یَهُوَه خدایی که صلح و آرامش را عطا می‌کند

‏«خدای صلح و سلامت همراه همگی شما باشد.‏» —‏ روم ۱۵:‏۳۳‏.‏

۱،‏ ۲.‏ در کتاب پیدایش باب‌های ۳۲ و ۳۳‏،‏ چه وضعیت حادّی توصیف شده است و سرانجام چه شد؟‏

این صحنه را تجسّم کنید:‏ قرار است که دو برادر بعد از مدت‌ها همدیگر را ملاقات کنند.‏ مکان ملاقات نزدیک فَنُوعِیل،‏ در نزدیکی وادی یبوق در شرق رود اردن است.‏ عیسو شنیده است که برادرش یعقوب در راه برگشت به خانه است.‏ بیست سال می‌گذرد که عیسو حق نخست‌زادگی خود را به برادرش یعقوب فروخته است.‏ با این حال،‏ یعقوب می‌ترسد که برادرش هنوز از او به شدّت دلخور و در پی انتقام باشد.‏ وقتی می‌شنود که عیسو همراه با ۴۰۰ نفر به سوی او می‌شتابد فکر می‌کند که به قصد جانش آمده است.‏ پس دسته‌دسته نزد عیسو هدایایی می‌فرستد که بیش از ۵۵۰ حیوان اهلی است.‏ هر دسته از خادمان یعقوب با رسیدن به عیسو می‌گویند:‏ این حیواناتی است که یعقوب پیشکش داده است.‏

^۲ سرانجام زمان روبرو شدن دو برادر فرا می‌رسد!‏ وقتی یعقوب شجاعانه به سوی عیسو گام برمی‌دارد نه یک بار بلکه هفت بار به او تعظیم می‌کند.‏ ولی قبل از آن،‏ یعقوب در راه نرم ساختن دل برادرش مهم‌ترین کار را انجام داده است.‏ او به یَهُوَه دعا کرده است تا او را از دست عیسو نجات دهد.‏ آیا یَهُوَه دعایش را اجابت می‌کند؟‏ بلی.‏ در کتاب مقدّس می‌خوانیم:‏ «عیسو دوان دوان به استقبال او آمد و او را در بر گرفته،‏ به  آغوش خود کشید،‏ و او را بوسید.‏» —‏ پیدا ۳۲:‏۱۱-‏۲۰؛‏ ۳۳:‏۱-‏۴‏.‏

۳.‏ از حکایت یعقوب و عیسو چه درسی می‌گیریم؟‏

^۳ از حکایت یعقوب و عیسو آشکار می‌شود که در راه برطرف کردن مشکلات می‌باید صادقانه هر کاری که از دستمان برمی‌آید انجام دهیم،‏ به خصوص هنگامی که صلح و آرامش جماعت به خطر می‌افتد.‏ یعقوب نه خطایی به عیسو کرده بود و نه نیازی داشت که از برادرش عذرخواهی کند.‏ این عیسو بود که حق نخست‌زادگی خود را به یک کاسه آش عدس فروخت.‏ با این حال،‏ یعقوب لازم دید که با برادرش صلح نماید.‏ (‏پیدا ۲۵:‏۳۱-‏۳۴؛‏ عبر ۱۲:‏۱۶‏)‏ روشی که یعقوب برای آشتی با برادرش انتخاب کرد نشان می‌دهد که برای ایجاد صلح با برادران باید بسیار کوشید.‏ همچنین نشان می‌دهد که خدا دعا و کوشش ما را در راه ایجاد صلح برکت می‌دهد.‏ در کتاب مقدّس نمونهٔ اشخاص بسیاری وجود دارد که می‌توانیم صلحجویی را از آن‌ها بیاموزیم.‏

