Nasarakanda ti Mesias!

“Nasarakanmi ti Mesias.”​—JUAN 1:41.

1. Apay a naibaga ni Andres: “Nasarakanmi ti Mesias”?

 NAKATAKDER ni Juan a Mammautisar a kadua ti dua nga adalanna. Bayat nga umas-asideg ni Jesus, kinuna ni Juan: “Kitaenyo, ti Kordero ti Dios!” Ni Andres ken ti dadduma pay nga adalan dagus a simmurotda ken Jesus ket nagmalmalem a nakikaduada kenkuana. Idi agangay, binirok ni Andres ti kabsatna a ni Simon Pedro tapno iyam-ammona ken Jesus. Idi nasarakanna, siraragsak nga impadamagna: “Nasarakanmi ti Mesias.”​—Juan 1:35-41.

2. Kasanotayo a mabenipisiaran bayat nga ad-adalentayo dagiti Mesianiko a padto?

² Iti panaglabas ti tiempo, adu ti gundaway da Andres, Pedro, ken ti dadduma pay a mangadal iti Kasuratan tapno masiertoda a ni Jesus a taga-Nazaret ti naikari a Mesias. Mapabileg met ti pammatitayo iti Sao ti Dios ken iti Daydiay Pinulotanna bayat nga ad-adalentayo dagiti Mesianiko a padto.

“Adtoy! Ti Arim Um-umayen”

3. Ania dagiti natungpal a padto idi simrek ni Jesus idiay Jerusalem kas ari?

³ Simrek ti Mesias idiay Jerusalem kas ari. Impadto ni Zacarias: “Agrag-oka unay, O anak a babai ti Sion. Agdir-ika a sibaballigi, O anak a babai ti Jerusalem. Adtoy! Ti met laeng arim umay kenka. Isu nalinteg, wen, naisalakan; napakumbaba, ken sisasakay iti asno, iti mismo a nataenganen nga animal nga anak ti asna.” (Zac. 9:9) Insurat ti salmista: “Bendito koma Daydiay um-umay iti nagan ni Jehova.” (Sal. 118:26) Saan nga imbaga ni Jesus ti aramiden ti bunggoy. Ngem kas kaitungpalan ti padto, dagus a nagikkisda gapu iti napalalo a ragsakda. Bayat a basbasaem ti salaysay, darepdepem ti eksena ken imdengam dagiti naragsak a timek.​—Basaen ti Mateo 21:4-9.

4. Kasano a natungpal ti Salmo 118:22, 23?

⁴ Napateg ni Jesus iti Dios nupay adu ti nangilaksid kenkuana kas Mesias. Kas naipadto, dagidiay saan a namati ‘inumsida ni Jesus ken imbilangda nga awan patpategna.’ (Isa. 53:3; Mar. 9:12) Ngem ti Dios pinaltiinganna ti salmista a nangibaga: “Ti bato a linaksid dagiti managibangon nagbalin nga ulo ti nagsulian. Naggapu daytoy ken Jehova a mismo.” (Sal. 118:22, 23) Dinakamat ni Jesus dayta a padto idi kasarsaritana dagiti bumusbusor  a lider ti relihion. Kinuna ni Pedro a natungpal dayta ken Kristo. (Mar. 12:10, 11; Ara. 4:8-11) Pudno a nagbalin ni Jesus a “pamuon a bato a pasuli” ti kongregasion Kristiano. Nupay inlaksid dagiti awanan pammati, isu ket “napili, napateg, iti Dios.”​—1 Ped. 2:4-6.

Naliputan ken Nabaybay-an!

5, 6. Ania a padto ti natungpal mainaig iti pannakaliput ti Mesias?

