomo nsọn̄ọnda Christ ẹse. Ndien Jesus ndifiori ntre ama anam enye osu Psalm 22:1.
17. Didie ke Zechariah 12:10 ye Psalm 34:20 ẹkesu?
17 Ẹkenyene ndikịm Messiah, edi owo idibụn̄ke enye ọkpọ. Mme andidụn̄ Jerusalem “ẹyese Enye emi mmọ ẹkekịmde.” (Zech. 12:10) Ndien Psalm 34:20 ọdọhọ ete: “[Abasi] ekpeme kpukpru mme ọkpọ esie; baba kiet ke otu mmọ ibụn̄ọke.” Apostle John ama ọsọn̄ọ se ẹtịn̄de emi ke ndiwet nte: “Owo kiet ke otu mbonekọn̄ ada eduat ekịm enye [Jesus] n̄kan̄, ndien kpa idaha oro iyịp ye mmọn̄ ẹwọn̄ọ. Ndien owo oro okokụtde n̄kpọ emi [John] etie ntiense, ikọ ntiense esie onyụn̄ edi akpanikọ. . . . Mme n̄kpọ emi ẹkeda itie man itie N̄wed Abasi emi okposu: ‘Owo idinuakke baba ọkpọ esie kiet.’ N̄ko, itie N̄wed Abasi efen ọdọhọ ete: ‘Mmọ ẹyese Enye emi mmọ ẹkekịmde.’”—John 19:33-37.
18. Ẹkesan̄a didie ẹdibụk Jesus ye mme imọ owo?
18 Ẹkenyene ndibụk Messiah ye mme imọ owo. (Kot Isaiah 53:5, 8, 9.) Ke utịt utịt uwemeyo Nisan 14, “owo inyene kiet emi ekerede Joseph onyụn̄ otode Arimathea,” ama aka ebịne Pilate ekeben̄e okpo Jesus, ẹnyụn̄ ẹyak ẹnọ enye. Mbụk Matthew adian do ete: “Joseph emen okpo oro, onyụn̄ ada edisana eti linen awan̄ enye, onyụn̄ enịm enye ke obufa udi esie, emi enye okotụn̄de ke akamba itiat. Ndien, ke ama akakpat akamba itiat eberi ke inua udi, enye ọnyọn̄.”—Matt. 27:57- 60.
Toro Edidem Messiah!
19. Nso iketịbe, emi okosude Psalm 16:10?
19 Ẹkenyene ndinam Messiah eset. David ekewet ete: “Afo [Jehovah udukpọn̄ke] ukpọn̄ mi ke Udi.” (Ps. 16:10) Kere nte idem akakpade iban oro ẹkedide udi oro ẹkebụkde Jesus. Mmọ ẹma ẹkụt angel oro ekemende idem owo esịne, emi ọkọdọhọde mmọ ete: “Ẹkûyak idem akpa mbufo. Mbufo ẹyom Jesus eyen Nazareth, emi ẹkekọn̄de ke eto. Ẹma ẹnam enye eset, enye idụhe mi. Sese! Ebiet emi mmọ ẹkenịmde enye.” (Mark 16:6) Apostle Peter ama ọdọhọ otuowo oro ẹkedude ke Jerusalem ke usen Pentecost 33 E.N. ete: “[David] ama ebem iso okụt onyụn̄ etịn̄ aban̄a ediset ke n̄kpa Christ, ete ke Abasi ikọkpọn̄ke enye ke Udi, obụkidem esie ikonyụn̄ ikwe mbiara.” (Utom 2:29-31) Abasi ikayakke obụkidem edima Eyen esie adiahade. Akan oro, enye ama anam Jesus eset ke utịbe utịbe usụn̄ odu uwem ke spirit!—1 Pet. 3:18.
20. Didie ke se ẹketịn̄de ẹban̄a ukara Messiah okosu?
20 Nte ẹketịn̄de ẹnịm, Abasi ama ọdọhọ ke Jesus edi Eyen imọ. (Kot Psalm 2:7; Matthew 3:17.) N̄ko-n̄ko, tuowo ẹma ẹtoro Jesus ye Obio Ubọn̄ oro ekenyenede ndidi, ndien nnyịn imesidat esịt itịn̄ inọ mme owo iban̄a enye ye edinen ukara esie. (Mark 11:7-10) Ibịghike Christ oyosobo mme asua esie nte enye ‘awatde ke ntak akpanikọ ye nsụhọdeidem ye edinen ido.’ (Ps. 2:8, 9; 45:1-6) Ekem ukara esie ayanam emem ye uforo ẹdu ke ofụri isọn̄. (Ps. 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7) Nso ifet ke nnyịn inyene ntem nditan̄a akpanikọ emi sia idide Mme Ntiense Jehovah, emi edima Eyen esie ama ọkọtọtọn̄ọ ndikara ke heaven nte Edidem Messiah!
Didie ke Afo Ọkpọbọrọ?
• Didie ke ẹkeda Jesus ẹnọ ẹnyụn̄ ẹkpọn̄ enye?
• Nso idi ndusụk n̄kpọ emi ẹketịn̄de ẹban̄a edikọn̄ Jesus Christ ke eto?
• Nso inam fi enen̄ede enịm ke Jesus edi Messiah oro ẹken̄wọn̄ọde?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 13]
Isan̄ edikan oro Jesus akasan̄ade odụk Jerusalem okosu mme ntịn̄nnịm ikọ ewe?
[Mme Ndise ke page 15]
Jesus ama akpa ke ntak mme idiọkn̄kpọ nnyịn, edi enye akara idahaemi nte Edidem Messiah