والاترین نمونهٔ صلح

۴.‏ خدا چه ترتیبی داد تا بشر از گناه و مرگ نجات یابد؟‏

^۴ یَهُوَه «خدای صلح و سلامت» والاترین نمونهٔ صلح است.‏ (‏روم ۱۵:‏۳۳‏)‏ به این فکر کنید که یَهُوَه چه قدم‌هایی برداشته است تا رابطهٔ صلح‌آمیزی با او داشته باشیم!‏ از آنجایی که از نسل آدم و حوّا می‌باشیم همهٔ ما گناهکار هستیم،‏ در نتیجه «مزد گناه» یعنی مرگ را دریافت می‌کنیم.‏ (‏روم ۶:‏۲۳‏)‏ ولی یَهُوَه خدا از روی محبت فراوان یگانه پسرش را به صورت انسانی کامل فرستاد تا ما را نجات دهد.‏ عیسی نیز کاملاً از پدرش اطاعت کرد.‏ او حاضر شد که به دست دشمنان خدا کشته شود.‏ (‏یو ۱۰:‏۱۷،‏ ۱۸‏)‏ سپس یَهُوَه خدا عیسی را رستاخیز داد و او نیز بهای رهایی بشر را با خون ریخته‌شده‌اش به خدا تقدیم کرد تا فدیهٔ گناهان انسان‌های توبه‌کار شود و آن‌ها را از مرگ ابدی نجات دهد.‏ —‏ عبرانیان ۹:‏۱۴،‏ ۲۴ خوانده شود.‏

۵،‏ ۶.‏ خون ریخته‌شدهٔ عیسی چه تأثیری در روابط بین خدا و انسان دارد؟‏

^۵ فدیهٔ قربانی عیسی تا چه حد صدمات وارده بر روابط بین خدا و انسان گناهکار را برطرف می‌سازد؟‏ در اِشَعْیا ۵۳:‏۵ آمده است:‏ «تأدیب .‏ .‏ .‏ بر وی آمد» تا صلح بر ما باشد «و از زخم‌های او ما شفا» یابیم.‏ بلی،‏ «ما به واسطهٔ خون [عیسی] رهایی یافته‌ایم،‏ که این همان آمرزش گناهان است.‏» از این رو،‏ انسان‌های مطیع به جای آن که در دید خدا دشمن محسوب شوند،‏ می‌توانند از رابطهٔ صلح‌آمیز با او فایده ببرند.‏ —‏ افس ۱:‏۷‏.‏

^۶ در کتاب مقدّس آمده است:‏ «خدا رضا بدین داد که تمامی پُری در [عیسی] ساکن شود،‏» چرا که مسیح کلید اصلی در تحقق مقصود خداست.‏ حال،‏ مقصود خدا چیست؟‏ این است که «به خون [ریخته‌شدهٔ مسیح] .‏ .‏ .‏ سلامتی [یا صلح] را پدید آورد.‏» یعنی «همه چیز را .‏ .‏ .‏ خواه آنچه بر زمین و خواه آنچه در آسمان است» با خود مصالحه یا آشتی دهد.‏ مفهوم «آنچه بر آسمان» و «آنچه بر زمین» است چیست؟‏ —‏ کولُسیان ۱:‏۱۹،‏ ۲۰ از ترجمهٔ قدیم خوانده شود.‏

۷.‏ مفهوم «آنچه در آسمان» و «آنچه در زمین» است چیست؟‏

^۷ تدارک فدیه برای مسح‌شدگان که ‹پارسا شمرده شده‌اند› این امکان را به وجود آورده است تا پسران خدا باشند و میان آن‌ها و خدا «صلح برقرار» شود.‏ ‏(‏رومیان ۵:‏۱ خوانده شود.‏‏)‏ ‏«آنچه در آسمان است» به این مسح‌شدگان اشاره دارد زیرا امید آسمانی دارند و «بر زمین سلطنت» و برای خدا کهانت خواهند کرد.‏ (‏مکا ۵:‏۱۰‏)‏ از طرفی دیگر،‏ «آنچه بر زمین» است اشاره به انسان‌های توبه‌کار دارد که سرانجام به زندگی ابدی در زمین می‌رسند.‏ —‏ مز ۳۷:‏۲۹‏.‏

۸.‏ هنگام به وجود آمدن مشکلات در جماعت،‏ چگونه می‌توانیم از یَهُوَه الگو بگیریم؟‏

^۸ پولُس با ابراز قدردانی از بابت تدارک یَهُوَه  به مسح‌شدگانِ اِفِسُس چنین نوشت:‏ «خدایی که در رحمانیت دولتمند است،‏ .‏ .‏ .‏ حتی زمانی که در نافرمانیهای خود مرده بودیم،‏ ما را با مسیح زنده کرد -‏ پس،‏ از راه فیض نجات یافته‌اید.‏» (‏افس ۲:‏۴،‏ ۵‏)‏ چه امید آسمانی داشته باشیم چه امید زمینی،‏ حقیقتاً مدیون یَهُوَه خدا هستیم که به ما لطف و رحمت بی‌کران داشته است.‏ بررسی قدم‌هایی که یَهُوَه در راه صلح با بشر برداشته است ما را از دل برمی‌انگیزد تا سپاسگزار باشیم.‏ در نتیجه،‏ وقتی با وضعیتی روبرو می‌شویم که تهدیدی برای صلح جماعت است،‏ قدردانی از یَهُوَه ما را برمی‌انگیزد صلحجو باشیم.‏

