Jehova—“Nyasach Kuwe”
Jehova—“Nyasach Kuwe”
“Nyasach kuwe obed kodu duto.”—RUMI 15:33.
1, 2. En chal mane matek miwuoyoe e Chakruok sula 32 kod 33, to ang’o ma ne otimore bang’e?
PAR ane ni owete ariyo chiegni romo. Romono ne dhi timore kama chiegni gi Penuel, machiegni gi hoho mar Jabbok yo wuok chieng’ mar aora Jordan. Esau osewinjo ni Jakobo owadgi ma ne gin-go rude, duogo pacho. Kata obedo ni higini 20 osekalo nyaka ne Esau us ne owadgi ratirone mar bedo kayo, Jakobo podi oluor ni po nono owadgi nigi sadha manyalo miyo odwar nege. Esau kaachiel gi ji 400, wuotho ka gichomo ir Jakobo. Koparo ni ne onyalo yudo chandruok, Jakobo oro ne Esau mich mogundho madirom jamni mokalo 550. Kinde duto ma ne oter kweth ka kweth mag jamnigo, jotich Jakobo ne wacho ne Esau ni mago ne mich moa kuom owadgi.
2 Gikone, sa romo nochopo! Sama Jakobo wuotho gi chir kochomo Esau, Jakobo kulore piny—ok dichiel, to nyadibiriyo. Mano noyudo ka Jakobo osekawo okang’ maduong’ moloyo mar hoyo chuny owadgi. Jakobo nosewuoyo gi Jehova e lamo mondo orese e lwet Esau. Be Jehova nodwoko lamone? Ee. Muma wachonwa ni: “Esau noringo romone, nokwake, mogore e ng’ute, kendo nonyodhe.”—Chak. 32:11-20; 33:1-4.
3. Sigand Jakobo kod Esau puonjowa ang’o?
3 Sigand Jakobo kod Esau nyiso ni onego wabed gi kinda mar timo gik madwarore e duoko kuwe kapo ni nitie ywaruok manyalo ketho kuwe mar kanyakla mar Jokristo. Jakobo ne dwaro kuwe e kinde gi Esau, to ok ni Jakobo ne oketho ne owadgi ma ne miyo dwarore okwa ng’wono. Ooyo, Esau ema noyudo osechayo ratiro mare mar kayo, mi ousogo ne Jakobo kuom chiemo. (Chak. 25:31-34; Hib. 12:16) Kata kamano, yo ma Jakobo ne odhigo ir Esau nyiso okang’ monego waikore chopoe, mondo mi warit kuwe e kindwa gi owetewa ma Jokristo. Mano bende nyiso ni Nyasaye madier gwedho kinda mar lamowa sama wadwaro kuwe. Muma oting’o ranyisi mamoko mogwaro manyalo puonjowa bedo jolos kuwe.
Jaketnwa Ranyisi Maber Moloyo
4. Nyasaye nochiwo ang’o mondo owar oganda dhano kuom kum mar richo kod tho?
4 Jaketnwa ranyisi maber moloyo kuom wach loso kuwe, en Jehova “Nyasach kuwe.” (Rumi 15:33) Par ane gik ma Jehova notimo mondo omi wabed gi kuwe e kindwa kode. Kaka koth Adam kod Hawa, wawinjore yudo “misach richo.” (Rumi 6:23) Kata kamano, kuom herane maduong’, Jehova noloso chenro mar warowa kane ooro Wuode mohero, a e polo mondo onyuole e piny kaka dhano makare chuth. Kendo Wuowi notimo kamano gi chuny mohero. Ne oweyo mondo wasik Nyasaye onege. (Joh. 10:17, 18) Nyasaye madier ne ochiero Wuode mohero, mi bang’e Wuowi nochiwo ne Wuoro nengo mar rembe ma ne ochwer, ma ne dhi bedo rawar mar reso joricho moloko chunygi kuom kum mar tho manyaka chieng’.—Som Jo Hibrania 9:14, 24.
5, 6. Ere kaka remb Yesu ma ne ochuer konyo kuom wach winjruok ma ne okethore e kind Nyasaye kod dhano ma joricho?
5 Misango mar rawar ma Wuod Nyasaye nochiwo, konyo nade kuom wach winjruok ma ne okethore e kind Nyasaye kod dhano ma joricho? Isaiah 53:5 wacho ni: “Nochwade mondo wan wayud kuwe; kendo kuom riemo mage e mochangowa.” Kar mondo ginenre ka wasik Nyasaye, dhano mawinje koro nyalo bedo gi kuwe e kindgi gi Nyasaye. “Kuom en [Yesu] wan gi warruok kuom rembe, ma en weyo kethowa.”—Efe. 1:7.