⁵ Ti Mesias ket liputan ti traidor a gayyem. Impadto ni David: “Ti tao a sikakappia kaniak, a kenkuana nagtalekak a nangan iti tinapayko, inngatona ti mukodna a maibusor kaniak.” (Sal. 41:9) Ibilang ti maysa a tao a gayyemna daydiay makipangan kenkuana. (Gen. 31:54) Gapuna, ti inaramid ni Judas Iscariote ken ni Jesus ket nakaro a panangtraidor. Tinukoy ni Jesus ti mangliput kenkuana idi kinunana kadagiti apostolna: “Saanak nga agsasao maipapan kadakayo amin; ammok dagidiay pinilik. Ngem dayta ket tapno matungpal ti Kasuratan, ‘Ti agtartaraon idi iti tinapayko inkusayna ti mukodna a maibusor kaniak.’”​—Juan 13:18.

⁶ Ti nangliput iti Mesias ket umawat iti 30 a kapisi a pirak​—ti gatad ti maysa nga adipen! Kuna ni Mateo a ni Judas liniputanna ni Jesus iti nagbassit a gatad isu a natungpal ti padto iti Zacarias 11:12, 13. Ngem apay nga imbaga ni Mateo a naipadto dayta “babaen ken Jeremias a mammadto”? Idi kaaldawan ni Mateo, mabalin nga umuna ti Jeremias iti listaan ti grupo dagiti libro ti Biblia a pakairamanan ti Zacarias. (Idilig ti Lucas 24:44.) Saan nga inusar ni Judas ti gatad a pinangliputna ta impuruakna dayta iti uneg ti templo sa pimmanaw ken nagpakamatay.​—Mat. 26:14-16; 27:3-10.

7. Kasano a natungpal ti Zacarias 13:7?

⁷ Mawarawara dagiti adalan ti Mesias. Insurat ni Zacarias: “Kabilem ti pastor, ket bay-am a mawarawara dagidiay adda iti arban.” (Zac. 13:7) Idi Nisan 14, 33 C.E., kinuna ni Jesus kadagiti adalanna: “Dakayo amin maitibkolkayto mainaig kaniak itoy a rabii, ta adda a naisurat, ‘Kabilekto ti pastor, ket mawarawaranto dagiti karnero iti arban.’” Kasta ti eksakto a napasamak, ta kinunana ni Mateo nga ‘amin nga adalan binaybay-anda ni Jesus ket nagtalawda.’​—Mat. 26:31, 56.

Naakusaran ken Nakabil

8. Kasano a natungpal ti Isaias 53:8?

⁸ Maukom ken makondenar ti Mesias. (Basaen ti Isaias 53:8.) Iti agsapa ti Nisan 14, nagtataripnong ti intero a Sanhedrin, pinarautanda ni Jesus, ken inyawatda iti Romano a gobernador a ni Poncio Pilato. Pinagsaludsodanna ni Jesus ket nakitana nga awan ti naaramidanna a basol. Ngem idi imbaga ni Pilato a wayawayaanna  ni Jesus, impukkaw ti bunggoy: “Ilansam!” sa kiniddawda a wayawayaanna ti kriminal a ni Barabas. Gapu ta kayatna a pagustuan ti bunggoy, winayawayaanna ni Barabas, imbilinna a saplitenda ni Jesus, ken impailansana.​—Mar. 15:1-15.

9. Ania ti napasamak idi kaaldawan ni Jesus kas naipadto iti Salmo 35:11?

⁹ Dagiti ulbod a saksi agtestigoda maibusor iti Mesias. Insurat ni David: “Tumakder dagiti nadawel a saksi; ti saanko a naammuan imtuodenda kaniak.” (Sal. 35:11) Kas naipadto, “ti panguluen a papadi ken ti intero a Sanhedrin nagsapsapulda iti ulbod a pangsaksi a maibusor ken Jesus tapno papatayenda.” (Mat. 26:59) Kinapudnona, “adu . . . ti nangipapaay iti ulbod a pangsaksi maibusor kenkuana, ngem saan nga agtutunos dagiti pammaneknekda.” (Mar. 14:56) Saan a napateg kadagiti bumusbusor ken Jesus no agulbod dagiti testigo. Ti kayatda ket mapapatay ni Jesus.