یادگیری از رفتار ابراهیم و اسحاق

۹،‏ ۱۰.‏ صلح‌طلبی ابراهیم چگونه ثابت شد؟‏

^۹ در کتاب مقدّس در رابطه با ابراهیم پَطرِیارْخ آمده است:‏ «‹ابراهیم به خدا ایمان آورد و این برای او پارسایی شمرده شد،‏› و او دوست خدا خوانده شد.‏» (‏یعقو ۲:‏۲۳‏)‏ ایمان ابراهیم در رفتار صلحجویانه‌اش نمایان شد.‏ برای مثال،‏ با افزایش گلّهٔ ابراهیم بین چوپانان او و چوپانان برادر زاده‌اش لوط تنش رخ داد.‏ (‏پیدا ۱۲:‏۵؛‏ ۱۳:‏۷‏)‏ راه حل این بود که ابراهیم و لوط از هم جدا شوند.‏ حال،‏ ابراهیم در این وضعیت حساس چگونه رفتار کرد؟‏ ابراهیم حقیقتاً صلحجو بود چون می‌توانست با استفاده از سن‌وسال و موقعیتش نزد خدا،‏ برای برادر زاده‌اش لوط تعیین و تکلیف کند.‏

^۱۰ در عوض،‏ ابراهیم به لوط گفت:‏ «زنهار در میان من و تو،‏ و در میان شبانان من و شبانان تو نزاعی نباشد،‏ زیرا که ما برادریم.‏» ابراهیم در ادامه گفت:‏ «مگر تمام زمین پیش روی تو نیست؟‏ ملتمس این که از من جدا شوی.‏ اگر به جانب چپ روی،‏ من به سوی راست خواهم رفت و اگر به طرف راست روی،‏ من به جانب چپ خواهم رفت.‏» با این که لوط حاصلخیزترین زمین را برگزید ابراهیم از او دلخور و ناراحت نشد.‏ (‏پیدا ۱۳:‏۸-‏۱۱‏)‏ بعدها هنگامی که لوط اسیر مهاجمان شد،‏ ابراهیم در نجات برادرزاده‌اش کوتاهی نکرد.‏ —‏ پیدا ۱۴:‏۱۴-‏۱۶‏.‏

۱۱.‏ ابراهیم چگونه با همسایگان فلسطی خود رفتاری صلحجویانه داشت؟‏

^۱۱ همچنین به یاد آورید که ابراهیم با همسایگان فلسطی خود در زمین کنعان همواره رفتاری صلحجویانه داشت.‏ فلسطی‌ها چاه آبی که خادمان ابراهیم در بئرشِبَع کنده بودند ‹بزور گرفتند.‏› ابراهیم قبل از آن برای نجات برادرزادهٔ اسیرش به جنگ چهار پادشاه رفته بود!‏ حال او با زورگوییِ فلسطی‌ها چه برخوردی کرد؟‏ ابراهیم به جای آن که برای تصرّف چاه خود بجنگد ترجیح داد سکوت کند.‏ بعدها،‏ پادشاه فلسطی‌ها به دیدار ابراهیم آمد و با او عهد و پیمان صلح بست.‏ فقط پس از آن که پادشاه از ابراهیم خواست قسم خورَد تا با نسلش مهربان باشد،‏ ابراهیم موضوع چاه را مطرح کرد.‏ پادشاه که از این خبر متعجب شده بود،‏ چاه را به او برگرداند.‏ ابراهیم نیز صلحجویانه در آن سرزمین سکونت کرد.‏ —‏ پیدا ۲۱:‏۲۲-‏۳۱،‏ ۳۴‏.‏

۱۲،‏ ۱۳.‏ الف)‏ اسحاق چگونه از پدرش الگو گرفت؟‏ ب)‏ یَهُوَه چگونه رفتار صلحجویانهٔ اسحاق را برکت داد؟‏

