Eaha to roto?

Tapura tumu parau

Ua itehia te Mesia!

Ua itehia te Mesia!

Ua itehia te Mesia!

“Ua itea ia mâua te Mesia.”—IOA. 1:41.

1. No te aha Anederea i parau ai e “Ua itea ia mâua te Mesia”?

 TE TIA noa ra Ioane Bapetizo e ta ˈna na toopiti pǐpǐ o Anederea raua Ioane. Ua na ô atura oia i to ˈna iteraa ia Iesu: “A hiˈo na i te Arenio a te Atua.” Ua pee atura ta ˈna na pǐpǐ ia Iesu. I muri aˈe, ua farerei Anederea i to ˈna tuaana o Simona Petero e ua parau ma te oaoa rahi: “Ua itea ia mâua te Mesia.” Ua aratai atura oia ia ˈna ia Iesu ra.—Ioa. 1:35-41.

2. Eaha te maitai ia hiˈopoa i te tahi atu mau parau tohu no nia i te Mesia?

2 Ua papu maitai ia Anederea, Petero e te tahi atu e o Iesu no Nazareta iho â te Mesia fafauhia, no te mea ua hiˈopoa maite ratou i te mau Papai i te roaraa o te mau matahiti. E tiaturi atu â atoa tatou i te Parau a te Atua e i te Mesia ma te hiˈopoa i te tahi atu mau parau tohu no nia i te Mesia. Ta tatou ïa e hiˈo mai.

“Inaha, te haere maira to arii”

3. Teihea parau tohu tei tupu i to Iesu tomoraa i Ierusalema ei Arii?

3 E tomo te Mesia i Ierusalema ei Arii. Ua tohu Zekaria: “A oaoa hua na oe, e te tamahine o Ziona e; a pii na, e te tamahine o Ierusalema e; inaha, te haere maira to arii ia oe ra: e parau-tia ta ˈna, e o te Ora hoi oia, haehaa to ˈna, i te parahiraa i nia i te asini, e te pinia, te fanauˈa o te asini.” (Zek. 9:9) Ua papai te fatu salamo: “Ia ora oia o tei haere mai ma te iˈoa o Iehova.” (Sal. 118:26) Ua pii iho â te nahoa taata ma te oaoa rahi i to Iesu tomoraa i Ierusalema. Aita Iesu i faanaho i te reira. E parau tohu râ teie. A taio ai oe i te mau irava e faataa ra i teie ohipa, a feruri e to reira atoa oe a faaroo ai i te reo oaoa o te nahoa.—A taio i te Mataio 21:4-9.

4. A faataa i te tupuraa o te Salamo 118:22, 23.

4 Mea here roa na te Atua ia Iesu, noa ˈtu e eita e rave rahi e farii e o ˈna te Mesia. Mai tei tohuhia, ua vahavaha e ua manaˈo ino te taata faaroo ore ia Iesu. (Isa. 53:3; Mar. 9:12) Te parau ra râ te Bibilia: “Te ofai i faaruehia e te feia i patu ra, tei riro iho nei ei ofai tihi. O ta Iehova teie i rave!” (Sal. 118:22, 23) Ua faahiti Iesu i teie parau tohu i te mau aratai haapaoraa patoi. Ua haapapu atoa Petero e no te Mesia te reira. (Mar. 12:10, 11; Ohi. 4:8-11) O Iesu te “ofai tihi” o te amuiraa Kerisetiano o tei faatavaihia. Aita te feia faaroo ore i farii ia ˈna, o ˈna râ ta te Atua i maiti e mea here roa.—Pet. 1, 2:4-6.

Taivahia, hoohia e faaruehia

5, 6. A faataa i te tupuraa o tei tohuhia no nia i to te Mesia taivaraahia e hooraahia.