10. Ilawlawagyo no kasano a natungpal ti Isaias 53:7.

¹⁰ Nagulimek ti Mesias iti sanguanan dagiti mangak-akusar kenkuana. Impadto ni Isaias: “Isu napagsagaba, ket palpalubosanna idi ti bagina nga agtuok; kaskasdi a saanna a ngangaen ti ngiwatna. Isu maip-ipan idi a kas iti karnero nga agturong iti pannakaparti; ket kas iti kabaian a karnero a nagumel iti sanguanan dagiti mamukpukis kenkuana, saanna met a ngangaen ti ngiwatna.” (Isa. 53:7) Bayat a ni Jesus ket “ak-akusaren idi ti panguluen a papadi ken ti lallakay, awan ti insungbatna.” Insaludsod ni Pilato: “Saanmo aya a mangngeg no mano a bambanag ti pampaneknekanda a maibusor kenka?” Kaskasdi, ni Jesus ket “saan a simmungbat kenkuana, saan, saan uray maysa a sao, iti kasta nagsiddaaw unay ti gobernador.” (Mat. 27:12-14) Saan a binales ni Jesus dagiti mangak-akusar kenkuana.​—Roma 12:17-21; 1 Ped. 2:23.

11. Kasano a natungpal ti Isaias 50:6 ken Mikias 5:1?

¹¹ Impadto ni Isaias a makabil ti Mesias. “Ti bukotko impaayko kadagiti manangkabil, ken dagiti pingpingko kadagidiay agparparut iti buok,” kuna ti propeta. “Ti rupak saanko nga inlinged manipud mangipababa a bambanag ken iti tupra.” (Isa. 50:6) Impadto ni Mikias: “Babaen iti sarukod kabilendanto iti pingping ti ukom ti Israel.” (Mik. 5:1) Ti mannurat iti Ebanghelio a ni Marcos pinatalgedanna ti pannakatungpal dagita a padto, kinunana: “[Ni Jesus ket] rinugian a tupraan ti dadduma ken abbungotan ti intero a rupana ken danogen ken kunaen kenkuana: ‘Agipadtoka!’ Ket, bayat a tungtungpaenda iti rupa, innala dagiti agserserbi iti pangukoman.” Kinunana pay a dagiti soldado “kabilenda iti ulona babaen ti maysa a runo ken tupraanda ket, bayat a sipaparintumengda [kas pananguyaw], agruknoyda kenkuana.” (Mar. 14:65; 15:19) Awan ti dakes nga inaramid ni Jesus isu nga awan ti panggapuanda a mangtrato iti kasta.

Matalek Agingga ken Patay

12. Kasano a natungpal ken Jesus ti Salmo 22:16 ken Isaias 53:12?

¹² Matay ti Mesias iti kayo a pagtutuokan. “Ti ummong dagiti mismo a managaramid iti dakes tinikubdak,” kinuna ni David. “Kas iti maysa a leon addada iti im-imak ken saksakak.” (Sal. 22:16) Natungpal dayta a padto kas pagaammo dagiti agbasbasa iti Biblia ken sigun iti kinuna ti mannurat iti Ebanghelio a ni Marcos: “Maikatlo nga oras itan, [agarup alas nuebe ti bigat] ket inlansada.” (Mar. 15:25) Naipadto a matay ti Mesias a kadua dagiti managbasol. Insurat ni Isaias: “Imparukpokna ti kararuana agingga iti mismo nga ipapatay, ket isu naibilang kadagiti managsalungasing.” (Isa. 53:12) Kas kaitungpalanna, “dua a mannanakaw ti nailansa a naikuyog [ken Jesus], maysa iti makannawanna  ken maysa iti makannigidna.”​—Mat. 27:38.

