Jehovah—“Lubanga Won Kuc”
Jehovah—“Lubanga Won Kuc”
“Lubanga won kuc obed kwedwu ducu.”—ROM. 15:33.
1, 2. Gin ango mutimme ma wakwano i Acakki cura 32 ki 33, dok adwogine obedo ningo?
TAM kong i kom gin man: Omege aryo gicok rwatte. Onongo gin birwatte i Peniel, ma cok ki wang wat apara Jabok tung kupoto ceng me kulu Jordan. Omege magi aye Ecau gin ki Yakobo, gin pe gubedo ka nene pi kare malac. Mwaki pyeraryo angec, Ecau ocato dit me anywaline macalo latin kayo woko bot omine, Yakobo. I kare ma Ecau owinyo ni Yakobo tye ka dwogo gang, en owoto ki co 400 ka rwatte ki Yakobo. Ka Yakobo owinyo man, lworo omakke. En otamo ni cwiny omine nen calo pud tye ka cwer i kome dok mito neke. Pi man Yakobo ocwalo luticce ni guter lee macalo mic bot Ecau. Latic acel acel bino ki lee makato latic mukwongo inyime, kun waco bot Ecau ni meno mic mua ki bot omine. Yakobo ocwalo bote [Ecau] lee ma welgi kato 550 kulu.
2 Ngo ma otimme i kare ma omege aryo-ni gurwatte? Yakobo onyutu tekcwiny ki mwolo. Owoto tung bot Ecau ci oryebbe piny inyim omine tyen abiro kulu! Ento ma man pud pe otimme, Yakobo onongo dong otimo gin ma pigi tego. En olego bot Jehovah kun kwaye me gwokke ki i cing Ecau. Jehovah owinyo legane. Baibul wacciwa ni Ecau “otokke ki ngwec ka oringo ka mote, ci opoto okwako kore kun omako ngute, onoto leme.”—Acak. 32:11-20; 33:1-4.
3. Ngo ma wapwonyo ki i kom lanen pa Yakobo ki Ecau?
3 Gin mutimme-ni nyuto ni, omyero watim jami ducu ma watwero wek wabed ki kuc ki jo mukene i kacokke. Ka pe watimo man, kuc ki note ma i kacokke balle woko. Yakobo pe otimo gin mo keken marac. Onongo bene pe mitte ni en okwa kica ki bot Ecau. Ento Ecau aye pe otero ditte me anywali me bedo latin kayo macalo gin ma pire tek dok en ocato bot Yakobo pi cam me tyen acel keken. Ento Yakobo pud otimo jami ducu ma en twero wek kuc obed i kingi. (Acak. 25:31-34; Ibru 12:16) Lanen pa Yakobo-ni nyutu kit ma myero watute kwede wek kuc obed tye i kin omegiwa ki lumegiwa ma Lukricitayo. Man bene nyutu ni ka walego pi kony me timone ki bot Jehovah, en gamo legawa. Pud tye lanen mapol i Baibul ma nyutiwa kit ma watwero gwoko kwede kuc i kinwa ki jo mukene. Wabilok i kom mogo.
Lanen Maber Loyo me Aluba
4. Gin ango ma Lubanga otimo me laro dano ki i bal ki to?
4 Ngat ma tye lanen maber loyo ma gwoko kuc en aye Jehovah—“Lubanga won kuc.” (Rom. 15:33) Tam kong pi jami ducu ma Jehovah otimo ma weko watwero bedo lureme. Watimo bal pien watye likwayo pa Adam gin ki Kawa. Jo ma gitimo bal myero guto. (Rom. 6:23) Pien Lubanga omarowa tutwal, en onongo mito larowa i kom bal ki to. Pi meno en ocwalo Wode me amara, Yecu ki i polo wek kinywale macalo dano ma pe ki roc wek oto pi balwa. Yecu obedo ki yomcwiny me timo miti pa Wonne kun tyero kwone piwa. (Jon 10:17, 18) Lacen Jehovah ocero Yecu me kwo i polo. Ki i polo Yecu otero bot Jehovah dit pa wel me gityer-ne. Gityer man nyo ginkok-ki laro dano ducu ma gungut ki i balgi wek pe guto matwal.—Kwan Jo Ibru 9:14, 24.
5, 6. Ginkok pa Yecu konyo dano nining me doko lurem Lubanga?