5 E taiva te hoê hoa i te Mesia. Ua tohu Davida: “O tau hoa here nei hoi i tiaturihia e au ra, tei amu atoa i ta ˈu nei maa, o tei faateitei i to ˈna poro avae ia ˈu nei.” (Sal. 41:9) Ia tamaa e piti taata, e hoa ïa raua. (Gen. 31:54) E hara rahi ïa ta Iuda Isakariota ia taiva oia ia Iesu. Ua faahiti Iesu i teie hoa ino i to ˈna parauraa i ta ˈna mau aposetolo: “E ere to outou atoa ta ˈu e parau nei, ua ite au i ta ˈu i maiti; ia tupu râ te parau i papaihia ra e tia ˈi, O te amu i ta ˈu ra amuraa maa, ua faateitei oia i to ˈna poro avae ia ˈu.” (Ioa. 13:18) Ua tupu ïa ta Davida i tohu, i to Iuda taivaraa ia Iesu.

6 E hoohia te Mesia e 30 moni ario, te hoo o te hoê tavini! Ua faaite Mataio e e hoohia Iesu no te hoê tino moni haihai roa, o te faatupu ïa i te parau tohu o te Zekaria 11:12, 13. No te aha râ Mataio i parau ai e na ‘te peropheta Ieremia’ i tohu i te reira? I to Mataio tau, o Ieremia te faahitihia na mua i roto i te tahi mau buka Bibilia, to roto atoa Zekaria. (A hiˈo i te Luka 24:44.) Aita roa ˈtu Iuda i faaohipa i tera moni, ua faarue râ i roto i te hiero e haere atura e tarî ia ˈna.—Mat. 26:14-16; 27:3-10.

7. A faataa i te tupuraa o te Zekaria 13:7.

7 E faarue te mau pǐpǐ a te Mesia ia ˈna. Ua papai Zekaria: “E tairi i te tiai e ia purara ˈtu te mamoe.” (Zek. 13:7) I te 14 no Nisana i te matahiti 33, ua parau Iesu i ta ˈna mau pǐpǐ: “I teie nei rui e maheaitu [aore ra e turori] ai outou atoa ia ˈu; ua oti hoi i te papaihia e, E tairi au i te tiai, e e purara ê atu te nǎnǎ.” Tera iho â tei tupu. Ua ‘faarue te mau pǐpǐ atoa ia Iesu,’ ta Mataio ïa i faatia.—Mat. 26:31, 56.

Faahapahia e tairihia

8. A faataa i te tupuraa o te Isaia 53:8.

8 E haavahia e e faautuahia te Mesia. (A taio i te Isaia 53:8.) I te aahiata o te 14 no Nisana, ua putuputu te Sunederi, ua ruuruu ia Iesu e ua afai atura ia ˈna ia Ponotio Pilato te tavana Roma. I to Pilato uiuiraa ia Iesu, ite aˈera oia e aita ta ˈna e hara e ua hinaaro e tuu ia ˈna. Ua pii râ te nahoa e e rî ia ˈna i nia i te raau! Ia tuu mai râ ia Baraba ohipa ino. Ta Pilato ïa i rave ia mǎrû mai te nahoa, e ua faaue atura ia huihia Iesu a rî atu ai i nia i te raau.—Mar. 15:1-15.

9. A faataa i te tupuraa o te Salamo 35:11.

9 E faahapa te mau ite haavare i te Mesia. Ua papai Davida: “E mau ite haavare i tia mai i nia ia ˈu ra; e te pari maira ia ˈu i tei ore i itea e au ra.” (Sal. 35:11) Ia au i teie parau tohu, ua ‘imi te mau tahuˈa rarahi, te feia paari, e te sunederi atoa i te ite haavare ia Iesu, ia faahapa ˈtu ratou ia ˈna ia pohe.’ (Mat. 26:59) “E rave rahi [iho â] tei tuu mai i te parau haavare ia ˈna, aore râ ta ratou parau i tia.” (Mar. 14:56) Ta ratou râ opuaraa mau, ia pohe Iesu.

