Luslahng audepe kan

luslahng audepe kan

Re Diaradahr Mesaiao!

Re Diaradahr Mesaiao!

Re Diaradahr Mesaiao!

“Se diaradahr Mesaiao!”​—SOHN 1:41.

1. Dahme wiawi mwohn Andru eh pakpakairki: “Se diaradahr Mesaiao!”?

SOHN Sounpapidais mihmi rehn nah tohnpadahk riemen. Ni Sises eh ketiket kohdo rehrail, Sohn nda: “Kumwa kilang! Ien Sihmpwul en Kohto!” Nein Sohn Sounpapidais tohnpadahk ko, Andru oh Sohn, mwadangete idawehnla Sises oh mihmi reh rahno pwon. Mwuhr, Andru kohla rapahki rie pwutak Saimon Piter, oh padahkihong ih rohng kaperen wet: “Se diaradahr Mesaiao!” Andru eri kahrehla Piter en kilang Sises.​—Sohn 1:35-41.

2. Ia duwen atail pahn onopki kokohp kan duwen Mesaia eh pahn sewese kitail?

2 Mwurin mwo, Andru, Piter oh meteikan pahn tehk kanahieng iren Paipel kan oh pahn nda ni soh peikasal me Sises iei Mesaia me inoupe mie. Met kitail pahn onopki ekei kokohp kan nan Paipel me kadehdehda ihs me Mesaiao. Met pahn sewese kakehlailihala atail pwoson Paipel oh meno me Siohwa ketin pilada pwe en wia Mesaia.

“Kilang Pwe Amwail Nanmwarki Ketiket Kodohng Rehmwail”

3. Mehnia kokohp me pweida ni Sises eh ketilong nan Serusalem nin duwen nanmwarki men?

3 Mesaiao pahn ketilong nan Serusalem nin duwen nanmwarki men. Kokohp en Sekaraia mahsanih: “Kumwail mehn Saion, kumwail perenda oh ngisingis! Kumwail mehn Serusalem, kumwail ngisingiski amwail peren! Kumwail kilang pwe amwail nanmwarki ketiket kodohng rehmwail. E ketiket kohdo ni roson lapalahpie oh manaman en powehdi, ahpw mpahi, oh ket pohn ahs emen, nein ahs pwul men.” (Sek. 9:9) Sounmelkahka men koasoia: “Koht en ketin kupwuramwahwih me kin patohdo ni mwaren KAUN-O!” (Mel. 118:26) Lapalahn pokon ieu ngisingiski arail peren ni Sises eh ketilong nan Serusalem. Sises sohte ketin padahkihong pokono dahme ren wia. Ahpw re wia dahme kokohpo kasalehda. Ni omw pahn wadek iren Paipel ko me kawehwehda dahme wiawi, song medewehla me ke mihmi wasao oh kak rong ngilen pokono ar pereperen.​—Wadek Madiu 21:4-9.

4. Ia duwen Melkahka 118: 22, 23 eh pweida?

4 Koht ketin kesempwalki Sises mehnda ma aramas tohto sohte pahn kamehlele me ih iei Mesaiao. Nin duwen kokohpo koasoia, aramas tohto kin kailongki Sises oh medewe me sohte mwahn ih mehkot. Aramas pwukat sohte ahneki pwoson. (Ais. 53:3; Mark 9:12) Ahpw Paipel mahsanih: “Takai me sounkou ihmw kan kesepwekelahr uhd wiahla takain pwukakeimw. KAUN-O me ketin wiahda met.” (Mel. 118:22, 23) Ehu ahnsou, Sises ketin mahsanih duwen kokohp wet ni eh ketin mahmahsaniong kaunen pelien lamalam kan me kin uhwong. Oh Piter koasoia me kokohp wet kin pid Sises oh mwomwohdiso. E kin karasaraskihong mwomwohdiso ihmw ehu. E kin mie takain pwukakeimw nan poahsoanen ihmw ehu. Ni mwohmwohte, Sises me wia takai nan poahsoanen mwomwohdisohn Kristian keidi kan. Aramas akan me sohte arail pwoson sohte kin kamehlele me Sises iei Mesaiao, ahpw e ketin “pilipildahr oh kesempwallahr mehlel rehn Koht.”​—1 Pit. 2:4-6; Mark 12:10, 11; Wiewia 4:8-11.

