Troa Xome La Ita Ne Thup Celë e 10 Okotropa Me Wiike Cili

Nyima 39 Me 76

Iehova—“Akötesieti Tene Tingeting”

“Loi e thei nyipunie asëjëihë la Akötesieti tene tingeting.”—ROM. 15:33.

1, 2. Nemene la ketre jole ka traqa, nge hna qejepengöne ngöne Genese mekene 32 me 33, nge hna nyipune tune kaa lai jole cili?

 KOLA troa itronyi hnene la lue trejine, Esau me Iakobo la lue ëje i nyidro. Nyidoti a troa itronyi easenyine Penuela, ezine la hneopegejë ne Iaboka, götrane ahië ne la hneopegejë ne Ioridano. Esau a drenge ka hape, kola bëeke hnalapa eë hnene la fini me angeic, ene Iakobo. Ngacama 20 hë lao macatre qa ngöne lo Esau a itö hnane la edrö ne haetra i angeic, ngo Iakobo a xouene laka Esau pala kö a lapa fë trenge hni me pi humuthi angeic. Ala 400 lao trahmany sine tronge i Esau ka troa itronyi me Iakobo. Drenge hë Iakobo, angeic a canga upe pi koi Esau la itre tro öni uti hë la traqa kowe la 550 la etrun. Ame pala hi la kola traqa hnene la itre hlue me ketre tro öni, tre angatr a qaja koi Esau ka hape, itre ahnahna la qaathene la trejine me angeic.

² Haawe, kolo ha troa itronyi hnene la lue trejin! Hnei Iakobo hna acatreihni tro koi Esau, me kei qe ipië—thaa acasi kö ngo aseven. Hnei Iakobo hë hna hnëkë hnyawa matre troa amenyikene la hni ne la trejine me angeic. Hnei angeice hna thithi koi Iehova matre troa thepe angeice qaathei Esau. Hnei Iehova kö hna sa la thithi cili? Eje hi. Tusi Hmitrötre a qaja koi së ka hape: “Ame hnei Esau hna nyenyape a ixelë me nyidë, me silegö nyidë, me kei hune la nyinawa i nyidë, me idemi me nyidë.”—Gen. 32:11-20; 33:1-4.

3. Nemene la ini hne së hna kapa qa ngöne la hna melëne hnei Iakobo me Esau?

³ Kola amamane hnene la hna melëne hnei Iakobo me Esau laka, loi e tro sa hetre ajan me thele jëne troa canga nyinyine la itre jole ka fetra, wanga angazone jë la tingetinge së e hnine la ekalesia. Hnei Iakobo hna thele troa iloi me Esau, ngacama pëkö tria i Iakobo koi angeic. Esau pe la ka troa qeje menu. Ke hnei Esau hna xanadrone la edrö ne haetra i angeic, me itö hnane hnei trepe idasa. (Gen. 25:31-34; Heb. 12:16) Ngo, ame la aqane ujë i Iakobo koi Esau, tre kola amamane la enyipiewekëne la itre ewekë nyine tro sa kuca matre troa lapa loi me itre trejine me easë, itre  Keresiano. Kolo fe a amamane laka, Akötresieti a amanathithine la itre thithi së me aqane catre thele së troa iloi memine la itre trejine me easë. Hetrenyi e hnine la Tusi Hmitrötre la itre xaa tulu ka ini së la aqane tro sa thele tingeting.

Tulu Ka Sisitria Koi Së

4. Nemene la ewekë hna kuca hnei Akötresie matre troa amelene la itre atr qa ngöne la ngazo me mec?

⁴ Ame la tulu ne iloi ka sisitria tre, Iehova, “Akötesieti tene tingeting.” a (Rom. 15:33) Pane mekune jë së la etrune la itre ewekë hnei Iehova hna kuca matre troa aijijë së troa imelekeu hnyawa me Nyidrë. Pine laka itre matra i Adamu me Eva së, easë fe a hane kapa “la thupene la ngazo.” (Rom. 6:23) Ngo, hnene laka atraqatre la ihnimi Iehova, ene pe hnei Nyidrëti hna hnëkëne la ketre ewekë thatraqai së, ene la troa upe la Nekö hnimina i Nyidrë qaa hnengödrai matre troa hnahone ceitu me ketre atr ka pexej. Nge hnene la Hupuna hna sipu nue xanë nyidrëti kö. Thaa hnei nyidrëti kö hna cile kowe la itre ithupëjia me nyidrë, ka thele troa humuthi nyidrë. (Ioane 10:17, 18) Hnei Akötresieti hna amelene hmaca la Nekö hnimina i Nyidrë. Thupene lai hnene la Hupuna hna tro fë la etrune la thupene lo madra i nyidrë hna neng. Celë hi thupene mele lai ka troa amelene la itre atr ka ietra qa ngöne la meci ka epine palua.—E jë la Heberu 9:14, 24.