5 Pi bal, dano odoko lamone pa Lubanga. Gityer pa Yecu konyo dano nining? Icaya 53:5 waco ni: “Yam gicobe pi balwa, giketo ret i kome pi timwa marac; can ma giketo i kome-ni okelo kuc botwa, pi goc ma gigoye kwede omiyo wacang.” Gityer pa Yecu-ni weko jo ma luwiny gidoko lurem Lubanga. Baibul bene waco ni: “Pi remo me to pa Wode ma ocwer piwa, dong gikokowa woko, giweko balwa.”—Ep. 1:7.
6 Baibul wacci: “Lubanga oye bedo i en [Kricito] wek epong iye i kit yo ducu ma en tye kwede.” Man tere ni Lubanga tiyo ki Yecu wek yubbe ocobbe. Dok yubbe-ni obedo gin ango? Tye me ‘dwoko jami ducu bote kun Kricito kelo kuc pi remo me tone.’ Jami ma Lubanga dwoko bote, nyo ma en weko gidoko lureme aye “gin ma tye i polo” ki “gin ma tye i wi lobo.” Jami magi gubedo gin ango?—Kwan Jo Kolocai 1:19, 20.
7. “Gin ma tye i polo” ki “gin ma tye i lobo” gubedo gin ango?
7 Pi Gityer pa Yecu, Lukricitayo ma kiwirogi ‘kikwanogi ni kitgi atir’ macalo lutino pa Lubanga kun ‘gibedo ki kuc ki Lubanga’ (Kwan Jo Roma 5:1.) Baibul lwongogi ni “gin ma tye i polo” pien Lubanga ocerogi me kwo i polo kacel ki Yecu, “gin bene gibiloyo lobo” kun gibibedo “[lulamdog] ma gitiyo bote.” (Yabo. 5:10) Kitungcel, “gin ma tye i lobo” aye jo ma gingut pi balgi, ma gibinongo kwo ma pe tum i lobo.—Jab. 37:29.
8. Ka peko tye i kacokke lanen pa Jehovah twero konyi nining?
8 Lok pa Paulo bot Lukricitayo ma kiwirogi ma i Epeco nyutu yom cwinye i kom ginkok. En owaco ni Lubanga “lalonyo i kicane,” dok “en mumiyo kadi bed onongo wadoko jo muto pi turo cikke, en omiyo wadoko kwo kacel i Kricito.” En owacci Lubanga olarowu “pi kicane.” (Ep. 2:4, 5) Wan ducu, kadi bed jo ma gitye ki gen me kwo i polo nyo i lobo, cwinywa yom tutwal pi kica pa Lubanga. Cwinywa yom pi jami ducu ma Jehovah otimo wek dano gubed ki kuc kwede. I kare mogo, wabedo ki peko ma twero balo notewa i kacokke. Ka gin ma kit man otimme, myero watam i kom lanen pa Lubanga kun wabedo ki kuc i kinwa ki omegiwa ki lumegiwa.
Nong Pwony ki i Lanen pa Abraim Gin ki Icaka
9, 10. Ngo ma Abraim otimo ma nyutu ni en onongo mito ni kuc obed i kin en ki jo mukene?
9 Baibul loko i kom Abraim ni: “‘Abraim oye Lubanga [Jehovah], omiyo gikwane ni en dano ma kite atir’; dok bene gilwonge ni ‘larem Lubanga [Jehovah].’” (Yak. 2:23) Yo acel ma Abraim onyutu kwede niyene i kom Jehovah aye ni en obedo ki kuc ki jo mukene. Me lapore, woo onongo tye i kin lutic ma gigwoko lee pa Abraim ki lutic ma gigwoko lee pa Lot. (Acak. 12:5; 13:7) Abraim gin ki Lot gumoko tam ni yo maber me cobo woo ma tye i kingi-ni aye me pokke woko. Nen kong gin ma Abraim otimo i kare ma woo man otugge. En pe otamo ni myero emok tamme pire kene pienni en aye ladit ki Lot, dok etye ki wat mo mapat i kin en ki Jehovah. Ma ka meno, en onyutu ni emito ni kuc obed i kingi.
10 Abraim owacce ni: “Pe wawek mone obed i kin in ki an, ki i kin lukwa limmi ki lukwa limma, pien wan ot acel.” Ci omedde ni “Lobo man ducu pe ineno i inyimi ene? Ber ipokke giri woko keni ki i koma. Ka ibidok tung acam, ci an abidok gira tung acuc; ce ka in idok tung acuc, ci an abidok gira tung acam.” Lot aye okwongo yero nota lobo, but lobo maber. Abraim oye lubo tam pa Lot dok cwinye pe ocwer i kome. (Acak. 13:8-11) Wangeyo man pien i kare ma lumone pa Lot gumake, Abraim aye orune ka konyo en.—Acak. 14:14-16.