10. A faataa i te tupuraa o te Isaia 53:7.

10 E mamû noa te Mesia i mua i tei faahapa ia ˈna. Ua tohu Isaia: “Ua rave-ino-hia hoi oia, e ua faahaehaahia mai ra; aitâ ra to ˈna vaha i parau: i arataihia oia mai te fanauˈa mamoe i te taparahiraa ra, e mai te mamoe e mamû i te aro o te feia e paoti i to ˈna huruhuru ra, aitâ atoa to ˈna vaha i parau.” (Isa. 53:7) “Ia parihia maira [Iesu] e te mau tahuˈa rarahi e te feia paari, aore oia i parau noa ˈtu.” Ua ui atura Pilato: “Aita oe i faaroo aˈe i te rahi o te hara ta ratou i pari mai ia oe nei?” ‘Aita roa râ Iesu i parau noa ˈtu i taua mau parau atoa ra; maere roa ˈtura te tavana.’ (Mat. 27:12-14) Aita Iesu i faaino i to ˈna mau enemi.—Roma 12:17-21; Pet. 1, 2:23.

11. A faataa i te tupuraa o te Isaia 50:6 e te Mika 5:1.

11 E tairihia te Mesia. No nia ia Iesu, ua tohu Isaia: “Ua tuu noa ˈtu vau i tau tua i te feia i tairi mai; e tau papariˈa i te feia i huhuti i te umiumi; aore hoi au i huna ê atu i tau mata i te vahavaha e te tufatufa haere.” (Isa. 50:6) Ua tohu Mika e ‘ua papai ratou i te paparia o te haava o Iseraela i te raau.’ (Mika 5:1) Ei haapapuraa i te tupuraa o teie na parau tohu, ua papai Mareko: “Ua tufa ˈtura te tahi pae i te huare i nia ia [Iesu]; haapurou atura te tahi pae i ta ˈna mata e ua moto atura ia ˈna, na ô atura, A faaite mai na i tei moto ia oe na, ua poara ˈtura te mau tavini [aore ra faehau] i te papariˈa.” “Ua papai atura ratou i tana upoo i te aeho, tufa ˈtura i te huare i nia ia ˈna, tuu ihora i te turi i raro tahopu atura ia ˈna [ei faaoooraa].” (Mar. 14:65; 15:19) Aita roa râ e tumu e rave ino ai tera mau taata ia Iesu.

Taiva ore e tae noa ˈtu i te pohe

12. A faataa i te tupuraa o te Salamo 22:16 e te Isaia 53:12.

12 E rîhia te Mesia i nia i te raau. Ua papai Davida: “Ua haaatihia vau e . . . te amuiraa taata ino ra: ua puta o ˈu pue rima e o ˈu pue avae ia ratou!” (Sal. 22:16) Ua ite te feia taio i te Bibilia e ua tupu teie parau tohu. Inaha ua papai Mareko e i te hora 9 i te poipoi, ua rî ratou ia Iesu i nia i te raau ma te patǐtǐ i to ˈna rima e avae. (Mar. 15:25) Ua tohu-atoa-hia e e pohe te Mesia e te feia hara. Ua manii iho â Iesu i to ˈna toto e tae noa ˈtu i te pohe e “ua amui-atoa-hia oia e te feia rave hara.” (Isa. 53:12) E toopiti eiâ tei patǐtǐ-atoa-hia i nia i te raau, hoê i te pae atau o Iesu e te tahi i te pae aui.—Mat. 27:38.

