Ne Ba Mu Fumani Mesia!
Ne Ba Mu Fumani Mesia!
“Lu mu fumani Mesia.”—JOA. 1:41.
1. Ne ku tahile cwañi kuli Andreasi a bulele kuli: “Lu mu fumani Mesia”?
JOANI MUKOLOBEZI u yemi ni balutiwa ba hae ba babeli. Jesu ha nzaa ba atumela, Joani u bulela kuli: “Ki yo Ngunyanaa Mulimu!” Honafo, Andreasi ni mulutiwa wa bubeli ba latelela Jesu mi ba yo tola ni yena lizazi leo. Hasamulaho, Andreasi u fumana Simoni Pitrosi muhulwanaa hae, mi u mu bulelela kuli: “Lu mu fumani Mesia.”—Joa. 1:35-41.
2. Lu ka tusiwa cwañi ki ku ituta bupolofita bo bu bulela ka za Mesia?
2 Nako ha ne i nze i ya, Andreasi, Pitrosi, ni ba bañwi ne ba ka ituta Mañolo ka tokomelo mi ne ba ka bulela ka buikolwiso kuli Jesu ki yena Mesia ya naa sepisizwe. Cwale lu ka nyakisisa bupolofita bo buñwi bo bu bulela ka za Mesia. Ku eza cwalo ku ka lu tusa ku lumela hahulu ze i bulela Bibele ni ku ba ni tumelo ye tiile ku ya ketilwe ki Jehova kuli a be Mesia.
“Bona Mulenaa Hao ki yo, U Taha ku Wena”
3. Ki bupolofita bufi bo ne bu talelelizwe muta Jesu naa keni mwa Jerusalema sina mulena?
3 Mesia naa ka kena mwa Jerusalema sina mulena. Zakaria naa polofitile kuli: “Wena mwanaa Sione wa musizana u wabelwe hahulu; u lulueze wena mwanaa Jerusalema wa musizana! Bona, mulenaa hao ki yo, u ta ku wena; ki ya lukile, ya pilisa; u ikokobelize, u pahami mbongolo, mane mbongolo ye [nyinyani], mwanaa mbongolo.” (Zak. 9:9) Wa lisamu naa ñozi kuli: “Ku lumbekwe ya ta ka Libizo la Muñaa Bupilo.” (Samu 118:26) Silundwamanje sa batu ne si huwile ka tabo ye tuna Jesu ha naa keni mwa Jerusalema. Jesu naa si ka bulelela batu bao za ku eza. Kono ne ba ezize ze ne bu bulezi bupolofita. Ha mu nze mu bala likande leo, mu ipone inge kuli ni mina mu teñi mi mwa ikutwela manzwi a tabo a sikwata seo.—Mu bale Mateu 21:4-9.
4. Liñolo la Samu 118:22, 23 ne li talelelizwe cwañi?
4 Jesu ki wa butokwa ku Mulimu nihaike kuli batu ba bañata ne ba si ka mu lumela kuli ki Mesia. Sina mo ne ku polofitezwi, batu ba ne ba hanile ku lumela bupolofita bo ne bu bonisa kuli Jesu ki yena Mesia ne ba mu kendile mi ne ba mu ngile kuli naa si na tuso. (Isa. 53:3; Mare. 9:12) Kono Bibele i li: “Licwe le ne ba hanile bayahi, li fetuhile muñaa lilulu. Ki taba ye zwa ku Muñaa Bupilo.” (Samu 118:22, 23) Jesu naa hupulisize lila za hae ka za bupolofita bo, mi Pitrosi naa bulezi kuli ne bu talelelizwe ki Kreste. (Mare. 12:10, 11; Lik. 4:8-11) Jesu naa bile “muñaa lilulu” kamba licwe la mutomo la mwa kokozo fo i tomile puteho ya Sikreste ya ba ba tozizwe. Naa hanilwe ki batu ba ne ba si na tumelo, kono ‘ku Mulimu ki ya ketilwe mi ki wa butokwa.’—1 Pit. 2:4-6.
Wa Betekwa ni ku Yubekwa!
