Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

Mu Kidi Nanhi ua mu Tumina o Mundu?

Mu Kidi Nanhi ua mu Tumina o Mundu?

Mu Kidi Nanhi ua mu Tumina o Mundu?

NANGE eie k’uejiia o atuameni a jibandi. O kuila kiki, kilombolola kuma ki kuene athu enhá? Ene jinjimu, a di sueka phala ka a kuate, a kolokota mu bhanga ubandi, né muene se ala mu kaleia. Mu jurnale tuene mu sanga-mu maka alungu ni athu a bhânga, mukonda dia makanha a makota, uhabhu, ku sumbisa athu, ni maka engi dingi, o maka enhá a tu lembalesa o ima ia iibha iene mu bhanga o jibandi. Mukonda dia ima ia iibha iene mu bhita mu ngongo ioso, ki tuala ni phata kuila kuene muene jibandi.

O Mak’â Nzambi, o Bibidia a tu jimbulula kuila Satanaji muthu ua kidi, kála o mutuameni ua jibandi uala ni kutena, u mona kuila o vondadi iê ia mu di kumbidila mukonda dia “madiuanu ma makutu,” ni ‘ku nganala.’ Mu kidi o Bibidia izuela kuila muéne, “mukuâ ku di bhangesa kala anju ia mukengeji.” (2 Tesalonika 2:9, 10; 2 Kolindo 11:14) Diabhu muthu ua kidi, tu tena ku xikina o kidi kiki, mukonda dia ima ia iibha iene mu bhita ku mundu. Maji né kiki, saí athu kiene mu a bhonza kiavulu ku xikina kuila o anju ia iibha, muthu ua kidi. Ande dia ku di longa se ihi i longa o Bibidia ia lungu ni Diabhu, tua-nda di longa hanji o milongi iene mu banza o athu, iene mu a fidisa ku xikina kuila o Diabhu muthu ua kidi.

“O kuila o Nzambi ia henda muéne ua bhange o Diabhu?” O Bibidia izuela kuila Nzambi muthu uambote, ua iuka, mukonda dia kiki muéne ka tena ku bhanga muthu ua iibha. O Bibidia ki iene mu longa kuila Nzambi ua bhange muthu ua iibha. O Bibidia izuela ia lungu ni Nzambi: “Muene Tadi dia Muenhu! Kima kioso kia bhanga kitenena! O uendelu uê uoso ua tetuluka; Nzambi muene o Kidi, o mua muene ki muene mangonha; izuua ioso muene ngó uaiuka, o kutetuluka ue muene ngó.”—Matendelelu 32:4; Jisálamu 5:4.

Tua-nda di longa se muthu uoso-uoso ua iuka, a mu bhange kua Nzambi, u tena ku bhanga kima kia iibha, mu veji dia ku bhanga o kima kiambote. Nzambi ka bhange athu kála ji robo, muéne ua a bhana o ufolo ua ku sola o ima ia mesena. Kienhiki o muthu ua iuka, u tena ku sola o ima iambote, mba ia iibha. Mu kidi, se o muthu ua iuka ka bhangele kima kia iibha, o athu a a bhange ni ufolo ua ku sola, eji tena ku kala ni muenhu ua kidi.

Nzambi keji bhanga o ji-anju jê ni ufolo ua ku sola, ni ku a fidisa ku sola o ima ia mesena. Jezú ua zuela ia lungu ni ku kamba ku xila o ufolo ua ku sola, kioso kiambe kuila Diabhu: “O mu kidi ka nangiê-mu.” (Nzuá 8:44) O izuelu íii, ilondekesa kuila Diabhu ku dimatekenu uexile muthu ua iuka, mu ku bhita kithangana “mu kidi ka nangiê-mu.” * Jihova Nzambi ua bhange o athu a iuka, ni ufolo ua ku sola, mukonda dia ku a zola, ni ku a dielela.—Tanga o kaxa: “O Kuila o Muthu ua Iuka, Ueji Tena ku Kala Mukua Ituxi?” ku dífue dia 6. 

“O Diabhu selevende ia Nzambi” Saí athu a xikina mu maka enhá, mukonda dia maka ala mu divulu dia Jobe. Saí velusu ia Bibidia iambe ia lungu ni Diabhu “ku kondoloka o ngongo ni kunhunga-mu,” kia lungu ni kikalakalu kia alondi a Pélesa, endele njila, a tudile o njimbu ia lungu ni sidivisu ia bhangele, kua sobha iâ. (Jobe 1:7) Se Diabhu uexile mulonde ua Nzambi, mukonda diahi muéne uambe kua Nzambi, kuila ua tundile mu “ku kondoloka o ngongo ni kunhunga-mu?” Mu veji dia Bibidia ku longa kuma Nzambi ua mu kuatekesa Satanaji, o musoso ua Jobe uamba kuila Diabhu, Satanaji, o dijina dilombolola “nguma,” phala kulondekesa kuila muéne nguma ia dikota ia Nzambi. (Jobe 1:6) Kuebhi kua tundu o milongi ia kuila, Diabhu selevende ia Nzambi?