Tohnpadahk Men Pangala Ih oh Meteiko Tangasang

5, 6. Dahme kokohp ko koasoiahki pangalahn Mesaiao? Ia duwen ar pweida?

5 Emen me mwomwen kompoakepahn Mesaiao pahn pangala ih. Depit kohpada: “Me uhdahn kompoakepahi mehlel, me I kin keieu likih, me kin iang kang kenei mwenge, e pil uhwongieier.” (Mel. 41:9) Aramas riemen me kin mwengepene kin kasalehda me ira kompoakepahnki emenemen. (Sen. 31:54) Eri kokohpo wehwehki me emen me kompoakepahnki Mesaiao pahn wiahda mehkot suwed. E pahn pangala Mesaiao! Sises ketin mahsanih duwen aramas menet ni eh mahsanihong sapwellime wahnpoaron ko: “I sohte koasoakoasoia duwen kumwail koaros, pwe I ese me I piladahr ko. Ahpw mahsen en Pwuhk Sarawi uhdahn pahn pweida, me mahsanih, ‘Emen me iang ie mwengemwenge pahn pelian ie.’” (Sohn 13:18) Sises ketin mahmahsanih duwen Sudas Iskariot. Ni eh pangala Sises, kokohp en Depit pweida.

6 Me pangala Mesaiao pahn pangkihla uwen silper 30, iei uwen pweinen lidu men. Madiu koasoia me Sudas pangkihla Sises uwen silper 30 oh met kapwaiada kokohp nan Sekaraia 11:12, 13. Ahpw Madiu koasoia me dahme soukohp Seremaia kohpadahro pweida. Dahme kahrehda e koasoia Seremaia, ahpw kokohpo kileldi nan pwuhken Sekaraia? Ni mwehin Madiu, pwuhken Seremaia ele tepin pwarada nanpwungen pwuhk kan me iang pwuhken Sekaraia. (Pil kilang Luk 24:44.) Sudas sohte doadoahngkihla silper 30 ko. E koskihdi mwohni ko nan tehnpas sarawio oh “kohlahte lusiamala.”​—Mad. 26:14-16; 27:3-10.

7. Ia duwen Sekaraia 13:7 eh pweida?

7 Sapwellimen Mesaiao tohnpadahk ko pahn tangasang. Sekaraia ntingihedi: “Peiong silepen sihpwo . . . Kemehla, oh sihpw kan ahpw pahn tangpeseng.” (Sek. 13:7) Ni Nisan 14, nan pahr 33, Sises ketin mahsanihong sapwellime tohnpadahk kan: “Pwongpwong wet, kumwail koaros pahn keseiehla oh tangasang ie; pwe Pwuhk Sarawi mahsanih: ‘I pahn kemehla silepeo, a pelin sihpwo pahn tangasang.’” Oh ih me uhdahn wiawi. Madiu koasoia me tohnpadahk ko koaros kesehla Sises oh tangdoaui.—Mad. 26:31, 56.

Ekei Pahn Karaunlikamwe oh Kaloke

8. Ia duwen Aiseia 53:8 eh pweida?

8 Aramas akan pahn wahla Mesaiao nan mwoalen kopwung oh kadeikada en kamakamla. (Wadek Aiseia 53:8.) Ni menseng en Nisan 14, tohn Sanhedrin koaros me iei Mwoalen Kopwung Lapalap tuhpene. Re salihedi Sises oh wahla rehn Kepina en Rom, Pontius Pailet. Pailet kapeidak Sises oh diarada me sohte eh sapwung. Ahpw ni eh idek rehn pokono ma re men en kasaledekla, pokono ahpw werkihda me en posdahng nin tuhke oh langada. Re nda me re men Pailet en kasaledekihala loallap suwedo Parapas, a kaidehn Sises. Pwehki Pailet men kaperenda pokono, e kasaledekihala Parapas. Ih eri padahkihong nah aramas ako en wokih Sises oh langahda nin tuhke.​—Mark 15:1-15.

9. Ia duwen Melkahka 35:11 eh pweida ni mwehin Sises?

9 Sounkadehde likamw akan pahn uhwong Mesaiao. Depit ntingihedi: “Aramas suwed kan kin karaunlikamw ong ie oh kadipahkin ie dihp toutou kei me I soh mwahn ese.” (Mel. 35:11) Duwehte kokohpo koasoia, “samworo lapalap ako oh Tohn Mwoalen Kopwung Lapalapo koaros ahpw nannantihong kadierekada kadehde likamw ekei ong Sises pwe re en kak kemehla.” (Mad. 26:59) Paipel mahsanih: “Kidalap en sounkadehde kei me kinehiong Sises likamw ekei; eri, me kadehde ko sohte dokpene.” (Mark 14:56) Imwintihti en Sises kan sohte kin nsenohki ma sounkadehde ko kinehda likamw duwen ih. Ihte re men Sises en kamakamala.