5, 6. Bupolofita ne bu buleziñi ka za ku betekwa kwa Jesu mi ne bu talelelizwe cwañi?
5 Mesia naa ka betekwa ki mulikanaa hae ya naa sa sepahali. Davida naa polofitile kuli: “Mulikanaa ka, ye ne ni sepile, ya naa canga buhobe bwa ka, u ni lahile mulenzele.” (Samu 41:9) Batu ba ne ba canga hamoho buhobe ne ba ngiwa kuli ki balikani. (Gen. 31:54) Kacwalo, Judasi Isikariota naa ezize nto ye maswe-maswe ha naa betekile Jesu. Jesu naa ama kwa bupolofita bwa Davida ha naa bulezi ka za mubeteki wa hae ni ha naa bulelezi baapositola ba hae kuli: “Ha ni buleli mina kaufela: Ni ziba be ni ketile; kono Liñolo li na ni ku ezahala, le li li: Ya ca buhobe ni na, u ni lahile mulenzele.”—Joa. 13:18.
6 Mubeteki wa Mesia naa ka fiwa mali a silivera a eza 30—ili teko ya mutanga! Mateu naa bulezi kuli Judasi naa betekile Jesu ka mali a manyinyani-nyinyani ao ni kuli ha naa ezize cwalo naa talelelize bupolofita bo bu kwa Zakaria 11:12, 13. Kono ki kabakalañi Mateu ha naa bulezi kuli taba yeo ne i polofitilwe “ki mupolofita Jeremia”? Mwa miteñi ya Mateu, ku bonahala kuli buka ya Jeremia ne i banga ya pili fa libuka za Bibele ze ne beilwe hamoho ili ze ne kopanyeleza buka ya Zakaria. (Mu bapanye Luka 24:44.) Judasi naa si ka itusisa mali ao kono naa a nepezi mwa tempele mi a yo ipulaya.—Mat. 26:14-16; 27:3-10.
7. Bupolofita bo bu kwa Zakaria 13:7 ne bu talelelizwe cwañi?
7 Balutiwa ba Mesia ne ba ka hasana. Zakaria naa ñozi kuli: “Nata mulisana, kuli lingu li hasane.” (Zak. 13:7) Ka la 14 Nisani, 33 C.E., Jesu naa bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Mina kaufela mu ka sitatala kabakala ka, busihu bo; kakuli ku ñozwi kuli: Ni ka nata mulisana, mi lingu za mutapi li ka hasana.” Mi kwa ezahala honacwalo feela. Mateu naa bulezi kuli balutiwa kaufela ne ba siile Jesu mi ne ba sabile.—Mat. 26:31, 56.
U Tamiwa Litaba mi wa Natiwa
8. Liñolo la Isaya 53:8 ne li talelelizwe ka nzila ifi?
8 Mesia naa ka zekiswa ni ku atulelwa lifu. (Mu bale Isaya 53:8.) Kakusasana la 14 Nisani, kuta mutumbi ya Sanhedrini ya kopana, ya tama Jesu, ni ku mu isa ku Mubusisi wa Muroma Ponse Pilato. Pilato a tosangisa Jesu kono a tokwa ku fumana mulatu ku yena. Pilato ha naa bata ku lukulula Jesu, sicaba sa huwa, sa li: “U mu kokotele!” mi sa kupa kuli ku lukululwe sikebenga se si bizwa Barabasi. Kuli a tabise sicaba, Pilato a lukulula Barabasi, a laela kuli Jesu a shapiwe mi a ba fa yena kuli ba mu kokotele.—Mare. 15:1-15.
9. Liñolo la Samu 35:11 ne li talelelizwe cwañi ku Jesu?
9 Lipaki za buhata ne li ka tama Mesia litaba za buhata. Wa lisamu Davida naa ize: “Lipaki za buhata se li yema, li ni tama ze ni sa zibi.” (Samu 35:11) Ku likana ni bupolofita bo, “baprisita ba bahulu ni Kuta kaufela ba bata bupaki bwa buhata bwa ku tamisa Jesu, kuli ba mu bulaye.” (Mat. 26:59) Mane “ba bañata ne ba mu tameleza za buhata; kono za bupaki bwa bona ne li sa lumelelani.” (Mare. 14:56) Lila za Jesu ne li si na taba ni kuli lipaki zeo ne li bulela buhata. Zona ne li bata feela kuli Jesu a bulaiwe.
