Eaha to roto?

Tapura tumu parau

O Iehova “te Atua hau”

O Iehova “te Atua hau”

O Iehova “te Atua hau”

“Ei ia outou atoa na te Atua hau.”—ROMA 15:33.

1, 2. Te faataa ra te Genese pene 32 e 33 i teihea tupuraa? Eaha te faahopearaa?

 AITA tatou i atea roa ia Peniela, i pihai iho i te peho o Iaboka i te tahi aˈe pae o Ioridana. Fatata roa Esau raua Iakoba i te farerei. E piti ahuru matahiti i teie nei to Esau hooraa i to ˈna tiaraa matahiapo ia Iakoba no te tahi maa. A faaroo ai oia e te hoˈi maira to ˈna teina, haere atura oia e farerei ia ˈna apitihia e 400 taata. Riaria aˈera Iakoba a faaroo ai oia i te reira. No ˈna, te riri noa ra to ˈna tuaane e te hinaaro ra oia e haapohe ia ˈna. Te tahi i muri iho i te tahi, afai atura oia i te mau ô maoti ta ˈna mau tavini tei parau ia Esau e no ǒ mai te reira ia Iakoba. E 550 tiahapa animara ïa ta ˈna i hopoi atu.

2 Ua rave ê na Iakoba i te tahi mea faufaa roa: ua pure oia ia Iehova ia paruru ia ˈna. Farerei aˈera raua! Ma te haehaa, haere atura Iakoba i mua ia Esau e piˈo atura oia e hitu taime i raro i te repo. Ua pahono anei Iehova i ta ˈna pure? E, te na ô ra hoi te Bibilia: “Ua horo maira Esau e farerei ia ˈna, tauahi maira ia ˈna, i nia i tana aˈî, e ua hôˈi maira ia ˈna.”—Gen. 32:11-20; 33:1-4.

3. Eaha te haapii mai i te tupuraa o Esau raua Iakoba?

3 Ua rave Iakoba i te mau tutavaraa rahi no te faatupu i te hau noa ˈtu e e ere o ˈna tei hape. Na Esau hoi i tâuˈa ore e i hoo i to ˈna tiaraa matahiapo. (Gen. 25:31-34; Heb. 12:16) Te faaite maira teie tupuraa e e titauhia te mau tutavaraa rahi no te faaafaro i te mau fifi ia vai noa te hau i roto i te amuiraa. Te faaite atoa maira e ia pure tatou ia Iehova, e haamaitai iho â oia i ta tatou mau tutavaraa. E rave rahi atu â hiˈoraa i roto i te Bibilia te faaite ra e nafea ia faatupu i te hau e o vetahi ê. Ta tatou ïa e hiˈopoa mai.

Te hiˈoraa maitai roa ˈˈe ia pee

4. Eaha ta te Atua i rave no te faaora i te taata i te hara e te pohe?

4 O Iehova te hiˈoraa maitai roa ˈˈe no te faatupu i te hau, o ˈna hoi “te Atua hau.” (Roma 15:33) A hiˈo na i ta ˈna i rave ia maitai to tatou mau taairaa e o ˈna. Ei huaai a Adamu raua Eva, e taata hara tatou e e au ia tatou te pohe. (Roma 6:23) No to ˈna râ here rahi ia tatou, ua tono oia i ta ˈna Tamaiti i te fenua nei no te faaora ia tatou. E ma te aau tae, ua farii Iesu i te hinaaro o to ˈna Metua ma te pohe ei tusia. (Ioa. 10:17, 18) Ua faatia-faahou-hia oia e Iehova. E i te raˈi, ua faaite atura i te faufaaraa o to ˈna tusia ia Iehova ia ora mai te taata hara tatarahapa i te pohe mure ore.—A taio i te Hebera 9:14, 24.

5, 6. Mea nafea te tusia o Iesu i tauturu ai i te taata ia riro ei hoa o te Atua?

5 Ei taata hara, ua riro tatou ei enemi no te Atua. E nafea te tusia o Iesu e tauturu mai ai i te taata? Te na ô ra te Isaia 53:5: “Te aˈo i hauhia ˈi to tatou, tei nia ïa ia ˈna, e no to ˈna paruparu [aore ra pepe] e ora ˈi tatou.” Maoti te tusia o Iesu, e riro te taata haapao maitai ei hoa o te Atua. Te na ô atoa ra te Bibilia: “[Maoti Iesu] i noaa ˈi te ora ia tatou i to ˈna ra toto, i te hara i faaorehia nei.”—Eph. 1:7.