5, 6. Nemene la thangane la madra hna nenge hnei Iesu kowe la aqane imelekeu me Akötresie hnene la itre atr ka ngazo?

⁵ Nemene la thangane la thupene mel, ene lo mele hna hujëne hnene la Hupuna i Akötresie, kowe la aqane imelekeu së me Akötresie me kowe la itre ngazo së? Kola qaja hnei Isaia 53:5 ka hape: “Hna atë hui nyidë la ithaucë mate tingetinge shë ; nge meu hë shë hnene la hna itraithupi nyidë.” Haawe, jëne la thupene mel, ijije hë enehila kowe la itre atr ka idrengethenge troa hane imelekeu hnyawa me Akötresie, nge thaa ithupëjia ha angatre me Nyidrë. “Hetenyi hë shë jëne [Iesu] la hna itö mele hnene la madra i nyidë, ene la shenge la ite ngazo.”—Efe. 1:7.

⁶ Kola qaja hnei Tusi Hmitrötre ka hape: “Kola munëti e kuhu hni [Keriso] hna angöneteine la tiqa asëjëihë i Akötesie.” Kolo lai a hape, Keriso hi la jëne ka sisitria matre eatrëne la aja i Akötresie. Nge nemene la aja i Iehova? Ene la “tro nyidëti a ailoine la nöjei ewekë asëjëihë me nyidë, e ase hë ailoinekeune hnene la madra” i Iesu Keriso. Ame la “nöjei ewekë asëjëihë” hnei Akötresie hna kuca nyine aijijëne troa iloi hnyawa hmaca me Nyidrë, tre kola qaja la “ite ewekë e celë fen” me “ite ewekë e hnengödrai.” Nemene la itre ewekë cili?—E jë la Kolose 2:9; 1:20.

7. Nemene la “ite ewekë e hnengödrai” me “ite ewekë e celë fen” hnei Akötresie hna aijijëne troa iloi hmaca me Nyidrë?

⁷ Jëne la thupene mel, “hna jele meköti[ne]” la itre keresiano hna iën matre itre nekö i Akötresieti hë angatr, nge “tingetingë hë shë e Akötesie.” (E jë la Roma 5:1.) Tusi Hmitrötr a qeje angatre ka hape, “ite ewekë e hnengödrai,” ke thei angatr la mejiune troa mele e hnengödrai, nge tro “angat’ a musi e celë fen” me itretre huuj koi Akötresie. (Hna ama. 5:10) Ame pena ha “ite ewekë e celë fen,” tre kola qaja la itre atr ka ietra, ange ka troa mele palua elanyi e celë fen.—Sal. 37:29.

8. Maine tro sa mekune hnyawa la etrune la itre ewekë hnei Iehova hna kuca matre troa aijijëne la itre atr troa mele tingetinge me Nyidrë, nemene hë la thangane lai koi së?

⁸ Ame la Paulo a cinyihane kowe la itre Keresiano hna iën e Efeso, nyidrëti a qaja amamane la hni ne ole i nyidrë kowe la hna hnëkëne hnei Iehova, me hape: “Akötesieti, la tene ihnimi atraqat . . . Eëshë fe la hna meci ngöne la nöjei ngazo, ame hnei nyidëti hna ce amele shë me Keriso (melë hë nyipunie hnene la ihnimi gufa).” (Efe. 2:4, 5) Hetrenyi ju hë së la mejiune troa mele e hnengödrai maine e celë fen, ngo olene jë pe së koi Iehova pine la ihnimi ipitö i Nyidrë me ihnimi gufa i Nyidrë. Ole fe koi Iehova pine la nöjei ewekë hnei Nyidrëti hna kuca matre ijiji së pi troa mele tingetinge me Nyidrë. Haawe, ame la easa cile kowe la nöjei jol ka troa thë la casi ne la ekalesia, hnauëne laka thaa lapa mekune pe së la tulu i Akötresie me catre thele la tingetinge matre lapa huti kö ej nyipine la itre trejin!

Ini Hna Kapa Qa Ngöne La Tulu i Aberahama Me Isaaka

9, 10. Hnei Aberahama hna amamane tune kaa laka nyidrëti a thele troa lapa loi me Lota ngöne la kola iwesitrë hnei itretre thupë öni nyidrë me itretre thupë öni angeic?