10. Ha mu taluse mo ne li talelelizwe liñolo la Isaya 53:7.
10 Mesia naa ka kuza fapilaa ba ba mu tameleza litaba. Isaya naa polofitile kuli: “A eziwa maswe inzaa itiisize, mi ha si ka mumutula mulomo wa hae; a swana sina ngunyana ye iswa kwa silaha, ni sina ngu ye si na se i bulela fapilaa bakuti ba yona; e, ha si ka atamisa mulomo.” (Isa. 53:7) Jesu “niha naa tamwa litaba ki baprisita ba bahulu ni ki ba bahulu, ha si ka alaba se siñwi.” Pilato a buza kuli: “Ha u utwi ze ñata ze ba paka, za ku ku tama?” Kono Jesu naa “si ka mu alaba se siñwi, nihaiba linzwi li li liñwi. Mane mubusisi a komoka hahulu.” (Mat. 27:12-14) Jesu naa si ka tapaula ba ne ba mu tameleza litaba.—Maro. 12:17-21; 1 Pit. 2:23.
11. Mañolo a Isaya 50:6 ni Mika 5:1 naa talelelizwe cwañi?
11 Isaya naa polofitile kuli Mesia naa ka natwa. Naa ñozi kuli: “Ni teile mukokoto wa ka ku ba ba ne ba ni nata, ni malama a ka ku ba ba ne ba ni kumula mulelu; ha ni si ka leusa pata ya ka, ka ku saba ku swabiswa ni ku kwelwa mati.” (Isa. 50:6) Mika naa polofitile kuli: “Ka mulamu ba ka nata muatuli wa Isilaele fa lilama!” (Mika 5:1) Mareka muñoli wa Evangeli naa pakile kuli bupolofita bo, ne bu talelelizwe. Naa ize: “Ba bañwi kiha ba kala ku mu kwelaka mati; ba mu tama lilapi fa pata, mi ba mu nata ka ñondo, ba li: Polofita. Mi batanga ne ba mu bakaula.” Mareka u bulela kuli masole “ba mu nata kwa toho ka lutaka, ba mu kwelaka mati, ba wa ka mañwele, ba mu kubamela” ka sisomo. (Mare. 14:65; 15:19) Kono ha ku na sa naa ezize Jesu sa naa swanela ku nyandisezwa cwalo.
Naa Sepahalile ku Isa Lifu
12. Mañolo a Samu 22:16 ni Isaya 53:12 naa talelelizwe cwañi ku Jesu?
12 Mesia naa ka kokotelwa fa kota. Wa lisamu Davida naa ize: “Mukopano wa ba ba maswe u ni beile mwahali, ba punyize mazoho a ka, ni mautu.” (Samu 22:16) Mareka muñoli wa Evangeli u talusa taba ye izibelwa hande ki babali ba Bibele, ha naa ize: “Ne li nako ya bulalu [ibato ba ka 9 kiloko ya kakusasana] ha ba mu kokotela.” (Mare. 15:25) Hape ne ku polofitilwe kuli Mesia naa ka balelwa kwa baezalibi. Isaya naa ñozi kuli: “U tobohile [moyo] wa hae mane kwa lifu, mi u balilwe ni lisinyi.” (Isa. 53:12) Ki mona mo ne ku bezi cwalo; “ba kokotela ni yena lisinyi ze peli, se siñwi ku la hae la bulyo, se siñwi ku la nzohoto.”—Mat. 27:38.