10. Ia duwen Aiseia 53:7 eh pweida?

10 Mesaiao sohte pahn sapeng irail kan me karaunlikamwih. Aiseia kohpada: “Ni eh wiemwahlla pahn aramas, e soh mwahn kin kaulimala, sohte mwahn kisin kaulim kis kin kohsang nan ewe. Rasehng sihmpwul men me nektehn kamakamala, rasehng sihpw men me nektehn seiseisang wune kan, e sohte mwahn nda mehkot.” (Ais. 53:7) Sises “sohte mwahn ketin sapeng samworo lapalap oh kaun ako me karakaraun likamw oh kedikedipa ih.” Pailet idek reh: “Komw sohte karonge soahng pwukat koaros me re kedikedipahkin komwi?” Ahpw Sises “sohte mwahn sapeng; kepinao eri pwonopwonkihda kowahlap.” (Mad. 27:12-14) Sises sohte ketin kauwe sapwellime imwintihti kan.​—Rom 12:17-21; 1 Pit. 2:23.

11. Ia duwen Aiseia 50:6 oh Maika 5:1 ara pweida?

11 Aiseia kohpada me re pahn kaloke Mesaiao. Aiseia ntingihedi: “I mweidohng irail en wokih pohnsewei, I sohte irehdi ar lahlahwe ie ni ar wus wunen ei alis oh kendipiong ni mesei.” (Ais. 50:6) Maika kohpadahr: “Re pahn poakihki tuhke mesen sounkopwung en Israel.” (Maika 5:1NW) Mark kasalehda me kokohp pwukat koasoia duwen Sises. Mark ntingihedi: “Ekei irail eri tapihada kendipiong oh perehla silangi, re kin poakih, ndinda, ‘Maing, komw kasawih mahs ihs me poakih komwio!’ Sounpei ko ahpw koledi oh popohr silangi.” Mark koasoia me sounpei kan pahn wokihki tapwi ahlek pwoat oh kendipiong ni silangi, oh kin kelepwikihdi mwowe oh poaridihsang. (Mark 14:65; 15:19) Mehlel, sohte mehkot Sises ketin wia pwe ren wiahiong soahng pwukat.

E Kin Ketin Lelepek ong Koht Lao E Pwoula

12. Ia duwen Melkahka 22:6 eh pweida? Ia duwen Aiseia 53:12 eh pweida?

12 Mesaiao pahn pwoula nin tuhke apwoat. Depit koasoia: “Pwihn en aramas suwed ehu kapiliepenehr rasehng pelin kidi ehu me kohkodohng ie; re ngalispeseng pehi kat oh nehi kat.” (Mel. 22:16) Kokohp wet pweida duwehte sounwadawad en Paipel kan ar ese oh pil duwehte Mark eh padahkihong kitail nan nah pwuhken Rongamwahu. Mark ntingihedi me kuloak duwau nimenseng, re pahn langahda Sises. Re pasurkihdi mete lime oh aliweluwe ko nin tuhke apwoat. (Mark 15:25) Pil ehu kokohp koasoia me Mesaia pahn pwoula rehn me dipan akan. Aiseia ntingihedi: “E meirongkihla eh mour sang ni pein nsene, oh mweidala pein ih pwe en iang wadawadohng me dipan akan.” (Ais. 53:12) Met pweida ni ahnsou me “loallap suwed riemen iang Sises, emen mi ni palimaun, a emen ni palimeing” langada.—Mad. 27:38.