11. Ngo ma Abraim otimo wek kuc obed i kin en ki jiranine Lupiliciti?
11 Tam kong bene i kom gin ma Abraim otimo wek kuc obed i kin en ki Lupiliciti, jiranine ma i lobo Kanaan. Lupiliciti onongo gumayo wang pii ma lutic pa Abraim gukwinyo i Beer-ceba. Kadi bed kumeno, Abraim oyero pe me loko gin mo keken. Lacen, kabaka pa Lupiliciti olimo Abraim wek gimok gicikke me kuc i kingi. Abraim oye me timo kica ki likwayo pa kabaka. I nge moko gicikke me kuc-ci, Abraim otito bot kabaka pi wang piine [Abraim] ma luticce gumayo woko-ni. Kabaka obedo ki ur me winyone, ci odwoko cen bot Abraim. Abraim orii kun kwo i lobo pa jo Piliciti ki kuc.—Acak. 21:22-31, 34.
12, 13. (a) I yo ango ma Icaka olubo kwede lanen pa wonne? (b) Jehovah omiyo cwak bot Icaka i tutene pi kuc nining?
12 Icaka wod pa Abraim omaro kuc calo wonne. En otimo jami ducu ma en twero wek kuc obed i kin en ki Lupiliciti. I kare ma kec opoto i lobo, Icaka ki jo me ode gua woko ki i aroo me Beer-lakai-roi i Negeb, ka ocito i Gerar lobo ma ceko cam. Lobo pa jo Piliciti. Jehovah omiyo bot Icaka cam muromo ki lee mapol macalo mot. Nyeko ocako mako Lupiliciti i kome. Pe onongo gimito ni lim obed ka medde icing Icaka, ci guculo wang pii woko ducu ki lobo. I agikkine kabaka me Piliciti owaco bot Icaka ni: “Dong kong ia woko ki botwa.” Wek kuc obed i kingi, Icaka otimo gin ma kabaka owacce.—Acak. 24:62; 26:1, 12-17.
13 I kare ma Icaka ki jo me ode gua woko, lukwa romine dok gukwinyo wang pii mukene. Lukwa romi pa Lupiliciti dok gukelo woo pi wang pii man kun giwacci obedo megi. Calo wonne, Icaka onongo pe mito lweny. Pi meno, en owaco bot luticce ni gukwiny wang pii mukene. Lupiliciti dok gucako woo pi wang pii-ni bene. Wek kuc obed i kin en ki Lupiliciti, Icaka okobo woko ki jo me ode kacel ki jamine ducu i kabedo mukene. Luticce gukwinyo wang pii kunnu, ci Icaka ocako nying wang piine ni Rekobot. Lacen, en oa woko ocito tung kumalo me Beer-ceba kabedo ma ceko cam. Jehovah omine mot ki kunnu kun wacce bene ni: “Pe ilwor, pien atye kwedi, abimiyi gum [mot], dok abimiyo likwayi nya mapol pi laticca Abraim.”—Acak. 26:17-25.
14. I kare ma kabaka pa Lupiliciti obino ka moko gicikke ki Icaka, ngo ma Icaka otimo me nyutu ni emito kuc?
14 Ki lok ada, Icaka onongo romo lweny pi twerone me tic ki pii ma luticce gukwinyo. Kabaka pa Lupiliciti onongo ngeyo ni Jehovah omiyo mot bot Icaka pi ticce ducu. I kare ma kabaka obino ki ludito dog ticce ka limo Icaka i Beer-ceba kun moko gicikke kwede, kabaka owacci: “Wan waneno atir ni Lubanga [Jehovah] tye kwedi.” Wek kuc obed i kingi, Icaka oyero me kobo makato tyen acel. En onongo pe mito lweny. I kare man bene, ma kabaka ki ludito dog ticce gubino ka limme, Icaka onyutu ni pud emito ni kuc obed i kin en ki kabaka. Baibul wacciwa ni: “Ci otedogi karama, ka gucamo, gumato. Gua malo odiko con, ci gukwongo kwong ngat man ki lawote; ka dong Icaka olwokogi i yo tugi, gua, gupokke kwede ki kuc.”—Acak. 26:26-31.