13. Kasano a natungpal ken Jesus ti Salmo 22:7, 8?

¹³ Impadto ni David a maumsi ti Mesias. (Basaen ti Salmo 22:7, 8.) Inumsida ni Jesus bayat nga agsagsagaba iti kayo a pagtutuokan. Insurat ni Mateo: “Dagiti lumablabas nangrugida a nagsao a sibabassawang kenkuana, nga ingilngilangilda dagiti uloda ken kunkunada: ‘O sika a mangrebba kampay idi iti templo ken mangibangon iti dayta iti tallo nga aldaw, isalakanmo ta bagim! No maysaka nga anak ti Dios, umulogka manipud iti kayo a pagtutuokan!’” Uray dagiti panguluen a papadi, eskriba, ken lallakay pinagang-angawanda ni Jesus ket kinunada: “Ti dadduma insalakanna; ti bagina saanna a kabaelan nga isalakan! Isu ket Ari ti Israel; umulog koma ita manipud iti kayo a pagtutuokan ket mamatikamto kenkuana. Nagtalek iti Dios; Isu ispalenna koma ita no Isu kayatenna, ta kinunana, ‘Anaknak ti Dios.’” (Mat. 27:39-43) Sikakalmado nga inibturan amin dagita ni Jesus. Anian a nagsayaat nga ulidan!

14, 15. Kasano a natungpal dagiti padto maipapan iti kawes ti Mesias ken ti pannakapainumna iti suka?

¹⁴ Nagbibinnunotanda ti kawes ti Mesias. “Pagbibingayanda dagiti kawesko,” insurat ti salmista, “ket ti pagan-anayko pagbibinnunotanda.” (Sal. 22:18) Kasta ti napasamak. Idi a dagiti Romano a soldado ‘nailansadan ni Jesus, biningbingayda dagiti makinruar a kawesna babaen ti panagbibinnunot.’​—Mat. 27:35; basaen ti Juan 19:23, 24.

¹⁵ Ti Mesias ket maikkan iti suka ken apro. Kuna ti salmista: “Maipaay a taraon inikkandak iti makasabidong a mula, ket maipaay iti wawko pinadasdak a painumen iti suka.” (Sal. 69:21) Kuna ni Mateo: “Inikkanda [ni Jesus] iti arak a nalaokan iti apro tapno inumenna; ngem, kalpasan a maramananna dayta, nagkedked nga uminum.” Idi agangay, “maysa kadakuada ti timmaray ket nangala iti espongha ket impasagepsepna iti naalsem nga arak ket inkabilna dayta iti maysa a runo ket napanna pinainum.”​—Mat. 27:34, 48.

16. Ilawlawagyo no kasano a natungpal ti Salmo 22:1.

¹⁶ Ti Mesias ket kasla binaybay-an ti Dios. (Basaen ti Salmo 22:1.) Maitunos iti padto, “iti maikasiam nga oras [agarup alas tres ti malem] nagpukkaw ni Jesus buyogen ti natbag a timek: ‘Eli, Eli, lama sabachthani?’ a kayatna a sawen, no maipatarus: ‘Diosko,  Diosko, apay a binaybay-annak?’” (Mar. 15:34) Saan a napukaw ti pammati ni Jesus iti nailangitan nga Amana. Isu ket binaybay-an ti Dios iti anag nga inikkatna ti proteksionna tapno naan-anay a masubok ti kinatarnaw ni Kristo. Ti panagpukkaw ni Jesus ket kaitungpalan ti Salmo 22:1.

17. Kasano a natungpal ti Zacarias 12:10 ken Salmo 34:20?

¹⁷ Maduyok ti Mesias ngem awan ti matukkol a tulangna. Dagiti umili ti Jerusalem “kumitadanto iti Daydiay a dinuyokda a sinalput.” (Zac. 12:10) Kuna ti Salmo 34:20: “[Ti Dios] saluadanna dagiti amin a tulang dayta; awan maysa kadakuada ti natukkol.” Pinatalgedan ni apostol Juan dayta a padto: “Maysa kadagiti soldado dinuyokna ti [bakrang ni Jesus] iti maysa a pika, ket dagus a rimmuar ti dara ken danum. Ket ti nakakita iti dayta [a ni Juan] sinaksianna, ket ti pangsaksina pudno. Naaramid dagitoy a banag tapno matungpal ti kasuratan: ‘Awan maysa a tulangna ti marumekto.’ Ken, manen, kuna ti sabali pay a kasuratan: ‘Kumitadanto iti Daydiay a dinuyokda.’”​—Juan 19:33-37.