13. Ia duwen Melkahka 22:7, 8 eh pweida?

13 Depit kohpadahr me aramas akan pahn kauwe Mesaia. (Wadek Melkahka 22:7, 8.) Aramas akan kauwe Sises ni eh ketin lokolok pohn tuhkeo. Madiu padahkihong kitail: “Aramas akan me kin keid wasao ahpw kin tuhtuwelek oh lahlahwe Sises, ndinda, ‘Ih komwi me pahn kauwehla Tehnpas Sarawio oh pwurehng kauwada mwurin rahn siluh! Komw pein doareikomwihla, ma Sapwellimen Koht komwi! Komw keredihsang nin [“tuhkehn kalokolok,” NW]!’” Samworo lapalap oh sounkawehwehn Kosonnedo oh kaun ako kapailoke ih oh ndinda: “E komourala ekei, a e sohte kak komourala pein ih. Kaidehn ih nanmwarkien Israel? A en keredihsang nin [“tuhkehn kalokolok,” NW], se ahpw pahn kamehlele! E koapworopworkihla Koht; eri, Koht en ketin doarehla met, ma e kupwure ih; pwe e kahskier me dene Sapwellimen Koht ih.” (Mad. 27:39-43) Sises ketin lokolok, ahpw e ketin meleilei oh sohte mahsanih mehkot suwed. E ketin wia mehn kahlemeng mwahu ong kitail.

14, 15. Ekei kokohp kan koasoia duwen sapwellimen Mesaia likou oh aramas akan pahn kihong ih pinike en nim. Ia duwen mepwukat ar pweida?

14 Re pahn usuhski sapwellimen Mesaia likou ko. Depit ntingihedi: “Re usuhski ei likou kan oh nehkpeseng nanpwungarail.” (Mel. 22:18) Ih me uhdahn wiawi. Paipel mahsanih me mwurin sounpei en Rom kan ar langahda Sises, re usuhski sapwellime likou ko oh nehkpeseng nanpwungarail.​—Mad. 27:35; wadek Sohn 19:24.

15 Re pahn kihong Mesaia pinike oh edi katik en nim. Kokohpo koasoia: “Ni ei duhpeklahr, re kihong ie pwoisin; ni ei men nimpildahr, re kihong ie pinike.” (Mel. 69:21) Wain kak wiahla pinike. Kitail ese me kokohp wet pweida pwehki Madiu eh koasoia: “Re ahpw kihong Sises wain doal edi katik wasao, pwe en ketiki; a mwurin eh ketin song ekis, e ahpw sohte ketin urahk.” Mwuhr, “a emen irail tenge lihmw ehu, kaduh nan wain pweitikitik ehu, kihong ni imwin ahlek pwoat oh song kidahng pwe en urahk.”—Mad. 27:34, 48.

16. Ia duwen Melkahka 22:1 eh pweida?

16 E mwomwen me Koht ketin likidmeliehla Mesaia. (Wadek Melkahka 22:1.) Mark koasoia: “Kulok siluh [mwurin souwas] Sises ahpw kapitie laudida, mahsanih, ‘Eloi, Eloi, lama sapakdani?’ me wehwehki ‘Maing ei Koht, Maing ei Koht, dahme komw ketin likidmeliekiniehla?’” (Mark 15:34) Ni Sises eh mahsanih me Koht ketin likidmeliehla, e sohte mahsanih met pwehki eh solahr pwoson Semeo. E mwahngih me Koht sohte pahn ketin doarehsang sapwellime imwintihti kan ni eh pahn pwoula. Met kin kasalehda me Sises pahn kin lelepek ong Koht ahnsou koaros. Ni Sises eh kapitie laudida mahsanih, “Maing ei Koht, Maing ei Koht, dahme komw ketin likidmeliekiniehla?” kokohp en Melkahka 22:1 pweida.

17. Ia duwen Sekaraia 12:10 oh Melkahka 34:20 ara pweida?

17 Imwintihti kan pahn doakoahdi Mesaiao. Sohte tih pwoat reh pahn timpeseng. Sekaraia koasoia me mehn Serusalem kan pahn “saradahng ih me re doakoadier.” (Sek. 12:10) Melkahka 34:20 mahsanih: “KAUN-O kin ketin sinsile, sohte tih pwoat reh me timpeseng.” Wahnpoaron Sohn koasoia me kokohp pwukat pweida. E ntingihedi: “Sounpei men ahpw doakoahki ketieu pwoat pengepenge; eri, nta oh pihl ahpw mwadangete kusieisang. (Ohlo me kilangehr mepwukat, e ahpw kadehdedahr, oh eh kadehde me mehlel.)” Sohn pil koasoia: “Met wiawiher pwe mahsen en Pwuhk Sarawi en pweida: ‘Sohte tih pwoat reh pahn katipwitimwpeseng.’ Oh pil ehu ire tikitik en Pwuhk Sarawi me mahsanih, ‘Irail pahn kangkakil me re doakoadiero.’”​—Sohn 19:33-37.