6 Ia au i te Bibilia, ua faaohipa te Atua ia Iesu no te faatupu i ta ˈna opuaraa. Eaha ta Iehova opuaraa? O te ‘faafaiteraa ïa i te mau mea atoa ra ia ˈna iho, i te hau i noaa i te toto’ o Iesu Mesia. Te mau mea ta te Atua e faafaite, aore ra e faariro ei hoa no ˈna, o “to te raˈi” ïa mau mea e “to te fenua nei.” Eaha ïa?—Kol. 1:19, 20.

7. Eaha “to te raˈi” mau mea e “to te fenua nei”?

7 Maoti to Iesu tusia i ‘tiahia ˈi te mau Kerisetiano faatavaihia ei tamarii a te Atua e i hau ai ratou e te Atua.’ (A taio i te Roma 5:1.) O ratou “to te raˈi” mau mea no te mea e tiaturiraa e ora i te raˈi to ratou e “e riro ia [r]atou te hau i teie nei ao.” (Apo. 5:10) Area “to te fenua nei” mau mea, o te mau taata tatarahapa ïa te ora e a muri noa ˈtu i nia i te fenua.—Sal. 37:29.

8. E nafea te hiˈoraa o Iehova e tauturu ai ia oe ia tupu te fifi i roto i te amuiraa?

8 Te faaite ra ta Paulo mau parau i te mau Kerisetiano faatavaihia i Ephesia i to ˈna mauruuru rahi no te hoo. Ua na ô oia e e Atua “aroha rahi” Iehova e a “pohe noa ˈi â tatou i te hara ra, faaora aˈenei ia tatou ma te Mesia.” I ora hoi tatou i “te aroha mau” o te Atua. (Eph. 2:4, 5) Te mauruuru rahi nei tatou paatoa, tei tiaturi ra e ora i te raˈi aore ra i nia i te fenua, i te aroha e te hamani maitai rahi o Iehova. E mauruuru iho â tatou i ta Iehova i rave no te faatupu i te hau e o tatou. Ia tupu te fifi i roto i te amuiraa, e haamanaˈo anaˈe i to Iehova hiˈoraa e e imi anaˈe i te hau e tia ˈi.

Ta te hiˈoraa o Aberahama e Isaaka e haapii maira

9, 10. Mea nafea Aberahama i te faaiteraa i to ˈna hinaaro ia vai hau noa e vetahi atu?

9 Te parau ra te Bibilia no Aberahama: “Ua faaroo Aberahama i te Atua, e i haapaohia ˈtura ei parau-tia na ˈna: e i parauhia mai hoi oia e, e Taua no te Atua.” (Iak. 2:23) Mea hau Aberahama i roto i ta ˈna mau haaraa. E haapapuraa ïa o to ˈna faaroo ia Iehova. Ei hiˈoraa, ua tupu te umeumeraa i rotopu i to ˈna mau tiai mamoe e to Lota. (Gen. 12:5; 13:7) Faaoti aˈera raua e faataa ê. Ua aha Aberahama? Ia vai noa te hau, aita oia i faahiti i to ˈna matahiti rahi e to ˈna taairaa taa ê e te Atua. Ua vaiiho râ oia ia Lota ia maiti na mua i to ˈna tuhaa fenua.

10 Ua parau Aberahama ia Lota: “Teie ta ˈu parau ia oe, eiaha roa ta tâua ei mârôraa, e ta to ˈu nei mau taata tiai puaa, e te mau taata tiai puaa no oe ra; hoê hoi o tâua fetii.” Ua na ô â oia: “E ere anei te vai noa iho na te fenua atoa i mua ia oe? A faataa ˈtu na oe; e hinaaro oe i te pae aui, e tia ia ˈu ia haere i te pae atau; e ia hinaaro oe i te pae atau ra, e tia ia ˈu ia haere i te pae aui.” Aita Aberahama i inoino a maiti ai Lota i te tuhaa fenua ruperupe aˈe. (Gen. 13:8-11) Te haapapuraa? A tapeahia ˈi Lota e te mau enemi, oioi Aberahama i te haere e faaora ia ˈna.—Gen. 14:14-16.