13. Liñolo la Samu 22:7, 8 ne li talelelizwe cwañi?
13 Davida naa polofitile kuli Mesia naa ka tapaulwa. (Mu bale Samu 22:7, 8.) Jesu naa tapauzwi ha naa pahekilwe fa kota ya linyando. Mateu u li: “Ba ba fita ba mu nyefula, ba mu sisinyeza litoho, inze ba li: Wena ya wisa Tempele, mi u i yaha mwa mazazi a malalu, u ipilise! Haiba ki wena Mwanaa Mulimu, u tuluke fa [kota ya linyando]!” Kamukwaoswana, baprisita ba bahulu, bañoli, ni ba bahulu ba sicaba, ba mu soma, ba li: “Ba bañwi u ba pilisize, yena ha koni ku ipilisa. Haiba ki Mulena wa Isilaele, a tuluke fa [kota ya linyando], mi lu ka lumela ku yena. Naa nzaa sepa Mulimu; Mulimu ha mu lata, a mu lamulele cwale. Kakuli u ize: Ki na Mwanaa Mulimu.” (Mat. 27:39-43) Nihakulicwalo, Jesu naa ikuzelize feela. Ki mutala kwa bunde wa naa lu tomezi!
14, 15. Ha mu taluse mo ne bu talelelizwe bupolofita bo bu ama liapalo za Mesia ni bo bu bulela za kuli naa ka fiwa vinega.
14 Ne ba ka ikabela liapalo za Mesia ka ku laula. Wa lisamu naa ñozi kuli: “Ba abelana liapalo za ka, mi ba laula kubo ya ka.” (Samu 22:18) Ki mona mo ne ku bezi cwalo, kakuli masole ba Maroma ha se ba kokotezi Jesu, “ba ikabela liapalo za hae ka ku laula.”—Mat. 27:35; mu bale Joani 19:24.
15 Mesia naa ka fiwa vinega ni nyoko. Wa lisamu naa ize: “Bakeñisa lico ba ni fa nyoko; mi ha ni shwile linyolwa ba ni fa vinegar.” (Samu 69:21) Mateu u lu bulelela kuli: “Ba . . . tambeka [Jesu] veine ye zwakilwe ni nyoko kuli a nwe; kono ha lupile kwateñi a hana ku nwa.” Hasamulaho, “yo muñwi ku bona a mata, a yo nga siponji se si tezi vinega, a si comeka kwa lutaka, a mu nwisa.”—Mat. 27:34, 48.
16. Bupolofita bo bu kwa Samu 22:1 ne bu talelelizwe cwañi?
16 Ne ku ka bonahala inge kuli Mulimu u yubekile Mesia. (Mu bale Samu 22:1.) Mareka u lu bulelela kuli “ka nako ya 9 [ibato ba ka 3 kiloko ya musihali], Jesu a huwa ka linzwi le lituna, a li: Eloi, Eloi, lama sabaktani? Kikuli: Mulimu wa ka, Mulimu wa ka, u ni tuheleziñi?” (Mare. 15:34) Jesu naa si ka tuhela ku lumela ku Ndatahe. Naa ziba kuli Mulimu naa si ke a mu sileleza kwa lila za hae ka nako ya lifu la hae. Nto yeo ne i ka fa Jesu kolo ya ku bonisa kuli naa ka sepahala kamita ku Mulimu. Mi ka ku huwa sina mwa naa ezelize, a taleleza liñolo la Samu 22:1.
17. Mañolo a Zakaria 12:10 ni Samu 34:20 naa talelelizwe cwañi?
17 Mesia naa ka tabiwa, kono masapo a hae naa si ke a lobiwa. Batu ba mwa Jerusalema ne ba ka “talimela ku Yena ye ne ba tabile.” (Zak. 12:10, NW) Mi liñolo la Samu 34:20 li li: “[Mulimu] u babalela masapo a hae kaufela; ha ku na le li lobeha.” Muapositola Joani naa bulezi kuli bupolofita bo, ne bu talelelizwe. Naa ñozi kuli: “Yo muñwi wa masole a mu taba mwa makupo ka lilumo; mi kapili kwa zwa mali ni mezi. Mi ya boni zeo [ili Joani] ki paki; mi bupaki bwa hae ki bwa niti . . . Zeo li tahile kuli Liñolo li ezahale, le li li: Kwa masapo a hae, ha ku na le li ka lobwa. Hape linzwi le liñwi li li: Ba ka bona yo ba tabile.”—Joa. 19:33-37.