⁹ Tusi Hmitrötr a qeje Aberahama ka hape: “ ‘Hna lapau Akötesie hnei Aberahama, ame hna qaja eje koi nyidë nyine thina ka meköt ;’ ame hna ati ëje i nyidë, ka hape, Enehmu i Akötesie.” (Iako. 2:23) Ame la ketre götrane aqane amamane Aberahama la lapaune i nyidrë koi Iehova, tre, ene la aqane thele nyidrë troa mele tingetinge me itre xan. Drei la ketre ceitun: kolo pala hi a elë  trootro la etrune la hnënge mamoe me hnënge kau i Aberahama, nge kolo fe a kökötre la iwatratra ne la itretre thupë öni nyidrë me itretre thupë öni i Lota, utha i nyidrë. (Gen. 12:5; 13:7) Kolo ha mama laka ame la nyin, tre, loi e troa isa ije hnei Aberahama me Lota. Hnei Aberahama hna cile tune kaa kowe la jole cili? Ngacama lolo la pengö i nyidrë xajawa i Akötresie nge qatre pena nyidrë, ngo thaa hnei nyidrëti kö hna mekune troa mus hune la utha i nyidrë. Ngo nyidrëti pe a thele la tingeting.

¹⁰ Öni Aberehama kowe la utha i nyidrë ka hape: “Ma the tro kö nyisho a iwesitë, nge kete the tro kö la itete thupë ite öni nyisho a iwesitë ; ke lue tejine nyisho.” Nge nyidrëti a sisedrëne me hape: “Hape u, tha eje kö qëmeke i nyipë la nöj’ asë ? Epi tro nyisho a iananyi ; e tro nyipëti kowe la götrane mi, tro pena ni kowe la götrane maca ; ngo e tro nyipëti kowe la götrane maca, tro pena ni kowe la götrane mi.” Lota a iëne jë la ketre götrane la nöje ka pipixenyë, ngo pëkö wesitre i Aberahama koi angeic. (Gen. 13:8-11) Hna amamane hnyawa lai lo ijine aponyi Lota hnei itre ka traqa ne thele isi; canga saqe Aberahama hi thapa la utha i nyidrë.—Gen. 14:14-16.

11. Hnei Aberahama hna thele tune kaa troa lapa loi memine la angetre Filisiti, ka lapa easenyi nyidrë?

¹¹ Pane mekune jë fe së lo aqane thele Aberahama troa lapa loi me angetre Filisiti, itre ka mele easenyi nyidrë ngöne la nöje Kanana. Hnei angetre Filisiti hna “thapa” la tim hna kuje hnei itre hlue i Aberahama e Bere-seba. Nemene jë la hna troa kuca hnene la atre catr hune la foa lo e joxu, matre troa thapa qaathei angatr la utha i nyidrë? Thaa hnei Aberahama kö hna isi pine la tim i nyidrë, nge pë pena kö hnei nyidrëti hna qaja. Ame hë thupen, kola thele hnene la joxu ne Filisiti troa wai Aberahama matre troa sisinyi me nyidrë göi troa lapa loi hnei angatr. Ase jë hi Aberahama kapa la hna sisiny, ene la troa loi thiina kowe la itre matra ne la joxu, nyidrëti a amexeje jë lo lai timi hna qene ënön. Sesëkötre ju hi la joxu la kola qaja lai; nyidrëti a nue hmaca pi la tim koi Aberahama. Ngacama trehnyiwa Aberahama, ngo tingetinge la mele i nyidrë ngöne la nöj.—Gen. 21:22-31, 34.

12, 13. (a) Hnei Isaaka hna xötrethenge tune kaa la tulu ne la keme i angeic? (b) Hnei Iehova hna amanathithine tune kaa la itre aqane thele Isaaka la tingeting?

¹² Hnei Isaaka, nekö i Aberahama hna xötrethenge la tulu ne la keme i angeic, göi troa thel la mele tingetinge me itre atr. Kola mama fe lai ngöne la aqane ujë i Isaaka kowe la angetre Filisiti. Hna feke hnei Isaaka me hnepe lapa i angeic qaa Bere-lahai-roi, a tro kolopi, kowe la götrane gaa pipixenyë e Gerara, nöje i angetre Filisiti. E cili, hnei Iehova hna amanathithi Isaaka, ke wawene hnyawa ha la itre hna eëny, nge mana ha la hna axö öni i angeic. Kolo ha zalu koi angeice hnene la angetre Filisti. Angatr a keleme ju la nöjei timi hna kuje hnene la itre hlue i Aberahama ngöne la götrane cii, ke, xele angatre tro angeic a mele ka loi tui keme i angeic. Ame hë thupen, kola qaja koi Isaaka hnene la joxu i angetre Filisiti ka hape, loi e tro angeic a ‘[mejë] qaathei angatr.’ Ame hna drei nyidrë hnei Isaaka atre thele tingeting.—Gen. 24:62; 26:1, 12-17.