18. Kasano a natungpal ti padto a maitabon ni Jesus a kadua dagiti nabaknang?

¹⁸ Maitabon ti Mesias a kadua dagiti nabaknang. (Basaen ti Isaias 53:5, 8, 9.) Idi kamalman ti Nisan 14, maysa a “nabaknang a taga Arimatea, a managan Jose,” ti nangkiddaw ken Pilato iti bangkay ni Jesus ket napatgan dayta. Kuna ni Mateo: “Innala ni Jose ti bagi, binalkutna iti nadalus a napino a lienso, ket inkabilna dayta iti baro a pakalaglagipan a tanemna, nga inkungkongna iti dakkel a bato. Ket, kalpasan ti panangitulidna iti maysa a dakkel a bato iti ruangan ti pakalaglagipan a tanem, isu pimmanaw.”​—Mat. 27:57-60.

Itan-ok ti Mesianiko nga Ari!

19. Kasano a natungpal ti padto iti Salmo 16:10?

¹⁹ Mapagungar ti Mesias. Insurat ni David: “[Jehova] saanmonto a baybay-an ti kararuak idiay Sheol.” (Sal. 16:10) Panunotem ti siddaaw dagiti babbai a napan iti lugar a nakaitaneman ni Jesus. Nakitada sadiay ti naglasag nga anghel a nagkuna: “Sumardengkayo nga aglagaw. Sapsapulenyo ni Jesus a Nazareno, a nailansa. Isu naibangonen, awan ditoy. Kitaenyo! Ti disso a nangipaiddaanda kenkuana.” (Mar. 16:6) Kinuna ni apostol Pedro iti bunggoy nga adda idiay Jerusalem idi Pentecostes 33 C.E.: “[Ni David] nakitana a nasaksakbay ket nagsao maipapan iti panagungar ti Kristo, a saan a nabaybay-an iti Hades ket saan met a nakita ti lasagna ti panagrupsa.” (Ara. 2:29-31) Saan nga impalubos ti Dios nga agrupsa ti bagi ti ipatpategna nga Anak. Ken simimilagro a napagungar ni Jesus kas maysa nga espiritu!​—1 Ped. 3:18.

20. Ania ti naipadto maipapan iti panagturay ti Mesias?

²⁰ Kas iti naipadto, indeklara ti Dios a ni Jesus ti Anakna. (Basaen ti Salmo 2:7; Mateo 3:17.) Ti bunggoy indaydayawda met ni Jesus ken ti um-umay a Pagarianna. Siraragsak met nga isarsaritatayo ti maipapan kenkuana ken ti panagturayna. (Mar. 11:7-10) Asidegen a dadaelen ni Kristo dagiti kabusorna bayat nga ‘agsakay maipuon ti kinapudno, kinapakumbaba, ken kinalinteg.’ (Sal. 2:8, 9; 45:1-6) Mangyegto ti turayna iti sangalubongan a talna ken iti amin a kasapulan dagiti tattao. (Sal. 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7) Agturturayen idiay langit ti dungdungnguen nga Anak ni Jehova. Kas Saksina, pribilehiotayo nga ipakaammo dagitoy a kinapudno!

Ania ti Sungbatyo?

• Kasano a natungpal ti padto a maliputan ken mabaybay-an ni Jesus?

• Ania dagiti padto maipapan iti ipapatay ni Jesu-Kristo?

• Apay a kombinsidoka a ni Jesus ti naikari a Mesias?

[Salsaludsod]

[Ladawan iti panid 13]

Ania dagiti padto a natungpal idi simrek ni Jesus idiay Jerusalem kas ari?

[Dagiti Ladawan iti panid 15]

Natay ni Jesus gapu kadagiti basoltayo, ngem agturturay itan kas Mesianiko nga Ari