13. A faataa i te tupuraa o te Salamo 22:7, 8.

13 Ua tohu Davida e e tâhitohitohia te Mesia. (A taio i te Salamo 22:7, 8.) Ua tâhitohito te taata ia Iesu, o te mauiui ra i nia i te pou. Te faatia ra Mataio: “E te feia i haere na reira ihora, ua tâhitohito maira ïa ma te ueue i to ratou upoo, na ô maira, E te vavahi i te hiero e, e ua rui toru anaˈe ua tia faahou, a faaora ia oe iho na. O ta te Atua Tamaiti oe na, a pou mai i raro . . . Ua tâhitohito atoa maira te mau tahuˈa rarahi, e te mau papai parau, e te feia paari, ia ˈna, na ô maira, Ua faaora oia ia vetahi ê; eita e tia ia faaora ia ˈna iho. O te arii oia o Iseraela nei ra, a pou mai oia i teie nei . . . , e na tatou e faaroo atu ia ˈna. I tiaturi hoi oia i te Atua, e te ite maira te Atua ia ˈna, a faaora oia ia ˈna i teie nei; ua parau hoi oia e, E Tamaiti au na te Atua.” (Mat. 27:39-43) Ua faaoromai râ Iesu ma te tura rahi. E hiˈoraa maitai ïa ta ˈna i vaiiho mai!

14, 15. A faataa i te tupuraa o tei tohuhia no nia i te ahu o te Mesia e te horoaraahia ˈtu te vinega.

14 E tufa-kelero-hia te ahu o te Mesia. I roto i te Salamo 22:18, ua papai Davida: “Ua tufa ratou i tau mau ahu ra no ratou, e te haa-mairi-kelero nei i tau pereue.” Tera iho â tei tupu, i muri aˈe i to te mau faehau Roma patǐtǐraa ia Iesu i nia i te pou, “ua tufa kelero ihora ratou i to ˈna ahu.”—Mat. 27:35; a taio i te Ioane 19:24.

15 E horoahia te vinega e te raau avaava na te Mesia. Ua papai Davida: “E raau taero ta ratou i horoa mai ei maa naˈu, i toˈu poiharaa, o te vineta ta ratou i faainu mai iaˈu.” (Sal. 68:22, V.C.J.S., huriraa Katolika reo Tahiti, 1976) E uaina faahopue teie vineta. Ua parau Mataio: “Ua hopoi atura ratou i te vinega i anoihia i te raau avaava ia [Iesu] ra e inu; ia tamata râ oia, aita aˈera i inu.” “Ua horo atura te hoê o ratou . . . , rave atura i te rimu, uhi ihora i roto i te vinega, tuu ihora i nia iho i te aeho, hopoi atura na ˈna e inu.”—Mat. 27:34, 48.

16. A faataa i te tupuraa o te Salamo 22:1.

16 E au ra e ua faarue te Atua i te Mesia. (A taio i te Salamo 22:1.) Te faatia ra Mareko e i te hora 3 i te taperaa mahana, ua pii hua Iesu: “Eloi, Eloi, lama sabakatani; teie hoi te auraa, E tau Atua, e tau Atua, eaha oe i faarue mai ai ia ˈu?” (Mar. 15:34) Aita Iesu i ere i te faaroo i to ˈna Metua i te raˈi. Ua ite râ oia e eita te Atua e paruru ia ˈna i to ˈna mau enemi i te taime e pohe ai oia. E nehenehe ïa oia e faaite e e ore roa oia e taiva i te Atua. No reira, i to ˈna pii-hua-raa, ua tupu ïa te Salamo 22:1.

17. A faataa i te tupuraa o te Zekaria 12:10 e te Salamo 34:20.

17 E patiahia te Mesia, eita râ to ˈna mau ivi e ofatihia. Ua parau Zekaria e e hiˈo to Ierusalema i ta ratou i patia. (Zek. 12:10) E te na ô ra te Salamo 34:20: “Na Iehova e tiai i to ˈna ra mau ivi; e ore roa te hoê e ofatihia.” Ua haapapu te aposetolo Ioane i te tupuraa o teie na parau tohu. Ua papai oia e ia ‘tae te mau faehau ia Iesu ra, ite aˈera ratou e ua pohe oia, aita aˈera i ofati i tana avae. Patia ˈtura râ te hoê faehau i to Iesu aoao i te mahae, tahe maira te toto e te pape. Ua ite hua te mata o te taata e parau ra i teie nei parau [oia hoi Ioane], e parau mau hoi ta ˈna. Ua tupu teie mau mea ia tia tei papaihia, E ore te hoê ivi o ˈna e ofatihia. E te na ô maira te tahi atu parau i papaihia, E hiˈo ratou i ta ratou i patia.’—Ioa. 19:33-37.