6 Muma wacho niya: “Ne long’o ni Nyasaye yiero mondo kite owuon odag e i Kristo.” Mano en nikech Kristo nigi migawo maduong’ ahinya e chopo dwach Nyasaye. To dwarono mar Jehova en mane? En ni ‘mondo kuom remb Yesu Kristo olos winjruok e kinde en owuon kod gik moko duto.’ Kuom mano, “gik moko duto” ma Nyasaye losogo kuwe kode gin gik ‘manie polo’ koda ‘manie piny.’ Gigo gin ang’o?—Som Jo Kolosai 1:19, 20.
7. ‘Gik manie polo’ kod ‘gik manie piny’ ma Nyasaye losogo winjruok ochung’ne ang’o?
7 Mich mar rawar miyo Jokristo mowal ma ‘oseket kare’ kaka yawuot Nyasaye, ‘bedo gi kuwe kod Nyasaye.’ (Som Jo Rumi 5:1.) Iluongo jogo ni ‘gik manie polo’ nikech gin gi geno mar dhi e polo kendo “ginibed gi loch e piny” ka gitiyo kaka jodolo ne Nyasaye. (Fwe. 5:10) Mopogore kodgi, ‘gik manie piny’ to ochung’ne dhano moloko chunygi, ma gikone biro yudo ngima manyaka chieng’ e piny.—Zab. 37:29.
8. Paro matut kuom gima Jehova notimo mondo mi dhano obed gi kuwe kode, onego omi itim nade?
8 Konyiso erokamano maduong’ kuom chiwo ma Jehova omiyowa, Paulo nondiko ne Jokristo mowal e Efeso kama: “Nyasaye mogundho gi kech, . . . nomiyowa doko mangima kaachiel e Kristo, kata ka ne wabedo jo motho nikech kethowa. Oresou kuom ng’wono.” (Efe. 2:4, 5) Kata bed ni wan gi geno mar dhi e polo kata mar dak e piny, onego wang’e ni wan jogop Nyasaye ahinya, nikech kechne koda ng’wonone maok wawinjore yudo. Chunywa pong’ gi erokamano sama wanono okang’ ma Jehova notimogo gik moko mondo omi dhano obed gi kuwe kode. Sama nitie ywaruok manyalo ketho kuwe mar kanyakla, donge paro matut kuom ranyisi mar Nyasaye onego omi wabed jolos kuwe?
Puonjruok Kuom Yore mag Ibrahim kod Isaka
9, 10. Ere kaka Ibrahim ne onyiso ni ne en jalos kuwe kuom kaka notimo ne Lut kane ywaruok nie kind jokwadhgi?
9 Kowuoyo kuom Ibrahim jaduong’ machon, Muma wacho niya: “‘Ibrahim noyie Nyasaye, kendo yiene nokwanne ka wach makare;’ kendo noluonge ni, ‘osiep Nyasaye.’” (Jak. 2:23) Yie mar Ibrahim ne onenore kuom yorene manyiso ni nohero kuwe. Kuom ranyisi, kane kweth koda jamni mag Ibrahim omedore, ywaruok nochako bedoe e kind jokwadhe kod jokwadh Lut wuod owadgi. (Chak. 12:5; 13:7) Gima ne dhi konyo ne en ni Ibrahim kod Lut ne nyaka dhi dag mopogore. Ere kaka Ibrahim ne dhi timo kuom wachni? Kar tiyo gi hike kata migawone e nyim Nyasaye mondo ochik Lut, Ibrahim ne onyiso ni ne en jalos kuwe madier.
10 Ibrahim nowacho ne Lot ni: “Asayi, kik larruok obedi kindwa kodi, kata kind jokwadha gi jokwadhi; niwira wan owete.” Ibrahim nodhi nyime kama: “Piny duto ok ni nyimi koso? in pogri, asayi, ia kuoma: ka in ikaw ma bat koracham, eka an nadhi yo korachwich: ka in ikaw ma bat korachwich, eka anadhi yo koracham.” Lut noyiero kama lowo ne berie moloyo, to Ibrahim ok ne ong’ur kode. (Chak. 13:8-11) Bang’e ka jolweny ma wasigu nomako Lut, Ibrahim ne odhi reso wuod owadgino.—Chak. 14:14-16.