^۱۲ اسحاق پسر ابراهیم نیز همچون پدرش صلح‌طلب بود.‏ این موضوع در رفتارش با فلسطی‌ها نمایان شد.‏ اسحاق خانواده و همراهانش را به دلیل قحطی از بِئَرلَحَی‌رُئی که در منطقه‌ای خشک در جنوب بود به سمت شمال،‏ منطقه‌ای حاصلخیز در نزدیکی جِرار فلسطی برد.‏ در آنجا یَهُوَه اسحاق را برکت داد و محصولات و گله‌هایش بسیار افزایش یافت.‏ از این رو،‏ فلسطی‌ها شروع به حسادت کردند.‏ آن‌ها برای آن که نگذارند اموال اسحاق مانند اموال پدرش ابراهیم افزایش یابد،‏ چاه‌هایی را که خادمان ابراهیم در آن منطقه کنده بودند بستند.‏ سرانجام،‏ پادشاه فلسطی‌ها به اسحاق گفت:‏ «از نزد ما برو.‏» اسحاق صلحجو نیز اطاعت کرد.‏ —‏ پیدا ۲۴:‏۶۲؛‏ ۲۶:‏۱،‏ ۱۲-‏۱۷‏.‏

 ^۱۳ بعد از آن که اسحاق و خانواده‌اش به مکانی دورتر رفتند،‏ چوپانانش چاه دیگری کندند.‏ اما چوپانان فلسطی ادعا کردند که آب آن چاه به ایشان تعلّق دارد.‏ اسحاق نیز همچون پدرش ابراهیم بر سر چاه جنگ نکرد،‏ بلکه خادمانش چاه دیگری کندند.‏ بار دیگر فلسطی‌ها ادعا کردند که آن چاه نیز متعلّق به ایشان است.‏ اسحاق اردوگاه بزرگ خود را باری دیگر برای حفظ صلح و آرامش به جایی دیگر انتقال داد.‏ خادمان او در آنجا چاه دیگری کندند و اسحاق آن را رحوبوت نامید.‏ سرانجام،‏ اسحاق به سمت بئرشِبَع به مکانی حاصلخیزتر نقل مکان کرد و یَهُوَه در آنجا او را برکت داد و به او گفت:‏ «ترسان مباش زیرا که من با تو هستم،‏ و تو را برکت می‌دهم،‏ و ذریّت تو را به خاطر بندهٔ خود،‏ ابراهیم،‏ فراوان خواهم ساخت.‏» —‏ پیدا ۲۶:‏۱۷-‏۲۵‏.‏

۱۴.‏ وقتی که پادشاه فلسطی برای پیمان صلح آمد،‏ اسحاق چگونه ثابت کرد مردی صلح‌طلب است؟‏

^۱۴ این موضوع را حتی پادشاه فلسطی که با سپه‌سالارش برای پیمان صلح نزد اسحاق آمده بود تأکید کرد،‏ چرا که گفت:‏ «به تحقیق فهمیده‌ایم که خداوند با توست.‏» اسحاق به حتم توانایی داشت برای حق مالکیتِ چاه‌های خود با او بجنگد.‏ با این حال،‏ برای حفظ صلح نه یک بار بلکه چندین بار ترجیح داده بود نقل مکان کند.‏ اسحاق در آن دیدار نیز رفتاری صلحجویانه پیشه کرد چرا که «برای [دیدارکنندگانش] ضیافتی برپا نمود،‏ و خوردند و آشامیدند.‏ بامدادان برخاسته،‏ با یکدیگر قسم خوردند،‏ و .‏ .‏ .‏ از نزد وی به سلامتی [یعنی در صلح و آرامش] رفتند.‏» —‏ پیدا ۲۶:‏۲۶-‏۳۱‏.‏

یادگیری از یوسف پسر عزیز یعقوب

۱۵.‏ چرا برادران یوسف نمی‌توانستند دوستانه با او صحبت کنند؟‏

^۱۵ یعقوب پسر اسحاق نیز ‹مردی آرام› بود.‏ (‏پیدا ۲۵:‏۲۷‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ همان گونه که در شروع مقاله بررسی شد،‏ یعقوب کوشید تا با برادرش عیسو صلح کند.‏ مطمئناً یعقوب از پدرش سرمشق گرفته بود.‏ در مورد پسران یعقوب چه می‌توان گفت؟‏ یعقوب از ۱۲ پسرش یوسف را بیشتر از همه دوست می‌داشت.‏ یوسف هم مطیع و مورد اعتماد یعقوب بود و به او احترام می‌گذاشت.‏ (‏پیدا ۳۷:‏۲،‏ ۱۴‏)‏ به همین دلیل،‏ برداران بزرگِ یوسف به او حسادت می‌کردند و نمی‌توانستند با او دوستانه سخن گویند.‏ سرانجام،‏ آن‌ها یوسف را با سنگدلی به بردگی فروختند و با فریب به پدرشان وانمود کردند که یوسف را حیوانی وحشی کشته است.‏ —‏ پیدا ۳۷:‏۴،‏ ۲۸،‏ ۳۱-‏۳۳‏.‏