Tundé ku hama ia dianga K.K., o madivulu apócrifo, kála o “Divulu dia Jubileu” ni “Regra da Comunidade” ia ngeleja ia Qumran, ia jimbulula Diabhu kála muthu uala ni valolo kua Nzambi, maji né kiki ua tokala ku belesela o vondadi ia Nzambi. Mu divulu diê Mefistófeles, o mukua musoso, J. B. Russell ua jimbulula kuma, o Reformador Protestante, Martinho Lutero, uambe kuila o Diabhu, uala “kála falamenda ia Nzambi, ditemu diene mu kalakala nadiu mu jaludim iê.” Russell uambe dingi, kilombolola kuila, “o ditemu di sanguluka mu ku xaxa o iangu,” maji di kala bhu maku a Nzambi ua tena ioso, u kumbidila o vondadi iê. Mu ku bhita thembu o ngijiie João Calvino mukua França, ua xikana o milongi ia Lutero, maji o athu a zola o kuiuka ka i uabhela. Mukonda diahi o Nzambi ia henda uehela o ima ia iibha, sumbala muéne ua mesena kuila o vondadi iê i di kumbidila? (Tiiaku 1:13) O milongi íii, ni ima ia iibha iene mu bhita ku 20 a hama, iene mu fidisa athu avulu ku xikina Nzambi, ni ku xikina kuila Diabhu muthu ua kidi.

“O Diabhu o dimatekenu dia kuiibha” O kuzuela kuila, o Diabhu o dimatekenu ngó dia kuiibha, ki bhangesa kuila saí jivelusu ja Bibidia, ka i tendela. Mu kifika, kála kilondekesa o divulu dia Jobe 2:3-6, Nzambi ua kexile mu zuela ni nanhi? O kuila muéne ua kexile mu zuela ni dimatekenu dia kuiibha ua talesa o hadi kua Jobe, anga ua kexile mu zuela ubheka uê? O kuila Nzambi ueji ximana o ídifua ia Jobe, mu kithangana kia mukuá, uehela Jobe ku mu polovala kuala o Diabhu, o dimatekenu dia kuiibha? O ku banza kiki kia lungu ni Nzambi, kia difu ni ku mu tatela kála Muthu ua iibha, maji “mua muene ki muene [ku kamba kuiuka].” (Jisálamu 92:15) Nzambi ua ditunine ‘ku sununa o lukuaku luê’ phala ku bhanga kia iibha kua Jobe. Mu kidi, Diabhu ki dimatekenu dia kuiibha, maji muéne muthu ua kidi, ua di bhange Nguma ia Nzambi.

Mu Kidi Nanhi ua mu Tumina o Mundu?

Lelu saí athu a banza kuila ka tokala ku xikina kua Diabhu. Kienhiki, o kuiibha kuoso kuene mu bheka Diabhu kuene mu talesa hadi iavulu. Mu kidi, o tendasá ia ku bhanga o ima kala kia mesena Diabhu iene mu bhangesa athu avulu ku dituna Nzambi, ni ku bhukumukina o ijila iê.

Charles-Pierre Baudelaire, ngimbidi (poeta) ua 19 ia hama, ua soneka: “O ipheteka ia Diabhu iavulu, u tu xikinisa kuila muéne ki muthu ua kidi.” mu ku di sueka kuê ku bhangesa o athu ku banza kuila muéne ki muthu ua kidi, o Diabhu u bhangesa ué o athu ku kala ni phata ia lungu ni Nzambi. Se Diabhu ki muthu ua kidi, Nzambi ki muene ueji kala ni kikuma ua kuiibha kuoso? Kiki ki kiene muene kia mesena Diabhu kuila o athu a xikina o milongi íii?

Kála o mutuameni ua ji bandi, Diabhu uene mu di sueka, phala ku bhanga o ima ia iibha ia mesena. Ihi ia mesena muéne? O Bibidia izuela: “Ene a kambe kuxikana, kuma o nzambi iaiibha ia mundu iú ua bhake o ilunji iâ mua vundu. Muène ka ehela kumona o mukengeji ua a kiela, o mukengeji ió u tunda ku Njimbu Iambote ia fuma ia Kristu, muène o kidifua kia Nzambi kia kidi.”—2 Kolindo 4:4.

Sai hanji kibhuidisu kia beta-kota. Ihi ia-nda bhanga Nzambi ku muthu iú uene mu di sueka, uene mu bheka o jiphaxi joso? O milongi ia-nda kaiela, ia-nda jimbulula o maka enhá.

[Tanga mu luji]

^ kax. 6 Phala kuijiia se mukonda diahi Nzambi ka buika o Diabhu mu kithangana kieniókio, phala ku zubha o kuiibha, tanga o divulu, Mu Kidi Ihi i Longa o Bibidia? mu kibatulu 11, a di bhange ku Jimbangi ja Jihova.

[Kilombuelelu ku mbandu 5]

O Diabhu selevende ia Nzambi, anga nguma ia Nzambi?

[Kidikisu/​Foto ku mbandu 6]

O Kuila o Muthu ua Iuka, Ueji Tena ku Kala Mukua Ituxi?

O kuiuka kua bhange Nzambi ku athu, ki kima ki nangenena. Sumbala Adá a mu bhangele muthu ua iuka, muéne ua tokalele ku belesela o itendelesu ia mu bhanene o Mubhangi uê. Mu kifika, muéne ka tokalele kudia mavu, ditadi, mba dibaia sé ku tala hadi. Se muéne ua bhukumukine o kitumu, ni ku tuka ku ditadi dionene katé bhoxi, muéne ueji fuá, mba ku di kuama kiavulu.

Kiene kimoxi ué, se-ku kibhangelu kia iuka—muthu mba anju—u tena ku bhukumukina o itumu ia bhana Nzambi, se ku tala hadi. Kienhiki, kioso o muthu kia bhukumukina o ufolo uê ua ku sola, muéne u tena ku lueza, ni ku ta kituxi.—Dimatekenu 1:29; Matesu 4:4.