Nong Pwony ki i Lanen pa Yucepu
15. Pingo omegi Yucepu onongo pe gimito lok kwede ki kuc?
15 Baibul wacciwa ni Yakobo wod pa Icaka onongo obedo awobi ma “lamwolo.” (Acak. 25:27) Kit ma wapwonyo kwede, Yakobo otimo jami ducu ma en twero wek kuc obed i kin en ki omine Ecau. Yakobo opwonyo lanen man maber-ri ki bot wonne, Icaka. Tika awobe pa Yakobo gulubu lanenne-ni? I kin awobene apar wiye aryo-ni, Yakobo onongo maro Yucepu makato ducu. En obedo lawiny kun woro wonne dok en aye awobi ma Yakobo onongo geno adada. (Acak. 37:2, 14) Ento Baibul waco ni omegi Yucepu maditone nyeko omakogi i kome ma onongo pe gimito lok kwede ki kuc. Gidag Yucepu adada ma oweko gucate calo opii kun gibwolo wongi ni nguu omwode woko.—Acak. 37:4, 28, 31-33.
16, 17. Yucepu onyutu bot omegine ni emaro kuc nining?
16 Jehovah omiyo mot bot Yucepu. I nge meno, Yucepu odoko lalub kor kabaka me Ejipt, dano me namba aryo ma tye ki twero. I kare ma kec opoto ma lyet i lobo Kanaan, omegi Yucepu gubino i lobo Ejipt ka wilo cam. I kare ma gurwatte ki Yucepu, gin gurweny kwede woko, pien nen calo en orukke calo Luejipt. (Acak. 42:5-7) Yucepu onongo twero tero omegine kit ma gin gutere kwede gin ki wonne-ni. Ma ka meno, Yucepu otimo jami ducu ma etwero wek kuc obed i kingi. I kare ma omegine gungut, Yucepu otite botgi nga ma ebedo. En wacci: “Pe dong wubed ki cwercwiny, pe cwinywu owang i komwu kekenwu pi cato an kany; pien Lubanga aye yam ocwala kany i nyimwu, wek akony kwowu. Ka onoto lem omegine ducu kun kok.”—Acak. 45:1, 5, 15.
17 I kare ma wongi Yakobo oto, omegi Yucepu gutamo ni en biculo gin ma gitimo i kome. I kare ma guloko ki Yucepu ma lubbe ki lok man, en “okok” kun owacci: “Pe wubed ki lworo mo; abipitowu ki litinowu ducu.” Man bene onyutu ni Yucepu maro kuc. En “ojingo cwinygi kun kweyo igi.”—Acak. 50:15-21.
Lanen “me Pwonyowa”
18, 19. (a) Ngo ma ipwonyo ki i lanen ma waloko i komgi i pwony man? (b) Ngo ma wabinyamone i pwony ma lubo man?
18 Paulo ocoyo ni: “Gin ducu ma yam gicoyo i kare macon ca onongo gicoyo me pwonyowa, wek wacir can, dok bene owek wabed ki gen pi lok me cuko cwiny ma wakwano i ginacoya.” (Rom. 15:4) Ngo ma dong wapwonyo ki i lanen maber loyo ducu pa Jehovah, ki bene lanen pa Abraim, Icaka, Yakobo, ki Yucepu?
19 Ka watamo pi jami ducu ma Jehovah otimo wek wabed lureme, man weko wabedo ki miti me timo jami ducu me bedo ki kuc ki jo mukene. Gin ma wapwonyo ki bot Abraim, Icaka, Yakobo, ki Yucepu nyutu ni lunyodo gitwero bedo lanen maber bot lutinogi kun gipwonyogi me bedo ki kuc ki jo mukene. Wapwonyo bene ni Jehovah miyo mot bot jo ma gimito bedo ki kuc. Man konyowa me niang maber gin mumiyo Paulo ocoyo ni “Lubanga [Jehovah] won kuc.” (Kwan Jo Roma 15:33; 16:20.) Pwony ma lubo man bitito gin mumiyo Paulo owaco ni myero watamu pi kelo kuc ki dong kit ma watwero timone kwede.
Ngo ma ipwonyo?
• I kare ma en peya orwatte ki Ecau, ngo ma Yakobo otimo wek kuc obed i kingi?
• Jehovah otimo jami mapol wek dano ducu gubed lureme, dong ngo ma weko in bene imito ni itim jami macalo meno?
• Ngo ma ipwonyo ki i kom lanen pa Abraim, Icaka, Yakobo, ki pa Yucepu?
[Peny me Kwan]
[Cal ma tye i pot karatac 19]
Ngo ma pire tek ma Yakobo otimo wek kuc obed i kin en ki Ecau?