11. Ere kaka Ibrahim nomanyo kuwe gi Jo-Filisti ma ne odak e alworagi?
11 Par ane bende kaka Ibrahim ne omanyo kuwe gi Jo-Filisti ma ne odak e alworagi e piny Kanaan. Jotij Ibrahim nokunyo soko mar pi e Bir-shiba, to Jo-Filisti “nosemayogi gi teko.” Ibrahim jal ma ne oyudo osekedo moreso Lut kuom loyo ruodhi ang’wen mane oyudo omako wuod owadgino, ne dhi kawo okang’ mane? Kar kedo gi teko mondo oyud sokono, Ibrahim noyiero mar ling’ aling’a kuom wachno. Bang’ kinde, ruodh Jo-Filisti nolimo Ibrahim mondo gilos singruok mar kuwe. Mana bang’ kane osemiyo Ibrahim okuong’ore ni nobed mang’won gi koth ruodh Jo-Filisti, eka Ibrahim nowuoyo kuom wach soko ma jogo nomayogi. Ruodhno ne obwok winjo wachno, mi ne odwoko ne Ibrahim sokono. Kendo Ibrahim ne odhi nyime dak gi kuwe kaka wendo ma jadak e pinyno.—Chak. 21:22-31, 34.
12, 13. (a) Ere kaka Isaka noluwo ranyisi mar wuon mare? (b) Ere kaka Jehova nogwedho yore Isaka mag manyo kuwe?
12 Isaka wuod Ibrahim noluwo yore wuon-gi mag manyo kuwe. Mani en gima nyalo nenore kuom kaka Isaka notimo ne Jo-Filisti. Nimar kech ne nie piny, Isaka nodaro joode wuok Bir-Iahai-roi e piny Milambo, mi odhi nyaka e piny Jo-Filisti kama iluongo ni Gerar, ma lope ne omewo moloyo. Jehova nogwedho Isaka kuno gi cham mang’eny koda jamni. Jo-Filisti nochako bedo gi nyiego kode. Nikech ne ok gidwar ni Isaka obed gi mwandu kaka wuon mare ne nigo, Jo-Filisti nodino sokini ma jotich Ibrahim nosekunyo e gweng’no. Gikone, ruodh Jo-Filisti nowacho ne Isaka ni, “a kuomwa.” Isaka jal ma nohero kuwe, notimo kamano.—Chak. 24:62; 26:1, 12-17.
13 Bang’ ka Isaka nosedhi mabor, jokwadhe nokunyo soko machielo. Jokwath ma Jo-Filisti nowacho ni pigno ne margi. Mana kaka Ibrahim wuon mare, Isaka ne ok okedo nikech soko mar pi. Kar mano, Isaka nochiko jotichne mondo okuny soko moro kendo. Jo-Filisti kendo nochako wacho ni mano ne margi bende. Mondo kuwe obedie, Isaka nochako odaro duto ma ne en-go modhi kuma chielo kendo. Kuro, jotichne nokunyo soko ma Isaka nomiyo nying’ ni Rehoboth. Bang’ kinde, ne odar modhi e gweng’ mar Bir-shiba, kama Jehova ne ogwedhe kendo wachone niya: “Kik iluor, niwira an kodi kendo nagwedhi, kendo named kothi nikech jatichna Ibrahim.”—Chak. 26:17-25.
14. Ere kaka Isaka nonyiso owuon ni en jalos kuwe kane ruodh Jo-Filisti obiro mondo otim kode singruok mar kuwe?
14 Kuom adier, Isaka ne nigi nyalo mar kedo ne ratiro ma ne en-go mar tiyo gi sokini duto ma jotichne ne okunyo. Bende wayudo ni ruodh Jo-Filisti gi joge nobiro lime ka gidwaro ni otim kodgi singruok mar kuwe, ka giwachone ni: “Ne waneno ratiro kaka Jehova ne ni kodi.” To ema podi Isaka noyiero mar dar nyadi mokalo achiel kar kedo kodgi, mana nikech nodwaro kuwe. Gie kindeno bende Isaka nonyiso ni en jalos kuwe. Ndiko wacho kama: ‘Nolosonigi mor mar chiemo mi ne gichiemo kendo ne gimetho. Kendo ne gia malo gokinyi maber, ma ne gikuong’ore ng’ato gi ng’ato: kendo Isaka nogonyogi gidhi gi kuwe.’—Chak. 26:26-31.