18. Kokohpo koasoia me Sises pahn ketin seridi rehn me kepwehpwe kan. Ia duwen met eh pweida?

18 Mesaiao pahn ketin seridi rehn me kepwehpwe kan. (Wadek Aiseia 53:5, 8, 9.) Ni eh kereniongehr ni soutik en Nisan 14, “ohl kepwehpwe men ahpw kohsang Arimadea, ede Sosep,” e peki rehn Pailet ma e kak ale kahlep en Sises. Sosep men sarepedi Sises oh Pailet mweidada. Madiu koasoia: “Sosep eri ale, oh kidimkipene likou linen kapw oh mwakelekel ehu, e ahpw nekidediong nan pein eh sousou, me e ahpwtehn wiahda nan paip ehu. Ih eri katapwurehiong lapalahn takai ehu ni ewen sousowo oh patopatohsang.”—Mad. 27:57-60.

Kapinga Mesaia Atail Nanmwarki!

19. Ia duwen kokohp en Melkahka 16:10 eh pweida?

19 Siohwa pahn ketin kaiasada Mesaiao. Depit ntingihedi: “Komwi sohte pahn ketin likidmelieiehla nan [“Sheol,” NW],” me iei nan sousou. (Mel. 16:10) Ni Nisan 16 lih ekei kohla ni sousou me Sises ketin seridi ie. Medewehla uwen ar pwuriamweikihla arail kilangada tohnleng men nan sousowo. Tohnlengo padahkihong lih ako “Kumwail dehr masak. I ese me kumwail raparapahki Sises mehn Nasaret me [“langadahr nin tuhkeo,” NW]. E soher ket met—e kaiasadahr! Kumwail kadehde wasa me e ketin nekinekdiong ie.” (Mark 16:6) Mwuhr, ni rahn en Pendekos pahr 33, wahnpoaron Piter padahkihong pokon ehu nan Serusalem duwen en Depit kokohp nan Melkahka 16. E koasoia: “Eri, ni Depit eh kilangehr dahme Koht pahn ketin wia, e ahpw patohwan duwen iasadahn Mesaia, ni eh patohwan: ‘E sohte lekdekla nan [“Hades,” NW], paliwere sohte mwerpeseng nan sousou.’” (Wiewia 2:29-31) Koht sohte ketin mweidohng kahlap en sapwellime ohlo en ohla. Oh Siohwa pil ketin kaiasada Sises pwe en mour nanleng.​—1 Pit. 3:18.

20. Dahme kokohp kan kasalehda duwen kaundahn Mesaia?

20 Koht pahn ketin kadehdehda me Sises iei sapwellime Ohl. (Wadek Melkahka 2:7; Madiu 3:17.) Ni Sises eh ketilong nan Serusalem, pokono kapinga ih oh sapwellime Wehio. Rahnwet kitail pil kin kapinga Sises, sang ni atail kin perenki padahkihong meteikan duwen ih oh sapwellime Wehio. (Mark 11:7-10) Ahnsou keren Krais pahn ketin kasohrehla sapwellime imwintihti kan ni eh pahn ketido pwe en doarehla “pwung oh mehlel” oh aktikitik. (Mel. 2:8, 9; 45:1-6) Eri e pahn ketin kaunda sampah pwon. Aramas koaros pahn mour ni meleilei oh ahneki soahng koaros me re anahne. (Mel. 72:1, 3, 12, 16; Ais. 9:6, 7) Sapwellimen Siohwa Ohl Sises Krais ketin kaundahr nin duwen Nanmwarki men nanleng. E wia kapai kaselel ehu en iang wia Sounkadehdehn Siohwa men oh padahkihong meteikan duwen padahk mehlel pwukat.

Ia Duwen Omw Pahn Sapeng?

• Ia duwen kokohp me pid Sises eh pahn ketin pengpengla oh ar tangasang ara pweida?

• Ia duwen kokohp me pid pwoulahn Sises eh pweida?

• Dahme kahrehda ke kak kamehlele me Sises me Mesaia?

[Peidek en Onop]

[Kilel nan pali 21]

Mehnia kokohp me pweida ni Sises eh ketilong nan Serusalem?

[Kilel nan pali 22]

Sises ketin pwoukihla dipatail kan, ahpw met e ketin kakaun nin duwen Nanmwarki men