18. Jesu naa beilwe cwañi mwa libita hamoho ni bafumi?
18 Mesia naa ka beiwa mwa libita hamoho ni bafumi. (Mu bale Isaya 53:5, 8, 9.) Ka nako ya manzibwana la 14 Nisani, “muuna ya luwile, wa kwa Arimatea, ya bizwa Josefa,” a kupa situpu sa Jesu ku Pilato, mi a mu lumelela. Mateu u lu bulelela kuli: “Josefa a nga situpu, a si apesa lisila le lisweu, mi a si beya mwa libita la hae le linca, la naa cakuzi mwa licwe; kiha pikuluseza licwe le lituna fa munyako wa libita, mi a ikela.”—Mat. 27:57-60.
Mu Lumbe Mesia, Mulenaa Luna!
19. Bupolofita bo bu kwa Samu 16:10 ne bu talelelizwe cwañi?
19 Mesia naa ka zusiwa kwa bafu. Davida naa ñozi kuli Jehova naa si ke a siya Mesia mwa libita. (Samu 16:10) Ha mu nahane feela mo ne ba komokezi basali ba ne ba ile kwa libita ko ne si beilwe situpu sa Jesu. Ne ba ilo fumana lingeloi kwateñi, mi la ba bulelela kuli: “Mu si ke mwa saba; mu bata Jesu wa Nazareta ya naa takisizwe; u zuhile; ha yo kwanu; ki se sibaka mo ne ba mu beile.” (Mare. 16:6) Muapositola Pitrosi naa bulelezi silundwamanje se ne si kubukani mwa Jerusalema fa lizazi la Pentekonta ya 33 C.E. ka za bupolofita bwa Davida bo bu mwa Samu 16. Pitrosi naa bulezi kuli Davida naa bulela ka za zuho ya Kreste haa naa ize Jesu naa si ke a tuhelelwa mwa libita ni kuli nama ya hae ne i si ke ya bola. (Lik. 2:29-31) Mulimu naa si ka tuhelela situpu sa Mwanaa hae ya latwa kuli si bole. Fahalimu a seo, Jesu naa zusizwe kwa bafu a na ni mubili wa moya!—1 Pit. 3:18.
20. Bupolofita bu bulelañi ka za puso ya Mesia?
20 Mulimu naa ka zibahaza kuli Jesu ki Mwanaa hae. (Mu bale Samu 2:7; Mateu 3:17.) Hape, Jesu ha naa keni mwa Jerusalema, sicaba ne si mu lumbekile ni Mubuso wa hae, mi ni luna lu mu lumbeka ka tabo ka ku bulelela ba bañwi ka za hae ni Mubuso wa hae. (Mare. 11:7-10) Kreste u ka tuha a sinya lila za hae ha nzaa “pahama mwa koloi ya tulo, ku yo lwanela niti, ni sishemo ni mulao.” (Samu 2:8, 9; 45:1-6) Kihona a ka busa lifasi lote. Mañi ni mañi u ka pila mwa kozo mi u ka fumana za tokwa kaufela. (Samu 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7) Jesu Kreste, Mwanaa Jehova ya latwa, ki Mulena mi u kalile kale ku busa mwa lihalimu. Lu na ni tohonolo ye tuna ku ba Lipaki za Jehova ni ku bulelela ba bañwi litaba zeo!
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Jesu naa betekilwe cwañi ni ku yubekwa?
• Bupolofita bo bu bulela ka za lifu la Jesu ne bu talelelizwe cwañi?
• Ki kabakalañi ha mu kozwi kuli Jesu ki yena Mesia ya naa sepisizwe?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 13]
Ku kena kwa Jesu mwa Jerusalema sina mulena ne ku talelelize bupolofita bufi?
[Maswaniso a fa likepe 15]
Jesu naa shwezi libi za luna, kono cwale ki Mulena mi wa busa