11. Mea nafea Aberahama i te imiraa i te hau e te mau Philiseti?

11 A hiˈo atoa na mea nafea Aberahama i te imiraa i te hau a haru ai te mau Philiseti i te apoo pape ta ta ˈna mau tavini i ǒ i Bere-seba. Ua maiti Aberahama e mamû noa. I muri aˈe, haere mai nei te arii Philiseti e faaau e o ˈna i te hoê faufaa o te hau. Farii aˈera Aberahama ia hamani maitai i to te arii huaai. E i reira noa o ˈna i te faahitiraa i ta ˈna apoo pape i eiâhia. Maere aˈera te arii e faahoˈi atura i ta Aberahama apoo pape. Ora hau noa ˈtura Aberahama ei purutia i taua fenua ra.—Gen. 21:22-31, 34.

12, 13. (a) Mea nafea Isaaka i te peeraa i te hiˈoraa o to ˈna papa? (b) Mea nafea Iehova i te haamaitairaa i ta Isaaka mau tutavaraa no te imi i te hau?

12 Mai to ˈna papa, ua imi Isaaka i te hau. Ua rave atoa oia i tei nehenehe ia vai hau noa e te mau Philiseti. I ora na Isaaka e to ˈna utuafare i te fenua pâpâmǎrô i te pae apatoa o Kanaana. No te oˈe râ, haere atura ratou i Gerara, vahi ruperupe aˈe fatuhia e te mau Philiseti. Ua haamaitai Iehova ia ˈna ma te faatupu maitai i ta ˈna maa e te faarahi i ta ˈna nǎnǎ. Pohehae aˈera te mau Philiseti. Faaî aˈera ratou i ta Isaaka mau apoo pape i te ofai ia ore to ˈna mana ia rahi. Parau ihora te arii Philiseti ia Isaaka ia “haere ê atu.” Ta ˈna iho â ïa i rave ma te hau.—Gen. 24:62; 26:1, 12-17.

13 I muri aˈe, ǒ atura ta ˈna mau tiai mamoe i te tahi atu apoo pape. Tatamaˈi aˈera te mau tiai mamoe Philiseti e ta Isaaka ma te parau e na ratou tera apoo. Mai to ˈna papa, aita Isaaka i faarahi, ǒ faahou atura oia i te tahi atu apoo. Hoê â huru. Ia vai hau noa râ ratou, haere atura Isaaka e to ˈna utuafare i te tahi atu vahi. Ǒ aˈera ta ˈna mau tavini i te hoê apoo, e o Rehobota te iˈoa ta Isaaka i tuu. I muri aˈe, ua haere oia i te fenua ruperupe aˈe o Bere-seba. Ua haamaitai Iehova ia ˈna e ua haapapu atu: “Eiaha e mǎtaˈu tei p[i]hai-atoa-iho vau ia oe, e e haamaitai atu vau ia oe, e faarahi au i to oe ra huaai no tau tavini no Aberahama.”—Gen. 26:17-25.

14. Mea nafea to Isaaka faaiteraa i to ˈna hinaaro e faatupu i te hau a faaau mai ai te arii Philiseti i te hoê faufaa o te hau e o ˈna?

14 E nehenehe ta Isaaka e patoi i te huru raveraa a te mau Philiseti. Ua imi râ o ˈna i te hau ma te haere ê atu. Ta te arii Philiseti ïa i haapapu a haere ai oia e to ˈna mau taata toroa e farerei ia Isaaka i Bere-seba no te faaau i te hoê faufaa o te hau e o ˈna ma te parau: “Ite hua aˈenei matou e, tei ia oe Iehova.” I taua atoa taime ra, ua faatupu Isaaka i te hau, ta te aamu ïa e faatia maira: “Ua rave ihora oia i te faaamua na ratou, e ua amu ratou atoa ra e ua inu hoi i te pape. Tia aˈera ratou i nia i te poipoi roa, ua tǎpǔ ihora ratou te tahi pae e te tahi pae; ua tuu atura Isaaka ia ratou ia haere . . . ma te hau.”—Gen. 26:26-31.