¹³ Thupene lai hna amejë Isaaka me lapa i angeic, itretre thupë öni a kuje hmaca ju la ketre tim. Nge angetre Filisiti a qaja pi trune hmaca ju me hape tim i angatre lai. Tune la aqane ujë i Aberahama keme i angeic, thaa hnei Isaaka kö hna ithepene la tim. Hnei angeice pe hna upe hmaca la itre hlue i angeic troa kuje ju la ketre tim. Ngo kola catre fë hmaca ju hnei angetre Filisiti me qaja catrëne ka hape, ewekë i angatre fe lai. Pine la aja i Isaaka troa lapa loi memine la itre atr, angeic a mejë hmaca pi qaa lai kowe la ketre götran. Nge e cili, hnene la itre hlue i angeice hna kuje hmaca ju la ketre tim hna ati ëjen hnei Isaaka ka hape, Rehoboth. Nge thupene lai, angeic a tro pi hë Bere-seba eë, ketre götrane gaa pipixenyë. E cili hi la hnei Iehova hna amanathithi angeic me hape: “The qou kö, ke ce ini me eö, nge tro ni a amanathithi ’ö, me amanane la ite matra i ’ö göi Aberahama hlueng.”—Gen. 26:17-25.

14. Ame la kola traqa ne wai Isaaka hnene la joxu ne Filisiti göi isisinyikeu, hnei Isaaka hna amamane tune kaa laka ketre atr angeic ka thele troa mele tingetinge me itre atr?

¹⁴ Nyipici laka, ijije hi tro Isaaka a ithepene la itre tim, ke hna kuje hnene la itre hlue i angeic. Nge ase hë Iehova amamane laka, ce Iehova ha me angeic. Celë hi ewekë lai hna wange atrehmekune hnene la joxu i angetre Filisiti. Traqa pi hi nyidrë me itre atre i nyidrë troa wai Isaaka e Bere-seba, me thele troa isisinyikeu me Isaaka matre lapa loi la lue lapa i angatr. Önine jë hi lai joxu ngöne la ijine cili: “Öhnë hë huni laka ce Iehova me nyipë.” Ngacama lapa loi hë angatr, ngo hnene laka thaa ajane kö Isaaka troa isi pi ewekë, ame hnei angeice hna feke hmaca qaa lai. Mama ha e celë la pengö i Isaaka, ketre atr ka thele troa mele tingetinge me itre atr. Kola qaja hnene la hna edromëne ka hape: “Hnei nyidëti hna kuci xeni thatraqai angat, nge angat’ a ce xeni me ij.  Ame hnei angate hna ilë e sine jid, me isisinyikeu, nge Isaaka a upi angat . . . memine la tingeting.”—Gen. 26:26-31.

Ini Hna Kapa Qa Ngöne La Nekön Hna Neköhnimëne Hnei Iakobo

15. Pine nemene matre thatreine hë la itre mama i Iosefa troa ithanata amenyikeny koi angeic?

¹⁵ Kola tru trootro hnei Iakobo nekö i Isaaka, nge “ate thina ka menyike.” (Gen. 25:27) Tune lo hna qaja ngöne la qaan, hnei Iakobo hna thele troa lapa loi me Esau, trejine me angeic. Ka xecie koi së la pengö i Iakobo, atre xomi ini qa ngöne la tulu i keme i angeice Isaaka, atre thele troa mele tingetinge me itre atr. Ngo hapeue fe la itre nekö i Iakobo? Ame thene la itre nekö i Iakobo ka ala 12, tre Iosefa la hnei Iakobo hna neköhnimën. Iosefa la ketre kuku ka idrengethenge me metrötr, nge atre thupëne hnyawane la keme i angeic. (Gen. 37:2, 14) Catrehnine catre hë la zalu ne la itre mama i Iosefa, ame hna gufa nyipi angatr la itre ithanata ka menyik. Hnei angatr hna salemë Iosefa ceitu me ketre hlue, me sile la ketre trengathoi matre tro keme a mekune ka hape, hna heji angeic hnei öni ka ses.—Gen. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. Hnei Iosefa hna amamane tune kaa kowe la itre trejine me angeic laka, angeic a ajane la tingeting?