18. A faataa i te tupuraa o tei tohuhia e e hunahia Iesu i rotopu i te taata taoˈa.

18 E hunahia te Mesia i rotopu i te taata taoˈa. (A taio i te Isaia 53:8, 9.) I te ahiahi o te 14 no Nisana, ua ani te hoê taata taoˈa no Arimataio o Iosepha te iˈoa i te tino o Iesu ia Pilato, tei farii. Te na ô maira Mataio: “Ua rave atura Iosepha i te tino, viri ihora i te ahu parupape [aore ra vavai] maitai ra; ua tuu atura i roto i to ˈna iho menema apî, i paohia e ana i roto i te mato; huri atura i te hoê ofai rahi i te uputa o taua menema ra, haere atura.”—Mat. 27:57-60.

E arue anaˈe i te Mesia to tatou Arii!

19. A faataa i te tupuraa o te Salamo 16:10.

19 E faatiahia mai te Mesia. Ua papai Davida e e ore Iehova e vaiiho ia Iesu i hade, aore ra te apoo. (Sal. 16:10) I te haereraa te tahi mau vahine i te menema i hunahia ˈi Iesu, ua maere roa ratou i te iteraa i te hoê melahi i reira tei parau: “Eiaha e mǎtaˈu, te imi nei outou ia Iesu i Nazareta . . . ; ua tia ïa oia i nia; aore oia i ǒ nei; a hiˈo na i te vahi ta ratou i vaiiho ia ˈna.” (Mar. 16:6) I muri aˈe, i te Penetekose 33 i Ierusalema, ua parau te aposetolo Petero i te nahoa taata e ‘ua ite atea e ua parau Davida i te tia-faahou-raa o te Mesia, aita oia i vaiihohia i hade e aita to ˈna tino i vaiiho-noa-hia ia tahuti.’ (Ohi. 2:29-31) Aita te Atua i vaiiho i te tino o ta ˈna Tamaiti here ia ino. Ua faatia semeio oia ia Iesu ei varua!—Pet. 1, 3:18.

20. Eaha tei tohuhia no nia i te faatereraa a te Mesia?

20 E faaite te Atua e o Iesu ta ˈna Tamaiti, mai tei tohuhia. (A taio i te Salamo 2:7; Mataio 3:17.) I to Iesu tomoraa i Ierusalema, ua arue te nahoa taata ia ˈna ei Arii o te Basileia. I teie mahana, te oaoa nei tatou i te paraparau no nia ia ˈna e ta ˈna faatereraa. (Mar. 11:7-10) Ua fatata te Mesia i te haamou i to ˈna mau enemi ia ‘horo oia ei faatupu i te parau mau, te mǎrû e te parau-tia.’ (Sal. 2:8, 9; 45:1-6) Ia faatere oia i te fenua taatoa, e fanaˈo te taata i te hau e te mau mea atoa ta ratou e hinaaro mau. (Sal. 72:1, 3, 12, 16; Isa. 9:6, 7) Te faatere ê na ra Iesu Mesia, te Tamaiti here a Iehova, ei Arii i nia i te raˈi. Mea fanaˈo ïa tatou ei Ite no Iehova i te faaiteraa ia vetahi ê i teie pue parau mau!

Eaha ta outou e pahono?

• A faataa i te tupuraa o tei tohuhia no nia i to Iesu taivaraahia, hooraahia e faarueraahia.

• A faataa i te tupuraa o tei tohuhia no nia i to Iesu poheraa.

• No te aha i papu ai ia outou e o Iesu iho â te Mesia?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 15]

To Iesu tomoraa i Ierusalema ei Arii

[Hohoˈa i te api 17]

Ua pohe Iesu no ta tatou mau hara, te faatere nei râ oia ei Arii