۱۶،‏ ۱۷.‏ یوسف چگونه با برادرانش رفتاری صلحجویانه داشت؟‏

^۱۶ یوسف به حمایت یَهُوَه سرانجام وزیر ارشد مصر یعنی دوّمین شخص مهم بعد از فرعون گشت.‏ وقتی برادران یوسف به سبب قحطی شدید به مصر روی آوردند،‏ یوسف را در لباس رسمی مأمور مصر نشناختند.‏ (‏پیدا ۴۲:‏۵-‏۷‏)‏ یوسف به راحتی می‌توانست انتقام سنگدلی‌ای که در حق او و پدرش انجام داده بودند از ایشان بگیرد!‏ ولی او به جای انتقام کوشید با آن‌ها صلح را برقرار سازد.‏ وقتی توبهٔ آن‌ها به یوسف روشن شد،‏ او خود را شناساند و گفت:‏ «رنجیده مشوید،‏ و متغیّر نگردید که مرا بدینجا فروختید،‏ زیرا خدا مرا پیش روی شما فرستاد تا (‏نفوس را)‏ زنده نگاه دارد.‏» سپس همهٔ برادران خود را بوسیده،‏ بر ایشان بگریست.‏ —‏ پیدا ۴۵:‏۱،‏ ۵،‏ ۱۵‏.‏

^۱۷ برادران یوسف بعد از مرگ پدرشان یعقوب فکر کردند که ممکن است یوسف از آن‌ها انتقام گیرد.‏ وقتی آن‌ها احساس خود را به او ابراز کردند «یوسف بگریست» و گفت:‏ «ترسان مباشید.‏ من،‏ شما را و اطفال شما را می‌پرورانم.‏» سپس یوسفِ صلح‌دوست «ایشان را تسلّی داد و سخنان دل‌آویز بدیشان گفت.‏» —‏ پیدا ۵۰:‏۱۵-‏۲۱‏.‏

 برای تعلیم ما نوشته شد

۱۸،‏ ۱۹.‏ الف)‏ از نمونه‌های اشخاصی که در این مقاله بررسی شد چه آموختید؟‏ ب)‏ در مقالهٔ بعد چه موضوعی بررسی می‌شود؟‏

^۱۸ پولُس نوشت:‏ «آنچه در گذشته نوشته شده است،‏ برای تعلیم ما بوده تا با پایداری و آن دلگرمی که کتب مقدّس می‌بخشد،‏ امید داشته باشیم.‏» (‏روم ۱۵:‏۴‏)‏ حال،‏ از بررسی نمونهٔ والای یَهُوَه و گزارشات کتاب مقدّس در مورد ابراهیم،‏ اسحاق،‏ یعقوب و یوسف چه فایده‌ای بردیم؟‏

^۱۹ مطمئناً بررسی کارهایی که یَهُوَه انجام داده است تا انسان گناهکار بتواند دوباره با او رابطه‌ای صلح‌آمیز داشته باشد ما را برمی‌انگیزد در راه صلح با دیگران تمام کوشش خود را بکنیم!‏ همچنین نمونهٔ ابراهیم،‏ اسحاق،‏ یعقوب و یوسف نشان می‌دهد که والدین می‌توانند تأثیر خوبی بر فرزندانشان بگذارند.‏ به علاوه،‏ این گزارشات نشان می‌دهد که یَهُوَه کوشش انسان‌های صلحجو را برکت می‌دهد.‏ به همین دلیل،‏ پولُس یَهُوَه را «خدای صلح و سلامت» می‌نامد!‏ ‏(‏رومیان ۱۵:‏۳۳؛‏ ۱۶:‏۲۰ خوانده شود.‏‏)‏ در مقالهٔ بعد بررسی می‌کنیم که چرا پولُس بر لازمهٔ صلح‌طلبی تأکید کرد و چگونه می‌توان صلحجو بود.‏

از بررسی این مقاله چه آموختید؟‏

‏• یعقوب برای ملاقات با برادرش به چه روشی صلح را جویا شد؟‏

‏• آنچه یَهُوَه برای ایجاد صلح با بشر کرده است چه تأثیری در شما گذاشته است؟‏

‏• از صلحجویی ابراهیم،‏ اسحاق،‏ یعقوب و یوسف چه آموختید؟‏

‏[سؤالات مقالهٔ مطالعه‌ای]‏

‏[تصاویر در صفحهٔ ۲۳]‏

مهم‌ترین قدمی که یعقوب در راه صلح با برادرش برداشت کدام بود؟‏