Yudo Puonj Kuom Wuowi ma Jakobo Nohero Moloyo
15. Ang’o momiyo omine Josef ne ok wuo kode e yor kuwe?
15 Jakobo wuod Isaka nodongo ka “en ng’a mamos.” (Chak. 25:27) Mana kaka osenyis motelo, Jakobo ne dwaro loso kuwe gi Esau owadgi. Onge kiawa ni Jakobo ne opuonjore hero kuwe kuom ranyisi mar Isaka wuon mare. To nade yawuot Jakobo? Kuom yawuote 12, Josef ema Jakobo nohero moloyo. Josef ne en wuowi ma nigi luor, mawinjo wuon mare, kendo dewo ahinya dwaro mag wuon-gi. (Chak. 37:2, 14) Kata kamano, omine Josef madongo nobedo gi nyiego kode kendo ne ok giwuo kode e yor kuwe. Ne gitimo tim malit mar uso Josef e twech kendo wuondo wuon-gi mondo ogal ni ondiek ne ochamo Josef.—Chak. 37:4, 28, 31-33.
16, 17. Ere kaka Josef nonyiso ominene ni ne ohero kuwe?
16 Jehova ne nikod Josef. Bang’ kinde, Josef nobedo jatelo e piny Misri—ne en jal mar ariyo kuom duong’ e tok Farao. Kane kech maduong’ okelo omine Josef e piny Misri, ne ok gifwenye dibed ni nikech norwakore gi lep Jo-Misri. (Chak. 42:5-7) Mano kaka ne nyalo bedo mayot mondo Josef ochul kuor kuom tim malit ma ominene ne osetimone, kendo ne wuon-gi! Kata kamano, kar chulo kuor, Josef notemo loso kuwe kodgi. Kane onenore maler ni koro owete ne oseloko chunygi, ne ofwenyorenegi kowacho kama: “Kik chunyu bed malit, kata mirima kik bed e wang’u, nikech nung’iewoa ku: nikech Nyasaye e ma nokowa nyimu mondo awar ngima mar ji.” Kae to ne onyodho owetene duto, koywak kuomgi.—Chak. 45:1, 5, 15.
17 Bang’ tho Jakobo wuon-gi, omine Josef ne paro ni Josef ne nyalo dwaro chulonegi kuor. Sama ne ginyiso Josef luoro ma ne gin-go, “noyuak” kendo dwokogi niya: “Kik uluor: anapidhu, gi nyithindu.” Josef jal ma ne ohero kuwe, ‘nohoyo chunygi, mowuoyo kodgi gi hoch.’—Chak. 50:15-21.
‘Nondiki Mondo Wapuonjrego’
18, 19. (a) Ere kaka nono ranyisi mag jolos kuwe mowuo kuomgi e sulani osekonyi? (b) En wach mane mwabiro nono e sula maluwo?
18 Paulo nondiko niya: “Weche duto, ma nondik chon, nondikgi mondo wapuonjrego, mondo kuom kinda, kendo kuom hoch mar ndikogo wabedie gi geno.” (Rumi 15:4) Kaachiel gi ranyisi maber moloyo ma Jehova ketonwa, be nono ranyisi manie Ndiko kaka mar Ibrahim, Isaka, Jakobo, koda Josef osekonyowa?
19 Donge paro matut kuom gik ma Jehova osetimo mondo mi olos winjruok ma ne okethore e kinde gi dhano ma joricho, miyo wabende wabedo gi chuny mar dwaro kuwe gi jomoko? Ranyisi mar Ibrahim, Isaka, Jakobo, kod Josef nyiso ni jonyuol nyalo keto ranyisi maber ne nyithindgi kendo puonjogi hero kuwe. E wi mano, ranyisigo bende nyiso ni Jehova gwedho kinda mar jogo matemo loso kuwe. Omiyo ok kawwa gi wuoro ni Paulo luongo Jehova ni “Nyasach kuwe”! (Som Jo Rumi 15:33; 16:20.) Sula maluwo biro nono gimomiyo Paulo nojiwo ahinya ni mondo wadwar kuwe koda kaka wanyalo bedo jolos kuwe.
Ang’o Misepuonjori?
• Jakobo nomanyo kuwe e yo mane kane ochiegni romo gi Esau?
• Ng’eyo gima Jehova notimo mondo mi olos kuwe obedie e kinde gi dhano, mano miyi puonj mane?
• Gin puonj mage miseyudo kuom ranyisi mar Ibrahim, Isaka, Jakobo, kod Josef?
[Penjo mag Puonjruok]
[Picha manie ite 23]
En okang’ mane maduong’ moloyo ma Jakobo nokawo kotemo loso kuwe e kinde gi Esau?