Ta te hiˈoraa o Iosepha e haapii maira

15. No te aha aita i tia i te mau tuaana o Iosepha ia paraparau marû ia ˈna?

15 E “taata marû” te tamaiti a Isaaka ra o Iakoba. (Gen. 25:27) Mai tei faahitihia na mua ˈtu, ua rave oia i tei nehenehe no te faatupu i te hau e to ˈna tuaane, Esau. Ua pee o ˈna i te hiˈoraa maitai o to ˈna papa. Ua pee atoa anei na tamarii 12 a Iakoba ia ˈna? O Iosepha ta Iakoba i here rahi aˈe. E tamaiti auraro e te faatura Iosepha o te haapao maitai i to ˈna papa. (Gen. 37:2, 14) Teie râ, aore i tia i te mau tuaana o Iosepha ia paraparau marû ia ˈna no to ratou pohehae. Hoo aˈera ratou ia ˈna ei tîtî e haavare atura i to ratou papa e ua pohe Iosepha i te hoê animara taehae.—Gen. 37:4, 28, 31-33.

16, 17. I nia i to ˈna mau tuaana, mea nafea Iosepha i te faaiteraa e te imi ra o ˈna i te hau?

16 Ua haamaitai Iehova ia Iosepha. I Aiphiti, o ˈna te taata rahi roa ˈˈe i muri ia Pharao. Tau matahiti i muri aˈe, ua haere to ˈna mau tuaana i ǒ no te imi i te maa. Aita ratou i ite e o ˈna tera. (Gen. 42:5-7) Ua tahoo anei Iosepha? Aita roa ˈtu! Noa ˈtu e ua haamauiui ratou ia ˈna e i to ˈna papa, ua hinaaro Iosepha e imi i te hau. I to to ˈna mau tuaana faaiteraa i to ratou tatarahapa, parau atura Iosepha o vai mau o ˈna e ua na ô aˈera: “Eiaha hoi e riri ia outou iho, o outou i hoo mai ia ˈu i ǒ nei; na te Atua hoi i tono mai ia ˈu i ǒ nei na mua ia outou, ia ora te taata.” Ua hôˈi atura oia i to ˈna mau tuaana e ua oto ihora i nia iho ia ratou.—Gen. 45:1, 5, 15.

17 I te poheraa to ratou papa ra o Iakoba, ua manaˈo te mau tuaana o Iosepha e e tahoo mai o ˈna. A faaite ai râ ia Iosepha, oto ihora oia e parau aˈera: “Eiaha e mǎtaˈu: na ˈu outou e faaamu, e ta outou mau tamarii atoa.” I reira atoa, ua imi Iosepha i te hau. Ua ‘haamahanahana oia ia ratou, e ua parau maite atu ia ratou ma te aroha.’—Gen. 50:15-21.

Papaihia ia ite tatou

18, 19. (a) Eaha ta oe i haapii mai i te mau hiˈoraa i hiˈopoahia? (b) Eaha ta tatou e haapii i to muri nei tumu parau?

18 Ua papai Paulo: “Te mau parau atoa hoi i papaihia i mutaa ihora, i papaihia ïa ia ite tatou; ia noaa to tatou tiairaa, i te faaoromai e te mahanahana o te parau i papaihia ra.” (Roma 15:4) Eaha ta tatou i haapii ia Iehova, te hiˈoraa faahiahia roa ˈˈe, ia Aberahama, Isaaka, Iakoba e Iosepha?

19 Ia feruri tatou i ta Iehova i rave ia riro tatou ei hoa no ˈna, e rave ïa tatou i tei nehenehe no te faaea hau noa e o vetahi ê. E hiˈoraa maitai o Aberahama, Isaaka, Iakoba e Iosepha no te mau metua. Ia imi ratou i te hau e na reira atoa ta ratou mau tamarii. Hau atu â, ua ite tatou e e haamaitai Iehova i te feia e imi i te hau. No reira Paulo i papai ai e o Iehova “te Atua hau”! (A taio i te Roma 15:33; 16:20.) Teie nei, no te aha Paulo i parau ai e e titauhia ia vai hau noa tatou? E nafea ïa? Ta to muri nei ïa tumu parau e pahono.

Eaha ta outou i haapii?

• Hou a farerei ai ia Esau, eaha ta Iakoba i rave no te imi i te hau?

• Mea rahi ta Iehova i rave ia riro tatou ei hoa no ˈna, e nafea ïa oe i teie nei?

• Eaha ta oe i haapii mai i te hiˈoraa o Aberahama, Isaaka, Iakoba e Iosepha?

[Uiraa haapiiraa]

[Hohoˈa i te api 19]

Eaha te ohipa faufaa roa ˈˈe ta Iakoba i rave ia hau raua Esau?