¹⁶ Hnei Iehova hna amamane laka ce Nyidrëti me Iosefa. Ame hë e thupen, Iosefa ha la ketre atr ka sisitria e Aigupito, lo hnaaluene atr ka cilëne la hnëqa ka tru thupei Farao. Hnene la hna traqa la ketre jiin ka tru, ene pe hna tro Aigupito eë hnene la itre mama i Iosefa troa itö xen, ngo thaa wanga atrehmekunyi angeice pi kö hnei angatre hnene la hnaheetre i angeic. (Gen. 42:5-7) Drei la ijine ka ijije koi Iosefa troa të kowe la itre mama i angeic la ngazo hnei angatre hna kuca koi angeic me kowe la keme i angatr! Ngo thaa hnei Iosefa kö hna thele troa itëkeun, hnei angeice pe hna thele troa iloi me angatr. Xecie hnyawa ha koi angeice la hni ne nyipi ietra thei angatr. Ene pe qaja amamane ju angeic la sipu pengö i angeic koi angatr, me hape: “The hace hni kö nyipunie, me teije pine la ngazo i nyipunie, ngöne la hnei nyipunie hna itö ni kowe la ; ke hnei Akötesieti hna upe pa ni nyine amelen.” Thupene lai, nyidrëti a idremi ju memine la nöjei trejine me nyidrë asë, me treije xomi angatr.—Gen. 45:1, 5, 15.

¹⁷ Meci pi hi Iakobo keme i angatr, ame hna mekune hnene la itre trejine me Iosefa ka hape, ma tro ha të koi angatr lo ngazo hnei angatre hna kuca. Ase jë hi angatr fe amamane la aliene la xou i angatr, “ame hna teijepi” Iosefa me qaja ka hape: “The qou kö nyipunie ; tro ni a wai nyipunie me ite nekö i nyipunie ka co.” Hnei Iosefa, atre ajane la tingeting, hna “aupunyi angate me qeje loi angat.”—Gen. 50:15-21.

“Hna Cinyihane Nyine Ini Shë”

18, 19. (a) Nemene la thangane koi së la easa waipengöne la itre tulu ne atr ka thele troa lapa loi me itre xaa atr ngöne la hna cinyihane celë? (b) Nemene la hne së hna troa ce wange ngöne la hna cinyihane ka troa xulu?

¹⁸ Hna cinyihane hnei Paulo ka hape: “Ame la nöjei ewekë hna cinyihan’ ekö, hna cinyihane nyine ini shë, mate hete mejiune shë hnene la xomi hni me keukawa qa ngöne la ite hna cinyihan.” Nemene hë la thangane koi së e tro sa waipengöne hnyawa la tulu i Iehova, memine fe la xaa tulu e hnine la Tusi Hmitrötr, tui Aberahama me Isaaka, me Iakobo, me Iosefa?

¹⁹ Ame la easa mekune la hnei Iehova hna kuca nyine aloine la aqane imelekeu i Nyidrë memine la itre atr ka ngazo, hapeu, thaa tro kö lai a upi së troa kuca la hne së hna atrein matre tro pala hi sa lapa loi me itre atr? Kola amamane hnene la tulu i Aberahama me Isaaka me Iakobo, me Iosefa laka, tro fe la itre nekönatre a hane kepe thangane ka loi qa ngöne la tulu ne la keme me thine i angatr. Ketre, kolo fe a amamane hnene la itre hna edromë celë laka, Iehova a amanathithine la aqane thele catrëne la itre atr la mele tingeting. Haawe, thaa sesëkötre kö së la Paulo a qeje Iehova: “Akötesieti tene tingeting!” (E jë la Roma 15:33; 16:20.) Tro la hna cinyihane ka troa xulu a qeje pengöne la kepine matre Paulo a qaja la enyipiewekëne la lapa loi së me itre atr, memine fe la nyine tro sa kuca matre tro sa traqa kowe lai.

[Ithueamacany]

Nemene La Ini Hne Së Hna Kapa?

• Qëmekene troa itronyi me Esau, nemene la hnei Iakobo hna kuca matre troa iloi me angeic?

• Ame la epuni a atre la hnei Akötresieti hna kuca matre tro hmaca imelekeu hnyawa me Nyidrëti hnene la itre atr, nemene la ewekë hnei epuni hna ajane troa kuca?

• Nemene la ini hne së hna kapa qa ngöne la tulu ne la itre atr ka ajane la tingeting, ene Aberahama, me Isaaka, me Iakobo, me Iosefa?

[Thying]